Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt
RXjdSwgN9cV0s1
Ilustracja przedstawia zapis nutowy składający się z trzech pięciolinii, na których umieszczone są zapisy określonych znaków muzycznych. Na nutach leży zegarek ze srebrnym łańcuszkiem. Tytuł lekcji: Sprawdzian wiedzy cz. 1. – Kompozytorzy.

Sprawdzian wiedzy cz. 1. – Kompozytorzy.

Źródło: Online Skills, licencja: CC0.

Ważne daty

Lata życia kompozytorów.

ok. 1535‑1591 lub 1609 – Mikołaj Gomółka

1678‑1741 – Antonio Vivaldi

1685‑1750 – Jan Sebastian Bach

1732‑1809 – Joseph Haydn

1756‑1791 – Wolfgang Amadeusz Mozart

1770‑1827 – Ludvig van Beethoven

1810‑1849 – Fryderyk Chopin

1819‑1872 – Stanisław Moniuszko

1833‑1887 – Aleksandr Borodin

1835‑1880 – Henryk Wieniawski

1839‑1881 – Modest Musorgski

1840‑1893 –Piotr Czajkowski

1843‑1907 – Edvard Grieg

1882‑1937 – Karol Szymanowski

1844‑1908 – Nikołaj Rimski‑Korsakow

1913‑1994 – Witold Lutosławski

1932‑2013 – Wojciech Kilar

1933‑2010 – Henryk Górecki

1933‑Krzysztof Penderecki

1

Scenariusz lekcji dla nauczyciela

RgSGo4LEDILbC
Scenariusz zajęć do pobrania.

I. Indywidualna i zespołowa ekspresja muzyczna.

4. W zakresie słuchania i percepcji muzyki. Uczeń:

1) świadomie słucha wybranych dzieł literatury muzycznej (fragmentów lub/i w całości): reprezentatywnych dla kolejnych epok (od średniowiecza do współczesności), muzyki jazzowej i rozrywkowej, polskich pieśni artystycznych i patriotycznych, utworów ludowych w postaci oryginalnej i artystycznie opracowanej;

II. Język i funkcje muzyki, myślenie muzyczne, kreacja i twórcze działania.

6. Wymienia nazwy epok w dziejach muzyki (średniowiecze, renesans, barok, klasycyzm, romantyzm, muzyka XX w.) oraz potrafi wskazać kompozytorów reprezentatywnych dla nich.

7. Porządkuje chronologicznie postacie kompozytorów: np. Mikołaj Gomółka, Jan Sebastian Bach, Antonio Vivaldi, Wolfgang Amadeusz Mozart, Ludwig van Beethoven, Fryderyk Chopin, Stanisław Moniuszko, Karol Szymanowski, Witold Lutosławski, Wojciech Kilar, Henryk Mikołaj Górecki, Krzysztof Penderecki i inni).

III. Kultura muzyczna, narodowe i światowe dziedzictwo kulturowe. Uczeń:

1) zna repertuar kulturalnego człowieka, orientując się w sztandarowych utworach z dziejów historii muzyki i współczesnej kultury muzycznej oraz wartościowej muzyki popularnej.

Nauczysz się

porządkować chronologicznie postacie kompozytorów;

przyporządkowywać postacie kompozytorów do epok w muzyce;

przyporządkowywać do kompozytorów ich twórczość i wątki biograficzne.

1
Polecenie 1
Zapoznaj się z informacjami zawartymi w ilustracjach interaktywnych i wymień kompozytorów tworzących w : baroku, klasycyzmie i romantyzmie.
Zapoznaj się z informacjami zawartymi w ilustracjach interaktywnych i wymień kompozytorów tworzących w : baroku, klasycyzmie i romantyzmie.
R1GjWkPBIDnAX1
Zestawienie zdjęć 10 słynnych kompozytorów. Przy każdym kompozytorze znajduje się punkt interaktywny po naciśnięciu którego wyświetla się nazwisko kompozytora, jego lata życia i nazwa epoki, w której tworzył. Na ilustracji znajdziemy: 1. Antonio Vivaldi – 1678-1741 (Barok), 2. Jan Sebastian Bach –1685-1750 (Barok), 3. Georg Friedrich Händel – 1685-1759 (Barok), 4. Joseph Haydn – 1732-1809 (Klasycyzm), 5. Wolfgang Amadeusz Mozart – 1756-1791 (Klasycyzm), 6. Ludvig van Beethoven –1770-1827 (Klasycyzm), 7. Niccolò Paganini – 1782-1840 (Romantyzm), 8. Fryderyk Chopin –1810-1849 (Romantyzm), 9. Stanisław Moniuszko - 1819-1872 (Romantyzm), 10. Aleksandr Borodin – 1833-1887 (Romantyzm).
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

