Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
21
Ćwiczenie 2
Rozstrzygnij, który z systemów irygacyjnych – w Dolinie Nilu czy w dolinie Tygrysu i Eufratu – wymagał większych nakładów ludzkiej pracy. Odpowiedź uzasadnij.
Jakie były wylewy rzek w Mezopotamii i kiedy następowały? Co należało tam budować, by chronić uprawy?
Rozstrzygnięcie: system irygacyjny w dolinie Tygrysu i Eufratu Uzasadnienie: Wylewy rzek w Mezopotamii były gwałtowne (ośmiokrotny wzrost objętości wody) i następowały wiosną, kiedy zboże dopiero dojrzewało. Aby uchronić uprawy przed zalaniem, należało budować i utrzymywać sieć zbiorników przechowujących wodę do następnego zasiewu. Wielka zawartość mułu była korzystna dla gleb, powodując jednak konieczność walki z postępującym zamuleniem kanałów i zasoleniem. Wskazane problemy w znacznie mniejszym stopniu występowały w Dolinie Nilu.
31
Ćwiczenie 3
Rozstrzygnij, czy opisana w tekście kampania wojenna miała związek z wydarzeniami, przedstawionymi na mapie. Odpowiedź uzasadnij.
Inskrypcja Ramzesa III
Ujścia rzek otoczyłem okrętami wojennymi, galerami, brzegi były uzbrojone, niby silny mur. Załogi na okrętach składały się z bohaterskich wojowników – łuczników i marynarzy. Byli oni podobni do ryczących na wierzchołkach gór lwów. Obsługa rydwanów bojowych [składała się] z biegaczy, oszczepników i bardzo zdolnych żołnierzy. Konie w każdej swej części były opancerzone, by zdeptać swymi kopytami obce ziemie. Ja, podobny do potężnego Montu – stanąłem na czele tego wojska, by popatrzeć ono mogło na podbój dokonany moją ręką. Tamci, gdy doszli do mojej granicy – wyginęli na wieczne czasy. Gdy bowiem posuwali się naprzód, pożoga przed nimi rozgorzała u ujścia rzek. Palisady moich oszczepników otoczyły ich nad brzegiem. Otoczonych zwalczano i powalano na ziemię przybrzeżną, zabito ich i włócząc głowami po ziemi, ułożono na stosach. Okręty natomiast zostały zatopione wraz z majątkiem znajdującym się na nich.
ramzes Źródło: Inskrypcja Ramzesa III, [w:] Starożytność. Teksty źródłowe, komentarze i zagadnienia do historii w szkole średniej, red. G. Chomicki, S. Sprawski, Kraków 1999, s. 21.
Rr6g708uAJqb9
Ilustracja
Inwazja Ludów Morza i upadek systemu regionalnego na Bliskim Wschodzie
Źródło: Contentplus.sp. z o.o. na podstawie Bosyantek, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Zastanów się, czego dowodzi obrona ujścia rzek. Co wydarzyło się na przełomie XIII i XII wieku p.n.e.?
Rozstrzygnięcie: Tak Uzasadnienie: Ramzes III opisuje obronę ujścia rzek, co dowodzi, że próbowano zabezpieczyć się przed atakiem od strony morza. Na przełomie XIII i XII wieku przed Chr. Bliski Wschód dotknął widoczny na mapie kataklizm, określany jako „inwazja Ludów Morza”. Tajemnicze plemiona zalały wschodnie wybrzeża śródziemnomorskie, Nowe Państwo egipskie zdołał jednak uchronić przed katastrofą faraon opisany w tekście.
Ćwiczenie 3
Na podstawie tekstu źródłowego z ramki uzupełnij tekst brakującymi słowami.
Inskrypcja Ramzesa III
Ujścia rzek otoczyłem okrętami wojennymi, galerami, brzegi były uzbrojone, niby silny mur. Załogi na okrętach składały się z bohaterskich wojowników – łuczników i marynarzy. Byli oni podobni do ryczących na wierzchołkach gór lwów. Obsługa rydwanów bojowych [składała się] z biegaczy, oszczepników i bardzo zdolnych żołnierzy. Konie w każdej swej części były opancerzone, by zdeptać swymi kopytami obce ziemie. Ja, podobny do potężnego Montu – stanąłem na czele tego wojska, by popatrzeć ono mogło na podbój dokonany moją ręką. Tamci, gdy doszli do mojej granicy – wyginęli na wieczne czasy. Gdy bowiem posuwali się naprzód, pożoga przed nimi rozgorzała u ujścia rzek. Palisady moich oszczepników otoczyły ich nad brzegiem. Otoczonych zwalczano i powalano na ziemię przybrzeżną, zabito ich i włócząc głowami po ziemi, ułożono na stosach. Okręty natomiast zostały zatopione wraz z majątkiem znajdującym się na nich.
