Grafika interaktywna przedstawia sprawozdanie finansowe. Na planszy widoczny jest napis z białych liter – sprawozdanie finansowe, od którego odchodzi pięć odgałęzień: 1. Bilans; 2. Rachunek zysków i strat; 3 Informacje dodatkowe; 4. Zestawienie zmian w kapitale własnym; 5. Rachunek przepływów pieniężnych. Do każdego z nich przypisana jest treść tekstowa. 1. Bilans – podstawowy element sprawozdania finansowego. To dwustronne zestawienie majątku przedsiębiorstwa – aktywów, oraz źródeł ich pochodzenia – pasywów. Aktywa w bilansie są ułożone według rosnącej płynności, a pasywa według rosnącej wymagalności spłaty. Aktywa trwałe: majątek przedsiębiorstwa, który jest w jego posiadaniu przez okres dłuższy, niż jeden rok, który został nabyty w wyniku przeszłych zdarzeń w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych.Wartości niematerialne i prawne: nabyte przez jednostkę prawa majątkowe, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższej niż jeden rok. Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się między innymi: patenty, znaki towarowe, licencje, koncesje, oprogramowanie komputerowe, know-how.Koszty zakończonych prac rozwojowych: koszty poniesione na potrzeby własne przedsiębiorstwa związane z innowacyjnością firmy, poniesione na działalność rozwojową jednostki. Wartość firmy: nadwyżka wartości udziałów nad wartością majątku trwałego. Inne wartości niematerialne i prawne: wartości niematerialne i prawne inne, niż te zaliczone do pozycji pierwszej i drugiej w bilansie.Rzeczowe aktywa trwałe: aktywa trwałe, które jednostka wykorzystuje do prowadzenia swojej działalności gospodarczej przez okres dłuższy niż jeden rok, posiadają postać materialną. Środki trwałe: majątek jednostki zaliczany do rzeczowych aktywów trwałych, cechujący się długim okresem użytkowania (powyżej 12 miesięcy), ma postać rzeczową i jest użytkowany na potrzeby przedsiębiorstwa.Środki trwałe w budowie: ogół kosztów jakie jednostka poniosła bezpośrednio przy wytwarzaniu środka trwałego.Należności długoterminowe: należne jednostce środki pieniężne o terminie wymagalności przekraczającym 12 miesięcy. Inwestycje długoterminowe: nabyte aktywa trwałe w celach inwestycyjnych, pozostające w jednostce przez okres powyżej jednego roku. Aktywa obrotowe: zasoby majątkowe przedsiębiorstwa, które pozostaną w jej własności przez okres do 12 miesięcy. Zapasy: składnik aktywów obrotowych, przeznaczony do zużycia lub zbycia w okresie do jednego roku.Materiały: składnik zapasów, z którego jednostka produkuje wyroby gotowe, lub zużywa je do prowadzenia bieżącej działalności.Półprodukty i produkty w toku: część zapasów znajdująca się jeszcze w produkcji lub tych, które jedną fazę produkcji już przeszły i mają być przekazane do kolejnej fazy. Produkty gotowe: własne wyroby gotowe przedsiębiorstwa, które przeszły cały cykl produkcji.Towary: wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie niezmienionym. Należności krótkoterminowe: należne jednostce środki pieniężne o terminie wymagalności spłaty do 12 miesięcy.Inwestycje krótkoterminowe: aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych, o terminie wymagalności do 12 miesięcy. Pasywa: źródło pochodzenia majątku przedsiębiorstwa. Kapitał własny: równowartość majątku przedsiębiorstwa, który jest jej własnością.Kapitał podstawowy: pierwotny wkład właścicieli, powstały przy zakładaniu jednostki. Kapitał zapasowy: składnik kapitału własnego przeznaczany na pokrycie ewentualnej straty bilansowej. Kapitał z aktualizacji wyceny: różnica między wartością netto środków trwałych przed i po ich wycenie.Pozostałe kapitały rezerwowe: kapitały tworzone na wypłatę dywidendy, lub podwyższenie kapitału zakładowego.Zysk/strata z lat ubiegłych: wynik finansowy jednostki z lat ubiegłych.Zysk/strata netto: wynik finansowy jednostki z bieżącego roku obrotowego. Obligatoryjne elementy bilansu: – nazwa i adres jednostki gospodarczej, – musi