1. Antonio Vivaldi – 1678-1741 (Barok)

2. Jan Sebastian Bach –1685-1750 (Barok)

3. Georg Friedrich Händel – 1685-1759 (Barok)

4. Joseph Haydn – 1732-1809 (Klasycyzm)

5. Wolfgang Amadeusz Mozart – 1756-1791 (Klasycyzm)

6. Ludvig van Beethoven –1770-1827 (Klasycyzm)

7. Niccolò Paganini – 1782-1840 (Romantyzm)

8. Fryderyk Chopin –1810-1849 (Romantyzm)

9. Stanisław Moniuszko - 1819-1872 (Romantyzm)

10. Aleksandr Borodin – 1833-1887 (Romantyzm)

Twarze najważniejszych kompozytorów, online‑skills, CC BY 3.0
R1K0IPjilCpO8
Zestawienie zdjęć 11 słynnych kompozytorów. Przy każdym kompozytorze znajduje się punkt interaktywny po naciśnięciu którego wyświetla się nazwisko kompozytora, jego lata życia i nazwa epoki, w której tworzył. Na ilustracji znajdziemy: 1. Henryk Wieniawski – 1835-1880 (Romantyzm), 2. Modest Musorgski – 1839-1881 (Romantyzm), 3. Piotr Czajkowski – 1840-1893 (Romantyzm), 4. Edvard Grieg – 1843-1907 (Romantyzm), 5. Nikołaj Rimski-Korsakow – 1844-1908 (Romantyzm), 6. Maurice Ravel – 1875-1937 (Impresjonizm), 7. Karol Szymanowski – 1882--1937 (Młoda Polska), 8. Witold Lutosławski –1913-1994 (Muzyka współczesna), 9. Wojciech Kilar – 1932-2013 (Muzyka współczesna), 10. Henryk Górecki – 1933-2010 (Muzyka współczesna), 11. Krzysztof Penderecki – 1933- 2020 (Muzyka współczesna)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11

