Przyporządkuj podanym poniżej hasłom odpowiadające im definicje. Eukariont Możliwe odpowiedzi: 1. Organizm jednokomórkowy nie posiadający jądra komórkowego., 2. Przestrzeń w cytoplazmie bakteryjnej zajmowana przez główną informację genetyczną., 3. Haploidalny materiał genetyczny w postaci kolistej cząsteczki DNA, funkcjonalny odpowiednik jądra komórkowego., 4. Jednokomórkowy lub wielokomórkowy organizm posiadający jądro komórkowe. Prokariont Możliwe odpowiedzi: 1. Organizm jednokomórkowy nie posiadający jądra komórkowego., 2. Przestrzeń w cytoplazmie bakteryjnej zajmowana przez główną informację genetyczną., 3. Haploidalny materiał genetyczny w postaci kolistej cząsteczki DNA, funkcjonalny odpowiednik jądra komórkowego., 4. Jednokomórkowy lub wielokomórkowy organizm posiadający jądro komórkowe. Genofor Możliwe odpowiedzi: 1. Organizm jednokomórkowy nie posiadający jądra komórkowego., 2. Przestrzeń w cytoplazmie bakteryjnej zajmowana przez główną informację genetyczną., 3. Haploidalny materiał genetyczny w postaci kolistej cząsteczki DNA, funkcjonalny odpowiednik jądra komórkowego., 4. Jednokomórkowy lub wielokomórkowy organizm posiadający jądro komórkowe. Nukleoid Możliwe odpowiedzi: 1. Organizm jednokomórkowy nie posiadający jądra komórkowego., 2. Przestrzeń w cytoplazmie bakteryjnej zajmowana przez główną informację genetyczną., 3. Haploidalny materiał genetyczny w postaci kolistej cząsteczki DNA, funkcjonalny odpowiednik jądra komórkowego., 4. Jednokomórkowy lub wielokomórkowy organizm posiadający jądro komórkowe.
Przyporządkuj podanym poniżej hasłom odpowiadające im definicje. Eukariont Możliwe odpowiedzi: 1. Organizm jednokomórkowy nie posiadający jądra komórkowego., 2. Przestrzeń w cytoplazmie bakteryjnej zajmowana przez główną informację genetyczną., 3. Haploidalny materiał genetyczny w postaci kolistej cząsteczki DNA, funkcjonalny odpowiednik jądra komórkowego., 4. Jednokomórkowy lub wielokomórkowy organizm posiadający jądro komórkowe. Prokariont Możliwe odpowiedzi: 1. Organizm jednokomórkowy nie posiadający jądra komórkowego., 2. Przestrzeń w cytoplazmie bakteryjnej zajmowana przez główną informację genetyczną., 3. Haploidalny materiał genetyczny w postaci kolistej cząsteczki DNA, funkcjonalny odpowiednik jądra komórkowego., 4. Jednokomórkowy lub wielokomórkowy organizm posiadający jądro komórkowe. Genofor Możliwe odpowiedzi: 1. Organizm jednokomórkowy nie posiadający jądra komórkowego., 2. Przestrzeń w cytoplazmie bakteryjnej zajmowana przez główną informację genetyczną., 3. Haploidalny materiał genetyczny w postaci kolistej cząsteczki DNA, funkcjonalny odpowiednik jądra komórkowego., 4. Jednokomórkowy lub wielokomórkowy organizm posiadający jądro komórkowe. Nukleoid Możliwe odpowiedzi: 1. Organizm jednokomórkowy nie posiadający jądra komórkowego., 2. Przestrzeń w cytoplazmie bakteryjnej zajmowana przez główną informację genetyczną., 3. Haploidalny materiał genetyczny w postaci kolistej cząsteczki DNA, funkcjonalny odpowiednik jądra komórkowego., 4. Jednokomórkowy lub wielokomórkowy organizm posiadający jądro komórkowe.
