Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
1
Ćwiczenie 1
R1PqxRnWhHRg7
Opisz, jak powstają: grzyb skalny, bruk deflacyjny oraz ostańce deflacyjne.
Źródło: grafiki, [online], dostępny w internecie: https://pxhere.com/tr/photo/1171331
Pixabay License, https://pixabay.com/pl/service/terms/#license, [online], dostępny w internecie: https://pixabay.com/nl/photos/afstand-pad-spoor-trekroute-375949/
CC0 https://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/deed.en, [online], dostępny w internecie: https://www.maxpixels.net/Arid-Daylight-Colorado-Canyon-Arches-National-Park-1846759.
RvLL6t8vRzInv
(Uzupełnij).
R169ivCg4tUYT1
Ćwiczenie 2
Łączenie par. Zdecyduj, czy podane zdanie jest prawdziwe czy fałszywe.. Największe skutki działalności wiatru występują w strefie klimatu umiarkowanego.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Największe misy deflacyjne znajdują się na afrykańskiej pustyni Namib.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Deflacja to proces niszczącej działalności wiatru polegający na wywiewaniu cząsteczek mineralnych luźnych skał.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Powstała w wyniku wiania wiatru rzeźba terenu określana jest jako eoliczna.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
ROpV5YuxLC1UB2
Ćwiczenie 3
Uzupełnij tekst pawidłowymi zwrotami. Deflacja na obszarach pustynnych trwa do momentu, gdy cały drobny materiał – 1. pył, piasek, 2. misy deflacyjne, 3. jamy skalne, 4. kieszenie, 5. bruku pustynnego, 6. kopczyki, 7. rynny, 8. osadzony, 9. gruz, 10. nieckami deflacyjnymi, 11. wywiany – zostanie 1. pył, piasek, 2. misy deflacyjne, 3. jamy skalne, 4. kieszenie, 5. bruku pustynnego, 6. kopczyki, 7. rynny, 8. osadzony, 9. gruz, 10. nieckami deflacyjnymi, 11. wywiany. Pozostałe na miejscu większe okruchy skalne noszą nazwę 1. pył, piasek, 2. misy deflacyjne, 3. jamy skalne, 4. kieszenie, 5. bruku pustynnego, 6. kopczyki, 7. rynny, 8. osadzony, 9. gruz, 10. nieckami deflacyjnymi, 11. wywiany. Zagłębienia terenu powstałe w miejscu wywianego materiału to 1. pył, piasek, 2. misy deflacyjne, 3. jamy skalne, 4. kieszenie, 5. bruku pustynnego, 6. kopczyki, 7. rynny, 8. osadzony, 9. gruz, 10. nieckami deflacyjnymi, 11. wywiany lub 1. pył, piasek, 2. misy deflacyjne, 3. jamy skalne, 4. kieszenie, 5. bruku pustynnego, 6. kopczyki, 7. rynny, 8. osadzony, 9. gruz, 10. nieckami deflacyjnymi, 11. wywiany. Kiedy proces wywiewania zachodzi intensywnie, mogą odsłonić się w podłożu zwięzłe skały bądź poziom wodonośny. Na skutek tego procesu tworzą się rozległe zagłębienia, które są niekiedy wypełnione wodą lub pokryte roślinnością. Zagłębienia te nazywane są 1. pył, piasek, 2. misy deflacyjne, 3. jamy skalne, 4. kieszenie, 5. bruku pustynnego, 6. kopczyki, 7. rynny, 8. osadzony, 9. gruz, 10. nieckami deflacyjnymi, 11. wywiany. W skałach litych na skutek nierównomiernego wietrzenia i wywiewania zwietrzeliny mogą tworzyć się także 1. pył, piasek, 2. misy deflacyjne, 3. jamy skalne, 4. kieszenie, 5. bruku pustynnego, 6. kopczyki, 7. rynny, 8. osadzony, 9. gruz, 10. nieckami deflacyjnymi, 11. wywiany i 1. pył, piasek, 2. misy deflacyjne, 3. jamy skalne, 4. kieszenie, 5. bruku pustynnego, 6. kopczyki, 7. rynny, 8. osadzony, 9. gruz, 10. nieckami deflacyjnymi, 11. wywiany. Formy te przybierają kształt kolistych zagłębień.