1. Henryk Wieniawski – 1835-1880 (Romantyzm)

2. Modest Musorgski – 1839-1881 (Romantyzm)

3. Piotr Czajkowski – 1840-1893 (Romantyzm)

4. Edvard Grieg – 1843-1907 (Romantyzm)

5. Nikołaj Rimski-Korsakow – 1844-1908 (Romantyzm)

6. Maurice Ravel – 1875-1937 (Impresjonizm)

7. Karol Szymanowski – 1882--1937 (Młoda Polska)

8. Witold Lutosławski –1913-1994 (Muzyka współczesna)

9. Wojciech Kilar – 1932-2013 (Muzyka współczesna)

10. Henryk Górecki – 1933-2010 (Muzyka współczesna)

11. Krzysztof Penderecki – 1933- (Muzyka współczesna)

Twarze najważniejszych kompozytorów, online‑skills, CC BY 3.0
RPGWWhHgdceo2
Polecenie 2
Podaj nazwisko kompozytora, który skomponował utwory: Toccatę i fugę d‑moll, Wielką Mszę h‑moll i Arię na strunie G.
Podaj nazwisko kompozytora, który skomponował utwory: Toccatę i fugę d‑moll, Wielką Mszę h‑moll i Arię na strunie G.
R5e3C8bziOvjn
Ilustracja interaktywna przedstawia portret Johanna Sebastiana Bacha autorstwa Eliasa Gottloba Haussmanna. Kompozytor przedstawiony został jako mężczyzna w średnim wieku, mocnej budowy ciała, z dość surowym wyrazem twarzy i przenikliwym spojrzeniem. Na głowie ma białą perukę, sięgającą do ramion. Ubrany jest w białą koszulę i ciemny surdut. W prawej ręce trzyma kartkę z zapisanymi nutami. Po naciśnięciu punktu interaktywnego słychać utwór Jana Sebastiana Bacha - Toccata i fuga d-moll. Utwór wykonywany jest na organach. Jest wirtuozowski. Szybkie przebiegi dźwięków występują na przemian ze skomplikowanymi, przejmującymi i głośnymi akordami.
Elias Gottlob Haussmann, „portret kompozytora (...)”, 1748, ...-Archiv, Lipsk, Niemcy, wikimedia.org, domena publiczna (ilustracja); „Toccata i fuga d-moll” BWV 565, AMFN, CC BY 3.0
RIcGvpo0d0mEN
Polecenie 3
Podaj przynajmniej 3 tytuły utworów skomponowanych przez Fryderyka Chopina.
Podaj przynajmniej 3 tytuły utworów skomponowanych przez Fryderyka Chopina.
RrRvLbENZga3G
Polecenie 4
Podaj imię i nazwisko kompozytora, który stworzył dziewięć symfonii, jedną operę, sonatę Księżycową.
Podaj imię i nazwisko kompozytora, który stworzył dziewięć symfonii, jedną operę, sonatę Księżycową.
Rmt942Ur7LMFi
Ilustracja przedstawia „Portret Ludwiga van Beethovena”, autorstwa Josepha Karla Stielera. Na olejnym obrazie ukazany jest mężczyzna w ciemnym stroju z widocznym białym, kołnierzem koszuli oraz zawiązanym pod nim, czerwonym halsztukiem (chusta). Kompozytor ma siwe, falowane włosy, w lewej dłoni trzyma zeszyt nutowy. Prawa ręka, trzymająca ołówek, zawieszona jest nad stroną zeszytu. Twarz Beethovena wyraża skupienie, usta są zaciśnięte, oczy spoglądają w dal. Po naciśnięciu punktu aktywnego wyświetla się napis: Sonata księżycowa opus dwudzieste siódme część pierwsza oraz pojawia możliwość odtworzenia muzyki. Utwór jest bardzo smutny, spokojny, w większości przygnębiający, czasami pojawiają się bardziej optymistyczne tony. Można to porównać do tego jakby przez “ciemne chmury” przedzierały się promienie światła” Lewa ręka wykonuje długie, zdwojone dźwięki tworzące melodię, prawa ręka rozłożone akordy, tworzące akompaniament.
Jospeh Karl Stieler, portret kompozytora (...), 1820, ...-Haus, Bonn, Niemcy, wikimedia.org, domena publiczna (ilustracja); „Sonata księżycowa” op. 27 cz. I, AMFN, CC BY 3.0
RmOpd3E7loFam
Polecenie 5
Podaj imię i nazwisko kompozytora, który skomponował utwór Cztery Pory Roku.
Podaj imię i nazwisko kompozytora, który skomponował utwór Cztery Pory Roku.
R1HZOEFJXfbBx
Ilustracja interaktywna przedstawia portret Antonio Vivaldiego . Mężczyzna ma perukę sięgającą do ramion. Białą nie zapiętą pod szyją koszulę. Na portrecie ma duże ciemne oczy, zgrabny nos i usta. Po naciśnięciu punktu aktywnego wyświetla się napis: Wiosna z cyklu Cztery pory roku, wykonawca: Muzycy z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu utwór wykonywany przez solistę skrzypka, orkiestrę smyczkową i klawestyn. Utwór jest pogodny, radosny, w dość szybkim tempie. W wielu miejscach muzyka przypomina śpiew ptaków.
François Morellon la Cave, portret kompozytora (...), 1725, wikimedia.org, domena publiczna (ilustracja); „Wiosna” z cyklu „Cztery pory roku”, AMFN, CC BY 3.0
RVfjDIghKgJsM
RkZDAFLdK0eLW
Ćwiczenie 1
Przyporządkuj kompozytora do epoki, w której tworzył. Wolfgang Amadeusz Mozart. Możliwe odpowiedzi: A. barok, B. klasycyzm, C. romantyzm, D. muzyka współczesna. Jan Sebastian Bach Możliwe odpowiedzi: A. barok, B. klasycyzm, C. romantyzm, D. muzyka współczesna. Henryk Wieniawski Możliwe odpowiedzi: A. barok, B. klasycyzm, C. romantyzm, D. muzyka współczesna. Henryk Mikołaj Górecki Możliwe odpowiedzi: A. barok, B. klasycyzm, C. romantyzm, D. muzyka współczesna. Wojciech Kilar Możliwe odpowiedzi: A. barok, B. klasycyzm, C. romantyzm, D. muzyka współczesna.

