Najbardziej rozpowszechniony na Ziemi gatunek ssaka żyje na wszystkich kontynentach, pojawia się na najwyższych szczytach i w najgłębszych rowach oceanicznych. Niektóre osobniki dużo czasu spędzają pod ziemią, inne – pod wodą albo na wodzie, a jeszcze inne – w powietrzu lub w kosmosie. Tym ssakiem jest człowiek. Pozostałe ssaki również opanowały wszelkie możliwe środowiska – to jedyne kręgowce spotykane w powietrzu, w wodzie, na ziemi i pod nią.
R6UrVH2gNFf9C
Fotografia przedstawia samicę dzika, która leży na prawym boku. Od strony jej brzucha widoczne są cztery małe dziki ssące mleko. Samica ma szarą sierść. Małe dziki mają sierść w brązowe paski.
Samica dzika karmiąca młode mlekiem
Źródło: 1771391, Pixabay, domena publiczna.
Aby zrozumieć poruszane w tym materiale zagadnienia, przypomnij sobie:
w jaki sposób na podstawie budowy wewnętrznej zaklasyfikować zwierzę do odpowiedniej grupy,
jakie są podstawowe procesy życiowe zwierząt.
Twoje cele
Przedstawisz cechy charakterystyczne dla ssaków.
Rozpoznasz wybrane gatunki ssaków w Polsce.
ioMtR9TzvV_d5e177
1. Cechy ssaków
Ssaki to zwierzęta, które karmią młode mlekiem – odżywczą wydzieliną wytwarzaną w organizmie matki. Wszystkie ssaki mają cztery kończyny. U ssaków latających (np. nietoperzy) przednie kończyny są przekształcone w skrzydła. Ssaki kopiące w ziemi (np. kret) mają przednie kończyny szerokie, krótkie i mocne. U niektórych ssaków morskich tylne kończyny uległy zanikowi.
Ciała ssaków pokryte są włosami wyrastającymi ze skóry. Pełnią one funkcję izolacyjną – zatrzymują ciepło wytworzone w organizmie. U wielu ssaków (np. u kota, szczura) występują też wibrysy – włosy czuciowe, potocznie zwane „wąsami”, które pozwalają dotykiem orientować się nawet w ciemności. Inną cechą ssaków jest obecność w skórze licznych gruczołówgruczołgruczołów, które wydzielają różne substancje, np. pot. Ssaki mają też dwa rodzaje zębów: u młodych to zęby mleczne, które są stopniowo wymieniane na uzębienie stałe.
Ssaki oddychają płucami. Są stałocieplnestałocieplnośćstałocieplne, czyli dużo wytworzonej energii zużywają na ogrzanie ciała. Z tego powodu potrzebują więcej pokarmu niż na przykład gady, ale za to mogą funkcjonować w zimnym klimacie, np. w tundrze. Niemal wszystkie ssaki są żyworodneżyworodnośćżyworodne, co oznacza, że zarodek rozwija się w organizmie matki (w macicy), a nie w jaju, jak ma to miejsce m. in. u ptaków. Samice większości ssaków wytwarzają w okresie ciąży łożyskołożyskołożysko, czyli narząd pozwalający na wymianę substancji między organizmem matki a rozwijającym się w macicy potomstwem. Organizm matki poprzez łożysko dostarcza składniki pokarmowe i tlen, a odbiera produkty przemiany materii. Po narodzinach młode są karmione mlekiem wytwarzanym w gruczołach mlekowych matki. Ssaki opiekują się swoim potomstwem.
Dzięki posiadanym cechom zwierzęta te opanowały wszystkie środowiska na Ziemi. Żyją na lądzie, na drzewach, w glebie, w wodzie i w powietrzu. Największe zwierzęta to żyjące w oceanach płetwale błękitne, które też są ssakami. Człowiek również jest ssakiem, który opanował całą Ziemię, a nawet poleciał w Kosmos.
