Sprawdź się
Zapoznaj się z zapisem dialogów z filmu pt. Improgres z gry pt. To zaszło za daleko. Następnie wskaż, w odniesieniu do których elementów rozmowy w scenie gracze mają różne założenia.
Scenka nr 1
– Marzena, przejedźmy się gdzieś, przygotowałam rowery.
– Rowery, super, teraz wszystkie drogi są dobre, pojedziemy najlepiej wysoko w góry, na Słowację, najlepiej z namiotami!
– Marzenko, ja przygotowałam rowery do sezonu, chciałam tylko, żebyśmy osiedle przejechały.
Scenka nr 2
– Jarku, chodźmy na kółko plastyczne.
– Dorota, o czym ty mówisz? Ty zobacz, która jest godzina! Teraz zaczynają się korki. Wyjdę, a ci wszyscy, którzy wracają z pracy, nacisną na gaz zamiast na hamulec i ja wyląduję w szpitalu. Ja w tym momencie jestem zagrożony!
– Ale zajęcia są tuż za rogiem…
Scenka nr 3
– Słuchaj, może byśmy pomogły w tej zbiórce charytatywnej?
– Jesteś cudowna, zbiórka, tak, oddam wszystko, co mam w kieszeniach, co mam w portfelu, co mam na koncie w banku, może nasze mieszkanie damy pod zastaw, kredyt, weźmiemy kredyt, żeby im pomóc, przecież potrzebujemy tylko tego, co mamy na sobie, i siebie…
Scenka nr 1.
- Różnica dotyczy odmiennego rozumienia tego, co znaczy propozycja „przejedźmy się”.
- Różnica dotyczy odmiennego rozumienia tego, co znaczy rower.
- Różnica dotyczy odmiennego rozumienia tego, co znaczy wspólne organizowanie czasu wolnego.
Scenka nr 2.
- Różnica dotyczy odmiennego rozumienia tego, w jakich okolicznościach odbywa się kółko plastyczne.
- Różnica dotyczy odmiennego rozumienia tego, jakie zajęcia są realizowane na kółku plastycznym.
- Różnica dotyczy odmiennego rozumienia tego, co znaczy róg.
Scenka nr 3.
- Różnica dotyczy odmiennego rozumienia tego, jakimi środkami materialnymi dysponują osoby rozmawiające.
- Różnica dotyczy odmiennego rozumienia tego, kim jest osoba potrzebująca.
- Różnica dotyczy odmiennego rozumienia tego, jak należy pomóc osobom potrzebującym.
Stwórz trzy, analogiczne do cytowanych w poprzednim ćwiczeniu, minirozmowy, w których...
Połącz w pary entymematyczne wypowiedzi z ich niewypowiedzianymi przesłankami.
2+2=4, a więc im więcej przyjaciół, tym więcej przyjaźni na świecie., Królowa jest jedna, nie będę tolerować twojego oglądania się za innymi kobietami., Mam już 45 lat, dość kompromisów. Zbieram na wyjazd w Bieszczady.
| Wyjątkowość daje prawo do wyłączności. | |
| Dojrzałość daje prawo do radykalnych działań. | |
| W uczuciach obowiązują analogiczne prawa jak w arytmetyce. |
Zbuduj entymematyczne wypowiedzi, które będą zawierały jako niewypowiedziane przesłanki poniższe stwierdzenia.
Nastolatkowie niczego nie potrafią zrobić samodzielnie.
Wiem, że nic nie wiem.
Troska o minimalizowanie negatywnych emocji w relacjach z innymi to zajęcie dla jajogłowych, a nie ludzi ciężko pracujących.
Podziel zdania na trzy kategorie:
Należy się zorganizować., Zbyszek ma rogi., Adam lubił swój samochód, kiedy odnosił sukcesy., Krzysia bryluje., Franek jest uosobieniem spolegliwości., Dziewczynki prały sukienki do kolacji.
| te, których wieloznaczność wynika z błędów gramatycznych | |
|---|---|
| te, których wieloznaczność wynika z użytych w nich wieloznacznych słów | |
| te, których wieloznaczność wynika z niedopowiedzenia |
Zapoznaj się z poniższym fragmentem wywiadu z Teresą Hołówką. Następnie wskaż dwa przykłady współczesnych sporów w polskiej przestrzeni publicznej, które – Twoim zdaniem – w sporej mierze wynikają z wieloznaczności wykorzystywanych w nich pojęć. Przywołaj w odniesieniu do każdego przykładu po dwa przeciwstawne głosy, które ukazują odmienne rozumienie kluczowego dla sporu pojęcia.
