E-materiały do kształcenia zawodowego

Dobór odzieży ochronnej i środków ochrony indywidualnej

BPO.01. Zarządzanie bezpieczeństwem w środowisku pracy - Technik bezpieczeństwa i higieny pracy 325509

bg‑azure

Środki ochrony indywidualnej

ATLAS INTERAKTYWNY

9

Spis treści

1

Podział środków ochrony indywidualnej ze względu na ich konstrukcję

2

Środki ochrony głowy

R6uTxwwVRxI131
Ilustracja zatytułowana jest Środki ochrony głowy. Przedstawia podział środków ochrony głowy. Każdy z nich jest opatrzony ilustracją poglądową. Wymienione środki ochrony głowy: hełmy ochronne, hełmy ochronne z dodatkowym wyposażeniem do prac na wysokości, czapki i kapelusze. Hełm ochronny wykonany jest z żółtego tworzywa sztucznego i dopasowany jest do kształtu głowy. Hełm z dodatkowym wyposażeniem jest wykonany z białego tworzywa i posiada specjalne paski służące do zapięcia, tak aby hełm nie spadał z głowy. Czapka wykonana jest z białego materiału. Posiada daszek z przodu i siatkę z tyłu. Przykładowy kapelusz jest zabudowany, a w przedniej części posiada siatkę ochronną. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.
  1. Zasady użytkowania
    Środków ochrony głowy należy używać zgodnie z przeznaczeniem, ze względu na rodzaj pracy, przy których ich stosowanie wymagane:
    • hełmy ochronne powinny być używane podczas:
    1. prac budowlanych, zwłaszcza na rusztowaniach i w ich sąsiedztwie, przy wznoszeniu i demontażu szalowania, przy rozbiórkach obiektów budowlanych, podczas prac montażowych i instalacyjnych,
    2. prac na mostach, konstrukcjach stalowych, masztach, wieżach, stalowych konstrukcjach hydraulicznych, wielkich piecach, w stalowniach, walcowniach, dużych zbiornikach i rurociągach, stacjach energetycznych, podczas prac remontowo-montażowych przy kotłach i ich instalacjach,
    3. prac ziemnych i skalnych, prac w wykopach, rowach, szybach i tunelach,
    4. prac w podziemnych wyrobiskach, kopalniach odkrywkowych, przy wydobywaniu węgla i innych surowców mineralnych,
    5. prac z materiałami wybuchowymi,
    6. prac przy wielkich piecach, w zakładach przeróbki rud, kuźniach i odlewniach metali,
    7. prac w sąsiedztwie urządzeń do podnoszenia, dźwigów i przenośników,
    8. prac przy piecach przemysłowych,
    9. prac w stoczniach okrętowych,
    10. prac manewrowych na kolei.
    • Nakrycia głowy powinny być używane podczas:
    1. prac w narażeniu na działanie pyłów toksycznych albo substancji żrących lub drażniących,
    2. przenoszenia, na głowie lub ramionach, półtuszy zwierzęcych, skór lub innych produktów podatnych na gnicie, pochodzących z uboju zwierząt, paczek z niezdezynfekowanymi kawałkami materiału lub substancjami pochodzenia zwierzęcego - nawet, jeśli są suche, mogących być źródłem infekcji - w tym worki z kośćmi lub porożem oraz paczki zawierające włosie, wełnę lub skóry,
    3. prac w kanałach ściekowych, rowach, podziemnych kryptach, studzienkach, cysternach, kadziach, zbiornikach lub innych podobnych miejscach, zanieczyszczonych osadami albo odpadami z jakichkolwiek substancji lub opanowanych przez robactwo,
    4. prac na zewnątrz pomieszczeń - w narażeniu na deszcz albo działanie niskiej lub wysokiej temperatury,
    5. prac w komorach chłodniczych,
    6. prac, przy których włosy pracowników są narażone na wciągnięcie przez ruchome części maszyn lub urządzeń mechanicznych,
    7. prac w narażeniu na działanie substancji rakotwórczych.
    Środki ochrony głowy należy konserwować, czyli dokonywać codziennych i okresowych przeglądów. Niesprawne, zużyte środki ochrony głowy należy wycofać z eksploatacji.
Środki ochrony głowy
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3

