Dla pracowników odpowiedzialnych za procesy technologiczne w różnych gałęziach przemysłu, wiedza na temat zawartości niektórych składników w wykorzystywanych półproduktach i produktach, jest bardzo ważna. Użycie nieodpowiedniej ilości substancji może prowadzić do otrzymania niewłaściwego produktu końcowego i spowodować straty finansowe. Dlatego podczas wytwarzania różnych artykułów przemysłowych, leków, żywności i innych materiałów, ilość wykorzystanych składników jest ściśle kontrolowana. W tym module zapoznasz się z jednym z często stosowanych sposobów określania zawartości substancji rozpuszczonej w roztworze.

Stężenie roztworu danej substancji jest często istotne ze względu na jego zastosowanie. Woda utleniona, którą być może masz w domowej apteczce, oraz żrący perhydrol, to wodne roztwory tej samej substancji – nadtlenku wodoru. Na zdjęciu efekt kontaktu ludzkiej skóry z perhydrolem.

R1ABioLzfBbTF
Palce poparzone perhydrolem
Źródło: dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Perhydrol#/media/Plik:Hydrogen_peroxide_35_percent_on_skin.jpg, domena publiczna.
Aby zrozumieć poruszane w tym materiale zagadnienia, przypomnij sobie:
  • szkło i sprzęt wykorzystywane w laboratorium chemicznym;

  • definicję roztworu właściwego;

  • przykłady substancji chemicznych pełniących rolę rozpuszczalnika w roztworach ciekłych;

  • definicję pojęcia gęstość.

Nauczysz się
  • obliczać stężenie procentowe roztworu na podstawie jego masy lub masy rozpuszczalnika i masy substancji rozpuszczonej;

  • szacować masę roztworu na podstawie stężenia procentowego roztworu i masy substancji rozpuszczonej;

  • określać masę substancji rozpuszczonej na podstawie stężenia procentowego i masy roztworu;

  • obliczać masę wskazanej objętości roztworu na podstawie jego gęstości;

  • obliczać zawartość substancji rozpuszczonej w określonej jednostce objętości roztworu.

  • projektować doświadczenia chemiczne pozwalające na otrzymanie roztworu o określonej masie i stężeniu procentowym

iTyYZpziNv_d5e171

1. Stężenie procentowe roztworu

Określenia: roztwór stężonyroztwór stężonyroztwór stężonyroztwór rozcieńczonyroztwór rozcieńczonyroztwór rozcieńczony lub roztwór nasyconyroztwór nasyconyroztwór nasycony informują tylko, czy danej substancji rozpuszczonej w roztworze jest dużo, czy mało. Czasami potrzebne jest dokładne podanie jej zawartości. Istnieje kilka sposobów przedstawiania składu roztworu, czyli jego stężenia. Jednym z nich jest stężenie procentowestężenie procentowe roztworustężenie procentowe. Określa ono, ile części masowych (wagowych) rozpuszczonej substancji znajduje się w 100 częściach masowych (wagowych) roztworu.

Jeżeli stężenie procentowe roztworu (oznaczane skrótem Cp – z ang. percentage concentration) równe jest 5   %, to oznacza, że w 100 g roztworu znajduje się 5 gsubstancji rozpuszczonej:

C p = 5   % 100   g roztworu znajduje się  5   g substancji rozpuszczonej
R3Cd5DNQ9iK8p
Codziennie spotykamy się z artykułami, na których opakowaniach podano zawartość ich składników
Źródło: epodreczniki.pl, licencja: CC BY 3.0.

Stężenie procentowe można obliczyć, korzystając z wzoru:

C p = m s m r 100   %

w którym poszczególne symbole oznaczają:
Cp – stężenie procentowe;
ms – masę substancji;
mr – masę roztworu.