Wskaż portrety wybranych kompozytorów.

Vivaldi, Bach, Mozart, Wieniawski, Kilar, Paganini

  • portret kompozytora
  • portret kompozytora
  • portret kompozytora
  • portret kompozytora
  • portret kompozytora
  • portret kompozytora
  • portret kompozytora
  • portret kompozytora
R15shxiEsaMJw
Ćwiczenie 2
Podaj nazwisko kompozytora, który jest nazywany ojcem polskiej opery narodowej.

Który z kompozytorów jest nazywany ojcem polskiej opery narodowej? Wpisz w okienko jego imię i nazwisko.

Odpowiedź:
........................................

R6TmCFbpcPpyD
Ćwiczenie 3
Odpowiedz na pytanie: Na jakim instrumencie grał Niccolò Paganini?

Na jakim instrumencie grał Niccolò Paganini? Wpisz w okienko jego nazwę.

Ten instrument to: ................

R11pfWjC7NXwL
Ćwiczenie 4
Wskaż miasto, w którym odbywa się Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Możliwe odpowiedzi: 1. Poznań, 2. Warszawa, 3. Gdańsk, 4. Kraków, 5. Łódź, 6. Wrocław, 7. Katowice

Wskaż miasto, w którym odbywa się Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.

  • Poznań
  • Warszawa
  • Gdańsk
  • Kraków
  • Łódź
  • Wrocław
  • Katowice
Ćwiczenie 5
RyBTagx5gHsgI
Odpowiedz na pytania: 1. Kto jest kompozytorem Śpiewników Domowych? 2. W jakiej epoce tworzył Fryderyk Chopin? 3. Kto skomponował Melodie na Psałterz Polski? 4. Który kompozytor był jednocześnie premierem, ministrem spraw zagranicznych oraz światowej sławy pianistą?
RDIiV7QXW5v5g
Ćwiczenie 6
Podaj imię i nazwisko kompozytora baletu Harnasie.

Zapisz imię i nazwisko kompozytora baletu Harnasie.

Odpowiedź:
..................................

R1eAijQasJ49P
Ćwiczenie 7
Wskaż przedstawiciela impresjonizmu. Możliwe odpowiedzi: 1. Maurycy Ravel, 2. Witold Lutosławski, 3. Krzysztof Penderecki, 4. Edward Grieg

Wskaż przedstawiciela impresjonizmu.

  • Maurycy Ravel
  • Witold Lutosławski
  • Krzysztof Penderecki
  • Edward Grieg
R1aYJyUiaaicB
Ćwiczenie 8
Uszereguj kompozytorów w porządku chronologicznym (od daty urodzenia). Elementy do uszeregowania: 1. Nicolo Paganini, 2. Henryk Wieniawski, 3. Edvard Grieg, 4. Wojciech Kilar, 5. Fryderyk Chopin, 6. Jan Sebastian Bach, 7. Antonio Vivaldi

Uszereguj kompozytorów w porządku chronologicznym (od daty urodzenia).

  • Edvard Grieg
  • Henryk Wieniawski
  • Fryderyk Chopin
  • Antonio Vivaldi
  • Wojciech Kilar
  • Nicolo Paganini
  • Jan Sebastian Bach

Słownik pojęć

Kompozytor
Kompozytor

twórca utworów muzycznych.

