Wycieczka interaktywna przedstawia spacer po stacji kontroli pojazdów samochodowych, w której odbywa się diagnostyka układów hamulconych. Ukazane są poszczególne stanowiska diagnostyczne oraz urządzenia potrzebne do przeprowadzenia diagnostyki. Następujące narzędzia to

• manomentr do regulacji ciśnienia w ogumieniu służy do pompowania opon. Prawidłowe ciśnienie robocze w ogumieniu jest niezbędne do obiektywnej oceny oporów toczenia i siły hamowania wygenerowanej na kołach przez układ hamulcowy. Nie może ono różnić się od nominalnego więcej niż o: ± 0,1 bara dla motocykla, motoroweru i samochodu osobowego lub ± 0,2 bara dla pozostałych pojazdów. Wysokość tego ciśnienia określona jest przez producenta i zamieszczona w instrukcji fabrycznej lub na tabliczce informacyjnej umieszczonej na słupku lub pokrywie wlewu paliwa.

• urządzenie rolkowe do badania układów hamulcowych umożliwia określenie poziomu oporów toczenia i sił hamowania na poszczególnych kołach pojazdu, niezbędnych do obliczenia wskaźnika skuteczności hamowania. Po zainstalowaniu miernika nacisku na pedał i wprowadzeniu niezbędnych informacji do pamięci urządzenia, takich jak DMC pojazdu czy średnica tarcz hamulcowych, diagnosta rozpoczyna badanie. W pierwszej części badany jest hamulec roboczy przedniej osi, kolejny etap to hamulec roboczy tylnej osi oraz hamulec postojowy. Zgodnie z procedurą, skuteczność działania hamulca postojowego badamy włączając rolki hamulcowe rozdzielnie, nie jednocześnie jak to ma miejsce w przypadku hamulca roboczego.

• Miernik nacisku na pedał/dźwignię hamulca roboczego/postojowego W celu sprawdzenia czy maksymalny nacisk na pedał/dźwignię hamulca roboczego/postojowego nie przekracza dozwolonego poziomu (odpowiednio) 500N/400N wymagane jest użycie miernika nacisku na pedał/dźwignię. Urządzenie można zamocować bezpośrednio do dźwigni jak i do buta osoby przeprowadzającej badanie. Montaż miernika jest dobrym momentem na sprawdzenie stanu zużycia nakładek antypoślizgowych na pedale hamulca, oporu, luzu osiowego i promieniowego pedału a także działania blokady mechanicznej dźwigni hamulca postojowego i sygnalizacji świetlnej jego działania

• komputer diagnostyczny Sterowniki ABS/ESP dysponują możliwością przechowywania w pamięci kodów usterek, dzięki czemu można odczytać uszkodzenia zarejestrowane przez układ w czasie eksploatacji, do ich odczytu służy komputer diagnostyczny podłączany do złącza OBDII/EOBD

• Miernik temperatury wrzenia płynu hamulcowego lub zawartości wody w tym płynie. Charakterystyczną cechą płynu hamulcowego jest jego higroskopijność czyli zdolność do pochłaniania wilgoci z otoczenia. Zbyt długi czas eksploatacji płynu, powoduje podwyższoną zawartość procentową wody w jego składzie. Taka sytuacja może doprowadzić w sprzyjających warunkach drogowych (wysoka temperatura zewnętrzna, strome górskie zjazdy, zbyt duże obciążenie pojazdu) do wystąpienia zjawiska „kawitacji” czyli powstawania pęcherzy ściśliwego powietrza w przewodach hamulcowych, niebezpiecznie obniżających skuteczność hamowania całego układu. Zawartość wody w płynie hamulcowym mierzymy specjalnym miernikiem, a ilość tej wody przekłada się na temperaturę jego wrzenia która nie może spaść poniżej poziomu:

• 140 ‘C w przypadku płynu DOT 3

• 155 ‘C w przypadku płynu DOT 4

• 180 ‘C w przypadku płynu DOT 5.1

• (w przypadku płynów zawodnionych)

Przy wartościach nominalnych:

• 205 ‘C w przypadku płynu DOT 3

• 230 ‘C w przypadku płynu DOT 4

• 260 ‘C w przypadku płynu DOT 5.1

(w przypadku płynu niezawodnionego) Sprawdź te parametry. We wnętrzu komory silnikowej znajdują się następujące elementy