R127XfNVOyMxO2
Ćwiczenie 4
Połacz prawidłowo w pary zwroty i definicje korazja/erozja eoliczna Możliwe odpowiedzi: 1. Odłamek skalny o wygładzonych przez korazję ścianach i 2–3 ostrych krawędziach, oszlifowany wskutek tarcia niesionych przez wiatr okruchów skalnych., 2. Jest to proces niszczącej działalności wiatru polegający na wywiewaniu cząsteczek mineralnych luźnych skał., 3. Niszczenie powierzchni skały okruchami skalnymi (głównie piaskiem), niesionymi przez wiatr., 4. Jest to pokrywa zbudowana z oszlifowanych okruchów skalnych średnicy powyżej 1 centymetra. Okruchy te leżą na osadach pylastych, lub piaszczystych. bruk deflacyjny Możliwe odpowiedzi: 1. Odłamek skalny o wygładzonych przez korazję ścianach i 2–3 ostrych krawędziach, oszlifowany wskutek tarcia niesionych przez wiatr okruchów skalnych., 2. Jest to proces niszczącej działalności wiatru polegający na wywiewaniu cząsteczek mineralnych luźnych skał., 3. Niszczenie powierzchni skały okruchami skalnymi (głównie piaskiem), niesionymi przez wiatr., 4. Jest to pokrywa zbudowana z oszlifowanych okruchów skalnych średnicy powyżej 1 centymetra. Okruchy te leżą na osadach pylastych, lub piaszczystych. deflacja Możliwe odpowiedzi: 1. Odłamek skalny o wygładzonych przez korazję ścianach i 2–3 ostrych krawędziach, oszlifowany wskutek tarcia niesionych przez wiatr okruchów skalnych., 2. Jest to proces niszczącej działalności wiatru polegający na wywiewaniu cząsteczek mineralnych luźnych skał., 3. Niszczenie powierzchni skały okruchami skalnymi (głównie piaskiem), niesionymi przez wiatr., 4. Jest to pokrywa zbudowana z oszlifowanych okruchów skalnych średnicy powyżej 1 centymetra. Okruchy te leżą na osadach pylastych, lub piaszczystych. graniak Możliwe odpowiedzi: 1. Odłamek skalny o wygładzonych przez korazję ścianach i 2–3 ostrych krawędziach, oszlifowany wskutek tarcia niesionych przez wiatr okruchów skalnych., 2. Jest to proces niszczącej działalności wiatru polegający na wywiewaniu cząsteczek mineralnych luźnych skał., 3. Niszczenie powierzchni skały okruchami skalnymi (głównie piaskiem), niesionymi przez wiatr., 4. Jest to pokrywa zbudowana z oszlifowanych okruchów skalnych średnicy powyżej 1 centymetra. Okruchy te leżą na osadach pylastych, lub piaszczystych.
R18bQWeGLkDCh2
Ćwiczenie 5
Zaznacz cechy deflacji: Możliwe odpowiedzi: 1. Proces polegający na uderzaniu wiatru o powierzchnię luźnych skał., 2. Powoduje podwyższenie powierzchni terenu., 3. Skutkiem tego procesu jest odsłanianie niezwietrzałej jeszcze, litej skały.
R11MoR28O1iTf2
Ćwiczenie 6