Koncert
Koncert

[łac.], concerto, utwór muzyczny na instrument solo (koncert skrzypcowy, fortepianowy itp.) lub 2–4 instrumenty solowe (koncert podwójny, potrójny itd.) i orkiestrę.

Definicje słownikowe opracowano na podstawie:

encyklopedia.pwn.pl

Biblioteka muzyczna

R1Bb74XJe0sL9
Ilustracja interaktywna przedstawia portret J.S. Bacha. Otyły kompozytor w siwej peruce, który trzyma kartkę z nutami w prawej ręce. Po zaznaczeniu kursorem myszy grafiki zostanie wyświetlona informacja dodatkowa oraz odtworzony utwór muzyczny „Toccata i fuga d-moll” BWV 565.
Elias Gottlob Haussmann, „portret kompozytora Jana Sebastiana Bacha”, 1748, Bach-Archiv, Lipsk, Niemcy, wikimedia.org, domena publiczna (ilustracja); Jan Sebastian Bach, „Toccata i fuga d-moll” BWV 565, AMFN, CC BY 3.0
RXo1w2WgJQNCB
Ilustracja interaktywna przedstawia kompozytora Fryderyka Chopina. Mężczyzna w średnim wieku z dłuższymi włosami. Ubrany jest w ciemny garnitur, białą koszulę i szary płaszcz. Po zaznaczeniu kursorem myszy grafiki zostanie wyświetlona informacja dodatkowa oraz odtworzony utwór muzyczny „Polonez A-dur takty 1-24”.
Louis-Auguste Bisson, fotografia kompozytora Fryderyka Chopina, 1849, wikimedia.org, domena publiczna (ilustracja); Fryderyk Chopin, „Polonez a-dur” takty 1-24, AMFN, CC BY 3.0
RPkcAsxiRCk7x
Ilustracja interaktywna przedstawia portret Ludwiga van Beethovena. Otyły kompozytora z dłuższymi, siwiejącymi włosami. Ubrany jest w charakterystyczną czerwoną apaszkę. W ręce trzyma zeszyt nut i ołówek. Po zaznaczeniu kursorem myszy grafiki zostanie wyświetlona informacja dodatkowa oraz odtworzony utwór muzyczny „Sonata księżycowa op. 27, cz. I”.
Jospeh Karl Stieler, „portret kompozytora Ludwiga an Beethovena”, 1820, Beethoven-Haus, Bonn, Niemcy, wikimedia.org, domena publiczna (ilustracja); Ludwig van Beethoven „Sonata księżycowa” op. 27 cz. I, AMFN, CC BY 3.0
R1BZmcZwHW40M
Ilustracja interaktywna przedstawia portret kompozytora Antoniego Vivaldiego w długiej, siwej peruce. Mężczyzna siedzi przy stoliku, w ręce trzyma kartkę z nutami. Ubrany jest w charakterystyczną czerwoną apaszkę. W ręce trzyma zeszyt nut i ołówek. Po zaznaczeniu kursorem myszy grafiki zostanie wyświetlona informacja dodatkowa oraz odtworzony utwór muzyczny „Wiosna” z cyklu „Cztery pory roku”.
François Morellon la Cave, „portret kompozytora Antoniego Vivaldiego”, 1725, wikimedia.org, domena publiczna (ilustracja); Antonio Vivaldi, „Wiosna” z cyklu „Cztery pory roku”, AMFN, CC BY 3.0

Bibliografia

red. Andrzej Chodkowski, Encyklopedia muzyki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.

Aplikacje dostępne w
Pobierz aplikację ZPE - Zintegrowana Platforma Edukacyjna na androida

Na stronie znajdują się materiały, które powstały ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007−2013 oraz Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój 2014−2020)

Fundusze Europejskie - Wiedza Edukacja Rozwój; Rzeczpospolita Polska; Ministerstwo Edukacji i Nauki; Unia Europejska - Europejski Fundusz Społeczny