Sprawdź się
Zaznacz wszystkie prawidłowe stwierdzenia na temat funkcji powłok ciała u różnych zwierząt.
- Powłoka ciała pełni przede wszystkim funkcję osłony i ochrony ciała przed środowiskiem zewnętrznym.
- Powłoki odgrywają istotną rolę w utrzymaniu homeostazy całego organizmu.
- Powłoki odgrywają rolę w termoregulacji, jednak nie mają wpływu na utrzymywanie odpowiedniego nawodnienia tkanek.
- Dzięki obecności w skórze komórek układu odpornościowego oraz tworzeniu bariery mechanicznej, powłoki chronią organizm przed drobnoustrojami i wirusami.
- U mięczaków muszla pomaga w utrzymaniu odpowiedniego ciśnienia hydrostatycznego.
- U wszystkich strunowców zrogowaciały naskórek pełni funkcje ochronne przed nadmiernym promieniowaniem UV.
- U niektórych płazów skóra umożliwia oddychanie i pokrywa aż 50 proc. zapotrzebowania organizmu na tlen.
- Ciało większości gadów jest pokryte zwartą okrywą, złożoną z włosów ościstych, pełniących funkcję ochronną i izolacyjną.
- Łuski, tarczki, płytki u węży i innych gadów utrudniają pełzanie, a czasem wręcz uniemożliwiają lokomocję.
- Szczecinki, występujące u pierścienic, pełnią funkcję narządu dotyku.
- Występujące u tasiemców mikrokosmki ułatwiają wchłanianie pokarmu.
Uzupełnij tabelę, przeciągając podane poniżej stwierdzenia w odpowiednie miejsca tak, aby przedstawiały prawidłowe porównanie budowy powłok ciała bezkręgowców i kręgowców.
Nabłonek, Naskórek, Wytwory naskórka, Wór powłokowo–mięśniowy, Keratyna
| Bezkręgowce | Kręgowce | |
|---|---|---|
| Nabłonek | ||
| Naskórek | ||
| Wytwory naskórka | ||
| Wór powłokowo–mięśniowy | ||
| Keratyna |
U stawonogów linienie polega na odrzuceniu 1. Całej skóry i naskórka, 2. wylinką, 3. włosowej lub sierści, 4. wiosną i jesienią, 5. naskórka, oskórka, pancerza, piór lub włosów, 6. Ilości powierzchni ciała wystawianej na promieniowanie słoneczne, 7. powiększenie, 8. Łysieniem, 9. ciepłoty ciała do panujących temperatur, 10. Bezkręgowców, 11. Zimą i latem, 12. Zmniejszenie, 13. linieniem, 14. bezkręgowców i kręgowców, 15. zewnętrzną warstwę naskórka, 16. twardej zewnętrznej powłoki ciała, 17. Egzoszkieletu, 18. pierzeniem, nazywanej również 1. Całej skóry i naskórka, 2. wylinką, 3. włosowej lub sierści, 4. wiosną i jesienią, 5. naskórka, oskórka, pancerza, piór lub włosów, 6. Ilości powierzchni ciała wystawianej na promieniowanie słoneczne, 7. powiększenie, 8. Łysieniem, 9. ciepłoty ciała do panujących temperatur, 10. Bezkręgowców, 11. Zimą i latem, 12. Zmniejszenie, 13. linieniem, 14. bezkręgowców i kręgowców, 15. zewnętrzną warstwę naskórka, 16. twardej zewnętrznej powłoki ciała, 17. Egzoszkieletu, 18. pierzeniem. Płazy i gady podczas linienia, które może zachodzić kilka razy w roku zrzucają część powłoki ciała stanowiącą 1. Całej skóry i naskórka, 2. wylinką, 3. włosowej lub sierści, 4. wiosną i jesienią, 5. naskórka, oskórka, pancerza, piór lub włosów, 6. Ilości powierzchni ciała wystawianej na promieniowanie słoneczne, 7. powiększenie, 8. Łysieniem, 9. ciepłoty ciała do panujących temperatur, 10. Bezkręgowców, 11. Zimą i latem, 12. Zmniejszenie, 13. linieniem, 14. bezkręgowców i kręgowców, 15. zewnętrzną warstwę naskórka, 16. twardej zewnętrznej powłoki ciała, 17. Egzoszkieletu, 18. pierzeniem. U ptaków linienie nazywane jest 1. Całej skóry i naskórka, 2. wylinką, 3. włosowej lub sierści, 4. wiosną i jesienią, 5. naskórka, oskórka, pancerza, piór lub włosów, 6. Ilości powierzchni ciała wystawianej na promieniowanie słoneczne, 7. powiększenie, 8. Łysieniem, 9. ciepłoty ciała do panujących temperatur, 10. Bezkręgowców, 11. Zimą i latem, 12. Zmniejszenie, 13. linieniem, 14. bezkręgowców i kręgowców, 15. zewnętrzną warstwę naskórka, 16. twardej zewnętrznej powłoki ciała, 17. Egzoszkieletu, 18. pierzeniem, ssaki natomiast linieją zwykle 2 razy do roku - 1. Całej skóry i naskórka, 2. wylinką, 3. włosowej lub sierści, 4. wiosną i jesienią, 5. naskórka, oskórka, pancerza, piór lub włosów, 6. Ilości