Cechy kręgowców lądowych
Cecha
Gady
Ptaki
Ssaki
wytwory naskórka
łuski
pióra
włosy
wymiana gazowa
płuca
płuca, „podwójne oddychanie”
płuca
temperatura ciała
zmienna
stała
stała
rozwój zarodka
w jaju
w jaju
w macicy, u kolczatki i dziobaka w jaju
RCXFwgNO6wksQ
Fotografia przedstawia dwa białe szczenięta, siedzące na podłodze obok matki. Szczenięta ssą mleko. Jedno z nich opiera się przednimi łapkami o brzuch suki.
Wszystkie młode ssaki odżywiają się w początkowym okresie życia mlekiem matki. Szczeniaki u psów mogą się bardzo różnić od rodziców, ale mimo wielu ras wszystkie psy należą do jednego gatunku
Źródło: Twinkle Enyong, Flickr, licencja: CC BY 2.0.
Rav32xLo2hLTl
Fotografia przedstawia rudą samicę orangutana z młodym. Samica siedzi na ziemi, a młode przytula się do niej. Obie małpy patrzą w tę samą stronę.
Ssaki opiekują się potomstwem. Na zdjęciu samica orangutana, małpy człekokształtnej z młodym
Źródło: Tony Hisgett, Flickr, licencja: CC BY 2.0.
1
Polecenie 1
Wyjaśnij, jakie znaczenie dla opanowania nowych środowisk przez ssaki miał fakt rozwoju potomstwa w macicy w brzuchu matki, a po porodzie karmienia ich jej mlekiem.
RqfW6rTvBO3ky
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Zauważ, że te dwa czynniki w znacznym stopniu uniezależniły rozwój potomstwa od warunków środowiskowych.
Rozwój zarodka w macicy zamiast w jaju zwiększa szanse na przetrwanie tego etapu rozwojowego, ponieważ organizm matki zapewnia korzystne, stałe warunki do rozwoju, niezależne od warunków środowiska. Również karmienie młodych odżywczym pokarmem w postaci mleka zwiększa szansę ich przeżycia we wczesnym etapie po urodzeniu, ponieważ nie jest ono zależne o dostępności pokarmu w środowisku.
Ciekawostka
Obecnie większość ssaków wytwarza łożysko, ale są też ssaki o innym sposobie rozwoju. Dziobak i kolczatka składają jaja. Z kolei torbaczetorbaczetorbacze to ssaki, które rodzą żywe młode w bardzo wczesnym stadium rozwoju. Maleńkie potomstwo torbaczy przepełza po skórze matki do torby (fałdu skóry) na jej brzuchu i spędza tam od kilku tygodni do kilku miesięcy. W tym czasie żywi się mlekiem matki, na początku przyczepione do sutka, później już bardziej samodzielne. Przedstawicielami tej grupy ssaków są kangury.
R3WAXiqJPfmNh
Fotografia przedstawia dwa kangury. Mniejszy z nich siedzi w torbie znajdującej się na brzuchu większego. Duży kangur obserwuje coś w oddali. Ma długie silne nogi i długi gruby ogon.
Samica kangura nosi młode w fałdzie skórnym, tworzącym torbę
Źródło: pen_ash, Pixabay, domena publiczna.
RpcX4qWAMgiCZ
Fotografia przedstawia kolczatkę. Zwierzę stoi na trawie, bokiem do obserwatora. Jest podobna do jeża, ma rzadko rozmieszczone długie brązowo‑białe kolce. Głowa jest zaopatrzona w długi, wąski pyszczek.
Australijska kolczatka jest ssakiem, który rozmnaża się, znosząc jaja. Jednak młode karmi mlekiem
Źródło: JJ Harrison, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Ciekawostka
Wieloryby i delfiny noszą wspólną nazwę waleni. Są to ssaki przystosowane do życia w morzu. Ich przednie kończyny mają postać płetw. Dla zmniejszenia oporu podczas pływania są pozbawione włosów. Są żyworodne, podobnie jak ssaki lądowe. Młode rodzą się pod wodą, po czym są natychmiast wypychane na powierzchnię przez dorosłe osobniki, aby mogły zaczerpnąć powietrza.
ioMtR9TzvV_d5e242
2. Ssaki w Polsce
Na obszarze Polski w warunkach naturalnych w stanie dzikim żyje ponad sto gatunków ssaków. Należą do kilku różnych grup. Małe ssaki owadożerne to na przykład kret i podobne do myszy ryjówki. Występuje u nas 25 gatunków latających ssaków – nietoperzy. Nietoperze nie tylko potrafią latać, ale też posługują się dźwiękami aby namierzyć i złapać zdobycz. Na polach całego kraju spotykamy zające, na zachodzie kraju – króliki. We wszystkich środowiskach spotyka się gryzonie, w tym bobry, piżmaki, nornice, myszy, szczury. Do dużych ssaków roślinożernych zaliczamy kopytne (żubr, dzik, łoś, jeleń, sarna).
