W którym roku po raz pierwszy został opublikowany w języku polskim Rękopis znaleziony w Saragossie? Możliwe odpowiedzi: 1. 1847, 2. 1849, 3. 1842, 4. 1837
R1524XWS2AJHA11
Ćwiczenie 2
Oceń prawdziwość wypowiedzi. Zaznacza w tabeli P, jeśli wypowiedź jest prawdziwa, lub F – jeśli jest fałszywa. Rękopis znaleziony w Saragossie napisany został w języku polskim. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Głównym bohaterem powieści Jana Potockiego jest Alfons van Worden. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Akcja Rękopisu znalezionego w Saragossie rozgrywa się w ciągu 63 dni. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Aktualnie znane są aż trzy wersje powieści Jana Potockiego. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Reżyserem Rękopisu znalezionego w Saragossie, filmu, który w 1965 roku wszedł na ekrany kin, jest Wojciech Jerzy Has. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Oceń prawdziwość wypowiedzi. Zaznacza w tabeli P, jeśli wypowiedź jest prawdziwa, lub F – jeśli jest fałszywa. Rękopis znaleziony w Saragossie napisany został w języku polskim. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Głównym bohaterem powieści Jana Potockiego jest Alfons van Worden. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Akcja Rękopisu znalezionego w Saragossie rozgrywa się w ciągu 63 dni. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Aktualnie znane są aż trzy wersje powieści Jana Potockiego. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Reżyserem Rękopisu znalezionego w Saragossie, filmu, który w 1965 roku wszedł na ekrany kin, jest Wojciech Jerzy Has. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
RAygLCuFN0xv21
Ćwiczenie 3
Jednym z synonimów wyrazu rękopis jest autograf. Słowo to używane jest także w dwóch innych znaczeniach – zaznacz właściwe. Możliwe odpowiedzi: 1. podpis, 2. wiersz, 3. dedykacja, 4. apostrofa, 5. autoprezentacja
11
Ćwiczenie 4
Odwołując się do treści lekcji, stwórz krótką definicję powieści szkatułkowej.
RtG7IPHrUzFq0
(Uzupełnij).
Pamiętaj, jaką rolę w powieści szkatułkowej odgrywa narrator.
Definicja powinna zawierać hierarchiczny porządek narracji, który wprowadza do fabuły kolejne, samodzielne historie.
21
Ćwiczenie 5
Narrator stanowi istotny element dzieła literackiego. Kim i/lub czym jest jednocześnie każdy z narratorów Rękopisu? Zapisz odpowiedź.
RGBxBC8YB2xrZ
1. (Uzupełnij)
2. (Uzupełnij)
3. (Uzupełnij).
Przeczytaj ponownie informacje zawarte w Prezentacji multimedialnej.
Każdy narrator jest jednocześnie bohaterem, słuchaczem, a także opowiadającym. Można też przypisać mu rolę elementu integrującego fabułę.
21
Ćwiczenie 6
Wskaż i zapisz występujące w poniższym fragmencie i powracające w całym Rękopisie znalezionym w Saragossie motywy. Zinterpretuj znaczenie fragmentu.
Jan PotockiRękopis znaleziony w Saragossie
Ponieważ mam zaszczyt opowiadać wam moje przygody, łatwo więc pojmiecie, że nie umarłem od wypitej – jak myślałem – trucizny. Odszedłem tylko od przytomności i nie wiem, jak długo zostawałem w tym stanie. Pamiętam jednak, że znowu obudziłem się pod szubienicą Los Hermanos, ale tym razem z wielką radością, gdyż przynajmniej byłem pewny, żem jeszcze nie umarł. Nadto nie znalazłem się już między dwoma wisielcami; leżałem po lewej ich stronie, po prawej zaś spostrzegłem jakiegoś człowieka, którego także wziąłem za wisielca, gdyż zdawał się bez życia i miał stryczek na szyi. Wkrótce jednak poznałem, że śpi tylko, i rozbudziłem go. Nieznajomy, spojrzawszy na miejsce swego noclegu, zaczął śmiać się i rzekł: – Trzeba wyznać, że w praktykach kabalistycznych wydarzają się czasem przykre nieporozumienia. Złe duchy tyle umieją przybierać na się kształtów, że nie można wiedzieć, z kim się ma do czynienia. Wszelako – dodał – skądże mi się wziął ten powróz na szyi, w miejscu plecionki z włosów, którą wczoraj jeszcze miałem na sobie? Później, spostrzegłszy mnie, rzekł: – I señor tutaj? … señor jeszcze za młody jesteś na kabalistę, chociaż masz także powróz na szyi. W istocie, przekonałem się, że miał słuszność. Przypomniałem sobie, że Emina wczoraj zawiesiła mi na szyi plecionkę z włosów swoich i Zibeldy, i sam nie wiedziałem, jak sobie tę przemianę tłumaczyć.
R1Xlyb1ApLNRV
(Uzupełnij).
1 Źródło: Jan Potocki, Rękopis znaleziony w Saragossie, tłum. E. Chojecki, Wrocław 1998, s. 96.
Możesz się posłużyć informacjami z Prezentacji multimedialnej.
Szubienica Los Hermanos to miejsce, w które Alfons regularnie powraca podczas swojej wędrówki po górach Sierra Morena: jest to zarazem start i meta. Symbol ten można interpretować jako motyw ciągłego powrotu, krążenia, wyrażającego zerwanie z liniowym pojmowaniem ludzkiego życia przez wszystkie religie monoteistyczne (narodziny – życie doczesne, rozwój cielesny i duchowy – nagroda lub kara w zaświatach). Matematyk i kabalista trafiający pod szubienicę to wyraz klęski nauki i zasad rycerskich (m.in. honoru i odwagi) jako drogowskazu. Motyw przemiany wieńca w powróz można interpretować dwojako: jako odwołanie do barokowego toposu łączącego piękno i miłość fizyczną ze śmiercią, zgnilizną i przemijaniem, albo też jako symbol bezsensowności hedonizmu. Łączy się z tym motyw podwójności (kabalista i rycerz, dwie kobiety, dwa wisielce), wyrażający napięcie między miłością a śmiercią, nauką a kodeksem honorowym, a także dualizm świata, choć pozbawionego charakteru metafizycznego – drugim „dnem” jest wyobrażenie, zmyślenie.
31
Ćwiczenie 7
Czytelnik Rękopisu znalezionego w Saragossie może doszukać się aż sześciokrotnej struktury narracyjnej. Nie uwzględnia ona jednak autora. Odpowiedz na pytanie, czy według ciebie twórca tej powieści jest także jej narratorem? Uzasadnij swoją wypowiedź.
Rzp19u7ve4MU0
(Uzupełnij).
Zastanów się, kim jest autor dzieła literackiego, a kim jego narrator.
Sprawdź, czy twoja wypowiedź składa się z następujących części: teza, przykłady, konkluzja.
31
Ćwiczenie 8
Napisz krótkie opowiadanie, które będzie miało kompozycję szkatułkową.
RLmUIIudFE71n
(Uzupełnij).
Przypomnij sobie, jakie cechy ma kompozycja szkatułkowa.
Sprawdź, czy w twoim opowiadaniu występują co najmniej dwie historie, które ułożone są względem siebie w sposób hierarchiczny.