Sprawdź się
Merytokracja to system polityczny, w którym władza jest przekazywana tylko osobom kompetentnym. Zastanów się, co z perspektywy demokracji liberalnej można zarzucić takiemu podejściu.
Zapoznaj się z poniższym fragmentem Manifestu komunistycznego, którego autorami byli Karol Marks i Fryderyk Engels. Następnie sformułuj trzy najważniejsze pytania, na które odpowiedzą jest podany tekst.
Manifest komunistycznyWszelkie społeczeństwa dotychczasowe opierały się, jak widzieliśmy, na przeciwieństwie klas uciskających i klas uciskanych. Ale po to, by można było uciskać pewną klasę, trzeba zapewnić jej warunki, w których mogłaby ona wlec przynajmniej niewolniczy żywot. Chłop‑poddany wydźwignął się w warunkach poddaństwa na członka gminy, podobnie jak drobnomieszczanin pod jarzmem feudalnego absolutyzmu na burżua. W przeciwieństwie do tego, współczesny robotnik, zamiast podnosić się wraz z postępem przemysłu, spychany jest coraz bardziej poniżej warunków istnienia swej własnej klasy. Robotnik staje się nędzarzem i pauperyzm rozwija się jeszcze szybciej niż ludność i bogactwo. Ujawnia się tu wyraźnie, że burżuazją jest niezdolna do pozostawania nadal klasą panującą społeczeństwa i do narzucania społeczeństwu warunków istnienia swej klasy jako normy regulującej. Jest ona niezdolna do panowania, gdyż jest niezdolna do zapewnienia swemu niewolnikowi egzystencji bodaj %ramach jego niewolnictwa, gdyż jest zmuszona spychać go do takiego stanu, przy którym musi go żywić, zamiast być przezeń żywiona. Społeczeństwo nie może już istnieć pod jej panowaniem, to znaczy, - jej istnienie nie daje się nadal pogodzić ze społeczeństwem. Podstawowym warunkiem istnienia i panowania klasy burżuazji - jest nagromadzanie bogactwa w ręku osób prywatnych, tworzenie i pomnażanie kapitału; warunkiem istnienia kapitału jest praca najemna. Praca najemna opiera się wyłącznie na konkurencji robotników pomiędzy sobą. Postęp przemysłu, którego burżuazją jest bezwolnym i biernym nosicielem, stawia na miejsce izolacji robotników, wskutek konkurencji, ich rewolucyjne zespolenie za pomocą stowarzyszenia. Wraz z rozwojem wielkiego przemysłu usuwa? się przeto spod nóg burżuazji sama podstawa, na której wytwarza ona i przywłaszcza sobie produkty. Wytwarza ona przede wszystkim swoich własnych grabarzy. Jej zagłada i zwycięstwo proletariatu są jednakowo nieuniknione.
Jedną z bardziej znanych myśli Karola Marksa, jest ta, którą zakończył słynne Tezy o Feuerbachu. Brzmi ona:
Dotąd filozofowie jedynie tłumaczyli w sposób różnorodny świat, chodzi jednak o to, ażeby go zmienić. Jak oceniasz taką rolę filozofii?
Przedstaw i uzasadnij swoją opinię.
Dokonaj własnego podziału na warstwy – klasy społeczne, który najlepiej charakteryzowałby współczesne społeczeństwo polskie.