Przypomnijmy, że masa roztworu (mr) jest sumą masy rozpuszczalnika, najczęściej wody (mrozp.) i masy rozpuszczonej w nim substancji (ms):

m r = m r o z p . + m s

Wielkość

Oznaczenie wielkości

Wartość

Stężenie procentowe

Cp

4   %

Masa substancji

ms

4 g

Masa roztworu

mr

100 g

Masa rozpuszczelnika

m r o z p .

100 g-4 g=96 g

Polecenie 1
RRf5TaewOyirs
Sól fizjologiczna to wodny roztwór chlorku sodu (soli kamiennej) o stężeniu 0,9%. Określ, jaka substancja stanowi w tym roztworze rozpuszczalnik, a jaka substancję rozpuszczoną, a następnie podaj masowy (wagowy) skład opisanego roztworu o masie 100 g. W tym celu uzupełnij poniższy tekst odpowiednimi danymi i nazwami. W roztworze soli fizjologicznej 1. woda, 2. 0,9 g, 3. 99,1 g, 4. 91 g, 5. 9 g, 6. chlorek sodu stanowi rozpuszczalnik, a 1. woda, 2. 0,9 g, 3. 99,1 g, 4. 91 g, 5. 9 g, 6. chlorek sodu substancję rozpuszczoną. W 100 g opisanego roztworu znajduje się 1. woda, 2. 0,9 g, 3. 99,1 g, 4. 91 g, 5. 9 g, 6. chlorek sodu substancji rozpuszczonej i 1. woda, 2. 0,9 g, 3. 99,1 g, 4. 91 g, 5. 9 g, 6. chlorek sodu rozpuszczalnika.
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
iTyYZpziNv_d5e244

2. Obliczanie stężenia procentowego roztworu

Jeśli znamy masę rozpuszczalnika lub masę roztworu oraz masę rozpuszczonej substancji, możemy wyznaczyć stężenie procentowe roztworu. Przy wszystkich obliczeniach musimy pamiętać o jednostkach masy, które zawsze wstawiamy do wzoru.

1
Polecenie 2

Oblicz stężenie procentowe roztworu cukru, jeśli 250 g roztworu zawiera 100 g tej substancji. Następnie obejrzyj film i sprawdź swoje rozwiązanie.

RbP9fUBs6sK2z
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1A5U7btqXfHM
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1UH4FodZhpEU
Na ekranie widać treść zadania: Oblicz stężenie procentowe roztworu cukru, jeśli 250 g tego roztworu zawiera 100 g tej substancji. Pod treścią zadania pojawiają się zapisy, każdy innej barwy (jednocześnie w treści zadania zabarwiają się odpowiadające im wyrażenia). Roztwór o masie 250 g, który zawiera 100 g cukru ma stężenie procentowe równe 40 %.
1
Polecenie 3

Oblicz stężenie procentowe roztworu chlorku sodu, który powstał po rozpuszczeniu 10 g tej substancji w 250 g wody. Wynik podaj z dokładnością do drugiego miejsca po przecinku. Sprawdź odpowiedź. W przypadku wątpliwości przeanalizuj rozwiązanie zadania.

RDkONj7LAnNVo
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Rl3fHqOoR7UYs
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
iTyYZpziNv_d5e339

3. Obliczanie masy poszczególnych składników roztworu

Znając stężenie procentowego roztworu oraz jego masę, można obliczyć masę substancji rozpuszczonej. Podobnie, na podstawie informacji o stężeniu procentowym roztworu i masie zawartej w nim substancji rozpuszczonej, potrafimy określić masę roztworu. Przy obliczeniach można korzystać zarówno z odpowiedniej proporcji, jak i z odpowiednio przekształconego wzoru na stężenie procentowe.

1
Polecenie 4

Przekształć wzór wyrażający stężenie procentowe tak, aby można było wykorzystać go do obliczenia masy substancji i masy roztworu.