Polska debata – nielogiczna, niebezpieczna. O braku logiki w debacie publicznej – wywiad z Teresą HołówkąJoanna Podgórska: To nie jest jedyny przypadek, gdy dyskutanci posługują się niezdefiniowanymi pojęciami, tak jakby były one dla wszystkich oczywiste. Ja nie wiem np., co to jest prawo naturalne.
Teresa Hołówka: Ja też nie. Wiem jedynie, jak rozumiał je św. Tomasz z Akwinu. Na pewno nie jest to prawo natury. Jeżeli uznamy, że prawo naturalne nie dopuszcza daleko idących ingerencji w organizm ludzki i niezgodna jest z nim aborcja, to jeszcze bardziej niezgodna z nim jest transplantacja. Tak samo nie wiem, czym są wartości chrześcijańskie, i byłabym wdzięczna, gdyby mi je ktoś wyliczył. To nieokreślone, mętne wręcz pojęcie. Używanie niezdefiniowanych pojęć rodzi sofizmaty, rozumowania, które sprawiają wrażenie poprawnych, a nie są poprawne. Sofizmat bardzo często opiera się na ekwiwokacji, czyli używaniu terminu, który z natury jest wieloznaczny, w więcej niż jednym znaczeniu. Dziś takim niedookreślonym słowem stała się tolerancja. Bo cóż to w istocie znaczy? Czegoś nie akceptujemy, czyjegoś stylu życia, który nas razi, ale powściągamy się przed wywieraniem presji na tego człowieka. W dyskursie publicznym pomija się dziś element nieakceptacji, przezwyciężenia jej w sobie w imię szacunku dla innych poglądów. Myli się tolerancję z akceptacją, a to bardzo wyraźne przesunięcie znaczeniowe.
Źródło: Joanna Podgórska, Polska debata – nielogiczna, niebezpieczna. O braku logiki w debacie publicznej – wywiad z Teresą Hołówką, dostępny w internecie: https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/1519384,1,polska-debata---nielogiczna-niebezpieczna.read.
Wstaw w tekst poprawne uzupełnienia zdań.
odkrycia naukowe, oswojonego, doświadczenie, zanalizowanego, ogółu, ludzi, którzy dogłębnie zbadali sprawę, przyjazne, skomplikowane
Aksjomaty »zdrowego rozsądku« stwarzają obraz świata w pełni ....................................................................................; świata, w którym nie ma miejsca na zagadki ani niespodzianki – w którym wszystko da się uporządkować, wyjaśnić, a nawet przewidzieć bez sięgania po narzędzia trudno dostępne czy uciążliwe dla umysłu przeciętnego zjadacza chleba. Otaczające nas zjawiska i przedmioty są w gruncie rzeczy niezbyt ...................................................................................., powtarzają się z wyraźną regularnością i w niewielkim tylko stopniu mogą podlegać zmianom, a co więcej, ujawniają się każdemu w zasadniczo tej samej postaci – takiej, jaką dyktuje codzienne, zwyczajne ..................................................................................... […] Nie trzeba więc szukać lepszego drogowskazu niż intuicyjne poczucie słuszności i lepszego oparcia niż współbrzmienie ze zdaniem ..................................................................................... Światopogląd potoczny pozwala zredukować trud myślenia do minimum.
Potraktuj fragment z ćw. 7 jako zachętę do „logicznego rachunku sumienia”: przeanalizuj swoje przekonania i znajdź co najmniej dwa założenia, których na co dzień zazwyczaj nie wypowiadasz, a na których mocno oparty jest twój światopogląd. Scharakteryzuj je pod kątem tego, skąd pochodzą i w jakim stopniu są godne uznania także przez inne osoby.