Sprzęt ochrony układu oddechowego

R1cwHF7sy1qrq1
Ilustracja zatytułowana jest Sprzęt ochrony układu oddechowego. Przedstawia podział sprzętu ochronnego układu oddechowego. Każdy z nich jest opatrzony ilustracją poglądową. Wymienione środki ochrony układu oddechowego to: półmaski jednorazowe ochronne, półmaski, maski pełne oraz półmaski wielokrotnego użytku. Najprostsza jest jednorazowa półmaska ochronna. Składa się z prostokątnego kawałka materiału i dwóch elastycznych sznurków służących do założenia maseczki za uszy. Półmaski wykonane są z tworzywa i dopasowane kształtem do twarzy. Posiadają elastyczne gumki do założenia oraz napisy informacyjne na powierzchni. Maski pełne zakrywają całą twarz. Składają się z filtrów, szyby, pasków mocujących i hełmu. Półmaski wielokrotnego użytku ochraniają tylko usta i nos. Składają się z wymiennych filtrów oraz pasków mocujących. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.
  1. Zasady użytkowania
    Środków ochrony układu oddechowego należy używać zgodnie z przeznaczeniem – podczas przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony układu oddechowego. Są to wszystkie prace w warunkach ryzyka narażenia na zanieczyszczenie powietrza czynnikami szkodliwymi lub w warunkach niedoboru tlenu w powietrzu, w tym w szczególności:
    1. prace w zbiornikach, w ograniczonym obszarze i w gazowych piecach przemysłowych, gdzie może występować szkodliwy gaz lub niedobór tlenu,
    2. prace w narażeniu na wdychanie szkodliwych pyłów, gazów, par lub dymu,
    3. prace w sąsiedztwie otworów spustowych wielkich pieców, gdzie mogą występować opary metali ciężkich,
      4. prace w sąsiedztwie konwerterów gazowych i przewodów gazowych wielkich pieców,
    4. prace przy wykładaniu pieców i kadzi, gdzie może występować zapylenie,
    5. prace w chłodniach, gdzie istnieje niebezpieczeństwo wycieku czynnika chłodniczego,
      6. prace w szybach, kanałach ściekowych i innych obiektach podziemnych połączonych kanałami,
    6. prace w narażeniu na działanie substancji rakotwórczych.

    Środki ochrony układu oddechowego wielokrotnego użytku powinny zostać sprawdzone każdorazowo przed rozpoczęciem prac. Jednorazowe, zużyte lub zniszczone środki ochrony układu oddechowego należy wyrzucić.
Sprzęt ochrony układu oddechowego
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

4

Środki ochrony słuchu

R19G26FCPewFw1
Ilustracja zatytułowana jest Środki ochrony słuchu. Przedstawia podział środków ochrony słuchu. Każdy z nich jest opatrzony ilustracją poglądową. Wymienione środki to: nauszniki przeciwhałasowe, wkładki przeciwhałasowe, wkładki przeciwhałasowe na opasce oraz ochronniki słuchu. Nauszniki mają formę podobną do słuchawek i mogą być na stałe zamocowane na hełmie ochronnym. Wkładki mają formę niewielkich stożków, które kształtem dopasowane są do ucha. Wkładki na opasce oraz ochronniki pozwalają na powieszenie ich na szyi. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.
  1. Zasady użytkowania
    Środki ochrony słuchu powinny być używane zgodnie z przeznaczeniem, w szczególności do:
    1. prac przy obsłudze pras do metalu,
    2. prac przy użyciu narzędzi pneumatycznych,
    3. prac obsługi naziemnej na lotniskach,
    4. prac przy wbijaniu pali,
    5. cięcia drewna przy użyciu pilarki tarczowej lub pilarki z piłą łańcuchową.

    Nauszniki przeciwhałasowe należy czyścić i dokonywać przeglądu przed użyciem. Jednorazowe wkładki przeciwhałasowe należy wyrzucić po każdym użyciu.
Środki ochrony słuchu
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

