Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
1
Ćwiczenie 1
R13ahraBtT1xP
Łączenie par. Oceń, czy poniższe stwierdzenia są prawdziwe, czy fałszywe.. Drzewiaste rośliny jednoliścienne wykazują przyrost wtórny na grubość pomimo braku typowo wykształconego kambium i fellogenu.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Aktywność kambium roślin jednoliściennych jest zbliżona do aktywności kambium roślin dwuliściennych – kambium anomalne odkłada dośrodkowo elementy drewna, a odśrodkowo elementy łyka.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Komórki miękiszu pierwotnego odróżnicowują się i dzielą. Te pochodne ulegają suberynizacji, tworząc korek.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
1
Ćwiczenie 2
RILuUpUiy0Yyz
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
11
Ćwiczenie 3
R1emSoLtkN58k
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Źródło: Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 3
RAfS3kFdecRMk
Zaznacz rośliny jednoliścienne przyrastające na grubość. Możliwe odpowiedzi: 1. Palma, 2. Juka, 3. Aloes, 4. Dracena, 5. Trzcina, 6. Sitowie, 7. Akacja
2
Ćwiczenie 4
R1JFKuz29eOCq
Uzupełnij tekst, wybierając prawidłowe sformułowania spośród podanych poniżej. Merystemy to tkanki roślinne inaczej zwane tkankami 1. Walca wzrostowego łodygi, 2. drewno, 3. otwarte, 4. asymilaty z organów asymilujących do całej reszty rośliny, 5. centralny pierścień, 6. podziałów i różnicowania, 7. naczyniową, 8. Objętościową, 9. łykodrzewną, 10. zamknięte, 11. twórczymi, 12. wodę i sole mineralne z korzeni do liści, 13. korzeniach przybyszowych i merystemach interkalarnych, 14. brak jest, 15. Pierwotnymi, 16. Jest bardzo mało, 17. kambium, 18. warstwowymi, 19. stożka wzrostu korzenia i pędu, 20. łyko, które składają się z komórek zdolnych do 1. Walca wzrostowego łodygi, 2. drewno, 3. otwarte, 4. asymilaty z organów asymilujących do całej reszty rośliny, 5. centralny pierścień, 6. podziałów i różnicowania, 7. naczyniową, 8. Objętościową, 9. łykodrzewną, 10. zamknięte, 11. twórczymi, 12. wodę i sole mineralne z korzeni do liści, 13. korzeniach przybyszowych i merystemach interkalarnych, 14. brak jest, 15. Pierwotnymi, 16. Jest bardzo mało, 17. kambium, 18. warstwowymi, 19. stożka wzrostu korzenia i pędu, 20. łyko do innych tkanek stałych budujących roślinę. Wzrost na długość roślin dwuliściennych zachodzi dzięki merystemom 1. Walca wzrostowego łodygi, 2. drewno, 3. otwarte, 4. asymilaty z organów asymilujących do całej reszty rośliny, 5. centralny pierścień, 6. podziałów i różnicowania, 7. naczyniową, 8. Objętościową, 9. łykodrzewną, 10. zamknięte, 11. twórczymi, 12. wodę i sole mineralne z korzeni do liści, 13. korzeniach przybyszowych i merystemach interkalarnych, 14. brak jest, 15. Pierwotnymi, 16. Jest bardzo mało, 17. kambium, 18. warstwowymi, 19. stożka wzrostu korzenia i pędu, 20. łyko. U roślin jednoliściennych tkanka ta znajduje się w 1. Walca wzrostowego łodygi, 2. drewno, 3. otwarte, 4. asymilaty z organów asymilujących do całej reszty rośliny, 5. centralny pierścień, 6. podziałów i różnicowania, 7. naczyniową, 8. Objętościową, 9. łykodrzewną, 10. zamknięte, 11. twórczymi, 12. wodę i sole mineralne z korzeni do liści, 13. korzeniach przybyszowych i merystemach interkalarnych, 14. brak jest, 15. Pierwotnymi, 16. Jest bardzo mało, 17. kambium, 18. warstwowymi, 19. stożka wzrostu korzenia i pędu, 20. łyko, inaczej zwanych 1. Walca wzrostowego łodygi, 2. drewno, 3. otwarte, 4. asymilaty z organów asymilujących do całej reszty rośliny, 5. centralny pierścień, 6. podziałów i różnicowania, 7. naczyniową, 8. Objętościową, 9. łykodrzewną, 10. zamknięte, 11. twórczymi, 12. wodę i sole mineralne z korzeni do liści, 13. korzeniach przybyszowych i merystemach interkalarnych, 14. brak jest, 15. Pierwotnymi, 16. Jest bardzo mało, 17. kambium, 18. warstwowymi, 19. stożka wzrostu korzenia i pędu, 20. łyko.