Przyporządkuj pojęciom odpowiednie definicje.
jednokomórkowy lub wielokomórkowy organizm zawierający jądro komórkowe, organizm jednokomórkowy niezawierający jądra komórkowego, haploidalny materiał genetyczny w postaci kolistej cząsteczki DNA, funkcjonalnie w komórkach prokariotycznych odpowiednik jądra komórkowego, przestrzeń w cytoplazmie bakteryjnej zajmowana przez główną informację genetyczną
eukariont
prokariont
genofor
nukleoid
R1BeK9CwrXHyv1
Ćwiczenie 2
Łączenie par. Oceń i zaznacz, czy podane stwierdzenia są prawdziwe, czy fałszywe.. Prokarionty wymieniają się materiałem genetycznym podczas procesu rozmnażania płciowego.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Amitoza nazywana jest inaczej podziałem poprzecznym komórki.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Plazmidy to małe kopie informacji genetycznej zawartej w genoforze powstające tuż przed podziałem komórki.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Łączenie par. Oceń i zaznacz, czy podane stwierdzenia są prawdziwe, czy fałszywe.. Prokarionty wymieniają się materiałem genetycznym podczas procesu rozmnażania płciowego.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Amitoza nazywana jest inaczej podziałem poprzecznym komórki.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Plazmidy to małe kopie informacji genetycznej zawartej w genoforze powstające tuż przed podziałem komórki.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Oceń i zaznacz, czy podane stwierdzenia są prawdziwe, czy fałszywe.
Prawda
Fałsz
Prokarionty wymieniają się materiałem genetycznym podczas procesu rozmnażania płciowego.
□
□
Podczas podziału komórkowego bakterii dochodzi do replikacji genoforu.
□
□
Plazmidy to małe kopie informacji genetycznej zawartej w genoforze, powstające tuż przed podziałem komórki.
□
□
RflQXe0xAEfgC1
Ćwiczenie 3
Ułóż w kolejności wydarzenia mające miejsce podczas procesu amitozy bakteryjnej. Elementy do uszeregowania: 1. Materiał genetyczny zostaje podwojony., 2. Między biegunami tworzy się nowa ściana komórkowa (bakterie Gram+) lub zaciskające się przewężenie (bakterie Gram-)., 3. W genoforze pojawia się miejsce ori., 4. Dochodzi do podziału na dwie, identyczne pod względem genetycznym komórki potomne., 5. Nowopowstałe kopie materiału genetycznego rozsuwają się na bieguny komórki., 6. Miejsce ori rozszerza się w dwóch kierunkach.
Ułóż w kolejności wydarzenia mające miejsce podczas procesu amitozy bakteryjnej. Elementy do uszeregowania: 1. Materiał genetyczny zostaje podwojony., 2. Między biegunami tworzy się nowa ściana komórkowa (bakterie Gram+) lub zaciskające się przewężenie (bakterie Gram-)., 3. W genoforze pojawia się miejsce ori., 4. Dochodzi do podziału na dwie, identyczne pod względem genetycznym komórki potomne., 5. Nowopowstałe kopie materiału genetycznego rozsuwają się na bieguny komórki., 6. Miejsce ori rozszerza się w dwóch kierunkach.
Uszereguj w odpowiedniej kolejności zjawiska zachodzące podczas podziału komórki bakteryjnej.
cząsteczka DNA zostaje rozpleciona w miejscu ori i zaczyna się replikacja
materiał genetyczny zostaje podwojony
nowo powstałe kopie materiału genetycznego rozsuwają się na bieguny komórki
widełki replikacyjne przesuwają się w dwóch kierunkach
między biegunami tworzy się nowa ściana komórkowa (bakterie Gram-dodatnie) lub zaciskające się przewężenie (bakterie Gram-ujemne)
dochodzi do podziału na dwie, identyczne pod względem genetycznym komórki potomne
2
Ćwiczenie 4
RJ34rE6UjNRIK
Transformacja Możliwe odpowiedzi: 1. Niezjadliwe dwoinki zapalenia płuc nabywają zjadliwości w kontakcie z martwymi komórkami bakterii szczepów chorobotwórczych., 2. Przykładem jest nabywanie zwiększonej chorobotwórczości przez pałeczki Salmonella pod wpływem genów fagowych modyfikujących ich strukturę części antygenowej., 3. Niezbędny jest udział bakteriofagów w tym procesie., 4. Zachodzi w wyniku pobierania obcego DNA ze środowiska zewnętrznego., 5. Zachodzi w wyniku przenoszenia informacji genetycznej do komórki bakteryjnej przez wirusy., 6. Niezbędne są powierzchniowe receptory wiążące fragmenty zewnątrzkomórkowego DNA. Transdukcja Możliwe odpowiedzi: 1. Niezjadliwe dwoinki zapalenia płuc nabywają zjadliwości w kontakcie z martwymi komórkami bakterii szczepów chorobotwórczych., 2. Przykładem jest nabywanie zwiększonej chorobotwórczości przez pałeczki Salmonella pod wpływem genów fagowych modyfikujących ich strukturę części antygenowej., 3. Niezbędny jest udział bakteriofagów w tym procesie., 4. Zachodzi w wyniku pobierania obcego DNA ze środowiska zewnętrznego., 5. Zachodzi w wyniku przenoszenia informacji genetycznej do komórki bakteryjnej przez wirusy., 6. Niezbędne są powierzchniowe receptory wiążące fragmenty zewnątrzkomórkowego DNA.
