Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
E-materiały do kształcenia zawodowego

Odłowy ryb ze stawu

RYB.01 Wykonywanie prac rybackich w akwakulturze oraz rybackie użytkowanie wód śródlądowych
– rybak śródlądowy 62220, technik rybactwa śródlądowego 314208

bg‑cyan

Stawy hodowlane

INFOGRAFIKA

Podział stawów ze względu na metodę odłowu

Stawy spuszczalne i stawy spuszczalno‑osuszane

Odłów ryb pod prąd świeżej wody polega na częściowym opuszczeniu poziomu wody w stawie. Następnie ustawia się w stawie (w rowie doprowadzającym) samołówkę i wabi ryby świeżą wodą dopuszczaną przez mnich. Metoda ta sprawdza się w stawach o gorszych warunkach tlenowych i o cieplejszej wodzie.

Odłowy ryb z wodą spływającą, tzw. odłowy za mnichem. Metoda ta polega na ustawieniu odłówki sieciowej za mnichem spustowym i odławianiu ryb spływających z wodą. Wadą tego sposobu odłowu jest długie przebywanie ryb w wodzie spływającej ze stawu.

Odłowy ryb w łowisku stawu są najczęściej stosowanym sposobem połowu ryb w stawach spuszczalnych oraz częściowo spuszczalnych. Polega na zagęszczeniu ryb w pobliżu mnicha spustowego (łowisko), a następnie odłowieniu ryb przy pomocy włoka i kasarów.

Stawy niespuszczalne

W przypadku braku możliwości całkowitego lub częściowego spuszczenia wody ze stawu ryby poławia się przy pomocy włoka lub brodni. Warunkiem skutecznego połowu jest równe i pozbawione zaczepów dno oraz na dnie nie powinna zalegać zbyt gruba warstwa mułu.

Kolejne czynności podczas odłowu ryb ze stawu

Odłów ryb ze stawów wymaga wykonania wielu czynności w odpowiedniej kolejności i z właściwą organizacją pracy. Są to:

  • prace przygotowawcze,

  • spuszczanie wody ze stawów,

  • odłów ryb i przeniesienie na odpijalnikodpijalnikodpijalnik,

  • odpijanie rybodpijanie rybodpijanie ryb na przepływie bieżącej wody,

  • sortowanie,

  • ważenie i zapisywanie wyników,

  • przewożenie ryb obsadowych do zimochowów lub kolejnych stawów,

  • załadunek i przewożenie ryb handlowych do magazynów lub na sprzedaż.