W Polsce żyją także ssaki drapieżne. Pospolite są jedynie łasice, kuny i lisy. Duże drapieżniki, jak wilk i niedźwiedź, są dzisiaj bardzo nieliczne. Warto dodać, że na wybrzeżach Polski spotkać można foki. W polskich wodach Bałtyku pojawiają się morświny – morskie ssaki podobne do delfinów. Morświny prowadzą jednak bardziej skryty tryb życia i mają bardziej krępe ciało.
RxGH9ShK0iEDv
Fotografia przedstawia zbliżenie na nietoperza. Ma otwarty pyszczek z różowym wnętrzem i ostrymi zębami. Zwierzę ma duże uszy. Futerko jest jasne, głowa i uszy brązowe.
Nocek duży ( Myotis myotis). Nietoperze są jedynymi aktywnie latającymi ssakami. Prowadzą nocny tryb życia. Zjadają duże ilości owadów
Źródło: Manuel Werner, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Rwl24wseHbe9f
Fotografia przedstawia kreta wychodzącego z kopca ziemi. Ma krótkie, czarne futerko. Przednie łapy są różowe, szerokie, zaopatrzone w mocne białe pazury i są rozłożone na boki przy głowie. Pysk różowy, wydłużony, z wąsami. Oczu nie widać.
Kret europejski ( Talpa europaea) jest ssakiem żyjącym pod ziemią. Ma krótkie, gęste futro, co zapobiega jego zabrudzeniu. Kret jest ślepy, gdyż zmysł wzroku nie jest mu potrzebny, a jego łapy są przystosowane do kopania podziemnych korytarzy
Źródło: Beeki, Pixabay, domena publiczna.
R1OwePKgotaXQ
Fotografia przedstawia nutrię stojącą bokiem. Zwierzę ma jasnobrązowe futerko oraz dużą głowę z długimi, białymi wąsami skierowanymi w dół. Oczy i uszy są małe, ciemne, grzbiet przygarbiony, spod brzucha wystają duże czarne łapy. Ogon nutrii jest wąski i długi.
Nutria amerykańska ( Myocastor coypus) to gryzoń sprowadzony z Ameryki Południowej z powodu cennego futra. Niektóre nutrie uciekły z hodowli i od tamtej pory żyją w naszym kraju
Źródło: Ronile, Pixabay, domena publiczna.
RfRDJ9Z7YzI6q
Fotografia przedstawia rudą wiewiórkę siedzącą na ziemi. Ma duże, czarne oczy, małe, spiczaste uszy i brązowy nos. W przednich łapkach trzyma pożywienie blisko pyszczka. Siedzi na podkulonych tylnych łapach o długich palcach. Długi, puszysty ogon ma zawinięty na grzbiet. Brzuch wiewiórki pokryty jest białą sierścią.
Wiewiórka pospolita ( Sciurus vulgaris) jest gryzoniem prowadzącym głównie nadrzewny tryb życia. Często występuje też w parkach miejskich
Źródło: Elli60, Pixabay, domena publiczna.
R1IMZmE13L9Xt
Fotografia przedstawia stojącego bokiem zająca szaraka na łące. Jest szarobrązowy. Widoczne jest duże oko i długie uszy z ciemnymi końcami. Przednie łapy wyprostowane, tylne przygięte.
Zając szarak ( Lepus europaeus) jest coraz rzadszym mieszkańcem naszych pól i łąk. Nie kopie nor jak królik, tylko mości sobie legowisko z traw. Wyłącznie roślinożerny, żeruje głównie o świcie i zmierzchu. Jest najszybszym polskim ssakiem – potrafi biec z prędkością ponad 70 km/h
Fotografia przedstawia wyskakującego z wody morświna. Jego obłe ciało znajduje się pionowo nad wodą. Morświn jest ciemnoszary na grzbiecie, jasny na brzuchu. Na końcu tułowia widać ustawioną poprzecznie płetwę ogonową. Pysk jest łagodnie zaokrąglony. Na grzbiecie znajduje się krótka płetwa grzbietowa.