Przyrost na grubość u roślin dwuliściennych odbywa się natomiast poprzez międzywiązkową i wiązkową miazgę 1. Walca wzrostowego łodygi, 2. drewno, 3. otwarte, 4. asymilaty z organów asymilujących do całej reszty rośliny, 5. centralny pierścień, 6. podziałów i różnicowania, 7. naczyniową, 8. Objętościową, 9. łykodrzewną, 10. zamknięte, 11. twórczymi, 12. wodę i sole mineralne z korzeni do liści, 13. korzeniach przybyszowych i merystemach interkalarnych, 14. brak jest, 15. Pierwotnymi, 16. Jest bardzo mało, 17. kambium, 18. warstwowymi, 19. stożka wzrostu korzenia i pędu, 20. łyko, czyli 1. Walca wzrostowego łodygi, 2. drewno, 3. otwarte, 4. asymilaty z organów asymilujących do całej reszty rośliny, 5. centralny pierścień, 6. podziałów i różnicowania, 7. naczyniową, 8. Objętościową, 9. łykodrzewną, 10. zamknięte, 11. twórczymi, 12. wodę i sole mineralne z korzeni do liści, 13. korzeniach przybyszowych i merystemach interkalarnych, 14. brak jest, 15. Pierwotnymi, 16. Jest bardzo mało, 17. kambium, 18. warstwowymi, 19. stożka wzrostu korzenia i pędu, 20. łyko. Znajduje się ono w wiązkach kolateralnych, które są 1. Walca wzrostowego łodygi, 2. drewno, 3. otwarte, 4. asymilaty z organów asymilujących do całej reszty rośliny, 5. centralny pierścień, 6. podziałów i różnicowania, 7. naczyniową, 8. Objętościową, 9. łykodrzewną, 10. zamknięte, 11. twórczymi, 12. wodę i sole mineralne z korzeni do liści, 13. korzeniach przybyszowych i merystemach interkalarnych, 14. brak jest, 15. Pierwotnymi, 16. Jest bardzo mało, 17. kambium, 18. warstwowymi, 19. stożka wzrostu korzenia i pędu, 20. łyko i ułożone w charakterystyczny 1. Walca wzrostowego łodygi, 2. drewno, 3. otwarte, 4. asymilaty z organów asymilujących do całej reszty rośliny, 5. centralny pierścień, 6. podziałów i różnicowania, 7. naczyniową, 8. Objętościową, 9. łykodrzewną, 10. zamknięte, 11. twórczymi, 12. wodę i sole mineralne z korzeni do liści, 13. korzeniach przybyszowych i merystemach interkalarnych, 14. brak jest, 15. Pierwotnymi, 16. Jest bardzo mało, 17. kambium, 18. warstwowymi, 19. stożka wzrostu korzenia i pędu, 20. łyko.