Schemat stawu hodowlanego

R84Xr0u2lStLP1
Grafika przedstawia elementy stawu hodowlanego w widoku z góry. Sam staw znajduje się w środkowej części grafiki. Ma on prawie całkowicie spuszczoną wodę. Tylko w jego środkowej części widać wąski pasek wody. Przebiega on poziomo od lewej krawędzi stawu do prawej. Na obu krawędziach stawów, przy wodzie, znajdują się prostokątne oznaczenia mające ukazać, gdzie znajdują się mnichy. Mnichy to budowle, które pozwalają na przepływ wody pomiędzy stawami i rzekami pod groblami. Po lewej stronie głównego stawu znajduje się grobla z mnichem, a za nią drugi staw. Przy mnichu znajduje się znacznik numer jeden. Z prawej strony głównego stawu również znajduje się grobla z mnichem, ale za nią widać rzekę. Za rzeką znajdują się dwa mniejsze stawy, do których dopływ wody również zapewniają mnichy. Przy jednym z nich znajduje się znacznik z numerem pięć. Oba mniejsze stawy wypełnione są wodą. Na tym położonym niżej umiejscowiony jest znacznik numer sześć. Pomiędzy dwoma małymi stawami znajduje się zielony pas gleby, zwany groblą. W głównym stawie przy prawym mnichu, który łączy staw z rzeką znajduje się czerwony prostokąt z zawartymi w nim mniejszymi czerwonymi prostokątami. Znajduje się tam znacznik numer cztery. Przed mnichem w stawie widać wodę. Znajduje się tam znacznik numer trzy. W dolnej części stawu głównego widać trzeci mnich. Łączy on staw z tą samą rzeką, co mnich znajdujący się po prawej stronie stawu. Przy tamtym mnichu znajduje się znacznik numer dwa. Po kliknięciu na znacznik wyświetla się opis z grafikami i zdjęciami. Opis posiada również odtwarzacz audio, który odtwarza głos lektora, który czyta dany tekst ze znacznika. Znacznik pierwszy przedstawia odłów za mnichem. Odłowy ryb z wodą spływającą, tak zwane odłowy za mnichem. Metoda ta polega na ustawieniu odłówki sieciowej za mnichem spustowym i odławianiu ryb spływających z wodą. Poniżej znajduje się zdjęcie autorstwa Tadeusza Andrzejewskiego przedstawiające ten sposób odłowów. Przedstawia ono staw z prawie całkowicie spuszczoną wodą. Tylko w najgłębszej części stawu znajduje się woda. Stoją w niej ludzie. Znajdują się oni przy mnichu. Trzymają w dłoniach sprzęt do odłowu, czyli brodnię i kasarki. Bardziej z tyłu widać krawędź stawu i wysoką groblę. Za groblą znajduje się drugi staw, ale wypełniony wodą. Na grobli widać różne pojazdy, na przykład traktor. Na suchym dnie stawu stoi kasar mechaniczny, który transportuje odłowione ryby na górę grobli. Znacznik drugi przybliża odłów pod prąd dopływającej wody. Odłów ryb pod prąd świeżej wody polega na częściowym opuszczeniu poziomu wody w stawie. Następnie ustawia się w stawie odłówkę. Ryby wpływają do niej wabione świeżą wodą, która jest do niej dopuszczana. Poniżej tekstu znajduje się zdjęcie autorstwa Tadeusza Andrzejewskiego. Przedstawia ono drewnianą odłówkę umieszczoną za mnichem, z którego spływa woda. Dwie osoby w strojach wodoodpornych stoją w wodzie wypływającej z mnicha. Po ich obu stronach znajdują się ściany odłówki. Osoby za pomocą kasarków odławiają z wody ryby. Przez osobami znajduje się pojemnik na ryby, który przymocowany jest do ramienia żółtego pojazdu poruszającego się na gąsienicach. Za osobami, w dalszej części odłówki, rozciągnięta jest sieć, zapobiegająca ucieknięciu ryb. Znacznik numer trzy przedstawia odłów przed mnichem w łowisku. Odłowy ryb w łowisku stawu są najczęściej stosowanym sposobem połowu ryb w stawach. Polega on na zagęszczeniu ryb w pobliżu mnicha spustowego (w łowisku), a następnie odłowieniu ryb przy pomocy włoka i kasarów. Poniżej znajduje się zdjęcie autorstwa Tadeusza Andrzejewskiego. Przedstawia ono dwóch mężczyzn stojących po kolana w wodzie w najgłębszej części stawu zwanej łowiskiem. Woda z reszty stawu została już spuszczona i widać dno