5

Środki ochrony oczu i twarzy

RH8Xqshzs2ejK1
Ilustracja zatytułowana jest Środki ochrony oczu i twarzy. Przedstawia podział środków ochrony oczu i twarzy. Każdy z nich jest opatrzony ilustracją poglądową. Wymienione środki to: automatyczne maski spawalnicze, osłony dla spawaczy, całe zestawy ochronne twarzy i oczu, przyłbice ochronne, ekrany oraz gogle ochronne. Maska spawalnicza wykonana jest z metalu, ma kanciasty kształt i niewielką prostokątną szybkę. Osłona dla spawaczy wykonana jest ze specjalnego materiału i okrywa głowę oraz ramiona. Zestaw ochronny składa się z hełmu, do którego przymocowane są nauszniki przeciwhałasowe oraz przyłbica ochronna. Przyłbica może występować jako samodzielny środek ochronny. W takim przypadku składa się z obręczy do założenia na głowę i przezroczystej części chroniącej twarz. Ochronę oczu zapewniają gogle z tworzywa sztucznego, które mają zabudowane boki, dzięki czemu do oczu nie dostanie się żaden pył. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.
  1. Zasady użytkowania
    Środków ochrony oczu i twarzy należy używać podczas:
    1. prac, przy których oczy są narażone na kontakt z substancjami o wyraźnym działaniu drażniącym wzrok, takimi jak pył paku, pył węglowy i inne cząsteczki lub opary substancji żrących,
    2. spawania lub cięcia metali przy pomocy palnika lub łuku elektrycznego,
    3. prac z laserami,
    4. obserwowania intensywnych punktów świetlnych, w tym wnętrza pieca lub substancji silnie rozżarzonych, takich jak roztopiona stal albo szkło,
    5. prac wymagających zastosowania promieni podczerwonych lub wywołujących intensywne promieniowanie cieplne,
    6. prac wymagających użycia lamp łukowych lub innych źródeł promieniowania ultrafioletowego,
    7. szlifowania na sucho, oczyszczania lub usuwania kamienia kotłowego przy użyciu młota oraz innych prac powodujących rozpryskiwanie, w wyniku których do oczu mogą przedostać się ostre cząsteczki, stopione metale lub żrące płyny,
    8. prac przy maszynach do obróbki skrawaniem materiału, podczas której powstają wióry odpryskowe,
    9. prac w narażeniu na działanie substancji rakotwórczych,
    10. prac przy rozpylaniu płynów,
    11. prac z kwasami i roztworami żrącymi, środkami odkażającymi i substancjami do usuwania korozji.
    Należy pamiętać, że środków ochrony oczu i twarzy należy używać zgodnie z przeznaczeniem, a ich obowiązkowe przeglądy wynikają z instrukcji producenta.
Środki ochrony oczu i twarzy
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

6

Środki ochrony rąk

R1ECOgaImybk51
Ilustracja zatytułowana jest Środki ochrony rąk. Przedstawia podział środków ochrony rąk. Każdy z nich jest opatrzony ilustracją poglądową. Wymienione środki to: rękawice ochronne, rękawice jednorazowe, ochraniacze dłoni, ochraniacze nadgarstka i przedramienia - rękaw antyprzepięciowy oraz ochraniacze łokcia. Rękawice ochronne wykonane są z grubego materiału i posiadają wzmocnienia na palcach. Rękawice jednorazowe wykonane są z elastycznego tworzywa sztucznego i przylegają do dłoni. Ochraniacze dłoni zabezpieczają ich wewnętrzną część. Mocowane są za pomocą paska na palcach oraz zapięcia na nadgarstku. Ochraniacze nadgarstka zakładane są na nadgarstek i przedramię. Mają wycięcie na duży palec. Ochraniacze łokcia to opaski zakładane na łokcie z dodatkowymi wzmocnieniami. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.
  1. Zasady użytkowania
    Środki ochrony rąk należy stosować podczas:
    1. prac z użyciem przedmiotów lub materiałów ostrych, tnących, kłujących, parzących lub szczególnie chropowatych, jak też innych przedmiotów lub materiałów, narażających pracowników na uszkodzenia rąk, z wyłączeniem prac przy obsłudze maszyn, przy których istnieje niebezpieczeństwo wciągnięcia rękawicy,
    2. spawania lub cięcia metali przy pomocy łuku elektrycznego i wszelkich innych czynności, które wymagają użycia lamp łukowych lub innych źródeł promieniowania ultrafioletowego,
    3. oczyszczania odlewów, piaskowania lub śrutowania jakichkolwiek przedmiotów oraz odlewania stopionych metali,
    4. prac, przy których przedramiona są narażone na poranienie lub rozpryskiwanie materiałów żarzących się,
    5. cięcia mięsa i usuwania kości za pomocą noży,
    6. przenoszenia ładunków o wysokiej temperaturze,
    7. prac narażających pracowników na działanie niebezpiecznych dla zdrowia substancji chemicznych i biologicznych,
    8. prac, przy których ręce pracowników narażone są na kontakt z substancjami toksycznymi, żrącymi lub drażniącymi,
    9. prac, które narażają pracowników na działanie substancji rakotwórczych,
    10. prac, przy których ręce pracowników są narażone na kontakt z zainfekowanymi zwierzętami lub padliną, szczątkami zwierząt lub substancjami pochodzenia zwierzęcego nienadającymi się do spożycia, w tym w miejscach przeznaczonych do rozbioru półtuszy zwierzęcych i laboratoriach biologicznych,
    11. prac w kontakcie ze zwłokami lub z substancjami z nich pochodzącymi,
    12. prac przy ściekach i innych instalacjach kanalizacyjnych oraz czynności związanych z ręcznym czyszczeniem rur i zbiorników lub innych czynności wymagających kontaktu rąk ze ściekami,
    13. prac w kontakcie z brudną bielizną lub brudną odzieżą, szmatami i starymi, niezdezynfekowanymi ubraniami lub śmieciami,
    14. wszelkich prac, podczas których ręce są narażone na kontakt z substancjami mogącymi zawierać zarazki,
    15. prac w komorach chłodniczych.
    Środki ochrony rąk muszą być używane zgodnie z przeznaczeniem i instrukcją producenta. Jednorazowe środki ochrony rąk należy wyrzucać po każdym użyciu.
Środki ochrony rąk
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