U roślin jednoliściennych natomiast 1. Walca wzrostowego łodygi, 2. drewno, 3. otwarte, 4. asymilaty z organów asymilujących do całej reszty rośliny, 5. centralny pierścień, 6. podziałów i różnicowania, 7. naczyniową, 8. Objętościową, 9. łykodrzewną, 10. zamknięte, 11. twórczymi, 12. wodę i sole mineralne z korzeni do liści, 13. korzeniach przybyszowych i merystemach interkalarnych, 14. brak jest, 15. Pierwotnymi, 16. Jest bardzo mało, 17. kambium, 18. warstwowymi, 19. stożka wzrostu korzenia i pędu, 20. łyko kambium, a wiązki przewodzące są 1. Walca wzrostowego łodygi, 2. drewno, 3. otwarte, 4. asymilaty z organów asymilujących do całej reszty rośliny, 5. centralny pierścień, 6. podziałów i różnicowania, 7. naczyniową, 8. Objętościową, 9. łykodrzewną, 10. zamknięte, 11. twórczymi, 12. wodę i sole mineralne z korzeni do liści, 13. korzeniach przybyszowych i merystemach interkalarnych, 14. brak jest, 15. Pierwotnymi, 16. Jest bardzo mało, 17. kambium, 18. warstwowymi, 19. stożka wzrostu korzenia i pędu, 20. łyko. Mimo tego, u niektórych przedstawicieli jednoliściennych możemy obserwować przyrost na grubość.
Zarówno rośliny jedno- jak i dwuliścienne zawierają w swoich wiązkach część sitową, inaczej 1. Walca wzrostowego łodygi, 2. drewno, 3. otwarte, 4. asymilaty z organów asymilujących do całej reszty rośliny, 5. centralny pierścień, 6. podziałów i różnicowania, 7. naczyniową, 8. Objętościową, 9. łykodrzewną, 10. zamknięte, 11. twórczymi, 12. wodę i sole mineralne z korzeni do liści, 13. korzeniach przybyszowych i merystemach interkalarnych, 14. brak jest, 15. Pierwotnymi, 16. Jest bardzo mało, 17. kambium, 18. warstwowymi, 19. stożka wzrostu korzenia i pędu, 20. łyko, przewodzącą 1. Walca wzrostowego łodygi, 2. drewno, 3. otwarte, 4. asymilaty z organów asymilujących do całej reszty rośliny, 5. centralny pierścień, 6. podziałów i różnicowania, 7. naczyniową, 8. Objętościową, 9. łykodrzewną, 10. zamknięte, 11. twórczymi, 12. wodę i sole mineralne z korzeni do liści, 13. korzeniach przybyszowych i merystemach interkalarnych, 14. brak jest, 15. Pierwotnymi, 16. Jest bardzo mało, 17. kambium, 18. warstwowymi, 19. stożka wzrostu korzenia i pędu, 20. łyko oraz część 1. Walca wzrostowego łodygi, 2. drewno, 3. otwarte, 4. asymilaty z organów asymilujących do całej reszty rośliny, 5. centralny pierścień, 6. podziałów i różnicowania, 7. naczyniową, 8. Objętościową, 9. łykodrzewną, 10. zamknięte, 11. twórczymi, 12. wodę i sole mineralne z korzeni do liści, 13. korzeniach przybyszowych i merystemach interkalarnych, 14. brak jest, 15. Pierwotnymi, 16. Jest bardzo mało, 17. kambium, 18. warstwowymi, 19. stożka wzrostu korzenia i pędu, 20. łyko, inaczej 1. Walca wzrostowego łodygi, 2. drewno, 3. otwarte, 4. asymilaty z organów asymilujących do całej reszty rośliny, 5. centralny pierścień, 6. podziałów i różnicowania, 7. naczyniową, 8. Objętościową, 9. łykodrzewną, 10. zamknięte, 11. twórczymi, 12. wodę i sole mineralne z korzeni do liści, 13. korzeniach przybyszowych i merystemach interkalarnych, 14. brak jest, 15. Pierwotnymi, 16. Jest bardzo mało, 17. kambium, 18. warstwowymi, 19. stożka wzrostu korzenia i pędu, 20. łyko, przewodzącą 1. Walca wzrostowego łodygi, 2. drewno, 3. otwarte, 4. asymilaty z organów asymilujących do całej reszty rośliny, 5. centralny pierścień, 6. podziałów i różnicowania, 7. naczyniową, 8. Objętościową, 9. łykodrzewną, 10. zamknięte, 11. twórczymi, 12. wodę i sole mineralne z korzeni do liści, 13. korzeniach przybyszowych i merystemach interkalarnych, 14. brak jest, 15. Pierwotnymi, 16. Jest bardzo mało, 17. kambium, 18. warstwowymi, 19. stożka wzrostu korzenia i pędu, 20. łyko.
