Sprawdź się
Poniższy fragment dzieła Hegla opisuje następujące prawo rozwoju dziejów w jego historiozofii:
Wstęp [do] Nauka logikiNegacja ta stanowi pojęcie nowe, ale wyższe i bogatsze niż to, które je poprzedziło. Wzbogaciła się bowiem o negację poprzedniego pojęcia, czyli o to, co przeciwstawne, i zawiera w sobie to pojęcie, ale zarazem jeszcze coś ponadto: jest jednością pojęcia i jego przeciwieństwa.
Przekonanie Marksa, iż byt określa świadomość, oznacza, że...
Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
materia jest pierwotna wobec wytworów ludzkiej świadomości | □ | □ |
świadomość jest pierwotna wobec materialnych wytworów ludzi | □ | □ |
sytuacja materialna ludzi kształtuje ich świadomość | □ | □ |
kultura przesądza o sytuacji materialnej ludzi | □ | □ |
Zinterpretuj opis związków między strukturą ekonomiczną a formami państwa i prawa oraz stanem świadomości społecznej w myśli Marksa na podstawie poniższego fragmentu jego dzieła.
Przedmowa [do] Przyczynek do krytyki ekonomii politycznejCałokształt tych stosunków produkcji tworzy ekonomiczną strukturę społeczeństwa, realną podstawę, na której wznosi się nadbudowa prawna i polityczna, a której odpowiadają określone formy świadomości społecznej.
Na podstawie poniższego fragmentu dzieła Comte’a scharakteryzuj krótko poznanie właściwe dla pozytywnej fazy rozwoju ludzkości w ujęciu tego filozofa.
W stadium pozytywnym, wreszcie, uznajemy za niemożliwe uzyskiwanie pojęć absolutnych; wyrzekamy się badania pochodzenia i przeznaczenia wszechświata oraz poznawania wewnętrznych przyczyn zjawisk; usiłujemy natomiast wykrywać ich prawa, to znaczy ich stosunki, następstwa i podobieństwa, posługując się łącznie rozumowaniem i obserwacją. Tłumaczenie faktów staje się jedynie ustalaniem związków pomiędzy poszczególnymi zjawiskami i pewnymi faktami ogólnymi, których ilość dzięki postępowi nauk dąży do zmniejszania się.