RNj7Kwr7hFgjq
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R6s3BXzTNZ3Hc
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Polecenie 5

Oblicz, ile gramów wody należy dodać do 120 g cukru, aby otrzymać roztwór o stężeniu 30   %. Sprawdź odpowiedź. W przypadku wątpliwości przeanalizuj rozwiązanie zadania.

R1VENq0cUbIno
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1ZCGTXokdNIZ
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Polecenie 6

Oblicz, ile gramów siarczanu(VI) miedzi(II) znajduje się w 250 g wodnego roztworu tej substancji o stężeniu 2   % . Sprawdź odpowiedź. W przypadku wątpliwości przeanalizuj rozwiązanie zadania.

RD7AfArABZArC
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1NveLSPpCHbw
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Polecenie 7

Oblicz masę wodnego roztworu chlorku potasu o stężeniu 2   %, w którym znajduje się 1,5 g tej substancji. Oblicz masę wody, która znajduje się w tym roztworze. Sprawdź odpowiedź. W przypadku wątpliwości, przeanalizuj wyjaśnienie zadania.

R1ddGIG6XQe5V
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R7S4p2kqNCHqM
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
iTyYZpziNv_d5e528

4. Sporządzanie roztworu o określonym stężeniu procentowym

Aby przygotować roztwór o określonym stężeniu procentowym, należy znać masy jego składników: rozpuszczalnika i substancji rozpuszczonej. W tym celu należy wcześniej dokonać odpowiednich obliczeń. Obliczoną ilość substancji stałej (która w roztworze będzie stanowiła substancję rozpuszczoną) należy odważyć i dokładnie wymieszać z odmierzoną objętością ciekłego rozpuszczalnika. Objętość rozpuszczalnika możemy obliczyć, znając jego masę oraz gęstość.

1
Doświadczenie 1

Zapoznanie z czynnościami niezbędnymi do przygotowania roztworu o określonym stężeniu procentowym – procedura przygotowania 150 g wodnego roztworu chlorku sodu o stężeniu 2   %.

1
Polecenie 8

Zaprojektuj doświadczenie pozwalające na przygotowanie 150 g wodnego roztworu chlorku sodu (soli kuchennej) o stężeniu 2   %. Wypisz nazwy niezbędnego sprzętu laboratoryjnego oraz odczynników (substancji chemicznych). Następnie napisz, jakie czynności trzeba wykonać, żeby sporządzić opisany roztwór (zapisz instrukcję).
Oblicz masę substancji (wyrażoną w gramach) oraz objętość wody (wyrażoną w centymetrach sześciennych), niezbędne do przygotowania 150 g wodnego roztworu chlorku sodu o stężeniu 2   %. Załóż, że gęstość wody wynosi 1 gcm3. Sprawdź swoją odpowiedź. W razie wątpliwości, przeanalizuj rozwiązanie.

R1GkBomzRUfck
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1C74Ig3IZa0Z
Sprzęt laboratoryjny i odczynniki: (Uzupełnij). Instrukcja (Uzupełnij). Obliczenia (Uzupełnij).
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Postępując zgodnie z zaproponowaną przez Ciebie instrukcją (po jej zweryfikowaniu z instrukcją przykładową zamieszczoną w sekcji „odpowiedź”), przeprowadź doświadczenie. Następnie obejrzyj film i sprawdź poprawność wykonywanych czynności laboratoryjnych.

iTyYZpziNv_d5e630

5. Gęstość roztworu

GęstośćgęstośćGęstość roztworu jest wielkością fizyczną i oznacza masę określonej jednostki objętości roztworu. Wartość ta zmienia się wraz z temperaturą. Jeśli roztwór ma gęstość równą 1 , 05   g cm 3 oznacza to, że 1 cm3 roztworu ma masę 1 , 05  g.

Gęstość roztworu możemy policzyć, korzystając z wzoru:

d r = m r V r

mr – masa roztworu
Vr – objętość roztworu

Gęstość roztworu można wyrażać w różnych jednostkach, np.: gcm3, gdm3, kgm3. W naszych obliczenia będziemy stosować jednostkę gcm3.

