Sprawdź się
Zaznacz zdania trafnie oddające treść dialogu Kriton.
| Twierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Dialog toczy się w trakcie uczty w domu Kritona. | □ | □ |
| Dialog zawiera rozmowę Kritona z Sokratesem. | □ | □ |
| Celem Kritona jest namówienie Sokratesa do ucieczki z więzienia. | □ | □ |
| Głos Praw w dialogu dotyczy problemu wojny i pokoju. | □ | □ |
Między którymi z poniższych możliwości mieści się wybór Sokratesa?
- ucieczka
- wykonanie wyroku śmierci
- ponowny proces
- dożywotnie uwięzienie
Zaznacz zdania zgodne ze stanowiskiem Sokratesa w dialogu Kriton.
| Twierdzenie | Zgodne | Niezgodne |
| W ocenie sprawiedliwości czynu najważniejszy jest skutek, jaki czyn przyniósł wrogom sprawcy. | □ | □ |
| W ocenie sprawiedliwości czynu najważniejszy jest skutek, jaki czyn przyniósł sprawcy. | □ | □ |
| W orzekaniu o tym, co jest sprawiedliwe, nie należy kierować się opinią ogółu. | □ | □ |
| Słuszne jest odpłacanie niesprawiedliwością na niesprawiedliwość. | □ | □ |
Korzystając z treści dialogu oraz wiedzy o filozofii platońskiej pochodzącej z innych źródeł podaj warunki, jakim musi odpowiadać człowiek opisany w dialogu słowami: znawca rzeczy sprawiedliwych i niesprawiedliwych, on jeden i sama prawda
.
Przeanalizuj argumenty na rzecz ucieczki Sokratesa podane przez Kritona i oceń, czy rzeczywiście Sokrates jest w nich głównym obiektem troski Kritona, czy też ktoś inny. Podaj odpowiedź dla każdego argumentu.
Wróć do tekstu Głos Praw (audiobook).
Znajdź w tekście i wypisz argumenty na rzecz poglądu, że obywatel powinien akceptować niesprawiedliwość ze strony państwa.
Oceń te argumenty, odpowiadając pisemnie na pytanie: Czy przekonują one ciebie do uznania własnego obowiązku akceptowania niesprawiedliwości ze strony państwa?
Wyobraź sobie dwie sytuacje:
a) wynikającą z jak najdalej idącej, zupełnej akceptacji argumentów wyrażonych przez Prawa w Głosie Praw;
b) wynikającą z zupełnego ich odrzucenia.
Podaj doktryny polityczne, które można odnieść do każdej z tych sytuacji. Znajdź historyczne przykłady, w których przejawiały się takie sytuacje.
Współcześnie jedną z form sprzeciwu wobec prawnych zobowiązań obywatela w stosunku do państwa, które uważane są za niesprawiedliwe, jest obywatelskie nieposłuszeństwo – działanie spełniające następujące kryteria:
wolne i publiczne;
bez przemocy;
bezprawne (naruszające prawo);
celowe, gdzie celem jest pozytywna zmiana prawa lub zachowań społecznych;
ze zgodą na prawne konsekwencje, które mogą spotkać działającego.
Sokrates, jak wiadomo, nie uciekł z więzienia. Wszakże jego ewentualna ucieczka, będąca aktem nieposłuszeństwa, byłaby czynem równie wymownym, jak jej zaniechanie. Czy możliwe jest potraktowanie domniemanej ucieczki Sokratesa jako aktu obywatelskiego nieposłuszeństwa? Opisz w formie krótkiej rozprawki warunki, jakie musiałaby ta sytuacja spełnić.