Transformacja Możliwe odpowiedzi: 1. Niezjadliwe dwoinki zapalenia płuc nabywają zjadliwości w kontakcie z martwymi komórkami bakterii szczepów chorobotwórczych., 2. Przykładem jest nabywanie zwiększonej chorobotwórczości przez pałeczki Salmonella pod wpływem genów fagowych modyfikujących ich strukturę części antygenowej., 3. Niezbędny jest udział bakteriofagów w tym procesie., 4. Zachodzi w wyniku pobierania obcego DNA ze środowiska zewnętrznego., 5. Zachodzi w wyniku przenoszenia informacji genetycznej do komórki bakteryjnej przez wirusy., 6. Niezbędne są powierzchniowe receptory wiążące fragmenty zewnątrzkomórkowego DNA. Transdukcja Możliwe odpowiedzi: 1. Niezjadliwe dwoinki zapalenia płuc nabywają zjadliwości w kontakcie z martwymi komórkami bakterii szczepów chorobotwórczych., 2. Przykładem jest nabywanie zwiększonej chorobotwórczości przez pałeczki Salmonella pod wpływem genów fagowych modyfikujących ich strukturę części antygenowej., 3. Niezbędny jest udział bakteriofagów w tym procesie., 4. Zachodzi w wyniku pobierania obcego DNA ze środowiska zewnętrznego., 5. Zachodzi w wyniku przenoszenia informacji genetycznej do komórki bakteryjnej przez wirusy., 6. Niezbędne są powierzchniowe receptory wiążące fragmenty zewnątrzkomórkowego DNA.
Przyporządkuj pojęciom opisy zmienności genetycznej bakterii. Odpowiedz na pytanie: Do jakiej grupy procesów zalicza się transformację i transdukcję bakteryjną?
zachodzi w czasie infekowania komórek bakteryjnych przez bakteriofagi, niezjadliwe dwoinki zapalenia płuc nabywają zjadliwości w kontakcie z martwymi komórkami bakterii szczepów chorobotwórczych, niezbędne są powierzchniowe receptory wiążące fragmenty zewnątrzkomórkowego DNA, zachodzi w wyniku pobierania obcego DNA ze środowiska zewnętrznego, przykładem jest nabywanie zwiększonej chorobotwórczości przez pałeczki <span lang="la"><em>Salmonella</em></span> pod wpływem genów fagowych modyfikujących strukturę ich części antygenowej, w tym procesie niezbędny jest udział bakteriofagów
transformacja
transdukcja
RYOHajW6Nz05O
Powyższe procesy są przykładem horyzontalnego transferu genówkoniugacji bakteryjnejrozmnażania płciowego bakterii.
Powyższe procesy są przykładem horyzontalnego transferu genówkoniugacji bakteryjnejrozmnażania płciowego bakterii.
Opisane procesy są przykładem {#horyzontalnego transferu genów}{koniugacji bakteryjnej}{rozmnażania płciowego bakterii}.
R5I9gHArEBvnH2
Ćwiczenie 5
Spośród podanych poniżej sformułowań wybierz wszystkie prawidłowo opisująco proces koniugacji bakteryjnej. Możliwe odpowiedzi: 1. Polega na wymianie plazmidów między dwoma bakteriami - donorem i dawcą informacji genetycznej., 2. Polega na przeniesieniu informacji genetycznej z wirusa na bakterię., 3. Do zajścia procesu niezbędne jest występowanie fimbrii płciowych na powierzchni ściany komórkowej i powstanie cytoplazmatycznego mostka., 4. Najczęściej wymieniane są plazmidy., 5. Najczęściej wymieniane są genofory., 6. Proces poprzedzony jest najczęściej replikacją plazmidu u donora., 7. Proces poprzedzony jest zawsze replikacją genoforu u biorcy.
