Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
R14UhA5Aru8fo2
Ćwiczenie 1
Wysłuchaj nagrania abstraktu, wyodrębnij jego części i nadaj im tytuły.
211
Ćwiczenie 2

Rozstrzygnij, czy popiersie przedstawia bohatera, którego Wergiliusz w pozytywny sposób opisuje w przytoczonym fragmencie „Eneidy”.

R12ZE3z6ZBlMy1
Rzymski mąż stanu
Źródło: domena publiczna.
Wergiliusz o wojnie domowej

Tutaj, wiodący Talów do walki,
Augustus Cezar z ojcami i ludem,
I z Penatami, wielkimi bogami,
Stoi na rufie wysokiej.
(…)
Tu zaś Antoniusz z mocą barbarzyńską
I z rozmaitą bronią triumfator
Nad narodami jutrzenki, nad morzem
Szkarłatnym, Egipt i potęgę Wschodu,
I kresy Baktrii wiezie, ale za nim
(O, hańbo!) Idzie tu egipska żona.

wergiliusz Źródło: Wergiliusz o wojnie domowej, [w:] Wergiliusz, Eneida, ks. VIII., tłum. Z. Kubiak, Wrocław 1977.
R4IewVPktefJm
Rozstrzygnięcie: (Uzupełnij) Uzasadnienie: (Uzupełnij).
Źródło: Punch Magazine, 2 października 1918, dostępny w internecie: punch.photoshelter.
211
Ćwiczenie 3

Podaj imię postaci, której dotyczy pogrubiony fragment. Wyjaśnij, dlaczego Wergiliusz mógł uważać wskazane małżeństwo za dowód hańby.

R1JSLDWTcPeeT
Postać, o której mówi pogrubiony fragment to: Tu uzupełnij .
R1LxwhpHV8AZt
Twoja odpowiedź: (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 4

Oceń, czy opinia Filona z Aleksandrii o Auguście znajduje oparcie w rzeczywistości jego rządów.

Filon z Aleksandrii Poselstwo do Gajusza (Kaliguli)

Ten władca, August, który słusznie zasługuje na tytuł „obrońcy przed złem”, to Cezar, który uciszył niszczycielskie burze, który uleczył chorobę nękającą na równi Greków i barbarzyńców… To on uwolnił morza od statków pirackich i napełnił handlowymi. To on przywrócił wolność miastom, z nieporządku uczynił porządek, uspokoił nieprzyjazne, dzikie plemiona i zaprowadził między nimi harmonię… To on stał na straży pokoju, dawał każdemu, co mu się należało, szeroko i hojnie rozdawał swe łaski, a nigdy w życiu nie skąpił błogosławieństw ani korzyści.

august Źródło: Filon z Aleksandrii, Poselstwo do Gajusza (Kaliguli), [w:] M. Grant, Dwunastu cezarów, tłum. B. Gadomska, Warszawa 1997, s. 65.
R1FPBJxm4CpmO
Twoja odpowiedź: (Uzupełnij).

Wyjaśnij, co mogło mieć wpływ na opinię autora o adoptowanym synu Cezara.

RGpoylamiHSOF
Twoja odpowiedź: (Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 5

Odwołując się do obu źródeł, rozważ skuteczność procesu romanizacji.

Constitutio Antoniniana (edykt Karakalli, 212 r.)

Imperator Cezar Marek Aureliusz Sewer Antoninus August oznajmia: wszędzie należy odnosić zarówno przyczyny, jak i powody rzeczy do czegoś boskiego. Również i ja słusznie mógłbym podziękować bogom nieśmiertelnym, że ocalili mnie od ataku, który miał miejsce. Uważam zatem, że mógłbym we wspaniały i pobożny sposób uczynić coś odpowiedniego ich majestatowi, jeśli wniósłbym do świątyń bogów tyle dziesiątków tysięcy, ilu by było moich poddanych, jako Rzymian. Przyznaję zatem wszystkim w świecie rzymskim prawa obywatelskie Rzymian, oprócz cudzoziemców pozostających dediticii. (przeł. E. Przylepa)

imperator Źródło: Constitutio Antoniniana (edykt Karakalli, 212 r.), [w:] K. Christ, Historia Cesarstwa Rzymskiego. Od Augusta do Konstantyna, tłum. A. Gierlińska, Poznań-Gniezno 2016, s. 589.
RZwqCg0mUBSmU
Języki romańskie we współczesnej Europie
Źródło: Contentplus.sp. z o.o. na podstawie Koryakov Yuri, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
RKXUnDep2fFHf
Twoja odpowiedź: (Uzupełnij).
Rdd3iQ4FoCiPJ2
Ćwiczenie 6
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
31
Ćwiczenie 7

Uzasadnij tezę, że sztuka w okresie Cesarstwa Rzymskiego mogła pełnić funkcję propagandowo‑ideologiczną.

