1
Pokaż ćwiczenia:
1
Ćwiczenie 1
R3eZayNqrsyt8
Odszukaj w dostępnych źródłach daty następujących wydarzeń: uchwalenie praw kardynalnych, podpisanie traktatu rozbiorowego przez Austrię, Prusy i Rosję ratyfikacja traktatu rozbiorowego, utworzenie Komisji Edukacji Narodowej, ustanowienie Rady Nieustającej.
Rp3tJ11FTE3hq
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
11
Ćwiczenie 2
R2LzQiUzLsBlU1
Wymień ziemie, które utraciła Polska w 1773 roku.
21
Ćwiczenie 3
R1AIewMtE1GFx1
Kim byli: Tadeusz Rejtan i Franciszek Ksawery Branicki. Jakie role odegrali podczas I rozbioru Polski?
RbkcAwpx0pdU9
Omów upadek Rejtana. (Uzupełnij).
1
Ćwiczenie 4
R5I8gMcGfauer
Wskaż, które z podanych stwierdzeń są prawdziwe, a które fałszywe. 1. Jan Matejko wiernie zilustrował scenę, która rozegrała się w trzecim dniu trwania sejmu rozbiorowego. 2. W trakcie trwania sejmu rozbiorowego rosyjskim ambasadorem w Rzeczypospolitej był Mikołaj Repnin. 3. Atmosfera na sali jest mroczna. Rozrzucone dokumenty i przewrócone krzesło mogą symbolizować porażkę, upadek Rzeczypospolitej. 4. Przedstawione w otoczeniu rosyjskiego ambasadora kobiety, Izabela Czartoryska i Izabela Lubomirska, były jednymi z wielu zaangażowanych politycznie arystokratek. 5. Adam Poniński, Stanisław Szczęsny Potocki i Franciszek Ksawery Branicki uczestniczyli w scenie przedstawionej na obrazie. 6. Przedstawiony jako bierny obserwator, Stanisław August Poniatowski w rzeczywistości zdecydowanie poparł działania protestujących na Zamku Królewskim. 7. Obserwujący scenę rosyjski ambasador, wiszący portret carycy Katarzyny II oraz obecność żołnierzy rosyjskich sugerują, że oprócz szkodliwej działalności części szlachty powodem utraty niepodległości w oczach artysty było też uzależnienie polskiej polityki od wpływów rosyjskich.
R18FBR0MazV1S
Zaznacz czy podane stwierdzenie jest prawdziwe czy fałszywe:
Jan Matejko wiernie zilustrował scenę, która rozegrała się w trzecim dniu trwania sejmu rozbiorowego. Możliwe odpowiedzi: 1. prawda, 2. fałsz
R15ecU7N4y8F5
Zaznacz czy podane stwierdzenie jest prawdziwe czy fałszywe:
Atmosfera na sali jest mroczna. Rozrzucone dokumenty i przewrócone krzesło mogą symbolizować porażkę, upadek Rzeczypospolitej. Możliwe odpowiedzi: 1. prawda, 2. fałsz
R1HKUpvPrOIB0
Zaznacz czy podane stwierdzenie jest prawdziwe czy fałszywe:
W trakcie trwania sejmu rozbiorowego rosyjskim ambasadorem w Rzeczypospolitej był Mikołaj Repnin Możliwe odpowiedzi: 1. prawda, 2. fałsz
21
Ćwiczenie 5
R5JVqkshvUzdx1
Wymień najważniejsze reformy sejmu rozbiorowego.
21
Ćwiczenie 6
R4CsJoLWXagBx1
Przyporządkuj wymienione reformy do odpowiedniej kategorii: wojskowe, oświatowe, gospodarcze i ustrojowe. Możliwe odpowiedzi: 1. Uchwalenie 30-tysięcznej armii., 2. Królewszczyzny przekazywane w dzierżawę tym, którzy zaoferują w zamian większy czynsz. 3. Przywrócenie i uzupełnienie praw kardynalnych. 4. Stworzenie nowoczesnych programów nauczania oraz nowatorskich podręczników. 5. Powołanie Rady Nieustającej (1775). 6. Uregulowanie stosunków handlowych z Rosją i Austrią. 7. Przywrócenie cła generalnego, wprowadzenie podatku od tytoniu i tabaki. 8. Układy handlowe z zaborcami. 9. Utworzenie Komisji Edukacji Narodowej (1773).
21
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z fragmentem tekstu źródłowego i wskaż poprawne dokończenia zdań.

Ustanowienie Komisji, nad edukacją młodzi narodowej szlacheckiej dozór mającej 24 X 1773

Ponieważ Ojciec Św. przez wydaną do wszystkich państw chrześcijańskich bullę, niebawnie w państwach Rzczpltej publikowaną być mającą, skasował institutum [instytucję] zakonu XX. Jezuitów, którzy w kraju większą część funduszów, na edukacją młodzi destynowanych, i większą część edukacji, […] utrzymywali, więc ażeby z tych okoliczności Rzczplta, tak co do edukacji młodzi krajowej, jako też co do dóbr i majątków nie ponosiła uszczerbku, takowe czyniemy rozporządzenie: Ustanawiamy Komisyją, w Warszawie odprawować się mającą […].

