Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
11
Ćwiczenie 1

Zapoznaj się z tekstem źródłowym, a nastepnie odpowiedz na pytania.

Fragment życiorysu

Kiedy […] miał lat czterdzieści, posłał go Bóg jako proroka [...]. Skoro więc przyszedł rok jego posłannictwa, udał się jak zwyczajnie z rodziną swą w miesiącu Ramadan do Hiry. W nocy [...] przyniósł mu Gabriel rozkaz Boga. […]Potem [...] przyjął objawienie jako istotnie prawdziwe i podjął się tego, co mu zlecono [...]. Proroctwo niesie ze sobą przykrości i ciężary, które tylko wytrwali i silni wśród wysłańców z pomocą Boga znieść mogą; albowiem muszą oni wiele wycierpieć od ludzi i walczy się z nimi o to, co oni w imieniu Boga zwiastują.

zyciorys Źródło: Fragment życiorysu, [w:] M. Sobańska – Bondaruk, S. Lenard, Wiek V-XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów., s. 17.
RG1Xy1CrW9vzm
Podaj imię proroka. (Uzupełnij). Wymień nazwę religii, której początki opisuje tekst. Swoją odpowiedź uzasadnij, odnosząc się do tekstu. (Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 2

Rozstrzygnij, które ze źródeł przedstawia fragmenty Koranu. Odpowiedź uzasadnij.

R1EtxNLccO00N
Wymyśl trzy pytania na kartkówkę związane z tematem lekcji.
RDQDD1IaQkK5F
(Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 3

Rozstrzygnij, które spośród zdań podanych w tabeli są fałszywe lub prawdziwe. Zaznacz odpowiednio Prawda lub Fałsz.

Rakgg1Dv2DI1L
Islam jest swoistą kontynuacją dwóch religii monoteistycznych: judaizmu i chrześcijaństwa. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Jednym z filarów islamu jest modlitwa, odmawiana pięć razy dziennie, z twarzą zwróconą w stronę Mekki. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Hidżra oznacza ucieczkę proroka Mahometa i jego zwolenników z Medyny do Mekki. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Następcami Mahometa byli kalifowie czyli świeccy i duchowni przywódcy muzułmańscy. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
21
Ćwiczenie 4
R1XSfKsUlnobZ
Wyjaśnij pojęcia: minaret, kalif, muezzin,arabeska, imam.
RMEEgZEH0wKIX
Przyporządkuj nazwy pojęć do ich opisów. 1. Wysoka wieża stawiana przy meczecie, z której nawołuje się wiernych na modlitwę. Pojęcie: (tu wybierz) 1. kalif, 2. minaret, 3. arabeska, 4. muezzin.

2. Tytuł następców Mahometa, muzułmańskich przywódców państwowo-religijnych. Pojęcie: (tu wybierz) 1. kalif, 2. minaret, 3. arabeska, 4. muezzin.

3. Mężczyzna pięć razy dziennie wzywający wiernych do modlitwy. Pojęcie: (tu wybierz) 1. kalif, 2. minaret, 3. arabeska, 4. muezzin.

4. Ornament ze stylizowanych motywów roślinnych, fantazyjnych, geometrycznych. Pojęcie: (tu wybierz) 1. kalif, 2. minaret, 3. arabeska, 4. muezzin.
21
Ćwiczenie 5

Przyjrzyj się ilustracjom i dokończ zdanie. Swoją odpowiedź uzasadnij.

R1Xa9M8sY6foD
Meczet został przedstawiony na zdjęciu oznaczonym cyfrą Możliwe odpowiedzi: 1. 1., 2. 2., 3. 3.
RDkIenhVntdTQ
Sformułuj zagadkę odnoszącą się do wybranego terminu słownikowego.
R1AcI4dzNErUi
(Uzupełnij).
211
Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z fragmentem traktatu o historii powszechnej i odpowiedz na pytania.

Ibn Chaldun o sposobach utrzymania się, jego rodzajach i praktykach (fragment)

Natomiast rolnictwo, rzemiosło i handel są naturalnymi sposobami utrzymania. Rolnictwo stoi na czele ich wszystkich, ponieważ jest proste, naturalne, przyrodzone, nie potrzebuje ani rozważań, ani wiedzy. I dlatego jego powstanie przypisują Adamowi, ojcu rodzaju ludzkiego, twierdząc, że on go ludzi nauczył i nim się opiekuje, przez co wskazują, że ono jest naczelnym rodzajem utrzymania i najściślej z naturą związanym.