Morświn zwyczajny ( Phocoena phocoena) jest morskim ssakiem. Osiąga do 180 cm długości. Stałym zagrożeniem są dla niego rybackie sieci. Od delfinów różni się zaokrąglonym pyskiem
Fotografia przedstawia trzy wilki. Stoją jeden za drugim, dwa patrzą w przód, a trzeci stoi bokiem. Ich sierść jest gęsta i szara, ciemna na grzbiecie, jasna na brzuchu. Mają czarne nosy, żółte oczy i nieduże, trójkątne uszy, nastawione do góry. Jeden ma lekko otwarty pysk z dużymi, białymi kłami.
Wilk szary ( Canis lupus) jest powszechnie uważany za groźnego drapieżnika, choć od wielu lat nie odnotowano w Polsce ani jednego ataku wilków na człowieka
Źródło: Ronnie Macdonald, Flickr, licencja: CC BY 2.0.
RJVYKtww2dGrK
Fotografia przedstawia dwa młode, brązowe żubry na łące. Oba mają opuszczone duże głowy z półokrągło wygiętymi do góry rogami. Szykują się do walki.
Żubr europejski ( Bos bonasus) jest największym lądowym ssakiem Europy. Gatunek ten był już na krawędzi zagłady. W 1919 roku na wolności nie został ani jeden egzemplarz. Polskim specjalistom udało się jednak zebrać 12 egzemplarzy z ogrodów zoologicznych i prywatnych zwierzyńców, dzięki czemu uratowano gatunek i przywrócono go do naturalnego środowiska. Obecnie w Polsce żyje już ponad 1300 osobników
Źródło: Valène Aure, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Ciekawostka
Dzikie konie leśne, zwane tarpanami, wyginęły z winy ludzi. Udało się jedynie uratować kilka mieszańców tarpana z koniem, które nazwano konikiem polskim.
RnrqzVQ35v5WB
Fotografia przedstawia konika polskiego stojącego na łące. Jest on białoszary z czarną grzywą i ogonem. Pysk wąski, ciemniejszy przy nosie. W tle widać las.
Koniki polskie są niskiego wzrostu. Ich sierść ma barwę szarą, zwykle z ciemną pręga na grzbiecie. Na wolności żyją głównie w Roztoczańskim Parku Narodowym, ale zostały również sprowadzone do zagranicznych rezerwatów przyrody
Źródło: Lilly M, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
ioMtR9TzvV_d5e290
Podsumowanie
Ssaki to zwierzęta, które karmią swoje młode mlekiem matki; ich ciało zwykle jest pokryte włosami.
Wszystkie ssaki są stałocieplne.
Ssaki są na ogół żyworodne. U większości podczas ciąży wykształca się łożysko; tylko nieliczne są jajorodne.
Ssaki opiekują się potomstwem.
Ssaki opanowały wszystkie środowiska na Ziemi.
Praca domowa
1
Polecenie 2
Wyszukaj informacje o 5 gatunkach ssaków żyjących na wolności w naturalnym środowisku w okolicach miejsca twojego zamieszkania. Możesz przygotować plakat z ilustracjami i opisami. Zwróć uwagę, jakie zwierzę prowadzi tryb życia, gdzie występuje, czym się żywi.
RqHBsAxYXTATF
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Przypomnij sobie, czy spotkałeś lub spotkałaś jakieś dzikie zwierzęta np. na spacerze. Informacji na ich temat możesz poszukać w książkowych lub internetowych atlasach ssaków Polski.
Przykładowe gatunki:
Lis rudy występuje w Europie, Azji i Ameryce Północnej. Jest wszystkożercą i drapieżnikiem. Poluje na głownie na gryzonie ptaki i zające, ale żywi się również owocami. Na polowania wychodzi zazwyczaj wcześnie rano lub późnym wieczorem. Jest zwierzęciem terytorialnym, żyjącym w rodzinnych grupach lub stadach.