2
Ćwiczenie 5
RCgDcNGrHY23k
Spośród podanych poniżej zaznacz wszystkie prawidłowe stwierdzenia na temat Draceny Smoczej. Możliwe odpowiedzi: 1. Może dorastać nawet do 20m., 2. Jej łodyga przypomina budową łodygę pierwotnych roślin dwuliściennych., 3. Warstwa korka powstaje bez fellogenu., 4. Warstwa korka powstaje z fellogenu przez suberynizację jego komórek., 5. Suberynizacji ulegają warstwy komórek kory pierwotnej., 6. Posiada wtórne wiązki leptocentryczne, w których znajduje się łyko otoczone drewnem., 7. Posiada jedynie wiązki pierwotne, czyli kolateralne zamknięte., 8. Przyrost draceny na grubość jest umożliwiany przez pogrubianie wiązek pierwotnych., 9. Przyrost draceny na grubość jest umożliwiany przez zwiększanie się liczby wiązek leptocentrycznych i rozrastanie miękiszu., 10. Miękisz powstaje z dzielących się komórek miazgi., 11. Miazga powstaje z odróżnicowania komórek korka.
2
Ćwiczenie 6
RMyAdD3OtilqP
Ułóż w kolejności od najbardziej zewnętrznej do wewnętrznej warstwy łodygi rośliny jednoliściennej. Elementy do uszeregowania: 1. Korek Piętrowy, 2. Miazga, 3. Wiązki Pierwotne, 4. Miękisz Pierwotny, 5. Miękisz Wtórny, 6. Epiderma, 7. Wiązki Wtórne
311
Ćwiczenie 7
RsHDv5HfMh4cQ
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., na podstawie: Maria Podbielkowska, Zbigniew Podbielkowski, Biologia, WSiP, Warszawa 1995, licencja: CC BY-SA 3.0. na podstawie: Maria Podbielkowska, Zbigniew Podbielkowski, Biologia, WSiP, Warszawa 1995.
Rd3pB6Rx7J7cY
Na podstawie przedstawionego powyżej obrazka określ, czy przedstawia on schemat budowy rośliny jedno-, czy dwuliściennej. Odpowiedź uzasadnij, podając przynajmniej 3 argumenty. (Uzupełnij).