7

Środki ochrony nóg

RDne1ghRMSjMC1
Ilustracja zatytułowana jest Środki ochrony nóg. Przedstawia podział środków ochrony nóg. Każdy z nich jest opatrzony ilustracją poglądową. Wymienione środki to: kalosze ochronne, trzewiki ochronne, półbuty ochronne, sandały ochronne, skarpety ochronne, ochraniacze kolana, ochraniacze goleni, ochraniacze uda i getry. Kalosze wykonane są z gumy i mają wysokie cholewki. Trzewiki ochronne to wiązane buty do kostki. Półbuty ochronne to wiązane buty pod kostkę ze wzmocnieniem w przedniej części. Sandały ochronne nie okrywają całej stopy. Skarpety ochronne są stosunkowo długie i przylegają do stopy. Ochraniacze na kolana składają się z płytki chroniącej kolano oraz dwóch pasków służących do przypięcia ochraniacza. Ochraniacze goleni nakładane są na buty i okrywają łydkę. Ochraniacze uda to płyty chroniące zewnętrzne boki ud. Getry to rodzaj elastycznych spodni, które dopasowują się do kształtu ciała. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.
  1. Zasady użytkowania
    Środki ochrony nóg należy stosować podczas:
    1. prac przy rozbiórce, prac budowlanych, przy wznoszeniu rusztowań, przy deskowaniu lub zdejmowaniu deskowania konstrukcji betonowych oraz innych prac na budowie, podczas których pracownicy narażeni są na zranienie stóp przez gwoździe lub ostre przedmioty,
    2. prac na mostach, konstrukcjach stalowych, masztach, wieżach i dźwigach,
    3. prac przy wielkich piecach, w stalowniach, walcowniach, stacjach energetycznych, dużych zbiornikach i rurociągach,
    4. prac w kopalniach odkrywkowych, przy wydobywaniu węgla, przy wybieraniu i obróbce materiałów skalnych,
    5. oczyszczania odlewów oraz piaskowania lub śrutowania jakichkolwiek przedmiotów,
    6. prac w kuźniach lub przy odlewaniu stopionych metali,
    7. prac w narażeniu na kontakt nóg z bardzo gorącymi lub bardzo zimnymi materiałami,
    8. prac w komorach chłodniczych,
    9. prac przy wytwarzaniu i obróbce szkła płaskiego i szklanych pojemników,
    10. prac formierskich podczas produkcji wyrobów ceramicznych i materiałów budowlanych,
    11. prac remontowych i renowacyjnych,
    12. prac w stoczniach oraz prac manewrowych na kolei,
    13. transportu i magazynowana ciężkich elementów, których upadek na stopę może spowodować jej zranienie,
    14. prac w narażeniu na ryzyko upadku z wysokości na skutek ześlizgnięcia, w tym prac na dachu,
    15. prac z użyciem pilarki łańcuchowej, w tym przycinania i ścinania drzew,
    16. prac w kanałach ściekowych, rowach, podziemnych kryptach, studzienkach, cysternach, kadziach, zbiornikach, stawach, ciekach wodnych lub innych podobnych miejscach, zawierających ciecze lub błoto,
    17. prac, przy których możliwe jest wylanie lub wyciek cieczy, w których pracownicy narażeni są na zamoczenie stóp przez te ciecze, w tym w pływalniach lub myjniach,
    18. prac w narażeniu na zanieczyszczenie stóp substancjami toksycznymi, żrącymi lub drażniącymi,
    19. prac w narażeniu na zanieczyszczenie stóp substancjami organicznymi, podatnymi na gnicie lub odpadami.
    Środków ochrony nóg należy używać zgodnie z przeznaczeniem i instrukcją producenta. Po wyczyszczeniu należy przechowywać je w czystych, suchych szafkach.
Środki ochrony nóg
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