Połącz poprawnie w pary pojęcia i definicje. wygłady wiatrowe Możliwe odpowiedzi: 1. Są to ostre grzbiety oddzielone od siebie bruzdami powstałymi na skutek korazji w skałach, których minerały są słabo scementowane. Ich kształt zależy od kierunku wiatru. Małe mają wysokość od kilku centymetrów do 2 metrów, duże zaś mogą mieć nawet do 200 metrów wysokości i kilkudziesięciu kilometrów długości. Największe skupisko znajduje się na Pustyni Lota w Iranie. Zbudowane są one z mułowców i mają 150 kilometrów długości., 2. Powierzchnia skały litej zostaje oszlifowana przez drobny materiał skalny, 3. Wyraźne zagłębienia u podstawy ścian skalnych powstające na tej samej zasadzie co grzyby skalne., 4. Formy skalne intensywnie niszczone u swej podstawy. Podstawa formy skalnej jest bardziej niszczona przez korazję, ponieważ większość materiału skalnego jest niesiona przez wiatr tuż nad gruntem. grzyby skalne Możliwe odpowiedzi: 1. Są to ostre grzbiety oddzielone od siebie bruzdami powstałymi na skutek korazji w skałach, których minerały są słabo scementowane. Ich kształt zależy od kierunku wiatru. Małe mają wysokość od kilku centymetrów do 2 metrów, duże zaś mogą mieć nawet do 200 metrów wysokości i kilkudziesięciu kilometrów długości. Największe skupisko znajduje się na Pustyni Lota w Iranie. Zbudowane są one z mułowców i mają 150 kilometrów długości., 2. Powierzchnia skały litej zostaje oszlifowana przez drobny materiał skalny, 3. Wyraźne zagłębienia u podstawy ścian skalnych powstające na tej samej zasadzie co grzyby skalne., 4. Formy skalne intensywnie niszczone u swej podstawy. Podstawa formy skalnej jest bardziej niszczona przez korazję, ponieważ większość materiału skalnego jest niesiona przez wiatr tuż nad gruntem. jardangi Możliwe odpowiedzi: 1. Są to ostre grzbiety oddzielone od siebie bruzdami powstałymi na skutek korazji w skałach, których minerały są słabo scementowane. Ich kształt zależy od kierunku wiatru. Małe mają wysokość od kilku centymetrów do 2 metrów, duże zaś mogą mieć nawet do 200 metrów wysokości i kilkudziesięciu kilometrów długości. Największe skupisko znajduje się na Pustyni Lota w Iranie. Zbudowane są one z mułowców i mają 150 kilometrów długości., 2. Powierzchnia skały litej zostaje oszlifowana przez drobny materiał skalny, 3. Wyraźne zagłębienia u podstawy ścian skalnych powstające na tej samej zasadzie co grzyby skalne., 4. Formy skalne intensywnie niszczone u swej podstawy. Podstawa formy skalnej jest bardziej niszczona przez korazję, ponieważ większość materiału skalnego jest niesiona przez wiatr tuż nad gruntem. nisze korazyjne Możliwe odpowiedzi: 1. Są to ostre grzbiety oddzielone od siebie bruzdami powstałymi na skutek korazji w skałach, których minerały są słabo scementowane. Ich kształt zależy od kierunku wiatru. Małe mają wysokość od kilku centymetrów do 2 metrów, duże zaś mogą mieć nawet do 200 metrów wysokości i kilkudziesięciu kilometrów długości. Największe skupisko znajduje się na Pustyni Lota w Iranie. Zbudowane są one z mułowców i mają 150 kilometrów długości., 2. Powierzchnia skały litej zostaje oszlifowana przez drobny materiał skalny, 3. Wyraźne zagłębienia u podstawy ścian skalnych powstające na tej samej zasadzie co grzyby skalne., 4. Formy skalne intensywnie niszczone u swej podstawy. Podstawa formy skalnej jest bardziej niszczona przez korazję, ponieważ większość materiału skalnego jest niesiona przez wiatr tuż nad gruntem.
2
Ćwiczenie 7
RaB7Uqug7YSRu
