Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
11
Ćwiczenie 1

Zapoznaj się z definicjami grzechu i spowiedzi. Napisz, dlaczego fragment prozy Dostojewskiego, który przedstawiony został w sztuce Marmieładow, nazywany jest często Spowiedzią Marmieładowa lub Spowiedzią pijaka. Zwróć uwagę, że słuchacz Marmieładowa — Raskolnikow — nie jest osobą duchowną.

RT1kJbBiwvTkI
Grzech, zło, świadomie oraz dobrowolnie popełnione przez człowieka, wyrażające się w myśli, mowie, czynie, postawie; istotę grzechu, który narusza ustanowiony porządek w odniesieniu do człowieka, społeczeństwa i świata (kosmos), stanowi złamanie nakazu lub zakazu, ustalonego przez Boga, bóstwo, istotę nadnaturalną; treść i zakres pojęcia grzechu kształtowały się różnie w różnych religiach i w różnych społeczeństwach, np. złamanie tabu (w religiach animistycznych), popełnienie czynu niemoralnego (judaizm, chrześcijaństwo, islam); grzech jest obłożony sankcją kary (doczesnej lub pośmiertnej) i wymaga rytualnego i duchowego oczyszczenia; w chrześcijaństwie jest rozumiany jako świadome i dobrowolne sprzeciwienie się woli Boga, które wymaga nawrócenia i pokuty. (Encyklopedia PWN). Spowiedź, w Kościele katolickim (również prawosławnym, a także niektórych innych Kościołach chrześcijańskich) wyznanie przez penitenta grzechów przed kapłanem (szafarzem) w celu otrzymania rozgrzeszenia (absolucji) w imieniu Boga i Kościoła; spowiedzią nazywa się potocznie jeden z 7 sakramentów — sakrament pokuty, choć jest ona jego częścią. Spowiedź indywidualna znana jest w Kościele rzymskokatolickim od starożytności; obok niej istniała również spowiedź publiczna, w czasie której nie tyle ujawniano grzechy, ile przyznawano się do wykroczeń znanych publicznie; w poł. V w. wymaganie spowiedzi publicznej potępił papież Leon I Wielki; wg soboru trydenckiego wyznanie grzechów wobec kapłana pochodzi z woli samego Jezusa Chrystusa; wg papieża Jana Pawła II (Reconciliatio et paenitentia, 1984) spowiedź indywidualna ma wartość spotkania grzesznika z odkupieńczym pośrednictwem Kościoła w osobie szafarza, a także wskazuje na głęboko osobisty wymiar grzechu oraz jego społeczny charakter (grzech jako rana wyrządzona wspólnocie Kościoła). Wyznanie win, przywracające utraconą przez popełnienie zła czystość rytualną, występuje również w niektórych religiach niechrześcijańskich (np. w buddyzmie), nie jest jednak spowiedzią. (Encyklopedia PWN). (Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 2

W czerwone pola wpisz grzechy, do których w swej spowiedzi przyznaje się Marmieładow. Przy każdym czerwonym polu, w którym wpiszesz grzech, zapisz osoby, wobec których bohater zawinił.

Ror3ZtFetWJqj
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
R1GtIJty1i8mL
(Uzupełnij).
111
Ćwiczenie 3

W sztuce Marmieładow w monologu głównego bohatera pojawia się zwrot pochodzenia biblijnego: Ecce Homo, czyli oto człowiek. W Piśmie Świętym został on wypowiedziany przez Poncjusza Piłata, który po ubiczowaniu, umęczeniu Jezusa Chrystusa okazał go ludowi żydowskiemu. Od tego zwrotu pochodzi motyw w sztuce sakralnej ukazujący Chrystusa umęczonego w cierniowej koronie. Jest to swego rodzaju symbol poświęcenia i oddania Syna Bożego, gotowego na śmierć za grzechy ludzi. Przeczytaj, w jakim kontekście pojawia się ten zwrot w monologu i napisz, jakiej ofiary dotyczy on w sztuce.

