Sprawdź się
Wskaż zdania prawdziwe.
| Zdanie | Prawda | Fałsz |
| Definicje realne dotyczą relacji między znaczeniami. | □ | □ |
| Istnieją definicje klasyczne finalne. | □ | □ |
| Przykładem definicji równościowej jest klasyczna definicja przez wyliczenie. | □ | □ |
| Warunki klasycznej definicji sformułował Arystoteles. | □ | □ |
| Cechy akcydentalne nie powinny być ujęte w poprawnej definicji. | □ | □ |
Połącz wybrane definienda z odpowiednimi definiensami.
rodzaj krzesła bez oparcia., lekarz kierujący oddziałem szpitalnym., polska państwowa jednostka organizacyjna sektora finansów realizująca zadania z zakresu ubezpieczeń społecznych., ropne zapalenie okołomieszkowe z wytworzeniem czopa martwiczego.
| Ordynator jest to | |
| Taboret jest to | |
| Czyrak jest to | |
| Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest to |
Wpisz właściwe definiendum przy poniższych definiensach.
............ jest to kopyto osłaniające III lub IV palec ssaków parzystokopytnych.
................................ jest to nakłanianie do uprawiania prostytucji.
............ jest to pierwszy palec ręki u naczelnych, przeciwstawny czterem pozostałym.
............ jest to jedno z głównych pojęć filozoficznych, wprowadzone przez Platona.
Przeczytaj fragment z Logiki praktycznejZ. Ziembińskiego. Następnie odpowiedz na pytanie: w jakim sensie można uznać rozumność za konstytutywną cechę człowieka?
Zapoznaj się z fragmentem z Logiki praktycznej Z. Ziembińskiego. Następnie odpowiedz na pytanie: w jakim sensie można uznać rozumność za konstytutywną cechę człowieka?
Logika praktycznaDefinicja realna jest to zdanie podające taką charakterystykę pewnego przedmiotu czy też przedmiotów jakiegoś rodzaju, którą tym i tylko tym przedmiotom można przypisać. Przy tym żąda się zwykle, by ta charakterystyka „ujmowała istotę” tych przedmiotów, to jest by była tak dobrana, aby można było na jej podstawie wnioskować o możliwie wszystkich uznawanych za ważne cechach tych przedmiotów. Tak pojmowana definicja ma być najzwięźlejszym ujęciem wiedzy o przedmiotach danego rodzaju. Stwarza to okazję do sporów, czy charakterystyka zawarta w tak pojmowanej definicji wymienia cechy „istotne” czy „nieistotne” dla przedmiotów danego rodzaju. Z tego punktu widzenia uznaje się za wadliwą np. definicję: ,,Człowiek to istota dwunoga nieopierzona’’, albo: ,,Człowiek to istota zdolna do śmiechu’’, bo choć takie cechy ma tylko człowiek, nie uznaje się ich za ,,ważne’’ cechy człowieka. Za takie bowiem cechy uznaje się to, że człowiek jest istotą rozumną, istotą zdolną do abstrakcyjnego myślenia, czy istotą umiejącą wytwarzać narzędzia, itp.
Źródło: Zygmunt Ziembiński, Logika praktyczna.
Przeczytaj fragment bajki L. Kołakowskiego Garby, następnie wskaż dwa zjawiska, których charakterystyka wynika z przyjętych definicji zawierających błędne koło oraz błąd ignotum per ignotum.
Zapoznaj się z fragmentem bajki L. Kołakowskiego Garby, następnie podaj dwa zjawiska, których charakterystyka wynika z przyjętych definicji zawierających błędne koło oraz błąd ignotum per ignotum.
GarbyKiedy Ajio, kamieniarz pracujący przy budowie dróg, zachorował na garb, zebrało się czterech lekarzy, aby radzić nad jego chorobą. Nie należy wcale przypuszczać, że w Lailonii zawsze tak się zdarzało, że ilekroć jakiś kamieniarz zachorował, zbierało się czterech lekarzy; nie, przeważnie nie zbierał się ani jeden. Tym razem było ich aż czterech nie dlatego, że Ajio zachorował, ani tym bardziej że był kamieniarzem. Po prostu choroba Ajio była dziwna, a lekarze chętnie oglądają dziwne rzeczym podobnie jak wszyscy ludzie. Dziwność choroby, z kolei, nie polegała na garbie, bo garb nie jest wcale dziwny, ale bardzo zwyczajny. Polega na tym, że nie był to właśnie garb zwyczajny, ale garb‑dziwoląg, garb‑osobliwość, garb‑jaki‑tylko‑raz‑na‑sto‑osiem‑lat‑zdarza‑się‑w-całej‑Lailonii‑a-może‑nawet‑rzadziej. Mianowicie, garb, rosnąć i pęczniejąc, zaczął obrastać w różne nadzwyczajne odrośle i rozgałęzienia, które z biegiem czasu jęły się upodabniać do różnych części ciała – rąk, nóg, głowy, szyi, brzucha i pupy. (Był to, trzeba dodać, tak zwany garb kryptogenny; nazwa ta oznacza pewną szczególną własność garbu, polegającą na tym, że lekarze nie mają pojęcia, skąd się wziął).
Źródło: Garby, [w:] Leszek Kołakowski, 13 bajek z królestwa Lailonii dla dużych i małych, Warszawa 1963.
Spośród poniższych definicji zaznacz te, w których występuje błąd kategorialny.
