Starożytny Rzym - malarstwo
Ważne daty
II wiek p.n.e. do około 80 roku p.n.e. - czas trwania pierwszego stylu malarstwa pompejańskiego
ok. 90 do 15 r. p.n.e. - czas trwania drugiego stylu malarstwa pompejańskiego
ok. 20 r. p.n.e. do 50 r. n.e. - czas trwania trzeciego stylu malarstwa pompejańskiego
ok. 50‑100 n.e. - czas trwania czwartego stylu malarstwa pompejańskiego
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
I. Rozwijanie zdolności rozumienia przemian w dziejach sztuki w kontekście ich uwarunkowań kulturowych i środowiskowych, epok, kierunków, stylów i tendencji w sztuce. Uczeń:
I.10. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat epok, kierunków, stylów i tendencji w sztuce oraz środowisk artystycznych.
I.1.b) starożytności (kultur: Mezopotamii, Egiptu, Grecji, Rzymu),
I.2. wymienia cechy sztuki poszczególnych epok, kierunków i tendencji;
I.4. prawidłowo sytuuje w czasie i w przestrzeni geograficznej poszczególne epoki, style, kierunki i tendencje w sztuce;
I.5. charakteryzuje i opisuje sztukę powstałą w obrębie poszczególnych epok, kierunków i tendencji;
II. Zapoznawanie z najwybitniejszymi osiągnięciami w zakresie architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:
II.1. wymienia i rozpoznaje najbardziej znane dzieła sztuki różnych epok, stylów oraz kierunków sztuk plastycznych;
II.12. wskazuje w dziele sztuki symbol i alegorię, potrafi wytłumaczyć ich znaczenie;
II.18. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat dzieł sztuki.
IV. Kształcenie w zakresie rozumienia i stosowania terminów i pojęć związanych z dziełami sztuki, ich strukturą i formą, tematyką, techniką wykonania. Uczeń:
IV.4.a) w malarstwie: enkaustyka, mozaika, witraż, fresk, tempera, malarstwo olejne, pastel, malarstwo akwarelowe, akrylowe.
omawiać cechy charakterystyczne dla poszczególnych stylów malarstwa;
rozpoznawać style w malarstwie pompejańskim;
dokonywać analizy przykładów malarstwa rzymskiego;
wskazywać temat podejmowany w wybranych dziełach;
identyfikować dzieła malarstwa z techniką, w jakiej zostały wykonane;
określać miejsca związane z rzymskimi dziełami sztuki;
definiować pojęcia: enkaustykaenkaustyka, perspektywa antycznaperspektywa antyczna, temperatempera.
Malarstwo - Starożytny Rzym
Pierwsze przykłady malarstwa znane są już z prehistorii sprzed ponad 30 tysięcy lat. Każda cywilizacja znała tą gałąź sztuki, choć często wiemy o tym jedynie ze źródeł pisanych. Malarstwo rzymskie przetrwało do naszych czasów fragmentarycznie. Mimo to zachowane przykłady dają wyobrażenie o jego zakresie tematycznym, rozwoju formy i stylu.
Film dostępny na portalu epodreczniki.pl
Film edukacyjny pt. „Iluzja przestrzeni, portret i dekoracja - malarstwo rzymskie”. W celu obejrzenia filmu należy wcisnąć przycisk Odtwórz/Pauza. Zamieszczony plik tekstowy zawiera zawartość tekstową i wizualna filmu.
Na podstawie obejrzanego filmu odpowiedz na pytanie: jakie zjawiska w malarstwie starożytnego Rzymu były najbardziej zaskakujące i dotychczas nieznane?
Iluzjonistyczny fresk – Pompeje
FreskiFreski są najlepiej zachowanymi przykładami malarstwa rzymskiego. Powierzchnie ścian dzielono na pola za pomocą malowanych cokołów, kolumn i innych elementów architektury. Jednym z zadań wypełniania tych pól było optyczne poszerzenie dość ciasnych pomieszczeń, w których tworzono dekorację. Iluzję przestrzeni większej niż realna tworzono w różny sposób, jednym z przykładów było malowanie prześwitów na ścianach lub sufitach, a w nich widoki przyrody otaczającej dom czy fragmenty widocznych z daleka budynków. Przestrzenie dzielono na dwa lub trzy plany. Dążono do sugestywnego ukazania trójwymiarowej przestrzeni na płaskiej powierzchni.
Przyporządkuj do każdej z ilustracji styl malarstwa pompejańskiego.
Drugi styl pompejański, Czwarty styl pompejański, Pierwszy styl pompejański, Trzeci styl pompejański
Dokończ zdanie. Enkaustyka to ...
- antyczna technika malarska polegająca na stosowaniu jako spoiwa wosku pszczelego i nakładaniu farb na gorąco.
- obraz wykonany z różnorodnych elementów, np. kolorowych szkieł, małych kolorowych kamyków itp.
- odmiana perspektywy linearnej, stosowana już w starożytności.
Do kolejnych stylów malarstwa pompejańskiego przyporządkuj właściwe czasy ich trwania.
20 r. p.n.e. do 50 r. n.e., II wiek p.n.e. do około 80 roku .p.n.e, 90 do 15 r. p.n.e, 50-100 n.e
| Drugi styl malarstwa pompejańskiego | |
| Czwarty styl malarstwa pompejańskiego | |
| Trzeci styl malarstwa pompejańskiego | |
| Pierwszy styl malarstwa pompejańskiego |
Rozpoznaj temat przedstawień.
enkaustyka, mozaika, fresk
Skąd pochodzą poniższe dzieła malarstwa? Przyporządkuj lokalizacje do poszczególnych przykładów.
Dom Wettiuszów, Pompeje, Stabie, Dom Fauna, Pompeje
Uzupełnij tekst.
Malarstwo starożytnego Rzymu znamy przede wszystkim z wnętrz domów. Do dekoracji pomieszczeń używano dwóch technik: fresku i ............... Ich tematyka była bardzo zróżnicowana. Znane są sceny przedstawiające: .........................., pejzaże i martwe natury. Ponadto w trzecim stylu malarstwa pompejańskiego pojawiają się motywy ................. Oprócz malarstwa znanego z wnętrz domów znane są liczne przykłady portretów znajdywanych w grobach. Są to tzw. .................................... odnajdywane na terenie ............. Wykonywane były w dwóch technikach: ................ i .....................
Słownik pojęć
Antyczna technika malarska polegająca na stosowaniu jako spoiwa wosku pszczelego i nakładaniu farb na gorąco.
Technika malarstwa ściennego polegająca na malowaniu na wilgotnym podkładzie farbami zmieszanymi z wodą, pozwalająca na uzyskanie bardzo trwałych malowideł; alfresko, al fresco.
Obraz wykonany z różnorodnych elementów, np. kolorowych szkieł, małych kolorowych kamyków itp.; także technika wykonywania takich obrazów.
Odmiana perspektywy linearnej, stosowana już w starożytności. Biegnące w głąb obrazu linie zbiegały się parami na jednej, pionowej osi (a nie w jednym punkcie, jak w renesansowej perspektywie geometrycznej).
Bardzo trwała technika malarska znana już w starożytności. W malarstwie temperowym pigmenty łączy się za pomocą mocnego, organicznego spoiwa, np. żółtek jajek. Najpowszechniej stosowana technika do czasu wynalezienia malarstwa olejnego; używana wyłącznie w malarstwie tablicowym.
Źródło:
sjp.pwn.pl
Galeria dzieł sztuki
Bibliografia
sjp.pwn.pl