Ważne daty
IX wiek – najdawniejsze zabytki notacji chorałowej
początek wieku XI – działalność Guido z Arezzo, który zreformował notację muzyczną
od XVII wieku – rozwój klasycznej notacji muzycznej w systemie dur‑moll
od II połowy XX wieku – rozwój współczesnych notacji muzycznych związanych z nowymi technikami kompozytorskimi
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
I. Indywidualna i zespołowa ekspresja muzyczna.
4. W zakresie słuchania i percepcji muzyki. Uczeń:
1) świadomie słucha wybranych dzieł literatury muzycznej (fragmentów lub/i w całości):
a) reprezentatywnych dla kolejnych epok (od średniowiecza do współczesności),
3) rozpoznaje i analizuje utwory muzyczne określając ich elementy, nastrój i charakter, formułuje wypowiedzi, stosując pojęcia charakterystyczne dla języka muzycznego;
II. Język i funkcje muzyki, myślenie muzyczne, kreacja i twórcze działania.
1. Uczeń zna, rozumie i wykorzystuje w praktyce:
1) podstawowe pojęcia i terminy muzyczne (pięciolinia, klucz, nuta, pauza, wartość rytmiczna, dźwięk, gama, akord, akompaniament) oraz zależności między nimi;
2) określa podstawowe elementy muzyki (rytm, melodię, harmonię, agogikę, dynamikę, kolorystykę, artykulację).
2. Uczeń odczytuje i zapisuje elementy notacji muzycznej:
1) nazywa dźwięki gamy, rozpoznaje ich położenie na pięciolinii;
2) różnicuje wartości rytmiczne nut i pauz;
4) zna podstawowe oznaczenia: metryczne, agogiczne, dynamiczne i artykulacyjne oraz fermatę;
III. Kultura muzyczna, narodowe i światowe dziedzictwo kulturowe. Uczeń:
1) zna repertuar kulturalnego człowieka, orientując się w sztandarowych utworach z dziejów historii muzyki i współczesnej kultury muzycznej oraz wartościowej muzyki popularnej.
określać podstawowe elementy muzyki;
rozpoznawać podstawowe elementy notacji muzycznej;
różnicować wartości nut i pauz;
nazywać dźwięki gamy C - dur.
Dobierz w pary oznaczenia dynamiczne i ich skróty oraz nazwy polskie.
głośno, dość głośno, dość cicho, cicho, bardzo głośno, bardzo cicho
pianissimo - pp | |
piano - p | |
mezzo piano - mp | |
mezzo forte - mf | |
forte - f | |
fortissimo - ff |
Dobierz w pary oznaczenia tempa oraz nazwy polskie.
szeroko, bardzo powoli, żywo, bardzo szybko, umiarkowanie, powoli, wolno, z wolna, w ruchu spokojnego kroku, szybko, prędko, ruchliwie, wesoło
largo | |
lento | |
andante | |
moderato | |
allegro | |
vivo | |
presto | |
prestissimo |
Dobierz w pary nazwy literowe i sylabowe gamy C-dur.
si, la, fa, sol, do, re, mi
c | |
d | |
e | |
f | |
g | |
a | |
h |
Słownik pojęć
chorał rzymski, jednogłosowe śpiewy liturgiczne Kościoła rzymskokatolickiego, ukształtowane na początku VIII w., a przekazane w rękopisach z IX w.; ich kodyfikację przypisuje się papieżowi Grzegorzowi I (stąd nazwa, VI w.); Chorał gregoriański opiera się na skalach modalnych; rozróżnia się 2 rodzaje śpiewów chorału gregoriańskiego: 1) śpiewną recytację, zwaną accentus, na jednym lub kilku dźwiękach, np. psalmów, Ewangelii; 2) śpiew właściwy, zwany concentus, bardziej sylabiczny lub melizmatyczny, np. w częściach stałych i zmiennych mszy, w antyfonach, hymnach; chorał gregoriański może być wykonywany solo lub chóralnie, także w sposób responsorialny (chór i solista na przemian) lub antyfonalny (2 chóry na przemian).
dział muzyki zajmujący się zmianami w natężeniu dźwięku.
element melodii dotyczący doboru wysokości dźwięków.
zespół 5 równoległych poziomych linii, liczonych od najniższej, na których lub między którymi są stawiane znaki notacji muz. (nuty, pauzy).
jeden z podstawowych elementów dzieła muzycznego, regulujący jego przebieg w czasie.
Źródło: https://encyklopedia.pwn.pl/
Biblioteka muzyczna
Bibliografia
red. Andrzej Chodkowski, Encyklopedia muzyki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
Franciszek Wesołowski, Zasady muzyki, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1986.