Sprawdź się
Poniżej przedstawiono skład parlamentu w jednym z demokratycznych państw europejskich. Po zapoznaniu się z wykresami odpowiedz na pytanie.
Materiał źródłowy do ćwiczeń 3 i 4
Proporcjonalny czy większościowy system wyborczy – przedyskutuj problem, wskazując polityczne konsekwencje różnych typów systemów wyborczychW wyborach parlamentarnych do Izby Deputowanych 75% mandatów obsadzanych jest w systemie większościowym w każdym okręgu, a 25% w systemie proporcjonalnym wobec list konkurujących ze sobą. Dlatego też w wyborach do Izby Deputowanych 475 mandatów obsadzanych jest w okręgach jednomadatowych i 155 w wyborach proporcjonalnych. Terytorium podzielone jest na 27 okręgów wyborczych, a wyborca dysponuje dwoma głosami, z których jeden oddaje na jednego z kandydatów zgłoszonych w jednomandatowym okręgu wyborczym, a drugi głos na jedną ze zgłoszonych krajowych list kandydatów. Listy te wystawiają dwa wielkie bloki: centrolewica (koalicja Drzewa Oliwnego) i centroprawica (Obóz Wolności), oraz poszczególne partie. Głosy nie są ze sobą powiązane, tak więc wyborca dysponuje każdym głosem swobodnie oraz stosownie do swoich preferencji politycznych.
Źródło: Mariusz Ruszel, Proporcjonalny czy większościowy system wyborczy – przedyskutuj problem, wskazując polityczne konsekwencje różnych typów systemów wyborczych, Łódź 2003.
Zapoznaj się z tabelą i wykonaj ćwiczenie.
System wyborczy/rok | 1874 | 1922 | 1960 | 2002 | 2012 |
|---|---|---|---|---|---|
Wybory pośrednie | 6 | 2 | - | - | - |
Systemy większościowe | 14 | 11 | 16 | 20 | 20 |
Systemy mieszane | - | 2 | - | 20 | 17 |
Systemy proporcjonalne | - | 18 | 23 | 49 | 43 |
Liczba badanych państw | 20 | 33 | 39 | 89 | 80 |
Źródło: Wojciech Sokół, Główne tendencje w polityce reform wyborczych w wyborach parlamentarnych, dostępny w internecie: annales.umcs.lublin.pl [dostęp 4.03.2020 r.].
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r.Art. 96
Sejm składa się z 460 posłów.
Wybory do Sejmu są powszechne, równe, bezpośrednie i proporcjonalne oraz odbywają się w głosowaniu tajnym.
Źródło: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., dostępny w internecie: sejm.gov.pl [dostęp 28.02.2020 r.].
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.
Mieszane systemy wyborcze: hybryda czy nowa rodzina systemów wyborczych?To, co wpływa na strategie nominacyjne partii i kandydatów jest pochodną zachowania wyborców, którzy w obliczu sprzecznych (…) bodźców wysyłanych przez obydwa subsystemy wypracować musieli nowy schemat reakcji. W klasycznym, „czystym” systemie większościowym przekaz, jaki otrzymują podczas kampanii wyborcy zawiera się w haśle „nie strać swojego głosu”. W konsekwencji wyborcy są pod silną presją by głosować strategicznie i porzucić kandydatów pierwszego wyboru, jeśli nie mają oni szans na sukces w okręgu jednomandatowym na rzecz jednego z dwóch, którzy taką szansę mają. W systemach mieszanych, w wyniku obecności komponentu proporcjonalnego, przekaz ten jest bardziej „pomieszany”. W rezultacie w systemach takich ani partie małe, ani ich wyborcy nie są już pod tak silną psychologiczną presją redukcyjnych właściwości systemu większości względnej, gdyż równoważy to system proporcjonalnej reprezentacji.
Źródło: Bartłomiej Michalak, Mieszane systemy wyborcze: hybryda czy nowa rodzina systemów wyborczych?, dostępny w internecie: cejsh.icm.edu.pl [dostęp 4.03.2020 r.].
Zapoznaj się z materiałem źródłowym i wykonaj zadanie.
Przykładowa karta do głosowania wypełniona przez wyborcę w systemie pojedynczego głosu przechodniego.
1. Kandydat A | |
|---|---|
2. Kandydat B | 1 |
3. Kandydat C | 3 |
4. Kandydat D | 2 |
5. Kandydat E |