Sprawdź się
Przeanalizuj zapisy francuskiej konstytucji z 3 września 1791 r. i uzupełnij poniższy schemat.
1. 12 lipca 1790 r., 2. 20/21 czerwca 1791 r., 3. 5 października 1789 r., 4. 17 lipca 1791 r., 5. 3 września 1791 r. – Zgromadzenie Narodowe przyjmuje konstytucję cywilną kleru, ograniczającą wpływy Kościoła i konfiskującą jego majątek. Duchowni stają się funkcjonariuszami państwowymi.
1. 12 lipca 1790 r., 2. 20/21 czerwca 1791 r., 3. 5 października 1789 r., 4. 17 lipca 1791 r., 5. 3 września 1791 r. – Ludwik XVI podejmuje próbę ucieczki z Francji; rodzina królewska zostaje schwytana w Varennes i wraca do Paryża.
1. 12 lipca 1790 r., 2. 20/21 czerwca 1791 r., 3. 5 października 1789 r., 4. 17 lipca 1791 r., 5. 3 września 1791 r. – rzeź na Polu Marsowym. Gwardia Narodowa otwiera ogień do zgromadzonych na Polu Marsowym demonstrantów, nawołujących do obalenia monarchii i wprowadzenia republiki.
1. 12 lipca 1790 r., 2. 20/21 czerwca 1791 r., 3. 5 października 1789 r., 4. 17 lipca 1791 r., 5. 3 września 1791 r. – uchwalenie konstytucji wprowadzającej monarchię konstytucyjną.
Przeczytaj tekst źródłowy i odpowiedz na pytanie.
Art. 15. We wszystkich miastach i miasteczkach, które liczą nie więcej niż 6 tys. mieszkańców, będzie jedna parafia; inne parafie zostaną usunięte i przyłączone do kościoła głównego.
Art. 20. Wszystkie tytuły i funkcje inne niż te wspomniane w niniejszej konstytucji [ustawie] […], wszystkie kapituły regularne i diecezjalne obu płci, opactwa i klasztory […] i wszystkie inne korzyści i dochody […], bez względu na ich charakter i pochodzenie są, od dnia publikacji niniejszego dekretu, wygaszone i usunięte bez możliwości ponownego ustanowienia im podobnych.
Źródło: wybór pierre.collenot.pagesperso-orange.fr, do użytku edukacyjnego.
Przeczytaj tekst źródłowy i na jego podstawie wskaż poprawne dokończenia zdań.
Rewolucja francuska 1789–1794: społeczeństwo obywatelskieDekret z 19 grudnia 1789 r. ustanowił asygnaty, mające służyć spłacie publicznego długu, z pokryciem w dobrach narodowych […]. Pierwszą ich emisję określono na 400 milionów […], w 1790 r. asygnatom nadano charakter papierowego pieniądza […]. Do wybuchu wojny wiosną 1792 r. wydrukowano asygnaty na sumę dwóch i pół miliarda liwrów […]; wiosną 1791 r. krążyło około miliarda liwrów, u progu wojny już 1,7 mld!
Źródło: Jan Baszkiewicz, Stefan Meller, Rewolucja francuska 1789–1794: społeczeństwo obywatelskie, Warszawa 1983, s. 223–225.
Opisane powyżej zjawisko to przykład…
- deflacji.
- spekulacji.
- inflacji.
W wyniku zaistniałego procesu przeciętny Francuz za wynagrodzenie otrzymywane w asygnatach…
- mógł kupić więcej chleba niż dotychczas.
- mógł kupić mniej chleba niż dotychczas.
- mógł kupić mniej chleba, ale więcej mięsa.
Zapoznaj się ze źródłem i odpowiedz na pytanie.

Przeczytaj dwa teksty źródłowe, a następnie wykonaj związane z nimi polecenia.
Źródło A
Czarna księga rewolucji francuskiejFragment z Hippolyte’a Taine’a (1828‑1893)
Najpierw pierwsza grupa, jakieś czterysta czy pięćset kobiet, siłą pokonuje straż Ratusza, która nie chce użyć bagnetów. […] Mówią, że od początku rewolucji nie ma żadnych działań, same papierzyska. Za nimi następuje fala mężczyzn, forsują drzwi, plądrują zbrojownię. […] Tymczasem na place de Grève tłum kobiet rośnie, nieprzerwanie wydając z siebie jeden okrzyk: „Chleba i na Wersal!”. […] siła naporu tej masy przytłacza wszelką stanowioną władzę i padają pod nią wszelkie reguły: widać natychmiast po ich dotarciu do Wersalu. […] Po pięciu godzinach starań lub czekania [tłum] wymusza na królu, oprócz dekretu o zasobach żywnościowych […], zgodę na Deklarację Praw i zatwierdzenie artykułów konstytucyjnych.Źródło: Czarna księga rewolucji francuskiej, red. Renaud Escande, tłum. B. Biały, J. Gruszka, M. Jurek, K. Kubaszczyk, Dębogóra 2015, s. 902.
Źródło B
Czarna księga rewolucji francuskiejPowrót z Varennes opisany przez Piétona (1756–1794)
Madame Élisabeth [siostra Ludwika XVI] patrzyła na mnie wzruszonym wzrokiem, z tą nutą tęsknoty płynącą z nieszczęścia, która wzbudza zainteresowanie. […] spojrzenia Madame Élisabeth wydały mi się bardziej serdeczne. Dostrzegłem pewien rodzaj poddania się, oczy jej zwilgotniały […]. Czyżby Madame Élisabeth gotowa była poświęcić swój honor, żeby mnie zgubić? Tak to jest, na dworze nic nie kosztuje, można zrobić wszystko; królowa mogła uknuć plan […]; biorąc pod uwagę jej naturalne zachowanie […], a mogłem jej się podobać […], odczuwałem w tym przyjemność, że targają nią gwałtowne emocje i że sama pragnęła, żebyśmy zostali bez świadków […]; widziała, że wszelkie próby uwodzenia są zbędne, gdyż zauważyłem pewną oschłość, pewną surowość typową dla kobiet o podrażnionej miłości własnej.Źródło: Czarna księga rewolucji francuskiej, red. Renaud Escande, tłum. B. Biały, J. Gruszka, M. Jurek, K. Kubaszczyk, Dębogóra 2015, s. 902.
Oceń prawdziwość poniższych zdań. Zaznacz „prawda”, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo „fałsz”, jeśli jest fałszywe.
Wydarzenia opisane w źródle A miały miejsce po zdarzeniu przedstawionym w źródle B. {prawda}/{#fałsz} Autorem źródła A jest świadek wydarzeń. {prawda}/{#fałsz} Autorem źródła B jest świadek wydarzeń. {#prawda}/{fałsz}
Porównaj karykatury z okresu rewolucji. Wskaż podobieństwa i różnice w ich przesłaniach.
Ilustracja A

Ilustracja B

Czy zgadzasz się ze słowami współczesnego historyka, że po wprowadzeniu we Francji monarchii konstytucyjnej „elitę urodzenia zastąpiła elita pieniądza i wykształcenia, nazywająca się narodem”? Uzasadnij odpowiedź, powołując się na zapisy w konstytucji z września 1791 r.