- Opowiadanie to krótki utwór literacki o prostej akcji, najczęściej jednowątkowej fabule, pisany prozą.
- Fobia to stan emocjonalny, którego głównym objawem jest uporczywy lęk przed określonymi sytuacjami, zjawiskami lub przedmiotami.
- Zduństwo to gałąź sztuki zajmująca się budową i naprawą pieców.
- Wdowiec to mężczyzna, któremu umarła żona.
- Oksymoron to styl językowy zbudowany na słowach o przeciwstawnych znaczeniach.
Uzupełnij definienda w tabelce definiensami z ramki tak, by odpowiednio powstały definicje za szerokie i definicje za wąskie.
Student to, Zapałka to, Lordoza to, osoba ucząca się w przedszkolu, osoba ucząca się na wyższej uczelni, cienki, krótki patyczek zakończony łebkiem z masy zapalającej się przy potarciu, łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną, łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę grzbietową
| DEFINICJE ZA SZEROKIE | DEFINICJE ZA WĄSKIE | |
|---|---|---|
| Student to | ||
| Zapałka to | ||
| Lordoza to |
Zapałka to... Definicja za szeroka: (tu wybierz) 1. osoba ucząca się na politechnice, 2. cienki, krótki patyczek zakończony łebkiem z masy o kolorze zielonym, zapalającej się przy potarciu, 3. osoba ucząca się na wyższej uczelni, 4. łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę grzbietową, 5. osoba ucząca się w przedszkolu, 6. cienki, krótki patyczek zakończony łebkiem z masy zapalającej się przy potarciu, 7. łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną, 8. wygięcie kręgosłupa, 9. osoba ucząca się, 10. łukowate wygięcie kręgosłupa w odcinku szyjnym w stronę brzuszną, 11. cienki, krótki patyczek. Definicja za wąska: (tu wybierz) 1. osoba ucząca się na politechnice, 2. cienki, krótki patyczek zakończony łebkiem z masy o kolorze zielonym, zapalającej się przy potarciu, 3. osoba ucząca się na wyższej uczelni, 4. łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę grzbietową, 5. osoba ucząca się w przedszkolu, 6. cienki, krótki patyczek zakończony łebkiem z masy zapalającej się przy potarciu, 7. łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną, 8. wygięcie kręgosłupa, 9. osoba ucząca się, 10. łukowate wygięcie kręgosłupa w odcinku szyjnym w stronę brzuszną, 11. cienki, krótki patyczek.
Lordoza to... Definicja za szeroka: (tu wybierz) 1. osoba ucząca się na politechnice, 2. cienki, krótki patyczek zakończony łebkiem z masy o kolorze zielonym, zapalającej się przy potarciu, 3. osoba ucząca się na wyższej uczelni, 4. łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę grzbietową, 5. osoba ucząca się w przedszkolu, 6. cienki, krótki patyczek zakończony łebkiem z masy zapalającej się przy potarciu, 7. łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną, 8. wygięcie kręgosłupa, 9. osoba ucząca się, 10. łukowate wygięcie kręgosłupa w odcinku szyjnym w stronę brzuszną, 11. cienki, krótki patyczek. Definicja za wąska: (tu wybierz) 1. osoba ucząca się na politechnice, 2. cienki, krótki patyczek zakończony łebkiem z masy o kolorze zielonym, zapalającej się przy potarciu, 3. osoba ucząca się na wyższej uczelni, 4. łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę grzbietową, 5. osoba ucząca się w przedszkolu, 6. cienki, krótki patyczek zakończony łebkiem z masy zapalającej się przy potarciu, 7. łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną, 8. wygięcie kręgosłupa, 9. osoba ucząca się, 10. łukowate wygięcie kręgosłupa w odcinku szyjnym w stronę brzuszną, 11. cienki, krótki patyczek.
Uzupełnij definienda definiensami tak, by odpowiednio powstały definicje za szerokie i definicje za wąskie.
cienki, krótki patyczek zakończony łebkiem z masy zapalającej się przy potarciu, cienki, krótki patyczek zakończony łebkiem z masy o kolorze zielonym, zapalającej się przy potarciu, łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną, cienki, krótki patyczek, osoba ucząca się w przedszkolu, osoba ucząca się, wygięcie kręgosłupa, osoba ucząca się na politechnice, łukowate wygięcie kręgosłupa w odcinku szyjnym w stronę brzuszną, łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę grzbietową, osoba ucząca się na wyższej uczelni
Student to... Definicja za szeroka: ....................................................................................................................................................................................................................... Definicja za wąska: .......................................................................................................................................................................................................................
Zapałka to... Definicja za szeroka: ....................................................................................................................................................................................................................... Definicja za wąska: .......................................................................................................................................................................................................................
Lordoza to... Definicja za szeroka: ....................................................................................................................................................................................................................... Definicja za wąska: .......................................................................................................................................................................................................................
Zapoznaj się z poniższymi neologizmami, które powstały jako żartobliwe złożenia pochodzące od dwóch innych słów; ich definicje charakteryzują określone zjawiska.
Mrocznica to ponury jubileusz.
Żebrat to brat po klęsce finansowej.
Łkanina to chusteczka do ocierania łez.
Następnie wymyśl analogiczne neologizmy‑złożenia, które będą nazywały pewne zjawiska, i sformułuj definicje tych zjawisk. Dobierz zjawiska i neologizmy tak, by powstały definicje klasyczne: naturalna, genetyczna i finalna.