1
Polecenie 9

Oblicz, jaką masę ma 15 cm3 roztworu, którego gęstość wynosi 1,102 gcm3. Wynik podaj w gramach, z dokładnością do drugiego miejsca po przecinku. Sprawdź odpowiedź. W przypadku wątpliwości, przeanalizuj rozwiązanie zadania.

RHHGtfZmHCsOi
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1GQE9izjft2I
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Polecenie 10

Oblicz gęstość roztworu, którego 25 cm3 ma masę 24,5 g. Wynik podaj z dokładnością do drugiego miejsca po przecinku. Sprawdź odpowiedź. W przypadku wątpliwości, przeanalizuj rozwiązanie zadania.

RWp0jvhmQqYqP
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RjjoICIqi6RmJ
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
iTyYZpziNv_d5e763

6. Powiązania między gęstością i stężeniem procentowym roztworu

11
Polecenie 11

Oblicz, ile gramów cukru znajduje się w 20 cm3 roztworu o stężeniu 15   %, jeżeli jego gęstość wynosi 1,059 gcm3.

R1WobYPIs5KUO
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RaqKiT9gpH9Ag
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
iTyYZpziNv_d5e826

Podsumowanie

  • Stężenie procentowe to informacja o tym, ile części masowych (wagowych) substancji rozpuszczonej znajduje się w 100 częściach masowych (wagowych) roztworu.

  • Stężenie procentowe roztworu można obliczyć na podstawie masy roztworu i masy substancji rozpuszczonej, przy użyciu wzoru: C p = m s m r 100   %.

  • Na podstawie stężenia procentowego i masy roztworu można obliczyć masę substancji rozpuszczonej: m s = C p     m r 100   % .

  • Stężenie procentowe roztworu można obliczyć na podstawie masy rozpuszczalnika i masy substancji rozpuszczonej, przy użyciu wzoru: C p = m s m r o z p . +   m s 100   %.

  • Jeśli jest znana gęstość roztworu, to jest możliwe ustalenie masy jego dowolnej objętości.

  • Wszystkie opisane powyżej obliczenia można wykonać z wykorzystaniem proporcji (zamiast podanych wzorów).

Praca domowa
1
Polecenie 12.1

U dziecka uczulonego na jad osy wystąpił wstrząs anafilaktyczny po użądleniu przez owada. Ratunkiem było domięśniowe podanie roztworu adrenaliny. Lek ten jest dostępny w ampułkach, w roztworze 0,1-procentowym o gęstości 1 gcm3. Podaje się go dzieciom w dawce 10-6 g na 1 kg masy ciała. Zagrożone dziecko ważyło 25 kg. Oblicz, jaką objętość (cm3) tego leku musiała podać pielęgniarka małemu pacjentowi, aby uratować życie.

RSAqIpKBvQYz8
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Rqu2ztqKZuKkB
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 12.2

Oblicz, ile cm3 roztworu adrenaliny musiałby otrzymać twój organizm, gdyby okazało się, że – z uwagi na gwałtowną reakcję na alergen – twoje życie byłoby zagrożone.

RgeKRgVdyDdEY
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1KMubk1nHqmc
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
iTyYZpziNv_d5e885

Słownik

gęstość
gęstość

wielkość fizyczna, w tym materiale definiowana jako stosunek masy pewnej ilości substancji lub roztworu (homogenicznej mieszaniny substancji) do zajmowanej przez nią objętości; wyrażamy ją wzorem: d=mV

stężenie procentowe roztworu
stężenie procentowe roztworu

liczba gramów substancji rozpuszczonej w 100 g roztworu (wyrażona w procentach)

roztwór nasycony
roztwór nasycony

roztwór, w którym znajduje się maksymalna liczba gramów substancji rozpuszczonej, jaka wynika z jej rozpuszczalności w podanych warunkach temperatury i ciśnienia

