Sprawdź się
Wskaż, które z poniższych stwierdzeń są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Utrzymanie odpowiedniej gospodarki wodnej jest utrudnione w przypadku kręgowców żyjących w wodach słodkich. | □ | □ |
| Dla organizmów słonowodnych szczególnie ważne są mechanizmy minimalizujące utratę sodu z organizmu. | □ | □ |
| Roztwór o niższym stężeniu jonów niż roztwór, do którego jest porównywany, nazywamy hipotonicznym. | □ | □ |
Uzupełnij tabelę przeciągając w prawidłowe miejsca sformułowania podane poniżej.
ciśnienie osmotyczne środowiska, ciśnienie osmotyczne organizmu względem środowiska, kierunek przepływu wody, ilość wody pitej przez zwierzęta, stężenie soli w wydalanym moczu, główny cel
| Organizmy słonowodne | Organizmy słodkowodne | |
|---|---|---|
| ciśnienie osmotyczne środowiska | ||
| ciśnienie osmotyczne organizmu względem środowiska | ||
| kierunek przepływu wody | ||
| ilość wody pitej przez zwierzęta | ||
| stężenie soli w wydalanym moczu | ||
| główny cel |
Uzupełnij poniższy tekst wybierając prawidłowe sformułowanie spośród podanych propozycji.
Osmoregulacja to {#aktywny}{bierny} proces utrzymywania względnie stałej równowagi objętości płynów {zewnątrzustrojowych}{#wewnątrzustrojowych} oraz stężeń zawartych w nich {#elektrolitów i związków organicznych}{jedynie jonów}. Jest to zespół mechanizmów pozwalających {#organizmom żywym}{różnym środowiskom nieożywionym} na utrzymanie {#homeostazy}{stałego gradientu wymiany wody}. Osmoregulacja uzależniona jest {#od ilości pobieranej wody i jonów oraz mechanizmów ich wydalania}{jedynie od jonowych mechanizmów wydalniczych}. Najważniejsze jony regulujące to kationy {#sodu i potasu}{chlorkowe} oraz aniony {sodu i potasu}{#chlorkowe}. Proces osmoregulacji opiera się na fizycznym zjawisku {transportu aktywnego}{#osmozy} czyli zdolności cząsteczek {substancji rozpuszczonej}{#rozpuszczalnika} do przenikania przez {każdą błonę biologiczną}{#błonę półprzepuszczalną} pomiędzy roztworami o różnych stężeniach. Jest zależny od {#ciśnienia osmotycznego}{ciśnienia atmosferycznego} występującego {#po każdej stronie błony}{w środowisku zewnętrznym}. Im większa różnica stężeń jonów, tym {#wyższe}{niższe} jest to ciśnienie i {#szybszy}{wolniejszy} przepływ.
Pogrupuj prawidłowo sformułowania podane poniżej.
mała tolerancja na zmiany zasolenia wody, w której żyje, przeniesienie ze środowiska słonowodnego do słodkowodnego lub odwrotnie, powoduje śmierć organizmu, przeniesiony ze środowiska słonowodnego do słodkowodnego stopniowo adaptuje się, duża tolerancja na zmiany zasolenia wody, w której żyje, karaś chiński (złota rybka), mieczyk, dorsz, łosoś, węgorz, pstrąg tęczowy
| gatunek stenohalinowy | |
|---|---|
| gatunek euryhaliczny |
Łosoś żyje w środowisku o wysokim zasoleniu, a ikrę składa w wodach słodkich − po uprzedniej migracji w górę rzek. Ułóż w odpowiedniej kolejności zmiany w mechanizmach osmoregulacji, które występują podczas cyklu życiowego tej ryby, zaczynając od wylęgu.