Rzemiosła stoją na drugim miejscu i są [od rolnictwa] późniejsze, albowiem są skomplikowane i wymagają wiedzy, ile że przy nich pracuje myśl i zastanowienie. Przeto na ogół można je znaleźć tylko u ludności osiadłej, która jest [rozwojowo] późniejsza od beduińskiej i, od niej licząc, druga. Dlatego też przypisują ich powstanie Idrisowi, drugiemu patriarsze; on to miał je wynaleźć za natchnieniem bożym ku pożytkowi przyszłych generacji ludzkich.

traktat Źródło: Ibn Chaldun o sposobach utrzymania się, jego rodzajach i praktykach (fragment), [w:] , oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S. B. Lenard, Wiek V–XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, Warszawa 1997, s. 27.
ReHcsX3Fm0WwV
Wyjaśnij, jakiego pochodzenia jest autor źródła. (Uzupełnij) Podaj zagadnienie wspólne dla religii chrześcijańskiej i religii muzułmańskiej wymienione w tekście. (Uzupełnij) Podaj kwestię występującą tylko w islamie. (Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 7

Przeczytaj fragment tekstu Ibn Chaldun (arabski historyk, filozof, prekursor socjologii i ekonomii, żyjący w XIV wieku) i odpowiedz na pytania.

Zapoznaj się z fragmentem tekstu Ibn Chaldun (arabski historyk, filozof, prekursor socjologii i ekonomii, żyjący w czternastym wieku) i odpowiedz na pytania.

Ibn Chaldun o sposobach utrzymania się, jego rodzajach i praktykach (fragment)

Rządy ich zaczęły się od pierwotności i lekceważenia sztuk. Dopiero kiedy utrwaliła się ich władza i rządy i zajęli kraje osiadłe w takiej mierze, jak to żadnemu innemu ludowi nie przypadło w udziale, i kiedy wykształcili się w naukach i sztukach, poczuli tęsknotę za tymi naukami rozumowymi, o których już nieco słyszeli od współczesnych duchownych i biskupów i ku którym sama przez się wyrywa się myśl ludzka. Tedy posłał […] poselstwo do króla […], z prośbą, aby mu użyczył ksiąg naukowych w tłumaczeniu. Ten posłał mu księgę Euklidesa i niektóre pisma przyrodnicze. Muzułmanie przeczytali je, zgłębili ich treść i nabrali tym większej ochoty, by posiąść ich resztę.[…]

Dochodzą nas wieści, że jeszcze u mieszkańców Wschodu są nadal liczne produkty tych umiejętności, […] i że się tam ludzie oddają naukom rozumowym, dzięki wysokiemu stanowi swej kultury i silnemu zmysłowi do życia osiadłego.

Ibn Źródło: Ibn Chaldun o sposobach utrzymania się, jego rodzajach i praktykach (fragment), [w:] M. Sobańska – Bondaruk, S. Lenard, Wiek V-XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, Warszawa 1997, s. 28–29.
RTqCvpHCt8lkS
Wyjaśnij, jak należy rozumieć pojęcie nauki rozumowe. (Uzupełnij). Wyjaśnij jak zmieniał się stosunek wyznawców islamu do nauki. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Rozstrzygnij, czy obydwa źródła 1. i 2. dotyczą świątyni muzułmańskiej. Odpowiedź uzasadnij, odnosząc się do obu źródeł.

Żródło 1.

Fragment kroniki

Gdy wszystko w pełni się uspokoiło, zamiast nieprzyjemnych dźwięków dzwonów, rozległ się miły głos muezzina, pięć razy dziennie wzywający muzułmanów do modlitwy. Z kościołów wyrzucano wizerunki bóstw pogańskich, świątynie oczyszczono od wszystkich zapachów, którymi były przepojone i zmieniono dotychczasową ich postać, urządzając nisze dla oznaczenia miejsca, gdzie należy zwrócić wzrok dla modlitwy; dodano im też minarety, tak więc nie zapomniano niczego, ażeby uczynić z nich miejsce modlitwy dla muzułmanów. (…)

kroniki Źródło: Fragment kroniki, [w:] D. Ostapowicz, S. Suchodolski, D. Szymikowski, Od Hammurabiego do Fukuyamy, t. 1, Gdańsk 1999, s. 93–94.

Źródło 2.

RVLDtLMNgPQwK
Źródło: Tranxen, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
RknZqlJEVaP7O
Rozstrzygnięcie: (Wybierz: tak, nie) Uzasadnienie: (Uzupełnij).