Sprawdź się
Do warunków nauki niezależnej, autonomicznej, nie należy...
- posiadanie własnych opracowań naukowych.
- posiadanie własnego przedmiotu badań.
- posiadanie własnej metodologii.
- posiadanie własnej terminologii.
Ułóż elementy Comte’owskiej klasyfikacji nauk, zaczynając od nauki najbardziej ogólnej.
- chemia
- fizyka
- biologia
- socjologia
- astronomia
Poniżej znajdują się pojęcia i zagadnienia z zakresu filozofii i nauki. Przyporządkuj je do odpowiedniej grupy.
racjonalny namysł, absolut, Bóg, właściwości, iluminacja, sens i cel istnienia człowieka, dusza, relacje, pierwsze przyczyny, doświadczenie zmysłowe, bezpośrednie przyczyny
| Pojęcia, którymi zajmuje się filozofia pozytywna: | |
|---|---|
| Pojęcia, które nie należą do sfery zainteresowań filozofii pozytywnej: |
Spośród twierdzeń zawartych w poniższej tabeli zaznacz te, które są zgodne z filozofią Comte'a.
| prawda | fałsz | |
| Filozofia pozytywna uprawiana jest zgodnie z metodami nauk ścisłych. | □ | □ |
| Filozofia pozytywna zakłada, że przedmioty badane przez np. metafizykę w ogóle nie istnieją i istnieć nie mogą. | □ | □ |
| Filozofia pozytywna ogranicza się do empirycznych badań i racjonalnego opracowywania ich wyników. | □ | □ |
| Filozofia pozytywna nie wykreśla ze swych rozważań wszystkich zagadnień irracjonalnych, metafizycznych i teologicznych. | □ | □ |
| Filozofia pozytywna nie przesądza o istnieniu czy nieistnieniu Boga. | □ | □ |
Własnymi słowami wyjaśnij, dlaczego swą własną filozofię Comte określił mianem „filozofii pozytywnej”.
Poniżej znajduje się fragment rozważań Comte’a, w których filozof stara się określić sobie współczesną sytuację filozoficzną. Zapoznaj się z jego treścią, a następnie zaznacz zdania, które poprawnie ilustrują jego treść.
Metoda pozytywna w 16 wykładachPanujące obecnie w umysłach [filozoficznych] zamieszanie wynika z jednoczesnego posiłkowania się trzema wykluczającymi się nawzajem filozofiami: teologiczną, metafizyczną i pozytywną.
Jeśliby jedna z tych trzech filozofii osiągnęła zupełną przewagę, zaistniałby określony porządek społeczny.
Właśnie współistnienie tych trzech filozofii udaremnia porozumienie co do każdego zasadniczego punktu. Idzie o to, aby dowiedzieć się, która z nich powinna osiągnąć przewagę. Oczywiste jest, że filozofia pozytywna jest powołana do tego, aby stanąć na czele. Od długiego szeregu wieków posuwała się ona stale naprzód, podczas gdy jej przeciwniczki chyliły się do upadku.
Filozofia teologiczna i metafizyczna toczą między sobą walkę o zadanie reorganizacji społeczeństwa. Filozofia pozytywna dotychczas wdawała się w spory jedynie po to, aby krytykować je obydwie. Doprowadźmy ją do stanu, w którym będzie zdolna do podjęcia roli czynnej. Uzupełnijmy rozległą operację intelektualną rozpoczętą przez Bacona, Kartezjusza i Galileusza, a rewolucyjny kryzys zostanie zakończony.Źródło: A. Comte, Metoda pozytywna w 16 wykładach, oprac. PWN, tłum. W. Wojciechowski, Warszawa 1961, s. 24.
- Filozofie, nazwane przez Comte’a teologicznymi i metafizycznymi, walczą w równym stopniu pomiędzy sobą, jak i z filozofią pozytywną.
- Współistnienie filozofii metafizycznej, teologicznej i pozytywnej jest z gruntu niemożliwe.
- Mówiąc o długiej tradycji filozofii pozytywnej Comte powołuje się na wielkich filozofów, zwłaszcza empirystów, takich, jak Bacon, Kartezjusz i Galileusz.
- Comte, w konflikcie, który opisuje, kibicuje jedynie filozofii pozytywnej.
Własnymi słowami wyjaśnij, co mieli na myśli pozytywiści, gdy głosili postulat filozofii jako „nauki nauk”.
Własnymi słowami wyjaśnij, w jaki sposób pozytywizm bronił się przed zarzutem materializmu.