Sprawdź się
Dopasuj poprawnie hormony do pełnionych przez nie funkcji.
wzrost stężenia tego hormonu w osoczu wywołuje m. in. rozszerzenie naczyń krwionośnych w mózgu i mięśniach, wzrost częstotliwości skurczów serca, podwyższenie ciśnienia krwi, przyspieszenie czynności oddechowej i rozszerzenie oskrzeli oraz rozszerzenie źrenic, jest prohormonem, z którego w wyniku odłączenia jednego atomu jodu powstaje T3, hormon o działaniu anabolicznym, polegającym na pobudzeniu glukogenogenezy i glikogenogenezy w wątrobie, co prowadzi do zwiększonego magazynowania zapasów glikogenu w tym narządzie, hormon nazywany inaczej hormonem wzrostu, jego główną funkcją jest kontrola wzrostu i rozwoju organizmu w okresie dziecięcym oraz podczas dojrzewania
| somatotropina | |
| tyroksyna | |
| adrenalina | |
| kortyzol |
Dopasuj prawidłowo hormon do gruczołu, który go produkuje.
somatotropina, adrenalina, noradrenalina, trójjodotyronina, glikokortykoidy, tyroksyna
| przysadka | |
|---|---|
| rdzeń nadnerczy | |
| kora nadnerczy | |
| tarczyca |
uzyskania energii, określa się mianem 1. utleniania komórkowego, 2. redukcji, 3. anabolizmem, 4. ADP, 5. niskoenergetycznych, 6. katabolizmu, 7. wysokoenergetycznych, 8. ATP, 9. anabolizmu, 10. katabolizmem. Energia uzyskana w tych reakcjach magazynowana jest następnie w formie 1. utleniania komórkowego, 2. redukcji, 3. anabolizmem, 4. ADP, 5. niskoenergetycznych, 6. katabolizmu, 7. wysokoenergetycznych, 8. ATP, 9. anabolizmu, 10. katabolizmem wiązań w cząsteczkach 1. utleniania komórkowego, 2. redukcji, 3. anabolizmem, 4. ADP, 5. niskoenergetycznych, 6. katabolizmu, 7. wysokoenergetycznych, 8. ATP, 9. anabolizmu, 10. katabolizmem, lub w formie złożonych białek, tłuszczów oraz węglowodanów syntezowanych z prostszych cząsteczek.
Tworzenie tych związków wymaga nakładów energetycznych i nazywane jest 1. utleniania komórkowego, 2. redukcji, 3. anabolizmem, 4. ADP, 5. niskoenergetycznych, 6. katabolizmu, 7. wysokoenergetycznych, 8. ATP, 9. anabolizmu, 10. katabolizmem.
Uzupełnij prawidłowo zdania.
ATP, katabolizmu, utleniania komórkowego, ADP, redukcji, katabolizmem, anabolizmu, niskoenergetycznych, anabolizmem, wysokoenergetycznych
Organizm zwierzęcy uzyskuje energię z procesów .............................................. węglowodanów, białek i tłuszczów. Rozkład złożonych związków w celu uzyskania energii określa się mianem ............................................... Energia uzyskana w tych reakcjach magazynowana jest następnie w formie .............................................. wiązań w cząsteczkach .............................................. lub w formie złożonych białek, tłuszczów oraz węglowodanów syntetyzowanych z prostszych cząsteczek.
Tworzenie tych związków wymaga nakładów energetycznych i nazywane jest ...............................................
Rozwiąż krzyżówkę.
- Zdolność utrzymania przez organizm względnie stałych parametrów środowiska wewnętrznego przy zmieniających się warunkach zewnętrznych.
- Hormon antydiuretyczny wydzielany przez podwzgórze.
- Związek chemiczny zbudowany z adenozyny oraz grupy trifosforanowej, będący głównym magazynem energii produkowanej w procesach fotosyntezy i oddychania komórkowego.
- Proces rozpadu glikogenu do glukozy.
- Reakcje chemiczne zachodzące w organizmach żywych, w wyniku których dochodzi do rozpadu złożonych związków na proste cząsteczki z uwolnieniem energii.
- Związek, z którego powstaje aktywny biologicznie hormon.
- Proces przekształcania aminokwasów lub kwasów tłuszczowych w glukozę.
- Hormon produkowany w komórkach B (beta) wysp trzustkowych. Obniża stężenia glukozy we krwi i zwiększa metabolizm węglowodanów.
- Złożony ciąg reakcji chemicznych, w wyniku których cząsteczka glukozy przekształcana jest w dwie cząsteczki pirogronianu. Przemiany te prowadzą do syntezy dwóch cząsteczek ATP.
- Reakcje chemiczne zachodzące w organizmach żywych, w wyniku których przy nakładzie energii dochodzi do syntezy złożonych związków chemicznych z prostych cząsteczek.
| 1 | ||||||||||||||||||||||||||
| 2 | ||||||||||||||||||||||||||
| 3 | ||||||||||||||||||||||||||
| 4 | ||||||||||||||||||||||||||
| 5 | ||||||||||||||||||||||||||
| 6 | ||||||||||||||||||||||||||
| 7 | ||||||||||||||||||||||||||
| 8 | ||||||||||||||||||||||||||
| 9 | ||||||||||||||||||||||||||
| 10 |
Na podstawie przedstawionej ilustracji i własnej wiedzy oceń i zaznacz czy podane stwierdzenia są prawdziwe, czy fałszywe.