3
Ćwiczenie 7
R10JfODzYWNGF
Kambium Możliwe odpowiedzi: 1. Tkanka twórcza, której komórki mają zdolność do podziałów komórkowych; zalicza się do niej merystemy pierwotne (odpowiedzialne m.in. za wzrost rośliny na długość) i merystemy wtórne (odpowiedzialne m.in. za przyrost korzenia i łodygi na grubość)., 2. Tkanka przewodząca produkty fotosyntezy; powstaje w wyniku działania merystemu wtórnego – kambium., 3. Inaczej miazga; rodzaj wtórnej tkanki merystematycznej odpowiedzialnej za wzrost korzenia i łodygi na grubość; wynikiem aktywności merystematycznej są odkładane dośrodkowo elementy drewna wtórnego i odśrodkowo elementy łyka wtórnego., 4. Inaczej parenchyma; tkanka zbudowana z komórek żywych, cienkościennych, zawierających typowe organelle komórkowe; pomiędzy komórkami obecne są mniejsze lub większe przestwory międzykomórkowe; pod względem pełnionej funkcji tkankę miękiszową dzieli się na miękisze: zasadniczy, asymilacyjny, spichrzowy i powietrzny, 5. Tkanka przewodząca produkty fotosyntezy; powstaje w wyniku działania merystemu pierwotnego – stożka wzrostu korzenia i stożka wzrostu łodygi. Łyko pierwotne Możliwe odpowiedzi: 1. Tkanka twórcza, której komórki mają zdolność do podziałów komórkowych; zalicza się do niej merystemy pierwotne (odpowiedzialne m.in. za wzrost rośliny na długość) i merystemy wtórne (odpowiedzialne m.in. za przyrost korzenia i łodygi na grubość)., 2. Tkanka przewodząca produkty fotosyntezy; powstaje w wyniku działania merystemu wtórnego – kambium., 3. Inaczej miazga; rodzaj wtórnej tkanki merystematycznej odpowiedzialnej za wzrost korzenia i łodygi na grubość; wynikiem aktywności merystematycznej są odkładane dośrodkowo elementy drewna wtórnego i odśrodkowo elementy łyka wtórnego., 4. Inaczej parenchyma; tkanka zbudowana z komórek żywych, cienkościennych, zawierających typowe organelle komórkowe; pomiędzy komórkami obecne są mniejsze lub większe przestwory międzykomórkowe; pod względem pełnionej funkcji tkankę miękiszową dzieli się na miękisze: zasadniczy, asymilacyjny, spichrzowy i powietrzny, 5. Tkanka przewodząca produkty fotosyntezy; powstaje w wyniku działania merystemu pierwotnego – stożka wzrostu korzenia i stożka wzrostu łodygi. Łyko wtórne Możliwe odpowiedzi: 1. Tkanka twórcza, której komórki mają zdolność do podziałów komórkowych; zalicza się do niej merystemy pierwotne (odpowiedzialne m.in. za wzrost rośliny na długość) i merystemy wtórne (odpowiedzialne m.in. za przyrost korzenia i łodygi na grubość)., 2. Tkanka przewodząca produkty fotosyntezy; powstaje w wyniku działania merystemu wtórnego – kambium., 3. Inaczej miazga; rodzaj wtórnej tkanki merystematycznej odpowiedzialnej za wzrost korzenia i łodygi na grubość; wynikiem aktywności merystematycznej są odkładane dośrodkowo elementy drewna wtórnego i odśrodkowo elementy łyka wtórnego., 4. Inaczej parenchyma; tkanka zbudowana z komórek żywych, cienkościennych, zawierających typowe organelle komórkowe; pomiędzy komórkami obecne są mniejsze lub większe przestwory międzykomórkowe; pod względem pełnionej funkcji tkankę miękiszową dzieli się na miękisze: zasadniczy, asymilacyjny, spichrzowy i powietrzny, 5. Tkanka przewodząca produkty fotosyntezy; powstaje w wyniku działania merystemu pierwotnego – stożka wzrostu korzenia i stożka wzrostu łodygi. Tkanka miękiszowa Możliwe odpowiedzi: 1. Tkanka twórcza, której komórki mają zdolność do podziałów komórkowych; zalicza się do niej merystemy pierwotne (odpowiedzialne m.in. za wzrost rośliny na długość) i merystemy wtórne (odpowiedzialne m.in. za przyrost