Indeks górny Źródło: Inskrypcja Ramzesa III, [w:] Starożytność. Teksty źródłowe, komentarze i zagadnienia do historii w szkole średniej, red. G. Chomicki,S. Sprawski, Kraków 1999, s. 21. Indeks górny koniecŹródło: Inskrypcja Ramzesa III, [w:] Starożytność. Teksty źródłowe, komentarze i zagadnienia do historii w szkole średniej, red. G. Chomicki,S. Sprawski, Kraków 1999, s. 21.
RQYFcw8iOb6WH
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
R13sj2Xc6h4bE2
Ćwiczenie 4
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
31
Ćwiczenie 5
Przyjrzyj się mapie i opisz, jaki wpływ miały warunki naturalne na powstanie cywilizacji starożytnego Egiptu.
R1NYoXlMwge3L
Ilustracja
Mapa starożytnego Egiptu
Źródło: Krystian Chariza i zespół, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1esYrrAvIbAv
Twoja odpowiedź: (Uzupełnij).
Zwróć uwagę na cieki i zbiorniki wodne.
Starożytny Egipt był położony nad Nilem, który dostarczał wody niezbędnej do nawadniania pól, dodatkowo jego coroczne wylewy nanosiły na pola uprawne warstwę żyznego mułu, dzięki czemu ziemia nie jałowiała. Dzięki temu miejscowa ludność mogła prowadzić osiadły tryb życia. Egipt miał też dostęp do morza, co umożliwiało kontakty handlowe z innymi cywilizacjami.
Ćwiczenie 5
R8n8fP2RtyqUA
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
R1Snz7fF92Yhi21
Ćwiczenie 6
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Ćwiczenie 6
RnTTQPWArhYsG
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
3
Ćwiczenie 7
Podaj nazwy obiektów na ilustracjach.
RsolS0q1tfHbZ
Ilustracja przedstawia zatokę morską oddzielną od pozostałej części zbiornika dwoma częściami muru, pomiędzy którymi znajduje się wąski przesmyk. Nad przesmykiem znajduje się rzeźba mężczyzny. Jej stopy stoją na krańcach muru, który oddziela zatokę od pozostałej części akwenu. Mężczyzna jest umięśniony, na biodrach ma białą przepaskę, na plecach łuk i strzały, w ręce trzyma palący się znicz. Na brzegu zatoki widoczne są zabudowania miejskie, budynki, wystające ponad nie wysokie wieże, a także góry. Na wodzie znajdują się liczne łodzie i żaglowce. Na brzegu widać postacie ludzkie. Na pierwszym planie znajduje się grupa rzeźbiarzy, którzy rzeźbią twarz kolejnego posągu.
Obiekt A
Źródło: Marten van Heemskerck, Wikimedia Commons, domena publiczna.
R1diG2nFtWZOO
Obiekt przedstawiony na powyższej ilustracji to Tu uzupełnij Tu uzupełnij
Obiekt przedstawiony na powyższej ilustracji to Tu uzupełnij Tu uzupełnij
R12e2W8GHhzwL
Fotografia przedstawia wysoką, spiczastą piramidę w formie ostrosłupa o podstawie kwadratu. Budowla ma piaskowy kolor. Przed nią znajduje się rozległa pustynia, w tle błękitne niebo.
Obiekt B
R4USnf8rQiT9N
Obiekt przedstawiony na powyższej ilustracji to Tu uzupełnij Tu uzupełnij
Obiekt przedstawiony na powyższej ilustracji to Tu uzupełnij Tu uzupełnij
R1enX1xR8ylLY
Ilustracja przedstawia skomplikowaną, piętrową budowlę. Składa się z licznych chodników, fontann, kolumn, schodów; na każdym z jej pięter występuje bujna, tropikalna roślinność: liczne palmy, drzewa, trawniki, kwiaty w kolorach żywej zieleni oraz odcieniach niebieskiego, czerwonego, różowego i żółtego. Po ogrodach spacerują liczne postacie ludzkie. Widoczne są również posągi gryfa i byka z rogami. Na drugim planie znajduje się zbiornik wodny oraz wysokie, kilkupiętrowe budowle.
Obiekt C
Źródło: Marten van Heemskerck, Wikimedia Commons, domena publiczna.
R1JG8oieyzoq1
Obiekt przedstawiony na powyższej ilustracji to Tu uzupełnij Tu uzupełnij
Obiekt przedstawiony na powyższej ilustracji to Tu uzupełnij Tu uzupełnij
Rkbw4C9A5PhxV3
Ćwiczenie 8
Przypomnij sobie tytuł abstraktu, wysłuchaj nagrania i spróbuj zaproponować własny temat dla dzisiejszej lekcji.
Przypomnij sobie tytuł abstraktu, wysłuchaj nagrania i spróbuj zaproponować własny temat dla dzisiejszej lekcji.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Ćwiczenie 8
RnpB9qCEH72GG
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