roztwór stężony
roztwór stężony

roztwór, w którym ilość substancji rozpuszczonej jest taka sama lub niewiele mniejsza od masy substancji w roztworze nasyconym

roztwór rozcieńczony
roztwór rozcieńczony

roztwór, w którym ilość substancji rozpuszczonej jest znacząco mniejsza od ilości rozpuszczalnika

iTyYZpziNv_d5e931

Ćwiczenia

Pokaż ćwiczenia:
RFfCPU7UbSsli1
Ćwiczenie 1
Uzupełnij luki w tekście przeciągając odpowiednią wartość. W 250 g wodnego roztworu chlorku sodu znajduje się 5 g substancji rozpuszczonej. Roztwór ten zawiera zatem 1. 255000, 2. 98, 3. 0,245, 4. 245, 5. 245000, 6. 50,0, 7. 0,255, 8. 255, 9. 2,0 g rozpuszczalnika. Zakładając, że gęstość tego rozpuszczalnika jest równa 1 gcm3, wyliczymy, że jego objętość w analizowanym roztworze wynosi 1. 255000, 2. 98, 3. 0,245, 4. 245, 5. 245000, 6. 50,0, 7. 0,255, 8. 255, 9. 2,0 dm3. Stężenie procentowe opisanego roztworu chlorku sodu jest równe 1. 255000, 2. 98, 3. 0,245, 4. 245, 5. 245000, 6. 50,0, 7. 0,255, 8. 255, 9. 2,0%.
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 2
1
R1ArBhEm4pyEr11
Poniżej podano skład masowy czterech wodnych roztworów cukru. Przyporządkuj każdy z roztworów, do odpowiadającej mu wartości stężenia procentowego.
Źródło: epodreczniki.pl, licencja: CC BY 3.0.
Rr0X6ev0lhlYj1
Poniżej podano skład masowy czterech wodnych roztworów cukru. Przyporządkuj każdemu z roztworów odpowiadające mu wartości stężenia procentowego. mwody = 100 g, mcukru = 40 g  Możliwe odpowiedzi: 1. 28,6%, 2. 20,0%, 3. 25,0%, 4. 18,2% mwody = 90 g, mcukru = 20 g  Możliwe odpowiedzi: 1. 28,6%, 2. 20,0%, 3. 25,0%, 4. 18,2% mwody = 120 g, mcukru = 30 g  Możliwe odpowiedzi: 1. 28,6%, 2. 20,0%, 3. 25,0%, 4. 18,2% mwody = 75 g, mcukru = 25 g  Możliwe odpowiedzi: 1. 28,6%, 2. 20,0%, 3. 25,0%, 4. 18,2%
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 3
RKXvi4CB6G0881
zadanie interaktywne
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 4
RQQe5lLEAn1f01
zadanie interaktywne
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R42bgi8SvD9oa21
Ćwiczenie 5
zadanie interaktywne
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
21
Ćwiczenie 6

Oblicz, ile gramów wody i ile gramów cukru należy zmieszać ze sobą, aby otrzymać 500 g syropu o stężeniu 80   %.