stawu. Mężczyźni trzymają duży kasar, do którego odławiają ryby. Przy brzegu stawu stoi wysoki mnich. Znacznik numer cztery przedstawia organizację odłowu. Znajduje się tu grafika z numerami. Przedstawia ona łowisko jednego stawu groblę i wypełniony wodą drugi staw. Stawy połączone są mnichem. Numerem jeden oznaczony jest kasar mechaniczny. To wysokie urządzenie umożliwiające przenoszenie pojemników wypełnionych rybami z miejsca na miejsce. Numerem dwa oznaczona jest znajdująca się na grobli sortownica. To podłużne urządzenie umożliwiające sortowanie ryb. Obok sortownicy umieszczona jest oznaczona numerem trzy waga. Dalej znajdują się sześcienne baseny do przechowywania odłowionych ryb, oznaczone numerem cztery. Obok widać ciężarówkę oznaczoną numerem pięć. Jest to środek transportu ryb w basenach. Numerem sześć oznaczono sieć zagęszczającą ryby w łowisku. Sieć przebiega od jednego fragmentu łowiska do drugiego, szczelnie zamykając rybom drogę ucieczki. Numerem siedem oznaczono łowisko stawu. Numer osiem to mnich odpływowy, którego jedno ujście znajduje się w łowisku jednego stawu, a drugie w drugim stawie, po drugiej stronie grobli. Numerem dziewięć oznaczono suche dno stawu. Numer dziesięć to ryby pływające w łowisku. Był to ostatni element organizacji odłowów. Na głównej grafice pod znacznikiem piątym można przeczytać opis mnicha. Jest to budowla, która służy do regulowania przepływu wody pomiędzy stawami. Składa się z dwóch części: stojaka i leżaka, które są ze sobą połączone najczęściej pod kątem prostym. Tylna i boczne ściany stojaka są nieruchome, przednia zaś składa się z zastawek. Zastawki można wyciągać, dzięki czemu możliwa jest kontrola przepływu wody. Jeśli zastawki są włożone, woda nie będzie przepływać i zostanie spiętrzona. Górna część stojaka najczęściej wystaje powyżej poziomu wody. Leżak z kolei znajduje się w grobli. Łączy on stojak jednego stawu z drugim stawem. Tu znajduje się grafika ze schematem przedstawiającym budowę mnicha. Jest to budowla składająca się z dwóch elementów w kształcie litery L, czyli jedna część jest pionowa, a druga pozioma. Pozioma część przebiega pod groblą, a pozioma znajduje się w części stawowej. Pionowa część nosi nazwę stojaka żelbetonowego, a pozioma leżaka z rur betonowych. W dolnej części stojaka znajdują się zastawki, zaś w górnej dwa rzędy prowadnic dla zastawek i krat. Stojak na samej górze posiada krótki daszek, służący za oparcie. Pod stojakiem, w podkładzie z chudego betonu, znajduje się posadowienie stojaka. Podkład ten mieści się w gruncie podłoża. Pomiędzy stojakiem a korpusem grobli znajduje się część zwana kładką. Umożliwia ona dotarcie do stojaka z grobli. Sama grobla ma kształt trapezu. Jej ramiona, które opadają w stronę dna stawu noszą nazwę skarp. Pozioma część mnicha, czyli leżak, przebiega pod groblą, ale nad gruntem podłoża. Składa się z rur. Na końcu leżaka umiejscowiona jest ścianka oporowa, inaczej żelbet. Pod żelbetem znajduje się jego posadowienie w gruncie podłoża. Na samym końcu leżaka widoczne są zaczepy do zakładania odłówki siatkowej. Za grafiką znajduje się dalsza część tekstu. Mnich może być zbudowany z betonu, stalowych rur lub drewna. Mnich odprowadzający wodę (spustowy) to budowla, która służy odprowadzaniu wody ze stawu oraz regulacji jej poziomu. Posiada metalową kratę, która zapobiega wpłynięciu do niego ryb i zanieczyszczeń. Tu znajduje się jedna grafika i trzy zdjęcia przedstawiające mnichy. Zdjęcia są autorstwa Tadeusza Andrzejewskiego. Grafika przedstawia dwa stawy, które oddzielone są groblą. Stawy ukazane są z boku. Przy grobli znajdują się mnichy. Są to konstrukcje w kształcie litery L. Woda z jednego stawu wpływa do mnicha, a następnie wypływa z niego w drugim stawie. W miejscu wpływania wody stawy mają około jeden do dwóch metrów, a