Sprawdź się
Uzupełnij tabelę, wpisując odpowiednie nazwy organizmów państwowych i cyfry, jakimi oznaczono je na mapie.
Reglamentacja państwowa sięgała również handlu, szczególnie zagranicznego. Ten ostatni pierwotnie odbywał się głównie przy okazji poselstw, które przywoziły liczne daniny, otrzymując w zamian podarki, ponadto zaś towarzyszący orszakom poselskim kupcy uzyskiwali prawo sprzedaży przywiezionych towarów. (…) wywożono głównie porcelanę, wyroby metalowe i jedwab, przywożono natomiast pachnidła, barwniki, lekarstwa, srebro, perły itp.
, Szachowie, w dążeniu do wzmocnienia swej pozycji i dochodów, byli nie tylko największymi właścicielami ziemskimi, ale i największymi kupcami zarazem. (…) Ta obcość wyższych warstw przejawiała się szczególnie w elitaryzmie kultury (…) – we wspaniałym budownictwie pałaców, wyszukanym smaku malarstwa, szczególnie miniatur, wreszcie w wyrobach artystycznego tkactwa.
, W wyniku wojen domowych, Mahomet I został w 1517 r. obalony, a walki z sułtanatem Maroka o źródła solne na Saharze i handel złotem doprowadziły monarchię do katastrofy. Wojska (…), uzbrojone w łuki i dzidy, nie zdołały obronić kraju przed uzbrojoną w broń palną i artylerię armią marokańską (…).
, (…) na czele muzułmańskich feudałów stanął władca Kabulu Baber (zmarły w 1530 r.). Znakomity wódz, posiadający sprawną, doświadczoną armię wyposażoną w artylerię, umiejący wykorzystywać tabory, był ponadto doskonałym pisarzem, który pozostawił po sobie barwne pamiętniki. W 1526 r. podbił on sułtanat Delhi (…).
| Opis | Nazwa państwa | Numer |
|---|---|---|
Reglamentacja państwowa sięgała również handlu, szczególnie zagranicznego. Ten ostatni pierwotnie odbywał się głównie przy okazji poselstw, które przywoziły liczne daniny, otrzymując w zamian podarki, ponadto zaś towarzyszący orszakom poselskim kupcy uzyskiwali prawo sprzedaży przywiezionych towarów. (…) wywożono głównie porcelanę, wyroby metalowe i jedwab, przywożono natomiast pachnidła, barwniki, lekarstwa, srebro, perły itp. |
||
Szachowie, w dążeniu do wzmocnienia swej pozycji i dochodów, byli nie tylko największymi właścicielami ziemskimi, ale i największymi kupcami zarazem. (…) Ta obcość wyższych warstw przejawiała się szczególnie w elitaryzmie kultury (…) – we wspaniałym budownictwie pałaców, wyszukanym smaku malarstwa, szczególnie miniatur, wreszcie w wyrobach artystycznego tkactwa. |
||
W wyniku wojen domowych, Mahomet I został w 1517 r. obalony, a walki z sułtanatem Maroka o źródła solne na Saharze i handel złotem doprowadziły monarchię do katastrofy. Wojska (…), uzbrojone w łuki i dzidy, nie zdołały obronić kraju przed uzbrojoną w broń palną i artylerię armią marokańską (…). |
||
(…) na czele muzułmańskich feudałów stanął władca Kabulu Baber (zmarły w 1530 r.). Znakomity wódz, posiadający sprawną, doświadczoną armię wyposażoną w artylerię, umiejący wykorzystywać tabory, był ponadto doskonałym pisarzem, który pozostawił po sobie barwne pamiętniki. W 1526 r. podbił on sułtanat Delhi (…). |
Reglamentacja państwowa sięgała również handlu, szczególnie zagranicznego. Ten ostatni pierwotnie odbywał się głównie przy okazji poselstw, które przywoziły liczne daniny, otrzymując w zamian podarki, ponadto zaś towarzyszący orszakom poselskim kupcy uzyskiwali prawo sprzedaży przywiezionych towarów. (…) wywożono głównie porcelanę, wyroby metalowe i jedwab, przywożono natomiast pachnidła, barwniki, lekarstwa, srebro, perły itp.Nazwa państwa: (tu wybierz) 1. Persja, 2. Chiny, 3. Państwo Wielkiego Mogoła, 4. Songhai.
2.
