Sprawdź się
Udowodnij, że przykład nisko opłacanych szwaczek, które za niskie wynagrodzenie szyją ubrania do markowych sklepów, jest przykładem zjawiska alienacji pracy.
Wykorzystaj podział na „mieć” i „być” Ericha Fromma do analizy życia społecznego swojej klasy lub grupy rówieśników. Podaj przykłady, które świadczą o koncentracji na posiadaniu oraz przykłady, które świadczą, że ważniejszy jest jednak inny wymiar egzystencji.
Przeanalizuj poniższy fragment i zastanów się, kto w świetle tych rozważań mógłby być uznany za człowieka mądrego.
Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne z 1844 r.Własność prywatna zrobiła z nas ludzi tak głupich i jednostronnych, że przedmiot jest nasz dopiero wówczas, gdy go mamy, a więc gdy istnieje dla nas jako kapitał, albo gdy go bezpośrednio posiadamy, jemy, pijemy, nosimy na sobie, mieszkamy w nim itd. - słowem, gdy go spożywamy - aczkolwiek sama własność prywatna uważa wszystkie te sposoby bezpośredniej realizacji posiadania tylko za środki do życia, życie zaś, dla którego są one środkami, to życie własności prywatnej, praca i kapitalizacja.
Źródło: Karol Marks, Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne z 1844 r., [w:] Karol Marks, Fryderyk Engels, Dzieła, t. I, 1960.
Karol Marks twierdził, że kapitalizm przyczynia się do alienacji pracy i jest przez to szkodliwą formacją gospodarczą. Spróbuj skonstruować kontrargument pokazujący, że jest odwrotnie – tj. że kapitalizm zmniejsza alienację i powoduje, że rezultaty pracy człowieka przynależą do niego.
Wszyscy wymienieni w materiale filozofowie – Marks, Marcuse i Fromm – krytykowali kapitalizm za to, że napędza on konsumpcjonizm. Konsumpcjonizm jest postawą, która stawia na zdobywanie i używanie ciągle to nowych dóbr w sposób, który wcale nie jest nam potrzebny. Zastanów się, czy taka postawa jest rzeczywiście problemem? Uzasadnij swoją wypowiedź.