tam gdzie woda z nich wypływa głębokość jest większa i wynosi około trzech do czterech metrów. Na końcu drugiego stawu również widać groblę i mnich, do którego wpływa woda. Pierwsze zdjęcie przedstawia wysoki stojak mnicha w stawie ze spuszczoną wodą. Mnich ma trzy ścianki tworzące kształt litery U. Drugie zdjęcie przedstawia mnich spustowy umiejscowiony w grobli. Betonowe ściany mnicha układają się w kształt litery U. W stawie znajduje się woda. Trzecie zdjęcie przedstawia mnich spustowy w widoku z góry. Widać jak woda wpływająca do niego tworzy mały wodospad i płynie w dół budowli. Znacznik szósty przedstawia informacje o odłowie na pełnej wodzie. Odłów ryb na pełnej wodzie stosowany jest w zbiornikach niespuszczalnych lub częściowo spuszczalnych oraz magazynach. Ostatni, siódmy znacznik przybliża informacje o grobli. Jest to wał ziemny, którego funkcją jest utrzymanie wody w zbiorniku wodnym. Poniżej znajduje się zdjęcie przedstawiające porośniętą trawą groblę. Jest to wzniesienie oddzielające od siebie dwa stawy wypełnione wodą. Za zdjęciem widać ciąg dalszy tekstu. Ma trapezowaty kształt i składa się z: podstawy (zwanej podeszwą), górnej części (zwanej koroną), bocznych części (zwanych skarpami) oraz ław, które stanowią przestrzeń między groblą a wodą. Poniżej znajdują się dwie grafiki. Pierwsza przedstawia schemat grobli. Grobla ma kształt trapezu. Jej podstawa podpisana jest jako podeszwa, stopa. Górna część. Przestrzeń pomiędzy podeszwą a koroną to wysokość grobli. Boczne krawędzie grobli to skarpy. Skarpa znajdująca się po lewej stronie to skarpa wewnętrzna, inaczej odwodna. Poniżej skarpy znajduje się płaska ława. Druga grafika przedstawia nachylenia grobli. Przedstawione są 4 groble o różnych nachyleniach skarp. Pierwsza grobla ma nachylenie jeden do jednego. Wiąże się to z jej wysokością h, która wynosi jeden oraz z szerokością grobli b, która wynosi jeden h. Druga grobla ma nachylenie jeden do półtora. Jej wysokość h wynosi jeden, a jej szerokość b wynosi półtora h. Nachylenie trzeciej grobli wynosi jeden do dwóch. Jej wysokość równa jest jeden, a szerokość dwa h. Nachylenie czwartej grobli na lewej skarpie wynosi jeden do dwóch, ponieważ wysokość wynosi jeden, a szerokość dwa. Druga skarpa ma nachylenie jeden do półtora, ponieważ jej wysokość wynosi nadal jeden, a szerokość półtora.
Staw hodowlany
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1NvcE7kqlc9c1
Grafika przedstawia sprzęt i urządzenia wykorzystywane w trakcie odłowów. Po lewej stronie znajduje się tytuł grafiki umieszczony w zielonym kole. Po jego prawej stronie wymienione są poszczególne sprzęty. Są to: oznaczony znacznikiem numer jeden basen, numerem dwa włok, numerem trzy brodnia, numerem cztery waga, numerem pięć sortownica, numerem sześć kasar mechaniczny, numerem siedem kasar ręczny, numerem osiem, ostatnim, odłówka. Po kliknięciu każdego punktu wyświetla się opis wraz z grafikami. W opisie są również zamieszczone odtwarzacze audio, w których lektor czyta zawarty w danym punkcie tekst. Punkt pierwszy basen transportowy. Zbiornik do transportu ryb. Zapewnia odpowiednie warunki do transportu i wyładunku ryb. Zdjęcie przedstawia stojące obok siebie cztery basen transportowe. Załadowane są one na pojazd transportowy. Baseny mają sześcienny kształt i są białe. W ich przedniej części znajduje się kurek do wylewania wody. Punkt drugi włok. Narzędzie do połowu ryb na pełnej wodzie. Składa się z dwóch skrzydeł. Na ich łączeniu znajduje się matnia, w którą zagarniane są ryby. Połów włokiem odbywa się poprzez ciągnięcie go przez pewną odległość za liny. Grafika przedstawia wygląd włoka. Jest to sieć o dwóch ramionach, oznaczonych jako skrzydła, które na końcach posiadają liny umożliwiające ciągnięcie włoka. Po drugiej stronie znajduje się matnia