Szachowie, w dążeniu do wzmocnienia swej pozycji i dochodów, byli nie tylko największymi właścicielami ziemskimi, ale i największymi kupcami zarazem. (…) Ta obcość wyższych warstw przejawiała się szczególnie w elitaryzmie kultury (…) – we wspaniałym budownictwie pałaców, wyszukanym smaku malarstwa, szczególnie miniatur, wreszcie w wyrobach artystycznego tkactwa.Nazwa państwa: (tu wybierz) 1. Persja, 2. Chiny, 3. Państwo Wielkiego Mogoła, 4. Songhai.
3.
W wyniku wojen domowych, Mahomet I został w 1517 r. obalony, a walki z sułtanatem Maroka o źródła solne na Saharze i handel złotem doprowadziły monarchię do katastrofy. Wojska (…), uzbrojone w łuki i dzidy, nie zdołały obronić kraju przed uzbrojoną w broń palną i artylerię armią marokańską (…).Nazwa państwa: (tu wybierz) 1. Persja, 2. Chiny, 3. Państwo Wielkiego Mogoła, 4. Songhai.
4.
(…) na czele muzułmańskich feudałów stanął władca Kabulu Baber (zmarły w 1530 r.). Znakomity wódz, posiadający sprawną, doświadczoną armię wyposażoną w artylerię, umiejący wykorzystywać tabory, był ponadto doskonałym pisarzem, który pozostawił po sobie barwne pamiętniki. W 1526 r. podbił on sułtanat Delhi (…).Nazwa państwa: (tu wybierz) 1. Persja, 2. Chiny, 3. Państwo Wielkiego Mogoła, 4. Songhai.
Wyjaśnij, jakie cechy karaweli umożliwiały odbywanie podróży oceanicznych.
Rozstrzygnij, czy budowa pałacu w Wersalu była związana z realizacją koncepcji ze źródła 1. Odpowiedź uzasadnij.
„O istocie władzy absolutnej”Cztery przymioty są istotne dla władzy królewskiej: jest ona świętą, ojcowską, absolutną i zgodną z rozumem (…). Wszelka władza pochodzi od Boga (…). monarchowie działają przeto jako sługi Boga i Jego zastępcy na ziemi (…). Przez nich wykonywa On swą władzę. Z tego wynika, że osoba króla jest świętą, a kto się na nią porwie, dopuszcza się zbrodni. Bóg rozkazał swym prorokom, by królów namaszczali świętym olejem, tak samo jak kazał wyświęcać kapłanów i swe ołtarze. Ale nawet bez tej zewnętrznej oznaki namaszczenia są oni święci przez swój urząd, jako zastępcy Boskiego majestatu, jako wysłannicy Boskiej opatrzności dla wykonywania Bożych planów (…). Władza królewska jest władzą ojcowską, a jej cechą jest dobrotliwość (…).
Źródło: Jean Bossuet, „O istocie władzy absolutnej”, [w:] M. Sobańska-Bondaruk, Wiek XVI-XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, red. S.B. Lenard, Warszawa 1999, s. 318.
Uzasadnienie:
Zapoznaj się ze źródłami i odpowiedz na pytania.
List Sułtana Mehmeda IV do Kozaków zaporoskichJa, sułtan, syn Mehmeda, brat Słońca i Księżyca, wnuk i namiestnik Boga, Pan królestw Macedonii, Babilonu, Jerozolimy, Wielkiego i Małego Egiptu, Król nad Królami, Pan nad Panami, znamienity rycerz, niezwyciężony dowódca, niepokonany obrońca miasta Pańskiego, wypełniający wolę samego Boga, nadzieja i uspokojenie dla muzułmanów, budzący przestrach, ale i wielki obrońca chrześcijan — nakazuję wam, Kozakom zaporoskim, poddać się mi dobrowolnie bez żadnego oporu i nie kazać mi się więcej waszymi napaściami przejmować.
Sułtan turecki Mehmed IV
Źródło: Grzegorz Browarski, List Sułtana Mehmeda IV do Kozaków zaporoskich, dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Pismo_Kozak%C3%B3w_zaporoskich_do_su%C5%82tana_Mehmeda_ IV#Tre%C5%9B%C4%87_korespondencji [dostęp 15.06.2016 r.].
Wyjaśnij, dlaczego ceny zboża wzrastały szybciej, w porównaniu do cen artykułów przemysłowych.