Wiewiórka pospolita występuje w Europie i Azji na terenach leśnych oraz w parkach. Zamieszkuje dziuple lub ptasie gniazda, jest aktywna głównie za dnia, żyje samotnie. Żywi się nasionami, owocami, grzybami, ale również owadami czy jajami ptaków.
Zając szarak występuje w prawie całe Europie częściowo w Azji, zasiedla otwarte obszary, głównie łąki i pola uprawne. Jest roślinożercą, bywa aktywny zarówno za dnia, jak i nocą,
Sarna europejska występuje głownie w Europie i częściowo w Azji, w Polsce występuje pospolicie na terenie całego kraju. Jej siedliskiem są tereny równinne, uprawne i leśne. Żywi się roślinnością, żyje w stadach i jest aktywna głównie za dnia.
Dzik euroazjatycki występuje w prawie całej Europie oraz częściowo w Azji, został też sprowadzony przez człowieka na inne kontynenty. Zasiedla głównie lasy, ale pojawia się także w parkach miejskich, unika jedynie otwartych przestrzeni. Jest wszystkożercą, żywi się żołędziami, bulwami i kłączami roślin, dżdżownicami, owadami, a nawet gryzoniami, zazwyczaj żeruje w porze wieczornej i nocnej. Żyje w watahach liczących kilka, kilkanaście osobników, żeruje w nocy.
1
Polecenie 2
Wyszukaj informacje o 5 gatunkach ssaków żyjących na wolności w naturalnym środowisku w okolicach miejsca twojego zamieszkania. Możesz przygotować referat. Zwróć uwagę, jakie zwierzę prowadzi tryb życia, gdzie występuje, czym się żywi.
R1Y8TobHkDFg1
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Przypomnij sobie, czy spotkałeś lub spotkałaś jakieś dzikie zwierzęta np. na spacerze. Informacji na ich temat możesz poszukać w książkowych lub internetowych atlasach ssaków Polski.
Przykładowe gatunki:
Lis rudy występuje w Europie, Azji i Ameryce Północnej. Jest wszystkożercą i drapieżnikiem. Poluje na głownie na gryzonie ptaki i zające, ale żywi się również owocami. Na polowania wychodzi zazwyczaj wcześnie rano lub późnym wieczorem. Jest zwierzęciem terytorialnym, żyjącym w rodzinnych grupach lub stadach.
Wiewiórka pospolita występuje w Europie i Azji na terenach leśnych oraz w parkach. Zamieszkuje dziuple lub ptasie gniazda, jest aktywna głównie za dnia, żyje samotnie. Żywi się nasionami, owocami, grzybami, ale również owadami czy jajami ptaków.
Zając szarak występuje w prawie całe Europie częściowo w Azji, zasiedla otwarte obszary, głównie łąki i pola uprawne. Jest roślinożercą, bywa aktywny zarówno za dnia, jak i nocą,
Sarna europejska występuje głownie w Europie i częściowo w Azji, w Polsce występuje pospolicie na terenie całego kraju. Jej siedliskiem są tereny równinne, uprawne i leśne. Żywi się roślinnością, żyje w stadach i jest aktywna głównie za dnia.
Dzik euroazjatycki występuje w prawie całej Europie oraz częściowo w Azji, został też sprowadzony przez człowieka na inne kontynenty. Zasiedla głównie lasy, ale pojawia się także w parkach miejskich, unika jedynie otwartych przestrzeni. Jest wszystkożercą, żywi się żołędziami, bulwami i kłączami roślin, dżdżownicami, owadami, a nawet gryzoniami, zazwyczaj żeruje w porze wieczornej i nocnej. Żyje w watahach liczących kilka, kilkanaście osobników, żeruje w nocy.