8

Środki ochrony przed upadkiem z wysokości

RP3ybYyejIZTJ1
Ilustracja zatytułowana jest Środki ochrony przed upadkiem z wysokości. Przedstawia podział środków ochrony przed upadkiem z wysokości. Każdy z nich jest opatrzony ilustracją poglądową. Wymienione środki to: uprzęże, w tym szelki bezpieczeństwa i pasy biodrowe; linki bezpieczeństwa; amortyzatory; urządzenia samohamowne. Uprzęże składają się z pasków o różnej szerokości i grubości, które zakłada się na ramiona, tors i pas. Linki bezpieczeństwa składają się z linki oraz metalowych zatrzasków w formie karabińczyków. Amortyzatory to tekstylne taśmy, które na końcu posiadają zaczepy w formie karabińczyków. Urządzenie samohamowne składa się z obudowy i zabudowanego łańcucha zakończonego karabińczykiem. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem.
  1. Zasady użytkowania
    Tekst
    Środków ochrony przed upadkiem z wysokości należy używać podczas:
    1. prac na rusztowaniach,
    2. montażu elementów prefabrykowanych,
    3. prac na masztach i słupach,
    4. w kabinach wysokich dźwigów,
    5. w wysoko położonych kabinach urządzeń magazynowych,
    6. na wieżach wiertniczych, masztach, czworonogach i trójnogach,
    7. w szybach i kanałach ściekowych.
Środki ochrony przed upadkiem z wysokości
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

10

Odzież ochronna

RGgamBgnwZZWB1
Ilustracja zatytułowana jest Odzież ochronna. Przedstawia podział odzieży ochronnej. Każdy z rodzajów jest opatrzony ilustracją poglądową. Wymienione elementy odzieży ochronnej to: kurtki ochronne, spodnie, fartuchy ochronne, kamizelki ostrzegawcze, kurtki ostrzegawcze, kombinezony, peleryny i ochrony barku. Przykładowa kurtka ochronna posiada długie rękawy, kieszenie na wysokości klatki piersiowej i kołnierz. Spodnie są długie, a na końcu nogawek posiadają jaskrawe paski. Fartuch ochronny jest długi i posiada długie rękawy. Zwykle jest biały. Kamizelki ostrzegawcze to jaskrawe bezrękawniki z odblaskowymi paskami zwiększającymi widoczność. Kurtki ostrzegawcze posiadają długie rękawy i wykonane są z jaskrawego materiału. Posiadają także odblaskowe paski zwiększające widoczność. Kombinezony to odzież złożona z połączonych w jedną całość spodni, kurtki i kaptura. Stanowią szczelne zabezpieczenie przed szkodliwymi substancjami. Peleryna to luźna narzuta z kapturem, wykonana zwykle z jaskrawego tworzywa sztucznego, które nie przepuszcza wody. Ochrona barku ma formę kurtki z dodatkowym wzmocnieniem w górnej części, które osłania barki. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.
  1. Zasady użytkowania
    Odzieży ochronnej należy używać podczas prac stwarzających ryzyko dla zdrowia lub bezpieczeństwa pracowników, w których narażeni są na działanie wody, czynników chemicznych, pyłowych, mechanicznych i biologicznych oraz wysokie i niskie temperatury, w szczególności podczas:
    1. prac w narażeniu na działanie szkodliwych dla zdrowia substancji chemicznych i biologicznych oraz pyłów,
    2. prac w narażeniu na działanie substancji rakotwórczych,
    3. prac w kanałach ściekowych, rowach, podziemnych kryptach, studzienkach, cysternach, kadziach, zbiornikach lub innych podobnych miejscach – w narażeniu na kontakt z wilgotnymi lub mokrymi ściankami,
    4. prac na zewnątrz pomieszczeń – w narażeniu na deszcz lub chłód,
    5. prac w pomieszczeniach o bardzo niskiej temperaturze, w tym w komorach chłodniczych,
    6. przenoszenia ładunków o wysokiej temperaturze lub przebywania w ich pobliżu oraz prac w wysokiej temperaturze (pochodzenia technologicznego),
    7. spawania, kucia oraz odlewania metali,
    8. prac stwarzających ryzyko zapalenia odzieży od płomienia, gorących odprysków metali lub żużla,
    9. prac w kontakcie z przedmiotami o szorstkich powierzchniach, ostrych krawędziach i innych, stwarzających ryzyko urazu,
    10. oczyszczania odlewów, piaskowania albo śrutowania wyrobów,
    11. prac narażających na zamoczenie ciała lub przesiąknięcie odzieży w wyniku stosowania wody, roztworów, kąpieli, mas ciekłych, olei, tłuszczów lub innych substancji płynnych, wilgotnych, oleistych lub tłustych,
    12. prac w narażeniu na zanieczyszczenie ciała odpadami oraz substancjami podatnymi na gnicie lub zainfekowanymi, w tym w zakładach oczyszczania miasta, zakładach zajmujących się opróżnianiem szamb lub zbiorników na gnojówkę, w laboratoriach biologicznych, w ubojniach, rzeźniach, wytwórniach konserw mięsnych lub rybnych, zakładach przetwórstwa podrobów i wszelkich innych prac, przy których istnieje ryzyko podobnych zanieczyszczeń,
    13. prac, podczas których pracownicy muszą być dobrze widoczni, w tym wykonywanych na torach kolejowych, w miejscach o wzmożonym ruchu pojazdów, w transporcie dołowym kopalń i w transporcie wewnątrzzakładowym.
Odzież ochronna
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

