Zwróć uwagę na wydźwięk utworu, przy określaniu funkcji poszczególnych zabiegów weź pod uwagę kategorię ironii, która jest ważna w wierszu.

Pamiętaj, w jakim okresie powstał wiersz i w jaki sposób zachowywali się wówczas ci, którzy nie zgadzali się z władzą.

Sprawdź, czy w twojej odpowiedzi zostały uwzględnione następujące kwestie: utwór ukazał się w 1984 roku, w czasach PRL, sytuacja liryczna wiąże się ze spotkaniami intelektualistów, podczas których odbywały się wykłady, rozmowy, zebrania opozycji solidarnościowej, panowała atmosfera inwigilacji przez Służbę Bezpieczeństwa, spotkania miały miejsce w prywatnych, zwykle ciasnych mieszkaniach.

Zwróć szczególną uwagę na czwartą strofoidę wiersza.

Sprawdź, czy w twojej wypowiedzi zostały wskazane następujące wnioski: Szymborska w wierszu nawiązuje do Księgi Rodzaju. W rozdziale 2. biblijnej księgi czytamy, że Bóg zasadził w Edenie drzewo życia oraz drzewo poznania dobra i zła. To drugie było jedynym, z którego pierwszym ludziom nie było wolno zerwać owocu. Mimo zakazu Ewa - skuszona przez węża - zrobiła to i zjadła owoc, dzieląc się z Adamem. Po spożyciu owocu oboje spostrzegli, że są nadzy. Nagość z kolei odsyła nas do pojęcia grzechu, o którym pisze też Szymborska. W ironicznym ujęciu poetki są to jednak zupełnie inne przewinienia niż te, o których czytamy w Biblii. Grzechy, o których mówi poetka, związane są nie z ciałem, lecz z intelektem.

Zastanów się, jakie słownictwo najczęściej pojawiają się w tekście wiersza. Skorzystaj z odpowiedzi udzielonej w ćwiczeniu 1.

Sprawdź, czy w twojej odpowiedzi zostały uwzględniony następujący wniosek: Szymborska buduje utwór Głos w sprawie pornografii, zestawiając słownictwo wywołujące skojarzenia z seksualnością (rozpusta, swawola, rozwiązłe) i operacjami intelektualnymi (myślenie, analiza, synteza).

Zastanów się nad wydźwiękiem utworu – w jakim sensie Szymborska odwołuje swoje opinie w wierszu?

Poetka pozornie odwołuje swoje wcześniejsze poglądy, dodatkowo je wzmacniając. Aktu aprobaty myślenia dokonuje przez udawany akt nagany: podmiot liryczny pozornie potępia myślenie, nazywając je najgorszą rozpustą, w rzeczywistości ma to jednak wydźwięk ironiczny. Głos podmiotu lirycznego ulega bowiem autokompromitacji, gdy posługuje się językiem sloganu, propagandy komunistycznej, patosem czy hiperbolą.

Zastanów się, jakie kompetencje należy mieć, by prawidłowo zinterpretować utwór. Zwróć uwagę na to, czy wszystkie sensy w wierszu są wyrażone dosłownie.

Część znaczeń w wierszu została wyrażona wprost, jest obecna w tekście dosłownie. Przykładem fragmenty odwołujące się do myślenia i wskazujące, że jest ono ważnym tematem dzieła. Część znaczeń jednak została jedynie zasugerowana; dotyczą one oceny myślenia, a także znaczenia intelektualizmu w konkretnym czasie historycznym – związanie go z działalnością opozycyjną, niezgodą na propagandę. Figura syllepsis jest obecna zarówno na poziomie pojedynczych zdań, jak i całego tekstu.