ioMtR9TzvV_d5e371
Słownik
gruczoł
gruczoł
wytwór organizmu produkujący i wydzielający różne substancje, np. pot, łzy, ślinę lub mleko
łożysko
łożysko
narząd łączący zarodek ze ścianą macicy matki w rozwoju zarodkowym ssaków łożyskowych
stałocieplność
stałocieplność
zdolność zwierząt do utrzymywania temperatury wnętrza ciała na względnie stałym poziomie, w znacznym stopniu niezależnym od temperatury otoczenia
torbacze
torbacze
żyjące głównie w Australii ssaki lądowe o bardzo zróżnicowanym wyglądzie i trybie życia, charakteryzujące się posiadaniem fałdu skórnego, służącego do zapewnienia bezpieczeństwa młodych, tzw. torby; młode pozostają w torbie matki aż do osiągnięcia rozmiarów umożliwiających im samodzielne życie
żyworodność
żyworodność
rodzaj rozrodu u zwierząt, w którym po zapłodnieniu wewnętrznym cały rozwój zarodka przebiega w organizmie matki
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
22
Ćwiczenie 2
RwFagWGqWnVSp1
Łączenie par. Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących rozmnażania ssaków.. Wszystkie ssaki odżywiają się mlekiem całe życie.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Potomstwo większości ssaków rozwija się w macicy.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Łożysko pozwala na mieszanie się krwi matki i płodu.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Łożysko zapewnia wymianę substancji między płodem i matką.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Do ssaków należą torbacze, których młode rodzą się z jaj.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Łączenie par. Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących rozmnażania ssaków.. Wszystkie ssaki odżywiają się mlekiem całe życie.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Potomstwo większości ssaków rozwija się w macicy.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Łożysko pozwala na mieszanie się krwi matki i płodu.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Łożysko zapewnia wymianę substancji między płodem i matką.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Do ssaków należą torbacze, których młode rodzą się z jaj.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących rozmnażania ssaków.
Prawda
Fałsz
Wszystkie ssaki odżywiają się mlekiem całe życie.
□
□
Potomstwo większości ssaków rozwija się w macicy.
□
□
Łożysko pozwala na mieszanie się krwi matki i płodu.
□
□
Łożysko zapewnia wymianę substancji między płodem i matką.
□
□
Do ssaków należą torbacze, których młode rodzą się z jaj.
□
□
Źródło: Andrzej Boczarowski, licencja: CC BY 3.0.
23
Ćwiczenie 3
R7MuXDWoSIUdj1
Łączenie par. Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących człowieka, przedstawiciela ssaków.. Człowiek, jak inne ssaki, ma zęby mleczne i stałe.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Człowiek jest ssakiem, ale nie wytwarza łożyska.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Ciało człowieka jest w mniejszym stopniu pokryte włosami niż ciała innych ssaków.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Człowiek jest ssakiem, który opanował wszystkie środowiska.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Łączenie par. Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących człowieka, przedstawiciela ssaków.. Człowiek, jak inne ssaki, ma zęby mleczne i stałe.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Człowiek jest ssakiem, ale nie wytwarza łożyska.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Ciało człowieka jest w mniejszym stopniu pokryte włosami niż ciała innych ssaków.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Człowiek jest ssakiem, który opanował wszystkie środowiska.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących człowieka, przedstawiciela ssaków.
Prawda
Fałsz
Człowiek, jak inne ssaki, ma zęby mleczne i stałe.
□
□
Człowiek jest ssakiem, ale nie wytwarza łożyska.
□
□
Ciało człowieka nie jest pokryte włosami jak u innych ssaków.
□
□
Człowiek jest ssakiem, który opanował wszystkie środowiska.
□
□
Źródło: Andrzej Boczarowski, licencja: CC BY 3.0.
34
Ćwiczenie 4
RVSmdxXWqAU441
Jakie cechy odróżniają ssaki od innych zwierząt? Możliwe odpowiedzi: 1. włosy, 2. gruczoły mleczne, 3. powstawanie łożyska, 4. stałocieplność, 5. oddychanie płucami, 6. produkowanie dużej ilości energii, 7. zdolność lotu, 8. umiejętność pływania, 9. opieka nad potomstwem
Jakie cechy odróżniają ssaki od innych zwierząt?
włosy
gruczoły mleczne
powstawanie łożyska
stałocieplność
oddychanie płucami
produkowanie dużej ilości energii
zdolność lotu
umiejętność pływania
opieka nad potomstwem
Źródło: Andrzej Boczarowski, licencja: CC BY 3.0.
bg‑azure
Notatnik
RF7NAsGZX9pHn
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