11

Środki izolujące cały organizm

Rtt9GUcNK3ZyF1
Ilustracja zatytułowana jest Środki izolujące cały organizm. Wymienia na przykład środki ognioodporne. Są one zilustrowane zdjęciem, które przedstawia dwóch strażaków w szczelnych, srebrnych kombinezonach, które zakrywają całe ciało włącznie z głową. Na dłoniach mają dodatkowo rękawice ochronne, a na nogach buty ochronne. Obaj trzymają podwójny wąż strażacki, a jeden z nich kieruje strumień w stronę ognia. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.
  1. Zasady użytkowania
    Środków izolujących cały organizm należy używać, gdy zagrożenie stwarzają czynniki szkodliwe i niebezpieczne fizyczne, biologiczne, chemiczne i psychofizyczne. Należy je stosować zgodnie z przeznaczeniem i wytycznymi producenta.
Środki izolujące cały organizm
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

12

Środki chroniące przed utonięciem

R18V4YY3bRu5R1
Ilustracja zatytułowana jest Środki chroniące przed utonięciem. Przedstawia podział tych środków. Każdy z rodzajów jest opatrzony ilustracją poglądową. Wymienione środki to: kamizelki ratunkowe, koła i deski ratunkowe, łodzie ratunkowe. Kamizelki ratunkowe są z pomarańczowego materiału, posiadają czarne paski i zapięcie z przodu Dodatkowo na wysokości klatki piersiowej są dwa paski odblaskowe. Kamizelki wykonane są ze specjalnego materiału, który w razie wpadnięcia do wody ułatwia utrzymanie się na jej powierzchni. Koła i deski ratunkowe wykonane są z czerwonego lub pomarańczowego tworzywa sztucznego. Dzięki swojej budowie ułatwiają utrzymanie się na powierzchni wody. Łódź ratunkowa budową nie różni się od zwykłej łodzi. Jest natomiast pomalowana na jaskrawy, pomarańczowy kolor. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.
  1. Zasady użytkowania
    Środki chroniące przed utonięciem należy stosować przy wszystkich pracach, w których istnieje ryzyko utonięcia. Dotyczy to organizowania i prowadzenia robót na wodzie, w wodzie oraz w kesonach. Roboty te są zaliczane do prac szczególnie niebezpiecznych.
    W trakcie robot prowadzonych na wodzie, w wodzie oraz w kesonach zabrania się zdejmowania kamizelek ratunkowych oraz przekraczania maksymalnego obciążenia łodzi. Środki chroniące przed utonięciem należy stosować zgodnie z przeznaczeniem i instrukcją producenta.
Środki chroniące przed utonięciem
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

13

Podział środków ochrony indywidualnej ze względu na właściwości ochronne

14

Ochrona przed czynnikami chemicznymi i pyłami przemysłowymi

RqqYsyIfIey1k1
Ilustracja zatytułowana jest Ochrona przed czynnikami chemicznymi i pyłami przemysłowymi. W centrum jest zdjęcie przedstawiające osobę w kombinezonie ochronnym, kaloszach, masce gazowej i okularach ochronnych. Na białym kombinezonie założona jest uprząż złożona z czerwonych pasów. Do uprzęży przyczepione są dwa karabińczyki z linami. Osoba znajduje się w pomieszczeniu magazynowym i przyklęka przy butelce z nieokreśloną substancją chemiczną. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.
  1. Zasady używania
    Środki te stanowią ochronę przed czynnikami chemicznymi, występującymi w postaci gazów, par, cieczy i pyłów. Środki ochrony indywidualnej są stosowane w przypadku katastrof chemicznych, w branży farmaceutycznej, rolnictwie, w pracach lakierniczych, a także przy pracach z azbestem. Często środki te noszą nazwę chemoodpornych, kwasoodpornych lub chemicznych.