- podczas migracji w celu złożenia ikry, dorosłe łososie potrafią dostosować swoje procesy osmoregulacyjne do aktualnie panujących warunków
- ich procesy osmoregulacyjne nastawione są na eliminację nadmiaru wody i zatrzymywanie jonów
- łososie migrują do środowiska słonowodnego
- młode łososie wylęgają się w środowisku słodkowodnym
- podczas wędrówki następuje stopniowa zmiana mechanizmów osmoregulacyjnych i adaptacja do nowego środowiska
- ich procesy osmoregulacyjne nastawione są na eliminację nadmiaru jonów i retencję wody
- dorosłe łososie spędzają większość czasu w środowisku słonowodnym
Skrzela ryb, oprócz funkcji wymiany gazowej, odgrywają m.in. rolę w gospodarce jonowej organizmu i w usuwaniu amoniaku, który u ryb jest końcowym produktem przemiany białek. Oddychająca powietrzem atmosferycznym arapaima ma 2−2,5 razy mniejsze skrzela i zarazem większe nerki od skrzelodysznej arowany srebrzystej. Oba gatunki należą do rodziny Osteoglossidae (kostnojęzycznych). Nerki arapaimy mają większą zdolność do wydalania sodu i związków azotu niż nerki arowany, u której funkcje wydalnicze pełnią głównie skrzela.
Indeks górny Źródło: Marta Jaroszewska, Konrad Dąbrowski, Czy istnieją ryby, które mają płuca? Adaptacje morfologiczne i fizjologiczne ryb do warunków hipoksji i hiperoksji, KOSMOS, Tom 59, 2010, numer 3‑4, strony 479‑496, https://kosmos.ptpk.org. Indeks górny koniecŹródło: Marta Jaroszewska, Konrad Dąbrowski, Czy istnieją ryby, które mają płuca? Adaptacje morfologiczne i fizjologiczne ryb do warunków hipoksji i hiperoksji, KOSMOS, Tom 59, 2010, numer 3‑4, strony 479‑496, https://kosmos.ptpk.org.
Fragment 1.
W czasie hodowli sadzowej pstrąga tęczowego w słonawych (4−7 ‰) wodach Zatoki Puckiej obserwowano zmiany zachodzące w skrzelach narybku po upływie różnych okresów czasu od przeniesienia go z wody słodkiej. (...) Po upływie dwóch miesięcy u ryb adaptowanych do wody morskiej struktura skrzeli uległa przebudowie, m.in. wzrosła aktywność i liczba komórek chlorkowych i powiększyły się przestrzenie intercellularne epithelium blaszek skrzelowych.
Indeks górny Źródło: Radziun K., Wawrzyniak W., Sobociński A., Structural changes in sea water‑adapted rainbow trout [Oncorhynchus mykiss Walb.] gills, Acta Ichthyologica et Piscatoria 2000, 30, 2, http://agro.icm.edu.pl. Indeks górny koniecŹródło: Radziun K., Wawrzyniak W., Sobociński A., Structural changes in sea water‑adapted rainbow trout [Oncorhynchus mykiss Walb.] gills, Acta Ichthyologica et Piscatoria 2000, 30, 2, http://agro.icm.edu.pl.
Fragment 2.
Na uwagę zasługuje fakt, że komórki chlorkowe rzadko występują u ryb słodkowodnych. (...) Przy zatruciu ryb, w którym skrzela kontaktują się z jonami Cd, Cu i Zn, obserwuje się zwykle wzrost liczby komórek chlorkowych.
Indeks górny Źródło: Jerzy Antychowicz, Marek Matras, Histopatologiczne badanie skrzeli w diagnostyce chorób ryb i zatruć środowiska wodnego, Medycyna Wet. 2008, 64 (4A), str. 389, http://www.medycynawet.edu.pl. Indeks górny koniecŹródło: Jerzy Antychowicz, Marek Matras, Histopatologiczne badanie skrzeli w diagnostyce chorób ryb i zatruć środowiska wodnego, Medycyna Wet. 2008, 64 (4A), str. 389, http://www.medycynawet.edu.pl.