Spośród podanych sformułowań wybierz wszystkie prawidłowo opisujące proces koniugacji bakteryjnej.
polega na wymianie plazmidów między dwiema bakteriami: donorem i dawcą informacji genetycznej
polega na przeniesieniu informacji genetycznej z wirusa na bakterię
do zajścia procesu niezbędne są pile na powierzchni ściany komórkowej i powstanie cytoplazmatycznego mostka
najczęściej wymieniane są plazmidy
najczęściej wymieniane są genofory
proces najczęściej poprzedzony jest replikacją plazmidu u donora
proces zawsze poprzedzony jest replikacją genoforu u biorcy
R1C4VHjpAOcx62
Ćwiczenie 6
Uzupełnij tekst, wybierając odpowiednie sformułowania spośród słów podanych poniżej. Bakterie rozmnażają się 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję. Wszystkie potomne komórki mają więc 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję zestaw informacji genetycznej. Aby możliwe było wzbogacenie puli genów o dodatkowe informacje i 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję gatunku niezbędna jest międzykomórkowa wymiana genów. U bakterii najczęściej odbywa się to na drodze 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję. W procesie tym bakterie uzyskują geny pochodzące z 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję. Istnieje też sposób na uzyskanie nowej cechy - nowej informacji genetycznej w genomie bakterii bez udziału innych organizmów - na drodze przemieszczania się 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję w genomie tego samego organizmu. Proces ten nazywany jest 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję, a przemieszczające się fragmenty - 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję lub genami 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję. Poprzez wycinanie i doklejanie się w innym niż oryginalne miejsce zmieniają one zapis DNA, mogą też prowadzić do powstawania 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję. Jest to najbardziej 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję sposób rekombinacji genomu i 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję jest korzystny dla bakterii.
Uzupełnij tekst, wybierając odpowiednie sformułowania spośród słów podanych poniżej. Bakterie rozmnażają się 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję. Wszystkie potomne komórki mają więc 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję zestaw informacji genetycznej. Aby możliwe było wzbogacenie puli genów o dodatkowe informacje i 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję gatunku niezbędna jest międzykomórkowa wymiana genów. U bakterii najczęściej odbywa się to na drodze 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję. W procesie tym bakterie uzyskują geny pochodzące z 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję. Istnieje też sposób na uzyskanie nowej cechy - nowej informacji genetycznej w genomie bakterii bez udziału innych organizmów - na drodze przemieszczania się 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję w genomie tego samego organizmu. Proces ten nazywany jest 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję, a przemieszczające się fragmenty - 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję lub genami 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję. Poprzez wycinanie i doklejanie się w innym niż oryginalne miejsce zmieniają one zapis DNA, mogą też prowadzić do powstawania 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję. Jest to najbardziej 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję sposób rekombinacji genomu i 1. bezpłciowo, 2. taki sam, 3. transfekcją, 4. dużych, kolistych plazmidów DNA, 5. transpozonami, 6. inny, 7. transpozycją, 8. małych fragmentów DNA, 9. transfekantami, 10. translacji i transkrypcji, 11. innych organizmów, 12. niestabilny, 13. płciowo i bezpłciowo, 14. mutacji, 15. zawsze, 16. organizmów rodzicielskich, 17. przewidywalny, 18. skaczącymi, 19. nie zawsze, 20. koniugacji, transdukcji lub transformacji, 21. ewolucję jest korzystny dla bakterii.
Uzupełnij tekst, wybierając odpowiednie sformułowania spośród podanych poniżej.
transfekcją, nie zawsze, ewolucji, taki sam, inny, innych organizmów, translacji i transkrypcji, zawsze, dużych, kolistych plazmidów DNA, skaczącymi, transfekantami, organizmów rodzicielskich, transpozycją, transpozonami, koniugacji, transdukcji lub transformacji, mutacji, podział komórki, płciowo i bezpłciowo, bezpłciowo, małych fragmentów DNA, gamety
Bakterie rozmnażają się .................................................................................. poprzez ................................................................................... Powstałe w ten sposób komórki potomne mają więc .................................................................................. zestaw informacji genetycznej. Do wzbogacenia puli genów o dodatkowe informacje i .................................................................................. gatunku niezbędna jest międzykomórkowa wymiana genów. U bakterii najczęściej odbywa się ona na drodze ................................................................................... W tych procesach bakterie uzyskują geny pochodzące z ................................................................................... Istnieje też sposób na nabycie nowej cechy – nowej informacji genetycznej w genomie bakterii – bez udziału innych organizmów, na drodze przemieszczania się .................................................................................. w genomie tego samego organizmu. Proces ten nazywany jest .................................................................................., a przemieszczające się fragmenty – .................................................................................. lub genami ................................................................................... Procesy rekombinacji mogą prowadzić do powstawania .................................................................................. i .................................................................................. są korzystne dla bakterii.