być umieszczone słowo „bilans”, – data wyceny aktywów i pasywów: moment bilansowy, – nazwy poszczególnych składników aktywów i pasywów, – sumę aktywów i pasywów, które w bilansie muszą być sobie równe: równowaga bilansowa, – podpis osób odpowiedzialnych: osoba sporządzająca bilans i kierownik jednostki, – data i miejsce sporządzenia bilansu.Reguły bilansowe: – złota reguła bilansowa: aktywa trwałe przedsiębiorstwa są pokryte w 100% z kapitałów własnych, – srebrna reguła bilansowa: kapitał własny plus zobowiązania długoterminowe są równe bądź większe od wartości aktywów stałych. 2. Rachunek zysków i strat – to obok bilansu kluczowy element sprawozdania finansowego. W rachunku zysków i strat są zawarte wszystkie przychody i koszty, jakie przedsiębiorstwo poniosło w danym okresie sprawozdawczym. W sprawozdaniu tym przychody są skorygowane o koszty z nimi związane oraz o obowiązkowe obciążenia, co w efekcie końcowym daje wynik finansowy netto jednostki (zysk lub strata). Rachunek zysków i strat tworzą przychody i koszty przedsiębiorstwa. Przychody: powstałe w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomiczne o wiarygodnie określonej wartości. W formie zmniejszenia zobowiązań, albo zwiększenia aktywów, prowadzą do zwiększenia kapitałów własnych jednostki. Przychody dzielą się na:– przychody operacyjne: powstałe w wyniku prowadzenia przez przedsiębiorstwo swojej podstawowej działalności; – pozostałe przychody operacyjne: powstałe w wyniku pozostałej działalności - sprzedaż środków trwałych, otrzymanie dotacji, otrzymanie kary za nieterminowy odbiór towarów; – przychody finansowe: powstałe w wyniku operacji finansowych – ze sprzedaży aktywów finansowych, odsetki od lokat bankowych. Koszty: zmniejszenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości. W formie zmniejszenia wartości aktywów i zwiększenia zobowiązań prowadzą do zmniejszenia kapitału własnego. Koszty dzielą się na:– koszty operacyjne: powstają w związku z podstawową działalnością przedsiębiorstwa;– pozostałe koszty operacyjne: powstałe w wyniku działalności pozostałej – wartość netto sprzedanych środków trwałych, opłacone koszty sądowe, niektóre niedobory;– koszty finansowe: powstałe w wyniku działalności finansowej – wartość sprzedanych aktywów finansowych w cenie zakupu, zapłacone odsetki od kredytu. Warianty rachunku zysków i strat:– kalkulacyjny: wariant ten klasyfikuje koszty ze względu na miejsce ich powstania. Jest on możliwy w przedsiębiorstwach, które ewidencjonują koszty w układzie funkcjonalnym (konta zespołu 5) lub rodzajowym i funkcjonalnym (konta zespołu 4 i 5). N podatek dochodowy – obowiązkowe świadczenie na rzecz państwa, którego wysokość jest uzależniona od wysokości dochodu.– porównawczy: wariant ten klasyfikuje koszty ze względu na ich rodzaj. Jest on możliwy w przedsiębiorstwach, które ewidencjonują koszty w układzie rodzajowym (konta zespołu 4), lub rodzajowym i funkcjonalnym (konta zespołu 4 i 5). 3. Terminy sporządzania i zatwierdzania sprawozdań finansowych:– w jednostce, w której rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, dniem na który sporządza się sprawozdania finansowe jest 31 grudnia,– zgodnie z art. 45 ust. 1f ustawy o rachunkowości, sprawozdania finansowe sporządza się w postaci elektronicznej, – sprawozdania finansowe podpisuje w formie elektronicznej osoba posiadająca uprawnienia,– zgodnie z art. 52 ust. 1 ustawy o rachunkowości, kierownik jednostki zapewnia sporządzenie sprawozdań finansowych nie później, niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego,– termin zatwierdzenia sprawozdań finansowych wynosi 6 miesięcy od momentu bilansowego,– sprawozdania finansowe zatwierdza organ zarządzający jednostką, czyli w spółkach akcyjnych i komandytowo-akcyjnych: walne zgromadzenie, spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością: zgromadzenie wspólników, spółkach osobowych: wspólnicy,– w ciągu 15 dni od zatwierdzenia sprawozdań finansowych kierownik jednostki ma obowiązek przekazać go do odpowiedniego rejestru sądowego,– w ciągu 15 dni od zatwierdzenia sprawozdań finansowych powinno nastąpić zamknięcie ksiąg rachunkowych. 