Sprawdź się
Uzupełnij tabelę dotyczącą ośrodków zwalniających i przyspieszających pracę serca, wybierając prawidłowe sformułowania spośród podanych poniżej propozycji.
Umiejscowienie, Pośredniczący układ autonomiczny, Aktywacja, Główny przekaźnik, Dominacja
| Ośrodek | Przyspieszający pracę serca | Zwalniający pracę serca |
|---|---|---|
| Umiejscowienie | ||
| Pośredniczący układ autonomiczny | ||
| Aktywacja | ||
| Główny przekaźnik | ||
| Dominacja |
Oceń, czy podane stwierdzenia są prawdziwe czy fałszywe.
| Prawda | Fałsz | |
| Odpowiednia regulacja pracy serca oraz całego organizmu jest możliwa dzięki współpracy układu nerwowego i hormonalnego. | □ | □ |
| Układ hormonalny wykazuje znacznie szybsze efekty działania niż układ nerwowy. | □ | □ |
| Utrata krwi, wysiłek fizyczny czy wyziębienie powodują wydzielanie acetylocholiny w celu zwolnienia pracy serca i zmniejszenia jego obciążenia w tych niekorzystnych warunkach. | □ | □ |
| Po obfitym posiłku z powodu wydzielenia dużej ilości insuliny czynność serca może być przejściowo zwolniona. | □ | □ |
Poniżej przedstawiono nazwy hormonów oraz innych cząsteczek regulujących pracę serca. Zaznacz wszystkie te, które przyspieszają jego pracę.
- glukagon
- adrenalina
- tyroksyna
- jony wapnia
- acetylocholina
- insulina
- jony potasu
Przypisz acetylocholinie i noradrenalinie odpowiednie z podanych poniżej sformułowań.
Główny neuroprzekaźnik układu przywspółczulnego., Działanie tropowo dodatnie – przyspiesza pracę serca., Uwalniana w zakończeniach włókien współczulnych., Syntetyzowana w neuronach cholinergicznych., Działa antagonistycznie względem adrenaliny., Działanie tropowe ujemne – zwalnia pracę serca., Syntetyzowana w rdzeniu nadnerczy., Działa antagonistycznie do acetylocholiny.
| Acetylocholina | |
|---|---|
| Noradrenalina |
Zaburzenia gospodarki jonowo-elektrolitowej w ciele człowieka mogą zaburzać pracę serca. Mogą wystąpić 1. zupełnym zatrzymaniem pracy serca i zgonem, 2. stężenie i miejsce występowania, 3. na skutek nieprawidłowej podaży jonów, zaburzeniem ich usuwania z organizmu lub przesunięciem jonów wewnątrzkomórkowych na zewnątrz lub odwrotnie, 4. hiperkaliemia, 5. naturalnie w roślinach, 6. destylacji alkoholu etylowego, 7. stężenie bezwzględne, 8. acetylocholiny, 9. pokrzyka wilcza jagoda, 10. potasu i wapnia, 11. kwas acetylosalicylowy, 12. adrenaliny, 13. atropina, 14. przywspółczulnego, 15. nadciśnieniem tętniczym i bólami głowy, 16. zwolnienie, 17. jedynie syntetycznie, 18. przyspieszenie, 19. hipoproteinemia, 20. chlorku i magnezu, 21. współczulnego, 22. jedynie u osób przewlekle chorych.
Najcięższym z zaburzeń, mogącym prowadzić do bardzo poważnych skutków jest 1. zupełnym zatrzymaniem pracy serca i zgonem, 2. stężenie i miejsce występowania, 3. na skutek nieprawidłowej podaży jonów, zaburzeniem ich usuwania z organizmu lub przesunięciem jonów wewnątrzkomórkowych na zewnątrz lub odwrotnie, 4. hiperkaliemia, 5. naturalnie w roślinach, 6. destylacji alkoholu etylowego, 7. stężenie bezwzględne, 8. acetylocholiny, 9. pokrzyka wilcza jagoda, 10. potasu i wapnia, 11. kwas acetylosalicylowy, 12. adrenaliny, 13. atropina, 14. przywspółczulnego, 15. nadciśnieniem tętniczym i bólami głowy, 16. zwolnienie, 17. jedynie syntetycznie, 18. przyspieszenie, 19. hipoproteinemia, 20. chlorku i magnezu, 21. współczulnego, 22. jedynie u osób przewlekle chorych. Powstające w jej wyniku zwolnienie pracy serca może skutkować 1. zupełnym zatrzymaniem pracy serca i zgonem, 2. stężenie i miejsce występowania, 3. na skutek nieprawidłowej podaży jonów, zaburzeniem ich usuwania z organizmu lub przesunięciem jonów wewnątrzkomórkowych na zewnątrz lub odwrotnie, 4. hiperkaliemia, 5. naturalnie w roślinach, 6. destylacji alkoholu etylowego, 7. stężenie bezwzględne, 8. acetylocholiny, 9. pokrzyka wilcza jagoda, 10. potasu i wapnia, 11. kwas acetylosalicylowy, 12. adrenaliny, 13. atropina, 14. przywspółczulnego, 15. nadciśnieniem tętniczym i bólami głowy, 16. zwolnienie, 17. jedynie syntetycznie, 18. przyspieszenie, 19. hipoproteinemia, 20. chlorku i magnezu, 21. współczulnego, 22. jedynie u osób przewlekle chorych.