• Zbiorniczek płynu hamulcowego kontrola poziomu płynu hamulcowego, który musi zawierać się między wskaźnikami MIN/MAX oraz pomiar parametrów fizycznych tego płynu są nieodzownym składnikiem diagnozowania układu hamulcowego

• Pompa hamulcowa. (Sprawdź poprawność zamocowania pompy, ewentualne wycieki płynu hamulcowego z jej korpusu oraz przewodów hamulcowych do niej podłączonych i ewentualne pęknięcia)

• Serwo hamulcowe czyli urządzenie wspomagające. (Sprawdź poprawność zamocowania serwa, ewentualne wycieki płynu hamulcowego i nietypowe dźwięki wydobywające się z wnętrza typu „świst” mogące świadczyć o jego uszkodzeniu. Końcowej weryfikacji dokonasz będąc na miejscu kierowcy)

• Blok wykonawczy systemu ABS/ESP z wysokociśnieniową pompą, zaworami elektromagnetycznymi i jednostka sterująca. (Sprawdź poprawność zamocowania bloku, ewentualne wycieki płynu hamulcowego, prawidłowość podłączenia przewodów hamulcowych i elektrycznych. Dalszej diagnozy dokonasz komputerem diagnostycznym przez złącze OBDII/EOBD)

Podczas Kontroli organoleptyczna układu z kanału szczególnie istotny jest stan techniczny przewodów hamulcowych, zarówno sztywnych jak i elastycznych, nie one mogą nosić śladów korozji, spękań i uszkodzeń mechanicznych powstałych w skutek czynników zewnętrznych. Ważnym jest aby przewody już wymieniane nie były poskręcane lub zbyt krótkie. Nie mniej ważny jest stan zacisków hamulcowych, cylinderków, korektorów siły hamowania i wszelkiego rodzaju połączeń, zwłaszcza pod katem wycieków. Przewody hamulcowe, linki sterujące hamulcem postojowym powinny być poprowadzone w bezpiecznych miejscach i odpowiednio umocowane. Tarcze hamulcowe, bębny i tarcze nośno‑osłonowe nie mogą mieć pęknięć i wyszczerbień. Niedopuszczalne są wszelkiego rodzaju przeróbki i modyfikacje. W przypadku samochodu wyposażonego w układ antyblokujący ABS, kontrolujący sprawdza ukompletowanie całego układu ze szczególnym naciskiem na stan czujników oraz pierścieni zębatych, stan połączeń elektrycznych czujników, sposób ułożenia i zabezpieczenia przewodów w fabrycznych miejscach mocowania.

Mechanik musi sprawdzić następujące elementy:

• Przewody hamulcowe „sztywne’ (Stan techniczny przewodów hamulcowych musi pozostać nienaganny, jakiekolwiek ogniska korozji, uszkodzenia mechaniczne, niepewny montaż, nieprawidłowe prowadzenie czy wycieki, są niedopuszczalne. Sprawdź ich stan na całej długości.)

• Przewody hamulcowe „elastyczne” (Należy zwrócić szczególną uwagę na prawidłowe poprowadzenie, zamocowanie, długość i stan „elastycznych” przewodów hamulcowych. Istotą ich pracy jest przenoszenie ciśnienia roboczego pomiędzy dwoma przemieszczającymi się elementami, maja skłonność do murszenia i spękania, sprawdź to.)

• Przewody elektryczne czujników prędkości obrotowej kół. ( Do najczęściej występujących niesprawności układu ABS/ESP należą uszkodzenia przewodów elektrycznych czujników prędkości kół. Sprawdź czy nie mają uszkodzeń mechanicznych, poprawność zamocowania i podłączenia „wtyczka/gniazdo”. Uszkodzenia elektryczne wykryje diagnostyka komputerowa.)

• Pierścienie zębate czujników prędkości obrotowej kół. (Czujniki prędkości obrotowej kół, systemu ABS/ESP nie będą funkcjonowały prawidłowo jeśli pierścienie zębate z których sczytują informacje będą uszkodzone mechanicznie, zabrudzone lub zbyt oddalone od czujnika.)

• Tarcze hamulcowe / bębny hamulcowe. (Należy sprawdzić stan techniczny tarcz i bębnów hamulcowych, maksymalne bicie boczne tarczy i zowalizowanie bębnów. Minimalną grubość tarczy i maksymalną średnicę wewnętrzną bębna. Niedopuszczalne są pęknięcia i uszkodzenia mechaniczne. Do tej diagnostyki konieczne będzie zdjęcie kół jezdnych i demontaż niektórych elementów.)