W sztuce Marmieładow w monologu głównego bohatera pojawia się zwrot pochodzenia biblijnego: Ecce Homo, czyli oto człowiek. W Piśmie Świętym został on wypowiedziany przez Poncjusza Piłata, który po ubiczowaniu, umęczeniu Jezusa Chrystusa okazał go ludowi żydowskiemu. Od tego zwrotu pochodzi motyw w sztuce sakralnej ukazujący Chrystusa umęczonego w cierniowej koronie. Jest to swego rodzaju symbol poświęcenia i oddania Syna Bożego, gotowego na śmierć za grzechy ludzi. Sprawdź, w jakim kontekście pojawia się ten zwrot w monologu i napisz, jakiej ofiary dotyczy on w sztuce.

Gdy córka moja po raz pierwszy wyszła z żółtym biletem i ja także poszedłem wtedy. Gdyż moja córka legitymuje się żółtym biletem. A to nic. To nic. Ecce Homo.

RQSCfeHs6TMll
Źródła obrazów (od lewej): Albert Chmielowski, Ecce Homo, 1881; Elías García Martínez, Ecce Homo, ok. 1890; Hieronymus Bosch, Ecce Homo, 1480-1490
Źródło: domena publiczna.
RM1uw4UCXbnE9
(Uzupełnij).
111
Ćwiczenie 4

Dlaczego Marmieładow — nędzarz, zdegenerowany alkoholik oraz człowiek wykształcony jednocześnie — uporczywie próbuje się upić podczas spowiedzi, której dokonuje przed Raskolnikowem? W kolejne warstwy kieliszka wpisz, czego bohater szuka w alkoholu.

R1Plr7aqAHOtR
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Dlaczego Marmieładow — nędzarz, zdegenerowany alkoholik oraz człowiek wykształcony jednocześnie — uporczywie próbuje się upić podczas spowiedzi, której dokonuje przed Raskolnikowem? Wymień, czego bohater szuka w alkoholu.

RfgIe3Llb9CHb
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 5

Zawarta w monodramie Spowiedź Marmieładowa przed Raskolnikowem ma mieć charakter oczyszczający, ale i błagalny. Siemion błaga w niej o litość, zrozumienie i współczucie. Przypomnij sobie treść opowieści Marmieładowa i wypisz jego najważniejsze elementy w formie rachunku sumienia.

R7JAIINg87XxO
RODZINA (Uzupełnij). STOSUNEK DO RODZINY (Uzupełnij). PROBLEMY ŻYCIOWE (Uzupełnij). POWODY DO WSTYDU (Uzupełnij). CELE I MARZENIA (Uzupełnij). POWODY DO DUMY (Uzupełnij). ŻYCIOWE UPADKI (Uzupełnij). STOSUNEK DO ŻYCIA (Uzupełnij). STOSUNEK DO BOGA (Uzupełnij).
211
Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z krótkim fragmentem rozprawy doktorskiej Apokatastaza w katolickiej teologii współczesnej. W wyznaczone części ryby wpisz, czym dla Marmieładowa jest wiara w apokatastazę.

Zapoznaj się z krótkim fragmentem rozprawy doktorskiej Apokatastaza w katolickiej teologii współczesnej. Wymień, czym dla Marmieładowa jest wiara w apokatastazę.

1
Magdalena Jaroszewicz Apokatastaza w katolickiej teologii współczesnej

Problem apokatastazy – kontrowersyjny i poruszający od wieków serca i umysły licznych teologów, filozofów, pisarzy, mistyków i poetów, należy do dwóch traktatów teologii dogmatycznej: soteriologii i eschatologii. Jest to rzeczywiście problem – teologiczny i filozoficzny – na którym połamało sobie zęby wielu wybitnych myślicieli. Przez minione stulecia głównym motywem w nauczaniu o „rzeczach ostatecznych” był sąd i lęk przed nim. Już od czasów Augustyna, radosne, wczesnochrześcijańskie Maranatha zaczęło przechodzić w pełne lęku oczekiwanie śmierci i sądu, zwłaszcza na chrześcijańskim Zachodzie. Na Wschodzie tonacja eschatologii była mniej minorowa, a na pewno bardziej nasiąknięta poczuciem tajemnicy. Obecnie, na szczęście, we współczesnej eschatologii chrześcijańskiej, wydaje się dominować klimat nadziei, który czyni ją bardziej zbliżoną do refleksji o sytuacjach ostatecznych w czasach apostolskich i krótko po nich. Ta powszechna wola zbawcza Boga, wyrażona w zdaniu „Bóg pragnie, aby wszyscy ludzie zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy” (1 Tm 2,4), ma zasadnicze znaczenie dla widzenia i głoszenia prawd eschatologicznych. Centralnym punktem tego traktatu dogmatycznego jest postanowienie Boga, aby cały stworzony świat wraz z człowiekiem przy końcu dziejów włączyć w swoje Boskie, nieskończone życie.