Substancją wykorzystywaną w medycynie do przyspieszenia patologicznie zwolnionej czynności serca jest 1. zupełnym zatrzymaniem pracy serca i zgonem, 2. stężenie i miejsce występowania, 3. na skutek nieprawidłowej podaży jonów, zaburzeniem ich usuwania z organizmu lub przesunięciem jonów wewnątrzkomórkowych na zewnątrz lub odwrotnie, 4. hiperkaliemia, 5. naturalnie w roślinach, 6. destylacji alkoholu etylowego, 7. stężenie bezwzględne, 8. acetylocholiny, 9. pokrzyka wilcza jagoda, 10. potasu i wapnia, 11. kwas acetylosalicylowy, 12. adrenaliny, 13. atropina, 14. przywspółczulnego, 15. nadciśnieniem tętniczym i bólami głowy, 16. zwolnienie, 17. jedynie syntetycznie, 18. przyspieszenie, 19. hipoproteinemia, 20. chlorku i magnezu, 21. współczulnego, 22. jedynie u osób przewlekle chorych. Występuje ona 1. zupełnym zatrzymaniem pracy serca i zgonem, 2. stężenie i miejsce występowania, 3. na skutek nieprawidłowej podaży jonów, zaburzeniem ich usuwania z organizmu lub przesunięciem jonów wewnątrzkomórkowych na zewnątrz lub odwrotnie, 4. hiperkaliemia, 5. naturalnie w roślinach, 6. destylacji alkoholu etylowego, 7. stężenie bezwzględne, 8. acetylocholiny, 9. pokrzyka wilcza jagoda, 10. potasu i wapnia, 11. kwas acetylosalicylowy, 12. adrenaliny, 13. atropina, 14. przywspółczulnego, 15. nadciśnieniem tętniczym i bólami głowy, 16. zwolnienie, 17. jedynie syntetycznie, 18. przyspieszenie, 19. hipoproteinemia, 20. chlorku i magnezu, 21. współczulnego, 22. jedynie u osób przewlekle chorych i możemy ją pozyskać na przykład z 1. zupełnym zatrzymaniem pracy serca i zgonem, 2. stężenie i miejsce występowania, 3. na skutek nieprawidłowej podaży jonów, zaburzeniem ich usuwania z organizmu lub przesunięciem jonów wewnątrzkomórkowych na zewnątrz lub odwrotnie, 4. hiperkaliemia, 5. naturalnie w roślinach, 6. destylacji alkoholu etylowego, 7. stężenie bezwzględne, 8. acetylocholiny, 9. pokrzyka wilcza jagoda, 10. potasu i wapnia, 11. kwas acetylosalicylowy, 12. adrenaliny, 13. atropina, 14. przywspółczulnego, 15. nadciśnieniem tętniczym i bólami głowy, 16. zwolnienie, 17. jedynie syntetycznie, 18. przyspieszenie, 19. hipoproteinemia, 20. chlorku i magnezu, 21. współczulnego, 22. jedynie u osób przewlekle chorych.
Uzupełnij poniższy tekst, wybierając prawidłowe sformułowania spośród podanych poniżej propozycji.
stężenie bezwzględne, zupełnym zatrzymaniem pracy serca i zgonem, adrenaliny, współczulnego, kwas acetylosalicylowy, przyspieszenie, jedynie u osób przewlekle chorych, hiperkaliemia, nadciśnieniem tętniczym i bólami głowy, destylacji alkoholu etylowego, hipoproteinemia, acetylocholiny, stężenie i miejsce występowania, atropina, chlorku i magnezu, potasu i wapnia, jedynie syntetycznie, przywspółczulnego, pokrzyka wilcza jagoda, naturalnie w roślinach, zwolnienie, na skutek nieprawidłowej podaży jonów, zaburzenia ich usuwania z organizmu lub przesunięcia jonów wewnątrzkomórkowych na zewnątrz lub w przeciwnym kierunku
Oprócz hormonów i neuroprzekaźników duży wpływ na czynność pracy serca mają też jony – ich .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... w organizmie człowieka. Najważniejsze w tym kontekście są jony ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Pierwsze z nich działają synergistycznie do .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... i wpływają na .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... czynności serca. Drugie natomiast, podobnie jak mediatory układu .........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................., powodują .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... pracy serca.