Źródło 1. Relacja cen i płac w Anglii i Rzeszy Niemieckiej w XVIII wieku
Anglia
Okres | Ceny zboża | Ceny art. przemysłowych | Płace |
|---|---|---|---|
1701‑1766 | 100 | 100 | 100 |
1707‑1789 | 147 | 97 | 125 |
1790‑1803 | 193 | 107 | 168 |
Rzesza Niemiecka
Okres | Ceny zboża | Ceny art. przemysłowych | Płace |
|---|---|---|---|
1711‑1760 | 100 | 100 | 100 |
1751‑1790 | 117 | 110 | 111 |
1791‑1810 | 157 | 125 | 121 |
Źródło 2. Populacja państw europejskich w XVIII wieku (w mln)
Państwo | 1700 | 1750 | 1800 |
Wielka Brytania | 9 | 10,5 | 16 |
Francja | 19 | 21,5 | 28 |
Cesarstwo Habsburgów | 8 | 18 | 28 |
Prusy | 2 | 6 | 9,5 |
Rosja | 17,5 | 20 | 37 |
Hiszpania | 6 | 9 | 11 |
Szwecja | - | 1,7 | 2,3 |
Zjednoczone Prowincje | 1,8 | 1,9 | 2 |
Stany Zjednoczone | - | 2 | 4 |
Państwo o najwyższym poziomie wzrostu demograficznego w latach 1700-1800 to ................................ .
Wskaż, w których państwach we wskazanym okresie doszło do zmniejszenia wartości monety. Odpowiedź uzasadnij.
Wzrost dochodów skarbowych europejskich mocarstw w XVIII wieku
Państwo | 1700 r. | 1788 r. | Wzrost wartości kruszcowej dochodów przy wskaźniku 1 dla roku 1700 | ||
Dochody w mln miejscowej waluty | Wartość w tonach srebra | Dochody w mln miejscowej waluty | Wartość w tonach srebra | ||
Francja | 100 liwrów | 750 | 500 liwrów | 2250 | 3 |
Wielka Brytania | 4 funty | 440 | 16 funtów | 1760 | 4 |
Austria | 12 guldenów | 200 | 80 guldenów | 960 | 5 |
Rosja | 2,5 jefimek | 60 | 50 rubli | 900 | 15 |
Prusy | 2,5 talarów | 60 | 25 talarów | 425 | 7 |
Rozstrzygnij, czy obydwa źródła odnoszą się do tej samej wyprawy. Odpowiedź uzasadnij.
Żeglarz Antonio Pigafetta o jednej z wyprawW środę 28 listopada 1520 r. przepłynęliśmy tę cieśninę i wypłynęliśmy na spokojne morze, po którym żeglowaliśmy trzy miesiące i 20 dni, nie odnawiając zapasów ani zaopatrzenia: jedliśmy tylko stare suchary, starte na proszek, pełne robactwa i cuchnące (…), piliśmy wodę gnijącą i cuchnącą. Jedliśmy także kawałki skóry wołowej (…), były one bardzo twarde z powodu słońca, deszczu i wiatru (…) górne i dolne dziąsła naszych ludzi popuchły tak bardzo, że nie mogli oni jeść i wśród cierpień 19 zmarło (…). Przez te trzy miesiące i 20 dni, odkąd wypłynęliśmy na otwarte morze, przepłynęliśmy po morzu zwanym Spokojnym, pod pełnymi żaglami, około 4000 leguas [12 tys. mil morskich]. Słusznie nazwano morze to spokojnym, gdyż przez ten czas nie spotkała nas żadna burza i nie widzieliśmy lądu, z wyjątkiem dwu małych niezamieszkałych wysp.
Źródło: Żeglarz Antonio Pigafetta o jednej z wypraw, [w:] D. Ostapowicz, S. Suchodolski, D. Szymikowski, Od Hammurabiego do Fukuyamy. Nowa matura z historii. Przekazy źródłowe z ćwiczeniami, t. 1, Gdańsk 1999, s. 95.
Uzasadnienie:
Wyjaśnij, dlaczego Luter negatywnie odniósł się do wydarzeń w Rzeszy Niemieckiej z lat 1524‑25.
Przeciwko morderczym i zbójeckim bandom chłopskimKrólestwo z tego świata jest królestwem terroru i bezwzględności. Jest tu tylko jedna kara, represje, sądy i potępienie. (…) Królestwo ziemskie służy za pomocnika Boskiej wściekłości na podłych i jest przedpokojem piekła niosącym śmierć. Nie można mieć litości, ale trzeba ściśle, surowo i przeraźliwie wypełnić to dzieło i tę powinność. (…) Ten, kto łamie prawo, musi umrzeć bez litości.
Źródło: Przeciwko morderczym i zbójeckim bandom chłopskim, [w:] Marcin Luter, G. Kucharczyk, Kryzys i destrukcja. Szkice o protestanckiej reformacji, Warszawa 2017, s. 63.
Wydarzenie w ówczesnej Rzeszy Niemieckiej, do którego odnosi się Luter to ............ .................. .