| Prawda | Fałsz | |
| Parathormon wydzielany jest przez narząd oznaczony jako (4) i uczestniczy w regulacji gospodarki wapniowo‑fosforanowej organizmu, zwiększając stężenie jonów wapniowych i zmniejszając stężenie fosforanów we krwi. | □ | □ |
| Adrenalina i noradrenalina wydzielane są przez rdzeń narządu (5) i sterują reakcją ucieczki, prowadząc do wzrostu ciśnienia krwi, przyspieszenia akcji serca, przyspieszenia oddechów i zwiększenia tempa metabolizmu. | □ | □ |
| Główne hormony odpowiedzialne za gospodarkę węglowodanową i utrzymanie prawidłowego stężenia glukozy we krwi są wytwarzane przez organ oznaczony jako (6). | □ | □ |
| Narząd (3) odgrywa bardzo dużą rolę w regulacji tempa przemian metabolicznych organizmu głównie poprzez wydzielanie kalcytoniny i tymozyny. | □ | □ |
| Hormony produkowane przez narządy (6) i (7) spełniają rolę jedynie w regulowaniu funkcji rozrodczych i popędu seksualnego i nie mają żadnego wpływu na metabolizm oraz wzrost organizmu. | □ | □ |
Uzupełnij tabelę opisującą hormony przysadki, przeciągając podane poniżej sformułowania w odpowiednie miejsca.
skrót, jego wydzielanie pobudza, efekt działania, inne właściwości, tyreoliberyna, uczestniczy w regulacji przebudowy kości, kortykoliberyna, hamuje proliferację komórek, gonadoliberyna, wykorzystywane w leczeniu niepłodności, melanoliberyna, wpływa na adaptację wzroku do ciemności oraz resyntezę rodopsyny, somatoliberyna, nadmiar u dzieci prowadzi do gigantyzmu, a u dorosłych do akromegalii, prolaktoliberyna, hamuje proces owulacji
| hormon tyreotropowy | hormon adrenokortykotropowy | hormony gonadotropowe | hormon melanotropowy | hormon wzrostu | prolaktyna | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| skrót | ||||||
| jego wydzielanie pobudza | tyreoliberyna | kortykoliberyna | gonadoliberyna | melanoliberyna | somatoliberyna | prolaktoliberyna |
| efekt działania | ||||||
| inne właściwości | uczestniczy w regulacji przebudowy kości | hamuje proliferację komórek | wykorzystywane w leczeniu niepłodności | wpływa na adaptację wzroku do ciemności oraz resyntezę rodopsyny | nadmiar u dzieci prowadzi do gigantyzmu, a u dorosłych do akromegalii | hamuje proces owulacji |
Obecnie tkanka tłuszczowa nie jest już postrzegana wyłącznie jako magazyn energetyczny. Uważa się, że aktywnie uczestniczy w przemianach metabolicznych ustroju. Wiele specyficznych receptorów umożliwia jej reakcję na różne sygnały. Natomiast jako źródło licznych substancji, zwanych adipokinami, tkanka tłuszczowa stanowi organ dokrewny. Leptyna wskazuje na całkowitą zawartość tłuszczu w ustroju oraz oddziałuje z podwzgórzowymi ośrodkami sytości w regulacji pobierania pokarmu. W mniejszym stopniu wpływa także na czynność osi podwzgórze‑przysadka‑tarczyca. Adiponektyna i rezystyna to para hormonów tkanki tłuszczowej wpływających na insulinowrażliwość/insulinooporność w różnych tkankach. Stopniowo odkrywa się i opisuje funkcję nowych adipokin.
Indeks dolny Źródło: Bogda Skowrońska, Marta Fichna, Piotr Fichna, Rola tkanki tłuszczowej w układzie dokrewnym, Endokrynol. Otył. Zab. Przem. Mat 2005;1(3):21‑29, https://journals.viamedica.pl. Indeks dolny koniecŹródło: Bogda Skowrońska, Marta Fichna, Piotr Fichna, Rola tkanki tłuszczowej w układzie dokrewnym, Endokrynol. Otył. Zab. Przem. Mat 2005;1(3):21‑29, https://journals.viamedica.pl.
Nadczynność tarczycy to stan, w którym dochodzi do podwyższenia stężenia hormonów tarczycy w surowicy krwi i ekspresji ich działania w tkankach. Ich nadmiar może się objawiać między innymi: chudnięciem i innymi objawami hiperkatabolizmu, uczuciem kołatania serca oraz zwiększoną nerwowością. U około 50 proc. osób z nadczynnością tarczycy stwierdzono zaburzoną tolerancję węglowodanów, a u 2–3 proc. jawną cukrzycę. (…) pod wpływem hormonów tarczycy dochodzi do wzrostu produkcji glukozy dzięki nasileniu procesu glukoneogenezy i glikogenolizy w wątrobie. (…) Nadmiar hormonów tarczycy powoduje także zwiększone wchłanianie glukozy z przewodu pokarmowego prawdopodobnie będące skutkiem przyspieszonego opróżniania żołądka i wzrostu przepływu krwi w krążeniu wrotnym.
Indeks dolny Źródło: Wiesław Grzesiuk, Dorota Szydlarska, Katarzyna Jóźwik, Insulinooporność w endokrynopatiach, Endokrynol. Otył. Zab. Przem. Mat 2008;4(1):38‑44, https://journals.viamedica.pl. Indeks dolny koniecŹródło: Wiesław Grzesiuk, Dorota Szydlarska, Katarzyna Jóźwik, Insulinooporność w endokrynopatiach, Endokrynol. Otył. Zab. Przem. Mat 2008;4(1):38‑44, https://journals.viamedica.pl.