i kutel. Jest to rozszerzenie, gdzie gromadzą się ryby. Punkt trzeci brodnia, inaczej sieć zaciągowa. Używana podczas odłowu ryb ze stawów, w których można spuścić wodę. Służy ona do zagęszczania ryb, co ułatwia ich odławianie. Sieć wykonana z kilku płatów tkaniny sieciowej zwężających się na brzegach i zakończonych drążkiem zwanym komulcem lub bykiem. Połowy tą siecią polegają na przestawieniu toni wody z rybami, a następnie na zmniejszaniu jej obszaru. Sieć podczas ciągnięcia jej przez rybaków tworzy wielki fałd, w którym zbierają się ryby. Fotografia przedstawia brodnię w użyciu. Jest ona rozwinięta w łowisku. Jej brzegi trzymają trzy osoby. W środku brodni znajduje się bardzo dużo ryb. Druga fotografia przedstawia brodnię leżącą na mokrym piachu. Jest to zielona sieć, na której końcu umieszczony jest kij umożliwiający jej rozłożenie. Punkt czwarty waga. Umożliwia precyzyjne zważenie odłowionych ryb. Stosowane są różne odmiany wag. Zdjęcie przedstawia wagę hakową. Jej główna część posiada żółtą obudowę i ciemny ekran. Waga posiada u góry pętlę, dzięki czemu można ją zawiesić wedle potrzeby. W dolnej części waga posiada hak. Na hak zawiesza się przedmiot, który chce się zważyć. Na wyświetlaczu wyświetla się wtedy jego waga. Druga fotografia przedstawia tradycyjną wagę, na której można postawić przedmiot do zważenia. Posiada ona licznik analogowy. Na wadze stoi niebieskie wiadro z rybami. Punkt piąty sortownica. Sprzęt umożliwiający rozdzielenie poszczególnych sortymentów ryb oraz wybranie innych gatunków ryb przed zważeniem i załadunkiem do basenów. Zdjęcie przedstawia sortownicę stojącą na podwyższeniu. Sortownica składa się z płaskiego dna i niewysokich ścianek. Obok sortownicy stoją niebieskie wiadra. Drugie zdjęcie przedstawia sortownicę leżącą na ziemi. Jest ona prostokątna. Składa się z desek. Z jednej strony nie posiada ścianki. Znajdują się tam za to dwie drewniane deseczki, zamontowane tak, że tworzą ramiona trójkąta. Punkt szósty kasar mechaniczny. Sprzęt służący do mechanicznego odłowu ryb. Posiada długie ramię, na którego końcu zawieszony jest pojemnik lub duży kasar. Umożliwia przenoszenie większej ilości ryb niż przy pomocy kasarka ręcznego. Zdjęcie przedstawia kasar mechaniczny w użyciu. Jest to pojazd mający długie ramię, na którego końcu zawieszona jest sieć. Ramię wisi nad łowiskiem, w którym stoi człowiek. Sieć jest załadowana i unoszona w górę przez kasar. W łowisku rozciągnięta jest brodnia. Punkt siódmy kasar ręczny. Przyrząd do ręcznego odłowu ryb. Zbudowany jest z trzonka zakończonego obręczą, na której rozpięta jest siatka. Siatki mogą różnić się wielkością oczek w zależności od przeznaczenia. Fotografia przedstawia dwa kasarki ręczne różniące się wielkością siatki. Widać długie trzonki kasarków oraz zamieszczone na ich końcach obręcze z siatkami. Punkt ósmy odłówka. Narzędzie do odłowu ryb. Jest to basen, skrzynia lub sieć umieszczone w stawie, do którego wpływają ryby. Zdjęcie przedstawia drewnianą odłówkę umieszczoną za mnichem, z którego spływa woda. Dwie osoby w strojach wodoodpornych stoją w wodzie wypływającej z mnicha. Po ich obu stronach znajdują się ściany odłówki. Osoby za pomocą kasarków odławiają z wody ryby. Przez osobami znajduje się pojemnik na ryby, który przymocowany jest do ramienia żółtego pojazdu poruszającego się na gąsienicach. Za osobami, w dalszej części odłówki, rozciągnięta jest sieć, zapobiegająca ucieknięciu ryb.
Sprzęt i urządzenia wykorzystywane w trakcie odłowów
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Powiązane ćwiczenia

odpijalnik
odpijalnik

specjalny basen dla ryb z dopływem bieżącej wody

odpijanie ryb
odpijanie ryb

proces umożliwiający oczyszczenie skrzeli ryb oraz usunięcie resztek mułu i pokarmu z ich układu pokarmowego; odbywa się to w odpijalniku