Odpowiedz na pytania lub uzupełnij tekst. 1. Proces polegający na wywiewaniu przez wiatr drobnego materiału skalnego (piasku bądź pyłu)., 2. Odłamek skalny o wygładzonych ścianach i 2–3 ostrych krawędziach, oszlifowany wskutek tarcia niesionych przez wiatr okruchów skalnych., 3. Izolowane pagórki o stromych stokach i płaskich szczytach, często porośniętych roślinnością lub pokrytych odporniejszym materiałem. Są efektem nierównomiernego wywiewania materiału skalnego., 4. Pyłowa lub piaskowa. Jest to zjawisko atmosferyczne wywołane przez silne wiatry związane z wtargnięciem chłodnego powietrza polarnego na ciepłe obszary pustynne i półpustynne., 5. Mury skalne poprzedzielane bruzdami, ukształtowane przez korazję eoliczną (uderzanie o skałę okruchów skalnych przenoszonych przez wiatr). Wydłużone, zarysowane w pewnym kierunku, znaczą przeważający kierunek oddziaływania wiatru., 6. Inaczej erozja eoliczna. Jest to niszczenie powierzchni skały okruchami skalnymi (głównie piaskiem), niesionymi przez wiatr, który unosi ziarna piasku, uderzając nimi o skałę rysuje je, ściera, poleruje i drąży.
R1M4UsXYMjFcg
Dopasuj prawidłowe odpowiedzi do pytań. Proces polegający na wywiewaniu przez wiatr drobnego materiału skalnego (piasku bądź pyłu).
d1. jardangi, 2. e, 3. graniak, 4. korazja, 5. burza, 6. ostańceflacja
1. Jak nazywa się odłamek skalny o wygładzonych ścianach i 2–3 ostrych krawędziach, oszlifowany wskutek tarcia niesionych przez wiatr okruchów skalnych. To 1. jardangi, 2. e, 3. graniak, 4. korazja, 5. burza, 6. ostańce.
2. Jak nazywają się izolowane pagórki o stromych stokach i płaskich szczytach, często porośniętych roślinnością lub pokrytych odporniejszym materiałem. Są efektem nierównomiernego wywiewania materiału skalnego.To 1. jardangi, 2. e, 3. graniak, 4. korazja, 5. burza, 6. ostańce.
3. Jak nazywa się zjawisko atmosferyczne wywołane przez silne wiatry związane z wtargnięciem chłodnego powietrza polarnego na ciepłe obszary pustynne i półpustynne. Pyłowa lub piaskowa. To 1. jardangi, 2. e, 3. graniak, 4. korazja, 5. burza, 6. ostańce.
4. Jak nazywają się mury skalne poprzedzielane bruzdami, ukształtowane przez korazję eoliczną (uderzanie o skałę okruchów skalnych przenoszonych przez wiatr)? Wydłużone, zarysowane w pewnym kierunku, znaczą przeważający kierunek oddziaływania wiatru. To 1. jardangi, 2. e, 3. graniak, 4. korazja, 5. burza, 6. ostańce.
5. Jak inaczej mówi się na erozję eoliczną? Jest to niszczenie powierzchni skały okruchami skalnymi (głównie piaskiem), niesionymi przez wiatr, który unosi ziarna piasku, uderzając nimi o skałę rysuje je, ściera, poleruje i drąży. To 1. jardangi, 2. e, 3. graniak, 4. korazja, 5. burza, 6. ostańce.
21
Ćwiczenie 8

Wymień oraz opisz jakie procesy zachodzą podczas transportu i przenoszenia cząsteczek piasku.

ROPDKOuOJJO6v
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 9

Odpowiedz na pytanie, jaką energię niesie wiatr. Oblicz, jaka energia mechaniczna zawarta jest w 1 m3

Przyjmij:

gęstość powietrza - 1,2 kg/m3, gęstość powietrza z aerozolem - 1,8 kg/m3

kształt objętości powietrza to sześcian, czyli przekrój poprzeczny to 1 m2

czas - 1 s i 2000 s

prędkość - 20 m/s oraz 40 m/s

R1Dc2UPaUqMsi
(Uzupełnij).