jaro Źródło: Magdalena Jaroszewicz, Apokatastaza w katolickiej teologii współczesnej, [w:] tegoż, Praca doktorska z teologii dogmatycznej napisana na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu pod kierunkiem Ks. prof. dr hab. Romana E. Rogowskiego, Wrocław 2013, s. 21. Cytat za:dbc.wroc.pl/Content/24359/PDF/doktorat-Jaroszewicz.pdf
R1AEyMQB9p7eu
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ru2FJCMh5Q2zl
(Uzupełnij).
R10S9tp6RSrZp3
Ćwiczenie 7
DEZYDERATA Krocz spokojnie wśród zgiełku i pośpiechu - pamiętaj jaki pokój może być w ciszy. Tak dalece jak to możliwe nie wyrzekając się siebie, bądź w dobrych stosunkach z innymi ludźmi. Prawdę swą głoś spokojnie i jasno, słuchaj też tego co mówią inni, nawet głupcy i ignoranci, oni też mają swoją opowieść. Jeśli porównujesz się z innymi możesz stać się próżny lub zgorzkniały, albowiem zawsze będą lepsi i gorsi od ciebie. Ciesz się zarówno swymi osiągnięciami jak i planami. Wykonuj z sercem swą pracę, jakakolwiek by była skromna. Jest ona trwałą wartością w zmiennych kolejach losu. Zachowaj ostrożność w swych przedsięwzięciach — świat bowiem pełen jest oszustwa. Lecz niech ci to nie przesłania prawdziwej cnoty, wielu ludzi dąży do wzniosłych ideałów i wszędzie życie pełne jest heroizmu. Bądź sobą, a zwłaszcza nie zwalczaj uczuć: nie bądź cyniczny wobec miłości, albowiem w obliczu wszelkiej oschłości i rozczarowań jest ona wieczna jak trawa. Przyjmuj pogodnie to co lata niosą, bez goryczy wyrzekając się przymiotów młodości. Rozwijaj siłę ducha by w nagłym nieszczęściu mogła być tarczą dla ciebie. Lecz nie dręcz się tworami wyobraźni. Wiele obaw rodzi się ze znużenia i samotności. Jesteś dzieckiem wszechświata, nie mniej niż gwiazdy i drzewa, masz prawo być tutaj i czy jest to dla ciebie jasne czy nie, nie wątp, że wszechświat jest taki jaki być powinien. Tak więc bądź w pokoju z Bogiem, cokolwiek myślisz i czymkolwiek się zajmujesz i jakiekolwiek są twe pragnienia: w zgiełku ulicznym, zamęcie życia, zachowaj pokój ze swą duszą. Z całym swym zakłamaniem, znojem i rozwianymi marzeniami ciągle jeszcze ten świat jest piękny. Bądź uważny, staraj się być szczęśliwy.
3
Ćwiczenie 7

Dezyderata to poemat amerykańskiego prawnika i pisarza Maxa Erhmanna. Powstał prawdopodobnie w latach 20. XX wieku. Zawiera on wskazówki dla ludzi wierzących w Boga dotyczące dobrego życia. Współcześnie jest to tekst popularny w środowiskach osób zmagających się z uzależnieniami, w szczególności w kołach anonimowych alkoholików. Zapoznaj się z utworem i wymień fragmenty, które mogłyby być bliskie Marmieładowowi zmagającemu się z uzależnieniem od alkoholu.

