Relikwiami pokrytymi złotem napawają się oczy i już trzosy się otwierają. Wystawia się na pokaz bardzo piękne przedstawienie jakiegoś świętego czy świętej i uważa się, że jest tym bardziej święty, im bardziej kolorowy. Zbiegają się ludzie do całowania, zaprasza się ich do dawania. Bardziej podziwiają to, co piękne, niż czczą to, co święte. W kościele wiesza się wysadzane klejnotami nie tyle korony, co [wielkie] koła, otoczone lampami, lecz nie mniej błyszczące od wprawionych w nie kamieni. Widujemy też w charakterze kandelabrów jakieś wyniosłe drzewa, stworzone wielkim nakładem pieniędzy i przedziwną sztuką rzemieślnika, nie bardziej jaśniejące umieszczonymi na nich lampami niż swymi klejnotami. Myślisz, że czego się w tym wszystkim szuka? Skruchy pokutujących czy podziwu patrzących? O, marność nad marnościami, lecz jeszcze bardziej szalona niż próżna! Kościół jaśnieje swymi ścianami, lecz ubożeje z biedakami.

c1 Cytat za: Bernard z Clairvaux, Apologia do opata Wilhelma, w: Polemika kluniacko-cysterska z XII wieku, tłum. E. Buszewicz, Kraków 2010, s. 143-144.