Tekst do ćwiczeń 7 i 8
Konsekwencją wciąż wzrastającej i selekcjonującej presji antybiotyków i chemioterapeutyków, ich nadużywania i nieprawidłowego stosowania, jest szybkie rozprzestrzenianie się bakterii opornych na leki (...).
Najprostszym typem oporności jest oporność naturalna. Dany drobnoustrój jest niewrażliwy na antybiotyk, posiada on „wrodzoną” oporność na niektóre grupy antybiotyków, gdyż albo nie posiada charakterystycznego dla nich „punktu uchwytu”, albo antybiotyki te nie przenikają do jego wnętrza (...).
Oporność nabyta jest przeciwieństwem oporności naturalnej. Powstaje u bakterii, które pierwotnie były wrażliwe na dany chemioterapeutyk. Oporność nabytą można podzielić na pierwotną i wtórną.
Oporność pierwotna powstaje wskutek spontanicznej mutacji i może pojawiać się bez kontaktu z lekiem. Ten typ oporności jest kodowany chromosomalnie i nie może być przekazywany innym gatunkom bakterii. Częstość pojawiania się zmutowanych bakterii jest niewielka, jednak w obecności antybiotyku mutanty mają przewagę w stosunku do reszty populacji, przeżywają i przewyższają liczebnością populacje wrażliwe. Mogą one rozprzestrzeniać się do innych nisz ekologicznych u tego samego osobnika lub też mogą być przeniesione na inne osoby.
Mechanizmy prowadzące do powstania oporności wtórnej rozwijają się w warunkach kontaktu drobnoustroju z lekiem przeciwbakteryjnym i są znacznie bardziej złożone. Mechanizm genetyczny leżący u podłoża oporności wtórnej, w odróżnieniu od oporności pierwotnej, ma charakter pozachromosomalny. Odpowiedzialne za występowanie tego zjawiska są geny zlokalizowane w kolistych fragmentach DNA, leżących w cytoplazmie i nazywanych plazmidami. Jeden plazmid może zawierać geny oporności na kilka różnych chemioterapeutyków. Plazmidy mogą przenosić geny, kodujące oporność z jednej komórki bakteryjnej na inną.
Indeks górny Źródło: Elżbieta Mazur, Sebastian Klag, Mechanizmy lekooporności bakterii, Borgis – Medycyna Rodzinna 6/2004, s. 278–281. Indeks górny koniecŹródło: Elżbieta Mazur, Sebastian Klag, Mechanizmy lekooporności bakterii, Borgis – Medycyna Rodzinna 6/2004, s. 278–281.
31
Ćwiczenie 7
RJAcxaLxYBQml
Wyjaśnij, w jaki sposób bakterie mogą nabywać oporność na leki oraz przekazywać ją pokoleniom potomnym i otoczeniu. (Uzupełnij).
Zastanów się, jakie znasz dwa rodzaje oporności nabytej? Jakie części genomu bakterii przekazywane są pokoleniu potomnemu, a jakie innym organizmom z tego samego pokolenia?
Oporność nabyta pierwotna powstaje wskutek spontanicznej mutacji chromosomalnej, np. w procesie transpozycji genów. Nie może być przekazana innym osobnikom żyjącym w otoczeniu odpornej baterii, ale możliwe jest jej przeniesienie na pokolenie potomne. Oporność nabyta wtórna powstaje natomiast w wyniku horyzontalnego transferu genów pomiędzy osobnikami, np. w procesie koniugacji, transformacji lub transdukcji. Może również zostać przekazana pokoleniom potomnym.
31
Ćwiczenie 8
RAooTDKDhzTvI
Określ, jak kodowana jest u bakterii oporność naturalna, a jak oporność nabyta na antybiotyki. Oceń, która z nich niesie większe zagrożenie dla człowieka. (Uzupełnij).
Zastanów się, jaka struktura zawiera informację genetyczną niezbędną do życia bakterii, a jaka geny pomocnicze? Czy oba typy oporności nabytej uzyskiwane są przez nabycie tego samego rodzaju informacji genetycznej?
Oporność naturalna kodowana jest u bakterii w genoforze – jako podstawowy zestaw informacji genetycznej jest niezbędna dla przeżycia bakterii. Oporność nabytą dzieli się na pierwotną, kodowaną chromosomowo, czyli w genoforze, oraz wtórną – kodowaną poza genoforem na plazmidach jako dodatkową pulę genów pomocniczych. Większe zagrożenie dla człowieka niesie uzyskiwanie przez bakterie oporności nabytej, gdyż procesy te zachodzą dużo częściej i dynamiczniej, a także sprzyjają powstaniu nowych szczepów opornych na wiele leków jednocześnie.