Sprawdź się
Rozstrzygnij, czy popiersie przedstawia bohatera, którego Wergiliusz w pozytywny sposób opisuje w przytoczonym fragmencie „Eneidy”.
Wergiliusz o wojnie domowejTutaj, wiodący Talów do walki,
Augustus Cezar z ojcami i ludem,
I z Penatami, wielkimi bogami,
Stoi na rufie wysokiej.
(…)
Tu zaś Antoniusz z mocą barbarzyńską
I z rozmaitą bronią triumfator
Nad narodami jutrzenki, nad morzem
Szkarłatnym, Egipt i potęgę Wschodu,
I kresy Baktrii wiezie, ale za nim
(O, hańbo!) Idzie tu egipska żona.
Podaj imię postaci, której dotyczy pogrubiony fragment. Wyjaśnij, dlaczego Wergiliusz mógł uważać wskazane małżeństwo za dowód hańby.
Oceń, czy opinia Filona z Aleksandrii o Auguście znajduje oparcie w rzeczywistości jego rządów.
Poselstwo do Gajusza (Kaliguli)Ten władca, August, który słusznie zasługuje na tytuł „obrońcy przed złem”, to Cezar, który uciszył niszczycielskie burze, który uleczył chorobę nękającą na równi Greków i barbarzyńców… To on uwolnił morza od statków pirackich i napełnił handlowymi. To on przywrócił wolność miastom, z nieporządku uczynił porządek, uspokoił nieprzyjazne, dzikie plemiona i zaprowadził między nimi harmonię… To on stał na straży pokoju, dawał każdemu, co mu się należało, szeroko i hojnie rozdawał swe łaski, a nigdy w życiu nie skąpił błogosławieństw ani korzyści.
Wyjaśnij, co mogło mieć wpływ na opinię autora o adoptowanym synu Cezara.
Odwołując się do obu źródeł, rozważ skuteczność procesu romanizacji.
Constitutio Antoniniana (edykt Karakalli, 212 r.)Imperator Cezar Marek Aureliusz Sewer Antoninus August oznajmia: wszędzie należy odnosić zarówno przyczyny, jak i powody rzeczy do czegoś boskiego. Również i ja słusznie mógłbym podziękować bogom nieśmiertelnym, że ocalili mnie od ataku, który miał miejsce. Uważam zatem, że mógłbym we wspaniały i pobożny sposób uczynić coś odpowiedniego ich majestatowi, jeśli wniósłbym do świątyń bogów tyle dziesiątków tysięcy, ilu by było moich poddanych, jako Rzymian. Przyznaję zatem wszystkim w świecie rzymskim prawa obywatelskie Rzymian, oprócz cudzoziemców pozostających dediticii. (przeł. E. Przylepa)
Uzasadnij tezę, że sztuka w okresie Cesarstwa Rzymskiego mogła pełnić funkcję propagandowo‑ideologiczną.
Wyjaśnij, jakie czynniki redukowały, jakie zaś – potęgowały niebezpieczeństwo męczeńskiej śmierci chrześcijan w latach prześladowań.
O prześladowaniach chrześcijanJeśli nie istniały szczególne okoliczności (ostre konflikty z otoczeniem, nader gorliwi urzędnicy odpowiedzialni za przebieg akcji, bardzo aktywna grupa miejscowej pogańskiej elity pilnująca rygorystycznej realizacji cesarskich zaleceń), to większość przeciętnych chrześcijan wymykała się prześladowaniom, pod warunkiem powstrzymania się od postaw prowokacyjnych. Sądzę, że niebezpieczeństwo samooskarżeń wśród chrześcijan z warstw biedniejszych rysuje się w świetle moich wyjaśnień bardzo wyraźnie. Wśród biedoty miejskiej (w Egipcie także chłopów, dość obojętnie traktowanych przez władzę), stosunkowo łatwo pojawiały się jednostki tak gwałtownie pragnące męczeństwa, ze widzące przed sobą samooskarżanie jako jedyną drogę ku niebiosom.
Wyjaśnij przyczynę upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego, jaką zobrazowano w źródle.
Cesarz | Okres panowania |
---|---|
Petroniusz Maksymus | 455 |
Awitus | 455‑56 |
Majorian | 457‑61 |
Libiusz Sewerus | 461‑65 |
Antemiusz | 467‑72 |
Olibriusz | 472 |
Gliceriusz | 473‑74 |
Juliusz Nepos | 474‑75 |
Romulus Augustulus | 475‑76 |
Rozważ, czy wydarzenia 476 roku słusznie wartościowane są w kategoriach historycznego przełomu.
Prokopiusz z Cezarei o wydarzeniach 476 roku w ItaliiLecz im bardziej wojska barbarzyńskie wzrastały w sile, tym bardziej podupadało znaczenie żołnierzy rzymskich i pod pozorem zaszczytnego przymierza Rzymianie musieli podlegać tyranii przybyszów. Zuchwalstwo ich doszło do tego stopnia, że po wymuszeniu innych ustępstw zażądali w końcu od Orestesa podziału całej ziemi ornej w Italii, domagając się dla siebie trzeciej jej części. Gdy zaś odmówił temu żądaniu, zabili go na miejscu. Znajdował się zaś między nimi niejaki Odoaker, jeden z przybocznej gwardii cesarza, który obiecał spełnić ich żądania, o ile go na tron wyniosą. Uzurpowawszy sobie w ten sposób władzę, nie zrobił zresztą nic złego cesarzowi, lecz pozwolił mu pędzić nadal żywot jako osobie prywatnej. Barbarzyńcom natomiast przydzielił trzecią część ziemi, związawszy ich przez to bardzo silnie ze sobą, umocnił się na uzurpowanym tronie przez lat 10.
Współczesny historyk o upadku Cesarstwa ZachodniorzymskiegoWydarzenie, w którym w następnym pokoleniu kilku intelektualistów w Konstantynopolu, a za nimi większość historyków nowożytnych, ujrzała koniec imperium Augusta, można traktować jako chwilowe uznanie przez cesarza Wschodu własnej bezsiły i manifestację przez senatorów typowego dla nich solipsyzmu, przekonania, że Rzym to oni i że to, co dobre dla nich, jest dobre dla imperium. Dla mieszkańców Italii rozwiązanie, które przyniosło 60 lat pomyślności i pokoju (…) było jednak uśmiechem losu, zwłaszcza w porównaniu z piekłem, jakie rozpętało się, gdy cesarz w Konstantynopolu uznał, że jest dość silny, by poddać kolebkę imperium swej władzy.