RLcMjsSXvSrNo
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RAuOUMAkkfpAC
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
2
Ćwiczenie 7
R1ZKeHr7S96QE21
Poniżej podano masy i objętości czterech wodnych roztworów. Przyporządkuj każdy z roztworów do odpowiadającej mu wartości gęstości.
Źródło: epodreczniki.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1Vjn298FPbh72
Poniżej podano masy i objętości czterech wodnych roztworów. Przyporządkuj każdemu z roztworów do odpowiadającą mu wartość gęstości. mr = 39 g, Vr = 30 cm3 Możliwe odpowiedzi: 1. 1,3 gcm3, 2. 6,0gcm3, 3. 1,2 gcm3, 4. 2,0 gcm3 mr = 90 g, Vr = 15 cm3 Możliwe odpowiedzi: 1. 1,3 gcm3, 2. 6,0gcm3, 3. 1,2 gcm3, 4. 2,0 gcm3 mr = 26 g, Vr = 13 cm3 Możliwe odpowiedzi: 1. 1,3 gcm3, 2. 6,0gcm3, 3. 1,2 gcm3, 4. 2,0 gcm3 mr = 24 g, Vr = 20 cm3 Możliwe odpowiedzi: 1. 1,3 gcm3, 2. 6,0gcm3, 3. 1,2 gcm3, 4. 2,0 gcm3
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
2
Ćwiczenie 8
RZTAxhYCadE7z1
zadanie interaktywne
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R11Hp4vJn0DWP2
Ćwiczenie 9
Uczeń przygotował 30 cm3 wodnego roztworu cukru trzcinowego o stężeniu 10%. Wiedząc, że gęstość roztworu wynosiła 1,04 gcm3, uzupełnij poniższą tabelę odpowiednimi danymi, które dotyczą masowego składu analizowanego roztworu.
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
31
Ćwiczenie 10

Zaprojektuj doświadczenie pozwalające na przygotowanie 200 g wodnego roztworu cukru (sacharozy) o stężeniu 5   %. W tym celu wypisz nazwy niezbędnego sprzętu laboratoryjnego oraz odczynników (substancji chemicznych); wykonaj odpowiednie obliczenia, a następnie napisz, jakie czynności trzeba wykonać, żeby sporządzić opisany roztwór (zapisz instrukcję).

RelxaSr6w0yW1
Sprzęt laboratoryjny i odczynniki: (Uzupełnij). Instrukcja (Uzupełnij).
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1bR6GSI02d0z
Sprzęt laboratoryjny i odczynniki: (Uzupełnij). Instrukcja (Uzupełnij). Obliczenia (Uzupełnij).
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
3
Ćwiczenie 11
R1TVVTzsp5ZKs
Poniżej zamieszczono rysunki wybranych przyrządów laboratoryjnych wraz z ich nazwami w języku angielskim. Spośród podanych przyrządów wybierz i zaznacz te, które należy wykorzystać, przygotowując wodny roztwór substancji stałej, o zadanym stężeniu procentowym i masie.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Glossary
Rg7b4eSKXzKLc2
Ćwiczenie 11
Poniżej zamieszczono nazwy wybranych przyrządów laboratoryjnych. Spośród podanych przyrządów wybierz i zaznacz te, które należy wykorzystać, przygotowując wodny roztwór substancji stałej, o zadanym stężeniu procentowym i masie. Możliwe odpowiedzi: 1. zlewka, 2. statyw na probówki, 3. probówka, 4. łyżka, 5. szklana bagietka, 6. szkiełko zegarkowe, 7. waga laboratoryjna, 8. cylinder miarowy
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
31
Ćwiczenie 12

Przeczytaj poniższy tekst i odpowiedz własnymi słowami, w jaki sposób można zmienić stężenie roztworu.

„Often in informal, non‑technical language, concentration is described in a qualitative way, through the use of adjectives such as „dilute” for solutions of relatively low concentration and „concentrated” for solutions of relatively high concentration. To concentrate a solution, one must add more solute (for example, alcohol), or reduce the amount of solvent (for example, water). By contrast, to dilute a solution, one must add more solvent, or reduce the amount of solute.”

Źródło: Wikipedia – Concentration

R1Ln333feE2YV
Odpowiedź: (Uzupełnij).
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Glossary

Bibliografia

Encyklopedia PWN.

Kaznowski K., Pazdro K. M., Chemia. Podręcznik do liceów i techników, cz. 1, Warszawa 2019.

Litwin M., Styka‑Wlazło Sz., Szymońska J., To jest chemia 1. Chemia ogólna i nieorganiczna. Zakres rozszerzony, Warszawa 2012.

bg‑gray3

Notatnik

RYymZq3bo9epQ
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.