powierzchni ciała wystawianej na promieniowanie słoneczne, 7. powiększenie, 8. Łysieniem, 9. ciepłoty ciała do panujących temperatur, 10. Bezkręgowców, 11. Zimą i latem, 12. Zmniejszenie, 13. linieniem, 14. bezkręgowców i kręgowców, 15. zewnętrzną warstwę naskórka, 16. twardej zewnętrznej powłoki ciała, 17. Egzoszkieletu, 18. pierzeniem. Najczęściej obejmuje to zmianę okrywy 1. Całej skóry i naskórka, 2. wylinką, 3. włosowej lub sierści, 4. wiosną i jesienią, 5. naskórka, oskórka, pancerza, piór lub włosów, 6. Ilości powierzchni ciała wystawianej na promieniowanie słoneczne, 7. powiększenie, 8. Łysieniem, 9. ciepłoty ciała do panujących temperatur, 10. Bezkręgowców, 11. Zimą i latem, 12. Zmniejszenie, 13. linieniem, 14. bezkręgowców i kręgowców, 15. zewnętrzną warstwę naskórka, 16. twardej zewnętrznej powłoki ciała, 17. Egzoszkieletu, 18. pierzeniem i ma związek z dostosowaniem 1. Całej skóry i naskórka, 2. wylinką, 3. włosowej lub sierści, 4. wiosną i jesienią, 5. naskórka, oskórka, pancerza, piór lub włosów, 6. Ilości powierzchni ciała wystawianej na promieniowanie słoneczne, 7. powiększenie, 8. Łysieniem, 9. ciepłoty ciała do panujących temperatur, 10. Bezkręgowców, 11. Zimą i latem, 12. Zmniejszenie, 13. linieniem, 14. bezkręgowców i kręgowców, 15. zewnętrzną warstwę naskórka, 16. twardej zewnętrznej powłoki ciała, 17. Egzoszkieletu, 18. pierzeniem.
Uzupełnij tekst, wybierając prawidłowe sformułowania spośród podanych poniżej propozycji.
powiększenie, bezkręgowców i kręgowców, Łysieniem, wylinką, włosowej lub sierści, twardej zewnętrznej powłoki ciała, Bezkręgowców, Zimą i latem, Całej skóry i naskórka, wiosną i jesienią, Egzoszkieletu, zewnętrzną warstwę naskórka, Ilości powierzchni ciała wystawianej na promieniowanie słoneczne, naskórka, oskórka, pancerza, piór lub włosów, ciepłoty ciała do panujących temperatur, linieniem, Zmniejszenie, pierzeniem
Proces okresowego zrzucania zewnętrznych warstw skóry nazywany jest ....................................................................................................................................... Może on dotyczyć zrzucania ....................................................................................................................................... Występuje u ....................................................................................................................................... U niektórych zwierząt w okresach po zrzuceniu zewnętrznego szkieletu, a przed stwardnieniem nowego, następuje znaczne ...................................................................................................................................... rozmiarów ciała.
U stawonogów linienie polega na odrzuceniu ......................................................................................................................................, nazywanej również ....................................................................................................................................... Płazy i gady podczas linienia, które może zachodzić kilka razy w roku, zrzucają część powłoki ciała stanowiącą ....................................................................................................................................... U ptaków linienie nazywane jest ......................................................................................................................................, natomiast ssaki linieją zwykle dwa razy do roku: ....................................................................................................................................... Najczęściej obejmuje to zmianę okrywy ...................................................................................................................................... i ma związek z dostosowaniem .......................................................................................................................................
