Sprawdź się
Wskaż trzy mocne i trzy słabe strony formacji bojowej, zaprezentowanej na ilustracjach.
Rozstrzygnij, czy przedstawiona formacja bojowa brała udział w bitwie, której plan umieszczono powyżej. Odpowiedź uzasadnij.
Wyjaśnij, jaki status miała w Rzeczpospolitej przedstawiona formacja wojskowa.
Cywilizacja bizantyńskaZygmunt III pozwolił cesarzowi na werbunek 8.000 „Lisowczyków”, którzy wpadłszy na Węgry zmusili Bethlena, że odstąpił od oblężenia Wiednia, a potem przeszli na Śląsk („miniatura przyszłej odsieczy wiedeńskiej za Sobieskiego”). Z początkiem lipca stanął w Pradze goniec turecki z obietnicą, że sułtan ukarze Polskę za najazdy na Śląsk i Węgry i że wyśle niebawem 80.000 wojska przeciw Polsce.
Wyjaśnij, dlaczego pomimo osłony taboru polskie wojska poniosły klęskę.
Żołnierze minionych latMinął tydzień w ustawicznym pochodzie i walce. I nagle 6 października, gdy od zbawczych granic Rzeczypospolitej dzieliła tabor niewiele więcej niż mila – w obozie polskim wybuchła panika z powodów bliżej niewyjaśnionych. Spostrzegli to Tatarzy i bez większych trudności wdarli się do taboru. Kto mógł ratował się ucieczką. (…) Wówczas przy hetmanie pozostało zaledwie 11 towarzyszy pancernych. „Nie zostało się nas tylko jedenastu – pisze jeden z nich, Złotopolski – a pan hetman polny (Stanisław Koniecpolski) dwunasty z panem kanclerzem. Szliśmy z nim pieszo na kilkoro strzelanie z łuku, prosząc go, aby na konia wsiadł i równo z nami uchodził. Nie chciał tego uczynić mówiąc te słowa: „Nie wsiądę, miło mi przy was umierać, niechaj Pan Bóg nade mną wyrok swój, który uczynił, kończy...”.
Wyjaśnij, w jaki sposób problemy ekonomiczne Rzeczpospolitej po potopie szwedzkim wpływały na rzeczywistość polityczną.
Rzeczpospolita Obojga NarodówPołożenie byłoby mniej groźne, gdyby chodziło tylko o pieniądze. Związek Święcony stanął z czasem murem przeciwko kandydaturze francuskiej. Machinacje dworu, który próbował przekupywać dowódców, straszył to Szwedami, to Tatarami lub Kozakami, jątrzyły coraz to bardziej. Partia dworska składała się ze sprzedajnych magnatów, prawdziwych zwolenników i zajadłych obrońców złotej wolności. Związek Święcony jednoczył przeważnie szarą brać szlachecką, nasz „stan trzeci”.
Volumina LegumTakże y ci, którzy w dobrach naszych duchownych y szlacheckich podatek ten wybierali, a dotychczas do skarbu Rzeczyposp: za assygnacyami skarbowemi na zapłatę woyska nie oddali, y owszem przy sobie zatrzymuią, to wszystko na Sądy Skarbowe wnieść, y regestrami weryfikować będą powinni (…).
Kryzys monetarny XVII wieku: konsekwencje społeczne i psychologiczne w PolsceBłyskawiczna inflacja, jakiej nie znały poprzednie dziesięciolecia (mimo iż też niewolne od pewnego spadku stopy menniczej), niweczyła poczucie stabilizacji i ładu, godziła w dotychczasowe przekonania o funkcjach i właściwościach pieniądza.
Rozstrzygnij, czy fotografie potwierdzają dążenia, opisane w tekście źródłowym. Odpowiedź uzasadnij.
Historia. Dzieje nowożytneCo pismo czytającym, to prostaczkom patrzającym daje malowanie; patrząc na nie, widzą, czego mają naśladować, na tym czytają, którzy czytać nie umieją. Bo gdy prostaczek obaczy historią narodzenia pańskiego albo innej tajemnice odkupienia malowanie, to stoi mu za doktora i za księgę, i ta reprezentacyja żywa więcej go drugdy uczy i wzrusza aniż słowa kaznodziejskie. (…) Wtóry pożytek mamy z obrazów nie tylko do nauki, ale do wzbudzenia, aby były nam miasto żagwie, z której by miłość przeciwko Bogu i świętym zapalała się u nas i chowała. (…) Piąty pożytek obrazów jest na ozdobę kościołów, które zdadzą się Jerozolimą niebieską (…) gdy wnidziesz do kościoła naszego, jakobyś też do raju wszedł niebieskiego (…).
Rozstrzygnij, czy Rosja w wyniku wielkiej wojny północnej zaczęła odgrywać rolę europejskiego mocarstwa. Odpowiedź uzasadnij.
Rozstrzygnij, czy źródło 1. przedstawia kształt terytorialny Rzeczpospolitej przed wydarzeniem, ukazanym w źródle 2. Odpowiedź uzasadnij.
Wyjaśnij wymowę ideową obrazu, odwołując się do elementów graficznych.