korzenia i łodygi na grubość)., 2. Tkanka przewodząca produkty fotosyntezy; powstaje w wyniku działania merystemu wtórnego – kambium., 3. Inaczej miazga; rodzaj wtórnej tkanki merystematycznej odpowiedzialnej za wzrost korzenia i łodygi na grubość; wynikiem aktywności merystematycznej są odkładane dośrodkowo elementy drewna wtórnego i odśrodkowo elementy łyka wtórnego., 4. Inaczej parenchyma; tkanka zbudowana z komórek żywych, cienkościennych, zawierających typowe organelle komórkowe; pomiędzy komórkami obecne są mniejsze lub większe przestwory międzykomórkowe; pod względem pełnionej funkcji tkankę miękiszową dzieli się na miękisze: zasadniczy, asymilacyjny, spichrzowy i powietrzny, 5. Tkanka przewodząca produkty fotosyntezy; powstaje w wyniku działania merystemu pierwotnego – stożka wzrostu korzenia i stożka wzrostu łodygi. Tkanka merystematyczna Możliwe odpowiedzi: 1. Tkanka twórcza, której komórki mają zdolność do podziałów komórkowych; zalicza się do niej merystemy pierwotne (odpowiedzialne m.in. za wzrost rośliny na długość) i merystemy wtórne (odpowiedzialne m.in. za przyrost korzenia i łodygi na grubość)., 2. Tkanka przewodząca produkty fotosyntezy; powstaje w wyniku działania merystemu wtórnego – kambium., 3. Inaczej miazga; rodzaj wtórnej tkanki merystematycznej odpowiedzialnej za wzrost korzenia i łodygi na grubość; wynikiem aktywności merystematycznej są odkładane dośrodkowo elementy drewna wtórnego i odśrodkowo elementy łyka wtórnego., 4. Inaczej parenchyma; tkanka zbudowana z komórek żywych, cienkościennych, zawierających typowe organelle komórkowe; pomiędzy komórkami obecne są mniejsze lub większe przestwory międzykomórkowe; pod względem pełnionej funkcji tkankę miękiszową dzieli się na miękisze: zasadniczy, asymilacyjny, spichrzowy i powietrzny, 5. Tkanka przewodząca produkty fotosyntezy; powstaje w wyniku działania merystemu pierwotnego – stożka wzrostu korzenia i stożka wzrostu łodygi.
31
Ćwiczenie 8

Niektóre palmy po zakończeniu wzrostu wydłużeniowego kontynuują wzrost promieniowy. Dzieje się tak nie na skutek aktywności kambium, ale tzw. dyfuzyjnego wzrostu wtórnego, czyli rozrostu komórek miękiszowych znajdujących się pomiędzy wiązkami przewodzącymi, jak również na skutek wzrostu intruzywnego włókien w zewnętrznych częściach wiązek przewodzących. Rozrostowi komórek miękiszowych zazwyczaj towarzyszy postępująca z wiekiem skleryfikacja ścian komórkowych. Rozkład wiązek waskularnych oraz ich budowa nie są jednakowe w pniu palmy. Na przekroju poprzecznym pnia można wyróżnić strefy: korową, podkorową, przejściową i centralną. Wąska strefa korowa zawiera drobne pęczki włókien, zwykle łykowych. Strefa podkorowa decyduje o wytrzymałości pnia i jest zbudowana z gęsto ułożonych, pooddzielanych miękiszem wiązek waskularnych, z których każda zaopatrzona jest w pochwę wokółwiązkową zbudowaną z dużej liczby włókien. W strefie przejściowej wiązki mają nieco rozluźniony układ. Natomiast w strefie centralnej wiązki przewodzące mają większe rozmiary, zawierają więcej elementów przewodzących, mniej włókien, a tkanka miękiszowa charakteryzuje się obecnością przestworów międzykomórkowych.

Indeks górny Źródło: Joanna Jura‑Morawiec, Mirela Tulik, Budowa pni drzew jednoliściennych, „Sylwan” 2010, nr 154 (11), s. 755−763. Indeks górny koniec

RO6gR8ElD5T2J
Na podstawie przedstawionego fragmentu oceń prawidłowość sformułowania: „Łodyga palmy swoją budową i funkcją bardziej przypomina łodygi roślin dwuliściennych niż niedrzewiastych jednoliściennych”. Odpowiedź uzasadnij. (Uzupełnij).