Sprawdź się
Natura dla J.J. Rousseau oznaczała...
- pierwotne środowisko, w którym żyli ludzie.
- pierwotny stan życia ludzkości.
- przyrodę – materialne otoczenie człowieka.
- najlepsze dla człowieka warunki życia.
Według J.J. Rousseau natura zapewnia człowiekowi...
- wolność.
- równość.
- szczęście.
- dobra materialne.
Poniżej znajduje się opis prawa natury autorstwa J.J. Rousseau. Zapoznaj się z jego treścią, a następnie sformułuj samodzielnie dwa podstawowe nakazy płynące z tego prawa.
PrzedmowaOdkładając więc wszystkie książki naukowe, które nas uczą widzieć ludzi tylko takimi, jakimi uczynili się sami, zastanawiając się nad pierwszymi, najprostszymi czynnościami duszy człowieka, spostrzegam w niej, jak mi się zdaje, dwa czynniki wcześniejsze niż rozum: jeden z nich to gorąca troska o własną każdego pomyślność i życie, druga to naturalna odraza do zagłady albo cierpienia każdej istoty czującej, zwłaszcza zaś drugiego człowieka.
Źródło: Jean Jacques Rousseau, Przedmowa , [w:] tegoż, Rozprawa o pochodzeniu i podstawach nierówności między ludźmi, tłum. H. Elzenberg, Warszawa 1988, s. 215. Cytat za:Barbara Markiewicz, Filozofia dla szkoły średniej. Wybór tekstów, Warszawa 1988, s.216-218
Według J.J. Rousseau postęp cywilizacyjny przyniósł ludzkości nieszczęście, ponieważ...
- wywołał nierówności ekonomiczne między ludźmi.
- uczynił niektórych ludzi zależnymi wobec innych.
- zniweczył stan naturalny zapewniający ludziom szczęście.
- przysporzył ludziom wiedzy, która nie służy ludzkości.
Zapoznaj się z treścią poniższego fragmentu tekstu, a następnie wyjaśnij, co według J.J. Rousseau utraciła ludzkość w wyniku rozwoju cywilizacji.
Listy moralne IIZbytek miejski powoduje na wsi nędzę, głód, rozpacz; jeśli nawet niektórzy ludzie są szczęśliwi, rodzaj ludzki zasługuje jeszcze bardziej na litość. Mnożąc udogodnienia dla garstki bogaczy, doprowadza się tylko do tego, że większość musi uważać się za nędzarzy. Jakież jest to barbarzyńskie szczęście, które można odczuwać tylko kosztem innych? Czułe dusze, powiedzcie, czym jest szczęście, które kupuje się za pieniądze?
Źródło: Jean-Jacques Rousseau, Listy moralne II, [w:] Barbara Markiewicz, Filozofia dla szkoły średniej. Wybór tekstów, tłum. M. Pawłowska, Warszawa 1988, s. 213.
Celem nowej umowy społecznej potrzebnej społeczeństwu jest według J.J. Rousseau...
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| przywrócenie właściwych dla stanu natury wolności i równości ludzi. | □ | □ |
| przywrócenie zasad współdziałania ludzi. | □ | □ |
| budowa silnego państwa. | □ | □ |
| realizacja dobra wspólnego. | □ | □ |
Poniżej zamieszczono cytat z traktatu J.J. Rousseau. Zapoznaj się z nim, a następnie zinterpretuj go.
Umowa społecznaAżeby więc umowa społeczna nie była próżną formułą, zawiera ona zobowiązanie domyślne, które jedynie może nadać moc innym zobowiązaniom, a mianowicie, że ktokolwiek odmówi posłuszeństwa woli powszechnej, będzie do tego zmuszony przez całe ciało polityczne; co oznacza, że zmusi się go do wolności […].
Źródło: Jean-Jacques Rousseau, Umowa społeczna, [w:] Barbara Markiewicz, Filozofia dla szkoły średniej. Wybór tekstów, tłum. B. Strumiński, Warszawa 1988, s. 218.
Uzupełnij poniższą tabelę w taki sposób, aby obrazowała pojęcia zgodne z myślą J.J. Rousseau, które wpisują się w nurt oświecenia oraz te, które do tego nurtu nie pasują.
wolność, równość, natura, krytyka cywilizacji, uczucia, pochwała republiki
| oświecenie | |
|---|---|
| przeciw oświeceniu |