Sprawdź się
Wyjaśnij, dlaczego cesarz powołał Maksymiliana Bawarskiego do kolegium elektorów. Podaj nazwę stadium wojny trzydziestoletniej, z którym związane są oba źródła.
Zmiany w kolegium elektorskim Rzeszy NiemieckiejOdniesione przy walnej pomocy Hiszpanów zwycięstwo w Palatynacie spowodowało upadek Fryderyka V. Cesarz przeniósł godność elektorską na arcyksięcia bawarskiego Maksymiliana, co prawda tylko dożywotnio, dając tym samym spadkobiercom „króla zimowego” nadzieję na odzyskanie jej w przyszłości.
Źródło: Zmiany w kolegium elektorskim Rzeszy Niemieckiej, [w:] Z. Wójcik, Historia powszechna. Wiek XVI-XVII, Warszawa 2002, s. 362.
Stadium wojny trzydziestoletniej, z którym związane są oba źródła to
Wyjaśnij, jakie mogły być konsekwencje sposobu zarządzania państwem, jaki praktykował Ludwik XIV.
Specyfika osobistych rządów Ludwika XIVRzadko jednak prosił wprost o radę, ale na cotygodniowych posiedzeniach zaufanych doradców słuchał uważnie, co mówią, po czym po paru godzinach, a bywało, że po paru dniach rozmyślań podejmował decyzję. Był nie tylko pracowity i każdego dnia wiele godzin poświęcał sprawom państwa, ale wykazywał wręcz obsesyjne im zainteresowanie i pamięć do szczegółów. Poza tym, a może przede wszystkim, miał znakomitych administratorów, w większości plebejskiego pochodzenia, którzy wszystko mu zawdzięczali i byli mu bezgranicznie posłuszni, a on ufał im bezgranicznie. Niestety, nie chciał powierzać im pełnomocnictw. Musieli uzgadniać z nim każdą decyzję i informować go o swych poczynaniach.
Źródło: Specyfika osobistych rządów Ludwika XIV, [w:] A.M. Cisek, Kłamstwo Bastylii, Warszawa 2012, s. 42.
Udowodnij, że w latach 1601‑1810 na Karaibach doszło do rozwoju gospodarki plantacyjnej.
Import niewolników na główne wyspy cukrowe:
Wyspa | Lata 1601‑1700 | Lata 1701‑1810 |
|---|---|---|
Barbados | 134500 | 252500 |
Jamajka | 85100 | 662400 |
San Domingo | 74800 | 789700 |
Martynika | 66500 | 258300 |
Gwadelupa | 12700 | 237100 |
Udowodnij, że oba źródła odnoszą się do tego samego procesu kulturowego.
Tematyka książek wydawanych we Francji w XVIII wieku
Literatura | 1723‑1727 | 1750‑1754 | 1784‑1788 |
|---|---|---|---|
religijna | 35% | 27% | 15% |
naukowa | 35% | 43% | 55% |
piękna | 30% | 30% | 30% |
Rozstrzygnij, czy konflikt przedstawiony na mapie miał wpływ na wzrost brytyjskich wydatków w latach 1756‑63. Odpowiedź uzasadnij.
Lata | Wydatki |
|---|---|
1688‑97 | 49 320 145 |
1702‑13 | 93 644 560 |
1739‑48 | 95 628 159 |
1756‑63 | 160 573 366 |
Uzasadnienie:
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wskaż prawidłową odpowiedź.
Naród angielski jest jedynym narodem na ziemi, który [...] stworzył ów mądry ustrój odznaczający się tym, iż monarcha jest wszechpotężny tam, gdzie może czynić dobrze, a tam, gdzie mógłby zła narobić, ma ręce związane; ustrój, w którym panowie są wielcy, lecz nie samowolni i nie mają wasalów, a lud dzieli władzę, nie wprowadzając zamętu. Izba Lordów i Izba Gmin są arbitrami narodu, król zaś jest superarbitrem.
Mądry ustrój, o którym mowa w tekście, to
- monarchia absolutna
- monarchia parlamentarna
- monarchia patrymonialna
- monarchia stanowa
Wprowadzenie mądrego ustroju, o którym mowa w tekście, było bezpośrednim następstwem
- skazania Karola I Stuarta na śmierć.
- dyktatury Oliviera Cromwella.
- restauracji Stuartów.
- „sławetnej rewolucji”.
Podaj nazwę formy ustrojowej państwa rządzonego przez władcę, którego poglądy i działania scharakteryzowano w obu tekstach.
Fragment testamentu politycznegoLenistwo, żądza użycia i głupota, oto przyczyny przeszkadzające władcom w pełnieniu ich szlachetnego urzędu, jakim jest uszczęśliwianie ich ludów […]. Zaniedbywanie obowiązków względem poddanych staje się wprost czymś zbrodniczym […]. Panujący jest pierwszym sługą państwa.
Źródło: Fragment testamentu politycznego.
Fragment opracowania historycznegoKról pruski […] w latach pięćdziesiątych XVIII wieku rozdawał sadzonki ziemniaków chłopom. Oni jednak nie przyjęli podarunku z entuzjazmem. Żeby ich zachęcić, król zastosował fortel. Przy królewskich plantacjach ziemniaków postawił pokaźną straż, mającą chronić bulwy przed złodziejami. Królewska sztuczka zadziałała: chłopi, przekonani o dużej wartości sadzonek, zaczęli je wykradać i sadzić na swych polach.
Źródło: Fragment opracowania historycznego.
Pełnienie jakiej funkcji państwowej umożliwiło Armandowi Richelieu realizację polityki, o której mowa w tekście.
Powołany na najpocześniejszy urząd, postawiłem sobie za pierwszy cel uczynić mego władcę najpierwszym na świecie. Chciałem, by był Arcychrześcijańskim i najpotężniejszym: chciałem, by został synem pierworodnym Kościoła i Europy […]. Dwie były choroby, toczące Francję: herezja i swawola. Obydwie uleczył [król] swoim orężem a moją radą. Pierwsza choroba tak się wyodrębniła, że w granicach jednego królestwa liczono wiele państewek. Religia tolerowana przez władców, ledwo raczyła tolerować prawowitego króla. […].
Wyjaśnij, dlaczego Armand de Richelieu uznał herezję za chorobę toczącą Francję.
Mianem herezji Richelieu określa .......................... .