Ustanowienie Komisji Źródło: Ustanowienie Komisji, nad edukacją młodzi narodowej szlacheckiej dozór mającej 24 X 1773, [w:] Stanisław Bogusław Lenard, Melania Sobańska-Bondaruk, Wiek XVI-XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, Warszawa 1997, s. 419.
R1Xhs9zNo7Hmg
Przeczytaj fragment tekstu źródłowego i wskaż poprawne dokończenia zdania. Komisja Edukacji Narodowej została utworzona… Możliwe odpowiedzi: 1. tuż przed likwidacją zakonu jezuitów., 2. po rozwiązaniu Towarzystwa Jezusowego przez papieża Klemensa XIV., 3. na mocy postanowień traktatów rozbiorowych., 4. przed ratyfikacją traktatów rozbiorowych przez Rzeczpospolitą.
R1O7zUnLasEmJ
Wskaż poprawne dokończenie zdania. Działalność Komisji Edukacji Narodowej była finansowana… Możliwe odpowiedzi: 1. dzięki dochodom z wprowadzonego podatku od handlu skórami., 2. ze specjalnego funduszu ufundowanego przez papieża Klemensa XIV po rozwiązaniu przez niego zakonu jezuitów., 3. z majątku jezuitów skonfiskowanego po rozwiązaniu zakonu przez papieża Klemensa XIV.
21
Ćwiczenie 8
Rd6OnRrWS4UBD1
Rozstrzygnij, które fragmenty źródeł pochodzą z konstytucji sejmowych uchwalonych w czasie sejmu rozbiorowego. 1. Ponieważ rada przy boku Naszym dawniej w Rzczpltej miała miejsce, jako mamy tego dowody w dawniejszych konstytucjach, które o niej wspominają, więc ustanawiamy Radę Narodową przy boku Naszym, z trzech stanów złożoną: tj. Nas króla, senatu i stanu rycerskiego […]. On [król] podpisywać będzie ekspedycje wszystkie ułożone na Radzie, nie mogąc ich odmówić, jeżeli większość głosów tak decydowała., 2. […] władzę najwyższego wykonywania praw królowi w radzie oddajemy, która to rada strażą praw zwać się będzie. Władza wykonawcza do pilnowania praw i onych pełnienia ściśle jest obowiązaną […]., 3. […] odtąd na potomne czasy nic nowego (nihil novi) stanowionym być nie ma przez nas i naszych następców, bez wspólnego zezwolenia senatorów i posłów ziemskich […]., 4. J. Kr. Mość odstępuje szafunku wszelkich królewszczyzn i starostw z tym warunkiem, że teraźniejsi uprzywilejowani obojej płci zachowani będą do śmierci przy używaniu tych dóbr […].
31
Ćwiczenie 9

Przeanalizuj fragment listu napisanego przez Stanisława Augusta Poniatowskiego do przyjaciółki, pani Geoffrin.

Stanisław August Poniatowski do Marie-Thérèse Geoffrin, Warszawa, 5 VI 1773 r.

Panowie Sułkowscy, jak również Ci, którzy ich wspierają, utrzymują, że król Polski miał dotąd za dużo władzy i aby uczynić Polskę szczęśliwą, należy wprowadzić nową formę rządu, w której król będzie całkowicie niczym. Przede wszystkim chodzi o ustanowienie stałej rady składającej się z około trzydziestu osób, która w miejsce króla będzie dysponowała łaskami i będzie miała pełnię władzy we wszystkich sprawach między sejmami, które to sejmy, zostaną tymczasem podporządkowane nieszczęsnemu liberum veto, w trzech podstawowych materiach: finansów, powołania armii oraz zatwierdzania traktatów. […]

W Polsce znajduje się 100 000 obcokrajowców, którzy maltretują z okrucieństwem cały ten kraj […]. Trzech ministrów rozdysponowało wiele pieniędzy w czasie tego sejmu. Obcokrajowcy widzieli więc, że są w kraju ludzie prawi i odważni, ponieważ niemal połowa [posłów] tego sejmu oparła się im i ich sile. Jednak niestety! Na co się to wszystko przysłuży, jeśli nie ma ani pieniędzy, ani wojska! […]

Dziś, kiedy trzy dwory otrzymały wszystko, czego chciały, oddziały [wojskowe] nadal żyją na koszt Polski. Minister rosyjski złożył nam obietnice, że wszystko to się skończy; ze swojej strony, Austriak dał nam nadzieje; Prusak nie zaoferował dotąd nawet tego.

Stanisław August Źródło: Stanisław August Poniatowski do Marie-Thérèse Geoffrin, Warszawa, 5 VI 1773 r., [w:] Correspondance inédite du roi Stanislas-Auguste Poniatowski et de Mme Geoffrin (1764-1777), précédée d’une étude sur Stanislas-Auguste et Mme Geoffrin et accompagnée des notes, red. Charles de Mouÿ, tłum. Dorota Wiśniewska, Paryż 1875, s. 444–450.
R1PNkevvHszKR
Wskaż, które z poniższych stwierdzeń są prawdziwe. 1. Powołanie Rady Nieustającej wiązało się z ograniczeniem władzy króla., 2. Stanisław August Poniatowski była przeciwnikiem liberum veto., 3. Głównymi słabościami Rzeczypospolitej według króla był brak funduszy oraz armii., 4. Aby doprowadzić do ratyfikacji traktatów rozbiorowych przez sejm, zaborcy opłacali część szlachty oraz wywierali presję na Polakach przy pomocy wojska., 5. Aby doprowadzić do ratyfikacji traktatów rozbiorowych przez sejm, zaborcy opłacali część szlachty oraz wywierali presję na Polakach przy pomocy wojska., 6. Nadawca chciał, aby pani Geoffrin, a za jej pośrednictwem inne osoby we Francji, poznała jego punkt widzenia na sprawy polskie.
31
Ćwiczenie 10

Opisz te reformy sejmu rozbiorowego, które bezpośrednio ograniczały kompetencje króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Co na to wskazuje?

R1Euu9uC9Nj82
Reformy ograniczające kompetencje króla. (Uzupełnij) Co na to wskazuje? (Uzupełnij).