4. Zestawienie zmian w kapitale własnym – obowiązkowy element sprawozdania finansowego dla jednostek poddawanym co roku obligatoryjnie badaniu przez biegłego rewidenta. Stanowi uzupełnienie bilansu i rachunku zysków i strat. Obrazuje majątkowo-finansową sytuację jednostki, zawiera informacje na temat zmian składników kapitałów własnych w przeciągu dwóch okresów sprawozdawczych.Dane do zestawienia zmian w kapitale własnym są pozyskiwane z następujących kont księgowych: – kapitał podstawowy, – kapitał zapasowy, – kapitał rezerwowy, – kapitał z aktualizacji wyceny, – rozliczenie wyniku finansowego, – wynik finansowy.Jednostka sporządza to zestawienie według z góry określonego wzoru, jednak w przypadku, gdy dana pozycja ze sprawozdania jej nie dotyczy, może ja pominąć. Uzupełnianie przez przedsiębiorstwo danych pozycji jest również uzależnione od jej formy prawnej.W sprawozdaniu tym ujmowane są operacje gospodarcze związane z: – transakcjami kapitałowymi: dywidendy, emisja kapitału, – przychody i koszty związane z kapitałem własnym: aktualizacja wartości majątku, – przychody i koszty związane z korektami błędów oraz korektą polityki rachunkowości, – niepodzielony wynik finansowy netto z poprzednich okresów, – przychody i koszty bieżącego okresu ujęte w rachunku zysków i strat.Struktura i opis zestawienia Kapitał (fundusz) własny na początek okresu: pozycja zawiera kapitał własny na początku, jaki występuje w jednostce, następnie jest wykazywana wysokość kapitału własnego po naniesieniu korekt.W kolejnej części sprawozdania znajdują się informacje o zmianach składników kapitału własnego w bieżącym i poprzednim roku obrotowym:– kapitału podstawowego: wykazywany jest stan zgodnie z jego wysokością, jaka występuje w bilansie, na zwiększenie bądź zmniejszenie tej pozycji wpływa: należne wpłaty na kapitał, posiadane udziały bądź akcje, – kapitału zapasowego: wykazywany jest w zależności od formy prawnej przedsiębiorstwa. W spółkach akcyjnych z o. o. i komandytowo akcyjnych jest to kapitał zapasowy, natomiast w przedsiębiorstwach państwowych fundusz państwowy, a w spółdzielniach fundusz zasobowy. Na zwiększenie tego kapitału będą mieć wpływ: emisja udziałów/akcji powyżej ich wartości nominalnej, podział zysku, zbycie lub likwidacji zaktualizowanych środków trwałych, sprzedaż własnych udziałów/akcji po cenie wyższej niż cena nabycia. Na zmniejszenie wartości tego kapitału wpływają: pokrycie straty bilansowej, podwyższenie kapitału zakładowego, pokrycie straty ze sprzedaży własnych udziałów/akcji po cenie niższej niż cena nabycia.Kapitał z aktualizacji wyceny: nie jest odzwierciedleniem kapitału własnego przedsiębiorstwa, jego wartość obrazuje różnice wyceny składników majątkowych prezentowanych w bilansie. Jego wartość rośnie, gdy: rośnie wartość podlegających aktualizacji wyceny środków trwałych, wzrasta wartość długoterminowych aktywów finansowych w cenie rynkowej. Wysokość kapitału maleje, gdy: zwiększana jest rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, trwale spada cena długoterminowych aktywów finansowych wycenianych w cenie rynkowej, różnice z aktualizacji wyceny rozchodowanych środków trwałych przenoszone są na kapitał zapasowy. Zysk, strata z lat ubiegłych – niepodzielonym zyskiem z lat ubiegłych lub niepokrytą stratą koryguje się skutki zmiany polityki rachunkowości. Sprawozdanie to kończy się wynikiem netto wypracowanym przez cały rok obrotowy, pozycja ta prezentuje przewidywany stan kapitału, który będzie dzielony, lub stratę, którą jednostka będzie musiała pokryć. 