RnNRRjLnVyqYA
Łuk Tytusa w Rzymie. Tłumaczenie inskrypcji: Senat i lud rzymski boskiemu Tytusowi, synowi boskiego Wespazjana i Wespazjanowi Augustowi
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
ROpgR13xDT0DI
Twoja odpowiedź: (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Wyjaśnij, jakie czynniki redukowały, jakie zaś – potęgowały niebezpieczeństwo męczeńskiej śmierci chrześcijan w latach prześladowań.

O prześladowaniach chrześcijan

Jeśli nie istniały szczególne okoliczności (ostre konflikty z otoczeniem, nader gorliwi urzędnicy odpowiedzialni za przebieg akcji, bardzo aktywna grupa miejscowej pogańskiej elity pilnująca rygorystycznej realizacji cesarskich zaleceń), to większość przeciętnych chrześcijan wymykała się prześladowaniom, pod warunkiem powstrzymania się od postaw prowokacyjnych. Sądzę, że niebezpieczeństwo samooskarżeń wśród chrześcijan z warstw biedniejszych rysuje się w świetle moich wyjaśnień bardzo wyraźnie. Wśród biedoty miejskiej (w Egipcie także chłopów, dość obojętnie traktowanych przez władzę), stosunkowo łatwo pojawiały się jednostki tak gwałtownie pragnące męczeństwa, ze widzące przed sobą samooskarżanie jako jedyną drogę ku niebiosom.

chrzescijanie Źródło: O prześladowaniach chrześcijan, [w:] E. Wipszycka, O starożytności polemicznie, Warszawa 1994, s. 177.
RaYVNw7XHZbyK
Twoja odpowiedź: (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 9

Wyjaśnij przyczynę upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego, jaką zobrazowano w źródle.

Cesarz

Okres panowania

Petroniusz Maksymus

455

Awitus

455‑56

Majorian

457‑61

Libiusz Sewerus

461‑65

Antemiusz

467‑72

Olibriusz

472

Gliceriusz

473‑74

Juliusz Nepos

474‑75

Romulus Augustulus

475‑76

RDhdQ36FuHnem
Twoja odpowiedź: (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 10

Rozważ, czy wydarzenia 476 roku słusznie wartościowane są w kategoriach historycznego przełomu.

Prokopiusz z Cezarei o wydarzeniach 476 roku w Italii

Lecz im bardziej wojska barbarzyńskie wzrastały w sile, tym bardziej podupadało znaczenie żołnierzy rzymskich i pod pozorem zaszczytnego przymierza Rzymianie musieli podlegać tyranii przybyszów. Zuchwalstwo ich doszło do tego stopnia, że po wymuszeniu innych ustępstw zażądali w końcu od Orestesa podziału całej ziemi ornej w Italii, domagając się dla siebie trzeciej jej części. Gdy zaś odmówił temu żądaniu, zabili go na miejscu. Znajdował się zaś między nimi niejaki Odoaker, jeden z przybocznej gwardii cesarza, który obiecał spełnić ich żądania, o ile go na tron wyniosą. Uzurpowawszy sobie w ten sposób władzę, nie zrobił zresztą nic złego cesarzowi, lecz pozwolił mu pędzić nadal żywot jako osobie prywatnej. Barbarzyńcom natomiast przydzielił trzecią część ziemi, związawszy ich przez to bardzo silnie ze sobą, umocnił się na uzurpowanym tronie przez lat 10.

prokopiusz Źródło: Prokopiusz z Cezarei o wydarzeniach 476 roku w Italii, [w:] Starożytność. Teksty źródłowe, komentarze i zagadnienia do historii w szkole średniej, red. G. Chomicki, S. Sprawski, Kraków 1999, s. 281–282.
Współczesny historyk o upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego

Wydarzenie, w którym w następnym pokoleniu kilku intelektualistów w Konstantynopolu, a za nimi większość historyków nowożytnych, ujrzała koniec imperium Augusta, można traktować jako chwilowe uznanie przez cesarza Wschodu własnej bezsiły i manifestację przez senatorów typowego dla nich solipsyzmu, przekonania, że Rzym to oni i że to, co dobre dla nich, jest dobre dla imperium. Dla mieszkańców Italii rozwiązanie, które przyniosło 60 lat pomyślności i pokoju (…) było jednak uśmiechem losu, zwłaszcza w porównaniu z piekłem, jakie rozpętało się, gdy cesarz w Konstantynopolu uznał, że jest dość silny, by poddać kolebkę imperium swej władzy.

upadek Źródło: Współczesny historyk o upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego, [w:] A. Ziółkowski, Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 2009, s. 913–914.
R1Umtr3zieFXW
Twoja odpowiedź: (Uzupełnij).