Zaburzenia gospodarki jonowo-elektrolitowej w ciele człowieka mogą zakłócać pracę serca. Mogą wystąpić ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Najcięższym z zaburzeń, mogącym mieć bardzo poważne skutki, jest ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Wynikające z niej zwolnienie pracy serca może skutkować ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Substancją wykorzystywaną w medycynie do przyspieszenia patologicznie zwolnionej czynności serca jest ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Występuje ona .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... i możemy ją pozyskać na przykład z ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Unerwienie przywspółczulne układu sercowo‑naczyniowego stanowią włókna nerwu błędnego. Stymulacja receptorów muskarynowych przez acetylocholinę powoduje hiperpolaryzację błony komórek P węzła zatokowego. (...) Włókna adrenergiczne są włóknami pozazwojowymi zwojów gwiaździstych oraz zwojów piersiowych rdzenia kręgowego. (...) Noradrenalina, będąca neuroprzekaźnikiem w układzie współczulnym, działa na receptory beta1 sercowe oraz receptory alfa zlokalizowane w większości w naczyniach. Stymulacja adrenergiczna wywołuje efekt w postaci przyspieszenia rytmu serca i przewodzenia oraz zwiększenia jego pobudliwości.
Źródło: Katarzyna Pawlak‑Buś, Marianna Kołodziejczyk‑Feliksik, Piotr Czerwiński‑Mazur, Jerzy Moczko, Lucyna Kramer, Elżbieta Nikisch i Tomasz Siminiak, Zmienność rytmu zatokowego — interpretacja patofizjologiczna i metodologia pomiarów, Via Medica 2003, tom 10, nr 6, 719–726, ISSN 1507–4145.
Na podstawie przedstawionego testu wybierz wszystkie prawidłowe stwierdzenia.
- Hiperpolaryzacja błony komórek P węzła zatokowego zmniejsza jego pobudliwość, co spowalnia czynność serca.
- Nerw błędny uwalnia na swoich zakończeniach adrenalinę i noradrenalinę.
- Pobudzenie receptorów muskarynowych daje efekt antagonistyczny do pobudzenia sercowych receptorów β1 i α.
- Mimo swojego podobieństwa adrenalina i noradrenalina w pewnym stopniu różnią się od siebie wpływem wywieranym na całość układu sercowo-naczyniowego.
- Adrenalina w większym stopniu niż noradrenalina będzie wpływała na naczynia obwodowe niż na serce.
- Noradrenalina w większym stopniu niż adrenalina będzie wpływała na serce.
Baroreceptory (BR) tętnicze są jednym z elementów układu sprzężenia zwrotnego pomiędzy układem nerwowym a układem sercowo‑naczyniowym, którego zadaniem jest utrzymanie względnie stabilnych wartości ciśnienia tętniczego (BP). Baroreceptory zlokalizowane w ścianach tętnic szyjnych i aorty odbierają bodźce związane z rozciąganiem ścian naczyń, będące efektem zmian systemowego BP. Proces przepływu informacji obejmuje szereg poziomów ośrodkowego układu nerwowego (...). W końcowym etapie modulacji układu sercowo‑naczyniowego biorą udział neurony istoty szarej rdzenia kręgowego oraz włókna nerwowe w obrębie nerwu błędnego. Wzrost BP, poprzez aktywację BR, powoduje aktywację układu przywspółczulnego, z jednoczesnym zahamowaniem odpowiedzi współczulnej (...).
Źródło: Emilia Sopolińska, Paweł Krzesiński, Katarzyna Piotrowicz, Grzegorz Gielerak, Współczesne metody oceny czułości baroreceptorów tętniczych w praktyce klinicznej, www.journals.viamedica.pl.
Fragment 1.
Do czynników zewnętrznych wpływających na HRV (zmienność rytmu serca -ang. heart rate variability) można zaliczyć stres i palenie tytoniu. Pagani i wsp. szczegółowo badali interakcje zachodzące w układzie autonomicznym w warunkach stresu. Rodzaj dominującego neuromediatora w zakończeniach nerwowych współczulnych zależy od charakteru sytuacji wyzwalającej reakcję stresową. Wysiłek czy gniew powodują zwiększone wydzielanie noradrenaliny, natomiast stany lękowe lub napięcie psychiczne podnoszą stężenie adrenaliny. Z tego powodu istnieje różnica w stymulacji odpowiednich receptorów, a co się z tym wiąże, efektów fizjologicznych modulujących zmienność rytmu serca.
Źródło: Katarzyna Pawlak‑Buś, Marianna Kołodziejczyk‑Feliksik, Piotr Czerwiński‑Mazur, Jerzy Moczko, Lucyna Kramer, Elżbieta Nikisch i Tomasz Siminiak, Zmienność rytmu zatokowego — interpretacja patofizjologiczna i metodologia pomiarów, Via Medica 2003, tom 10, nr 6, 719–726, ISSN 1507–4145.
Fragment 2.
Analiza zmienności rytmu serca (ang. heart rate variability – HRV) (...) ocenia aktywność zarówno części współczulnej, jak i przywspółczulnej układu autonomicznego.
Źródło: Olga Sikorska, Katarzyna Szaulińska, Henryk Dudek, Adam Wichniak, Artykuł przeglądowy – Zmienność rytmu serca jako metoda oceny autonomicznego układu nerwowego w wybranych zaburzeniach psychicznych, Adv Psychiatry Neurol 2018; 27 (3): 232‑246, www.termedia.pl.