• Tarcze nośno‑osłonowe. (Tarcze nośno‑osłonowe pełnią bardzo ważna funkcje w układzie hamulcowym, ich zły stan techniczny, w szczególności korozja i pęknięcia nie mogą być bagatelizowane. Tarcze osłaniają układ od zanieczyszczeń z zewnątrz, kierują strugę chłodzącego powietrza w hamulcach tarczowych i są mechanicznym nośnikiem najważniejszych elementów układu, takich jak szczęki i cylinderki w hamulcach bębnowych)

• Klocki/szczęki hamulcowe. (Jeden z kluczowych podzespołów układu hamulcowego. Kontrola stanu technicznego kloców i szczęk hamulcowych sprowadza się do sprawdzenia grubości okładzin ciernych która nie może przekroczyć minimalnej wartości określonej przez producenta. Do prawidłowej i całościowej oceny konieczny jest demontaż kół jezdnych i niektórych elementów układu.)

• Zaciski hamulcowe. (Należy sprawdzić poprawność zamocowania zacisku, ewentualne wycieki płynu hamulcowego, stan i funkcjonowanie elementów mocujących zacisk do łoża, takich jak ślizgi, kliny zawleczki oraz uszczelek tłoka roboczego.)

• Łoża zacisków hamulcowych. (Należy skontrolować dokręcenie łoża do zwrotnicy zawieszenia, ewentualne uszkodzenia mechaniczne, nadmierną korozję i prawidłowe osadzenie klocków hamulcowych.)

• Linka sterująca hamulca postojowego / awaryjnego. (Zły stan techniczny cięgieł elastycznych „linek” sterujących hamulcem postojowym czy awaryjnym jest najczęstszą przyczyną nieprawidłowego funkcjonowania tego hamulca. Sprawdź czy linka pracuje swobodnie bez zacięć, jej pancerz nie jest przetarty, nie nosi znamion korozji, końcówki nie są uszkodzone, a montaż i poprowadzenie jest prawidłowe.)

• Silnik elektryczny sterujący hamulcem postojowym / awaryjnym. (Należy sprawdzić prawidłowość montażu i podłączenia, ewentualne niesprawności elektryczne wykryje diagnostyka komputerowa.)

• Korektor siły hamowania (o ile występuje) (Należy skontrolować ewentualne wycieki płynu hamulcowego, poprawność zamocowania i stan połączenia korektora z ruchomym elementem zawieszenia. Oceń czy dźwignia

• Pedał hamulca roboczego. (Należy skontrolować ruch jałowy i roboczy pedału, luz eksploatacyjny osi pedału, stan podstawy i nakładki antypoślizgowej. Pamiętaj że jest to dobry moment na sprawdzenie ewentualnego wycieku płynu hamulcowego z pompy i serwa do kabiny pasażerskiej. Poprawność działania serwa sprawdzisz wciskając pedał na wyłączonym silniku, po uruchomieniu, pedał powinien zostać wciągnięty kilka centymetrów.

• zujnik światła hamowania „STOP”( W przypadku nie zadziałania świateł hamowania z tyłu pojazdu należy sprawdzić prawidłowość montażu, podłączenia i funkcjonowania czujnika umieszczonego nad pedałem hamulca)

• Dźwignia/pedał hamulca postojowego / awaryjnego. (Należy sprawdzić stan nakładki antypoślizgowej na dźwigni/pedale hamulca postojowego oraz funkcjonowanie blokady, umożliwiającej działanie hamulca bez obecności kierowcy w kabinie – tego wymagają przepisy)

• Kontrolka sygnalizująca działanie hamulca postojowego. (Kierowca powinien wiedzieć o uruchomionym hamulcu postojowym, sprawdź czy kontrolka która ma takie zadanie, działa.)

• Złącze diagnostyczne OBDII/EOBD. (Złącze umożliwia podłączenia komputera diagnostycznego do kontroli funkcjonowania systemów ABS/ESP)

• Światła hamowania „STOP” (Sprawdź poprawność działania i kompletność świateł hamowania „STOP”, ich sprawność jest ważna dla bezpieczeństwa kierowcy i innych użytkowników drogi)

• Wyświetlacz wyników, urządzenia rolkowego do badania hamulców. (Tu w czasie rzeczywistym obserwujesz wyniki badania)