    Przykładowa praca: usuwanie azbestu na dachu.
    Środki ochrony indywidualnej:
    • hełmy ochronne,
    • kombinezony ochronne,
    • zestawy asekuracyjne,
    • półmaski ochronne,
    • rękawice ochronne,
    • obuwie ochronne,
    • okulary ochronne.
Ochrona przed czynnikami chemicznymi i pyłami przemysłowymi
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

15

Ochrona przed czynnikami biologicznymi

RCCzuoTMKEpfz1
Ilustracja zatytułowana jest Ochrona przed czynnikami biologicznymi. W centrum jest zdjęcie przedstawiające osobę w białym fartuchu i maseczce na twarzy, która zakłada na głowę biały czepek. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.
  1. Zasady używania
    Środków ochrony indywidualnej chroniących przed czynnikami biologicznymi należy używać w celu ochrony przed wirusami, pasożytami, grzybami itp. Powinny być stosowane:
    • w oczyszczalniach ścieków i zakładach wodociągowych,
    • w pracach rolniczych,
    • w zakładach produkcji żywności,
    • w laboratoriach diagnostycznych,
    • w podmiotach medycznych leczniczych,
    • w lecznicach weterynaryjnych,
    • w stacjach dializ.
    Środki chroniące przed czynnikami biologicznymi muszą być używane zgodnie z przeznaczeniem i instrukcją producenta. Jednorazowe i zużyte środki ochrony należy natychmiast wyrzucić do odpowiedniego pojemnika na odpady zakaźne.

    Przykładowe stanowisko pracy: lekarz chirurg.
    Środki ochrony indywidualnej:
    • półmaski ochronne,
    • przyłbice ochronne,
    • kombinezony chroniące przed czynnikami biologicznymi,
    • obuwie ochronne,
    • rękawice ochronne.
Ochrona przed czynnikami biologicznymi
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

16

Ochrona przed czynnikami termicznymi

R5baBkqdEjoMU1
Ilustracja zatytułowana jest Ochrona przed czynnikami termicznymi. W centrum jest zdjęcie przedstawiające dwóch strażaków w srebrnych kombinezonach ochronnych oraz czerwonych hełmach z opuszczonymi przyłbicami. Na dłoniach mają rękawice ochronne. Obaj trzymają wąż strażacki. Jeden z nich kieruje strumień wody w stronę ognia. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.
  1. Zasady używania
    Środki ochrony indywidualnej przed czynnikami termicznymi powinny chronić pracownika przed krótkotrwałym zetknięciem się z ogniem lub gorącą powierzchnią oraz przynajmniej jednym rodzajem czynnika gorącego, takiego jak ciepło konwekcyjne, promieniowanie cieplne lub duże rozpryski stopionego metalu. Środki te powinny być stosowane przez hutników, spawaczy oraz straż pożarną. Odzieży należy używać zgodnie z przeznaczeniem i wytycznymi producenta.

    Przykładowe stanowisko pracy: strażak.
    Środki ochrony indywidualnej:
    • kombinezony ognioodporne,
    • maski ognioodporne,
    • rękawice ognioodporne,
    • obuwie ochronne.
Ochrona przed czynnikami termicznymi
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

17

Ochrona przed czynnikami mechanicznymi

R9Ck9MfrR4SNN1
Ilustracja zatytułowana jest Ochrona przed czynnikami mechanicznymi. W centrum jest zdjęcie przedstawiające mężczyznę w pomarańczowym kombinezonie ochronnym, z założonymi ochraniaczmi na kolana, przyłbicą, maską i słuchawkami. Na dłoniach ma rękawice ochronne. Znajduje się w warsztacie i przycina za pomocą szlifierki kątowej metalowy kątownik. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.
  1. Zasady używania
    Środki ochrony indywidualnej przed czynnikami mechanicznymi powinny ochronić pracownika przed przecięciem, przekłuciem, otarciem lub wciągnięciem w wirujące elementy maszyn. Odzież ostrzegawcza nie zapewnia ochrony przed poruszającymi się maszynami transportowymi, ale zmniejsza ryzyko kolizji. Środków należy używać zgodnie z przeznaczeniem i wytycznymi producenta. Zniszczone zużyte środki ochrony należy wyrzucić.

    Przykładowe stanowisko pracy: pracownik budowlany.
    Środki ochrony indywidualnej:
    • hełmy ochronne,
    • przyłbice ochronne,
    • obuwie ochronne,
    • odzież ochronna odblaskowa.
Ochrona przed czynnikami mechanicznymi
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

18

Ochrona przed promieniowaniem optycznym

Rx6J4Emiv1owS1
Ilustracja zatytułowana jest Ochrona przed promieniowaniem optycznym. W centrum jest zdjęcie przedstawiające mężczyznę, który spawa metalowe elementy. W trakcie tego procesu wydobywają się iskry i ostre, jasne światło. Mężczyzna ubrany jest w koszulę i spodnie robocze. Ma założony kombinezon ochronny na przednią część ciała. Na dłoniach ma grube rękawice ochronne, a na głowie maskę spawalniczą. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.
  1. Zasady używania
    Środki ochrony przed promieniowaniem optycznym powinny ochronić pracownika przed promieniowaniem spawalniczym, laserowym, podczerwienią i nadfioletem. Są to środki ochrony oczu i twarzy. Należy używać ich zgodnie z przeznaczeniem i wytycznymi producenta. Podlegają konserwacji i powinny być przechowywane w czystych, suchych szafkach.