Oceń, czy podane stwierdzenia na temat powłok ciała bezkręgowców są prawdziwe czy fałszywe.
| Prawda | Fałsz | |
| Powłokę ciała parzydełkowców stanowi warstwa komórek nabłonkowo-mięśniowych, zawierająca również komórki nerwowe, zmysłowe i interstycjalne. | □ | □ |
| Powłokę ciała pierścienic stanowi wór powłokowo-mięśniowy, który pełni jedynie funkcję ochronną i nie ma udziału w poruszaniu się zwierzęcia. Funkcję lokomocyjną pełnią szczecinki. | □ | □ |
| Ciało wszystkich stawonogów pokryte jest grubym, chitynowym oskórkiem, zawsze wzmocnionym solami wapniowymi i tworzącym pancerz chroniący ciało, jednak uniemożliwiający poruszanie. | □ | □ |
| Skóra mięczaków zawiera liczne gruczoły śluzowe i tworzy fałd zwany płaszczem, wytwarzający wapienny szkielet zewnętrzny, który może przyjmować formę łusek, płytek lub muszli. | □ | □ |
Przyporządkuj podane poniżej stwierdzenia na temat powłok ciała do odpowiedniej grupy kręgowców.
Zewnętrzną warstwę tworzy wielowarstwowy naskórek, podlegający nieustannej odnowie oraz najczęściej wypełniony keratyną – zrogowaciały., Ich skóra jest naga., Ich naskórek ściera się lub bywa okresowo zrzucany w całości (łuskonośne)., Nie mają gruczołów potowych, jedynym gruczołem jest gruczoł kuprowy., Skóra pełni ważną funkcję w oddychaniu (u niektórych pokrywa 50 proc. zapotrzebowania organizmu na tlen)., Są pokryte łuskami, tarczkami lub płytkami rogowymi wytwarzanymi przez naskórek, u niektórych płytki kostne wraz z kośćmi szkieletu i tarczkami rogowymi tworzą pancerz., Ciało pokryte jest wytworami skóry – łuskami., Ich skórę najczęściej pokrywają włosy (sierść)., Mają liczne gruczoły śluzowe, wydzielające śluz głównie zmniejszający tarcie w wodzie i ułatwiający pływanie., Ciało mają pokryte wytworami skóry – piórami., Posiadają gruczoły potowe, łojowe i mleczne.
| Ryby | |
|---|---|
| Płazy | |
| Gady | |
| Ptaki | |
| Ssaki |
Występowanie powłoki ciała ukazanej na powyższym obrazku charakterystyczne jest dla {bezkręgowców}{#kręgowców}.
1. naskórka, 2. Naskórek, 3. skóry właściwej, 4. tkanki podskórnej, 5. Skóra właściwa, 6. Tkanka podskórna, 7. gruczoły potowe i łojowe, 8. bezkręgowców, 9. kręgowców stanowi warstwę silnie związaną z położoną powyżej warstwą skóry właściwej. Zawiera skupienia komórek tłuszczowych, dolne odcinki korzeni włosów, części wydzielnicze gruczołów potowych oraz receptory.
Właściwości termoizolacyjne zewnętrznej warstwy ciała, przez którą rozumie się skórę i tkankę podskórną, związane są z jej temperaturą. W niskiej temperaturze otoczenia zmniejsza się przekrój peryferycznych naczyń krwionośnych i przepływ krwi przez tę warstwę ciała oraz obniża się jej temperatura, a przez to zwiększają się jej właściwości termoizolacyjne. (…)
Receptory zimna i ciepła oraz gruczoły potowe znajdujące się w obrębie skóry reagują zarówno na sygnały termiczne docierające z wnętrza organizmu, jak i na zmiany temperatury otoczenia.
Indeks górny Źródło: „Wymiana ciepła pomiędzy człowiekiem a otoczeniem w różnych warunkach środowiska geograficznego „; Krzysztof Błażejczyk, IGiPZ PAN, 1993 str. 123. Indeks górny koniecŹródło: „Wymiana ciepła pomiędzy człowiekiem a otoczeniem w różnych warunkach środowiska geograficznego „; Krzysztof Błażejczyk, IGiPZ PAN, 1993 str. 123.