Dezyderata

Krocz spokojnie wśród zgiełku i pośpiechu - pamiętaj jaki pokój może być w ciszy. Tak dalece jak to możliwe nie wyrzekając się siebie, bądź w dobrych stosunkach z innymi ludźmi. Prawdę swą głoś spokojnie i jasno, słuchaj też tego co mówią inni, nawet głupcy i ignoranci, oni też mają swoją opowieść. Jeśli porównujesz się z innymi możesz stać się próżny lub zgorzkniały, albowiem zawsze będą lepsi i gorsi od ciebie. Ciesz się zarówno swymi osiągnięciami jak i planami. Wykonuj z sercem swą pracę, jakakolwiek by była skromna. Jest ona trwałą wartością w zmiennych kolejach losu. Zachowaj ostrożność w swych przedsięwzięciach świat bowiem pełen jest oszustwa. Lecz niech ci to nie przesłania prawdziwej cnoty, wielu ludzi dąży do wzniosłych ideałów i wszędzie życie pełne jest heroizmu. Bądź sobą, a zwłaszcza nie zwalczaj uczuć: nie bądź cyniczny wobec miłości, albowiem w obliczu wszelkiej oschłości i rozczarowań jest ona wieczna jak trawa. Przyjmuj pogodnie to co lata niosą, bez goryczy wyrzekając się przymiotów młodości. Rozwijaj siłę ducha by w nagłym nieszczęściu mogła być tarczą dla ciebie. Lecz nie dręcz się tworami wyobraźni. Wiele obaw rodzi się ze znużenia i samotności. Jesteś dzieckiem wszechświata, nie mniej niż gwiazdy i drzewa, masz prawo być tutaj i czy jest to dla ciebie jasne czy nie, nie wątp, że wszechświat jest taki jaki być powinien. Tak więc bądź w pokoju z Bogiem, cokolwiek myślisz i czymkolwiek się zajmujesz i jakiekolwiek są twe pragnienia: w zgiełku ulicznym, zamęcie życia, zachowaj pokój ze swą duszą. Z całym swym zakłamaniem, znojem i rozwianymi marzeniami ciągle jeszcze ten świat jest piękny. Bądź uważny, staraj się być szczęśliwy.

RDAsTtQJ4ZN1M
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Inną modlitwą popularną wśród osób uzależnionych jest Modlitwa o pogodę ducha. Jej autorem jest amerykański teolog i etyk protestancki Reinhold Niebuhr. Po raz pierwszy została ona opublikowana w latach 30. XX wieku. W odniesieniu do przywołanej modlitwy, poematu z ćwiczenia poprzedniego i Spowiedzi Marmieładowa napisz jednym słowem, co sprawia, że modlitwy te są popularne wśród osób uzależnionych.

1
Modlitwa o Pogodę Ducha

Boże,
użycz mi pogody ducha,
abym godził się z tym,
czego nie mogę zmienić.
Odwagi, abym zmieniał to,
co mogę zmienić.
I mądrości, abym odróżniał jedno od drugiego.

Pozwól mi co dzień
Żyć tylko jednym dniem
i czerpać radość z chwili, która trwa;
i w trudnych doświadczeniach losu ujrzeć
drogę wiodącą do spokoju;
i przyjąć – jak Ty to uczyniłeś
– ten grzeszny świat takim,
Jakim on naprawdę jest,
a nie takim, jak ja chciałbym go widzieć;
i ufać, że jeśli posłusznie poddam się Twojej woli,
to wszystko będzie jak należy.
Tak, bym w tym życiu osiągnął umiarkowane szczęście,
a w życiu przyszłym, u twego boku, na wieki posiadł
szczęśliwość nieskończoną.

cw8 Źródło: Modlitwa o Pogodę Ducha.
R12M1Uxnu1MZy
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 9

Spowiedź Marmieładowa w ujęciu Dostojewskiego, a za nim Świderskiego, ma charakter moralizatorski. Wypisz trzy elementy, do których zachęcają twórcy, i trzy, przed którymi starają się przestrzec odbiorców.

RIOTsrfzvrfzD
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
RyQGtv1Ec2NDq
Zachęta do: (Uzupełnij). Przestroga przed: (Uzupełnij).