    Przykładowe stanowisko pracy: spawacz.
    Środki ochrony indywidualnej:
    • maski spawalnicze,
    • fartuchy spawalnicze,
    • obuwie ochronne,
    • rękawice ochronne.
Ochrona przed promieniowaniem optycznym
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

19

Ochrona przed czynnikami atmosferycznymi (o charakterze ekstremalnym)

RloMOwUsxTl9T1
Ilustracja zatytułowana jest Ochrona przed czynnikami atmosferycznymi o charakterze ekstremalnym. W centrum jest zdjęcie przedstawiające mężczyznę, który wykonuje roboty drogowe. Ubrany jest w jaskrawą kurtkę i spodnie ochronne. Obie części stroju posiadają odblaskowe paski zwiększające widoczność. Na nogach mężczyzna ma buty ochronne, a na głowie czapkę z daszkiem. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.
  1. Zasady używania
    Jednym z zagrożeń dla pracowników pracujących na otwartej przestrzeni jest zarówno intensywne promieniowanie słoneczne, jak również ujemne temperatury. Z takimi zagrożeniami może się spotkać na przykład pracownik budowlany pracujący przy budowie dróg i autostrad. Dlatego też należy zapewnić mu okulary z filtrem przeciwsłonecznym, rękawice ciepłochronne chroniące przed odmrożeniem, zwłaszcza palców u rąk oraz odzież ciepłochronną, która powinna być odblaskowa.
    Środków ochronnych należy używać zgodnie z przeznaczeniem i wytycznymi producenta. Środki zniszczone, zużyte należy natychmiast wymienić na nowe.
Ochrona przed czynnikami atmosferycznymi (o charakterze ekstremalnym)
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

20

Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym

RM85T8VxOSMK41
Ilustracja zatytułowana jest Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym. W centrum jest zdjęcie przedstawiające mężczyznę, który znajduje się w koszu wysięgnika przy słupie z instalacją elektryczną. Ma założoną uprząż, chroniącą przed upadkiem. Na głowie posiada kask ochronny. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.
  1. Zasady używania
    Pracownik narażony na porażenie prądem elektrycznym powinien być wyposażony w odzież elektroizolacyjną, która właściwie izoluje przed napięciem. Przy liniach wysokiego napięcia pracownik powinien być wyposażony w odzież prądoprzewodzącą:
    • prądoprzewodzący ubiór ochronny,
    • prądoprzewodzące rękawice,
    • prądoprzewodzący hełm ochronny,
    • buty z podeszwą prądoprzewodzącą.
    Środków należy używać zgodnie z przeznaczeniem i wytycznymi producenta. Środki zużyte, zniszczone należy wymienić na nowe.
Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

21

Ochrona przed zagrożeniami związanymi z pracą w środowisku zagrożonym wybuchem

RImEMPU5JLDF41
Ilustracja zatytułowana jest Ochrona przed zagrożeniami związanymi z pracą w środowisku zagrożonym wybuchem. W centrum jest zdjęcie przedstawiające metalową beczkę, która ma zamknięte wieko w górnej części. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.
  1. Zasady używania
    Środków ochrony przed zagrożeniami związanymi z pracą w środowisku zagrożonym wybuchem należy używać zgodnie z wytycznymi pracodawcy, w zależności od miejsca rodzaju strefy zagrożonej wybuchem, rodzaju składowanych materiałów oraz wytycznych producenta.
    W środowiskach pracy zagrożonych wybuchem zabrania się wykonywania czynności, które mogą prowadzić do przypadkowego wybuchu lub zapłonu, używania otwartego ognia, palenia tytoniu, przechowywania przedmiotów łatwopalnych, a także przebywania osób nieupoważnionych.

    Przykładowe stanowisko pracy: magazynier.
    Środki ochrony indywidualnej:
    • kombinezony chemoodporne,
    • obuwie ochronne,
    • rękawice chemoodporne,
    • maski ochronne.
Ochrona przed zagrożeniami związanymi z pracą w środowisku zagrożonym wybuchem
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Powiązane ćwiczenia

  • 5. Zastosowania środków ochrony indywidualnej
    Wielokrotny wybór
    5. Zastosowania środków ochrony indywidualnej
    R13ZijV8O1sW11
    Wskaż wszystkie poprawne odpowiedzi dotyczące środków ochrony indywidualnej i ich zastosowania.
Rodzaje środków ochrony indywidualnej
Bądź bezpieczny w pracy – odpowiedzialnie korzystaj z środków ochrony indywidualnej