5. Rachunek przepływów pieniężnych – zestawienie wszystkich przepływów pieniężnych jednostki. Obrazuje stan faktycznych wszystkich wpływów i wydatków przedsiębiorstwa, nie zawiera wartości szacunkowych jedynie te, które rzeczywiście miały miejsce.Informacje zawarte w tym sprawozdaniu są podzielone na:– działalność operacyjną – jest to pierwsza część sprawozdania, znajdują się w niej wpływy i wydatki związane z prowadzeniem podstawowej działalności jednostki. Wpływy środków pieniężnych: ze sprzedaży produkowanych wyrobów, towarów, wpływy ze sprzedaży środków trwałych, wydatki ponoszone na dostawę towarów, zakup usług, wynagrodzenie dla pracowników, składki ubezpieczeń społecznych, opłaty administracyjne; – działalność inwestycyjną – ta część sprawozdania zawiera informacje dotyczące poczynionych przez jednostkę inwestycji, wpływów z tytułu zbycia inwestycji, materialnych i niematerialnych aktywów trwałych;– działalność finansową – w tej części sprawozdania znajdują się wpływy z emisji dłużnych papierów wartościowych, kredytów i pożyczek, z wydanych udziałów lub akcji i wydatki ponoszone na udziałowców i akcjonariuszy, wykup papierów wartościowych, koszty bankowe, związane z zaciągniętym kredytem.Metody sporządzania rachunku przepływów pieniężnych: – metoda pośrednia: kwotą wyjściową w tej metodzie jest wynik finansowy netto, następnie jest on korygowany do wyniku kasowego o koszty i przychody, które nigdy nie wpłynęły w postaci środków pieniężnych do przedsiębiorstwa w okresie sprawozdawczym. Dane liczbowe do tego sprawozdania są pobierane z bilansu i rachunku zysków i strat i informacji dodatkowych. Działania jakie mają miejsce przy obliczeniach związanych z tworzeniem rachunku przepływów pieniężnych:eliminacyjne: polegają na dodaniu kosztów, które nie były wydatkami (amortyzacja, wydanie materiałów do zużycia, niezapłacone należności) uwzględnione: polegają na odjęciu wydatków, które nie były kosztem w okresie sprawozdawczym, eliminacyjne II: polegają na odjęciu przychodów, które nie wpływają na wzrost należności w bilansie, uwzględnione II: polegają na dodaniu wpływów nie związanych z przychodami.Informacje jakie muszą być zawarte w tym sprawozdaniu dotyczące działalności operacyjnej: – zysk /strata netto, – korekty – amortyzacja, zyski lub straty wynikające z różnic kursowych, odsetki, dywidendy, wynik z działalności inwestycyjnej, zmiany w rezerwach zapasów, należności i zobowiązania krótkoterminowe, – wpływy i wydatki z działalności operacyjnej (środki pieniężne pozyskane ze sprzedaży zapasów, środków trwałych, kwoty wydane na zakup materiałów, towarów). – metoda bezpośrednia: metoda ta polega na wykazaniu podstawowych wpływów i wydatków jednostki z działalności operacyjnej jako osobnych pozycji w rachunku przepływów pieniężnych. Przepływy te są następnie sumowane co daje kwotę netto przepływów z działalności operacyjnej. W tej metodzie są wykazywane głównie: wpływy z podstawowej działalności operacyjnej (sprzedaż wyrobów gotowych, towarów, usług) oraz z pozostałej działalności operacyjnej (sprzedaż środków trwałych, otrzymanie dotacji), wydatki na zakup towarów, usług, na wypłatę wynagrodzeń, zapłatę ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych.Sporządzając rachunek przepływów pieniężnych tą metodą, informacje można uzyskać na dwa sposoby: – bezpośrednio: korzystając z kont księgowych takich jak: Kasa, Rachunek bieżący, Inne środki pieniężne, – pośrednio: korygując wartość sprzedaży i koszty działalności operacyjnej o kwoty z bilansu, znajdujące w rozrachunkach, zapasach i innych pozycjach niepieniężnych.Stosowanie tej metody daje możliwość prezentacji struktury wpływów i wydatków z działalności operacyjnej oraz dostarcza informacji potrzebnych do określenia przyszłych wpływów i wydatków działalności operacyjnej, które są niedostępne w metodzie pośredniej.Stosowanie metody bezpośredniej nie zwalnia jednostki z prezentacji przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej metodą pośrednią, które muszą się znajdować w dziale 3 informacji dodatkowych.