Scenariusz lekcji – Struktura płci i wieku

Cele lekcji

a. Wiadomości

• uczeń zna kryteria podziału społeczeństwa ze względu na płeć i wiek,

• uczeń zna pojęcia: struktura wieku społeczeństwa, piramida wieku, współczynnik feminizacji, zjawisko maskulinizacji,

• uczeń umie obliczyć współczynnik feminizacji.

b. Umiejętności

• uczeń potrafi opisać, korzystając z piramidy płci i wieku , strukturę ludności w Polsce,

• uczeń potrafi wyjaśnić przyczyny starzenia się społeczeństwa,

• uczeń potrafi interpretować piramidę płci i wieku ludności w Polsce,

• uczeń potrafi porównać na podstawie danych długość życia w Polsce z danymi liczbowymi dotyczącymi innych państw,

• uczeń potrafi odpowiedzieć jakie czynniki społeczno‑ekonomiczne wpływają na długość życia człowieka.

Metoda i forma pracy

Formy pracy: grupowa

Metody : karta pracy – praca z tekstem źródłowym (tekst z podręcznika), praca z mapą

Środki dydaktyczne

Podręcznik „Planeta 3” (str. 65‑67) , zeszyt ćwiczeń , Niezbędnik, rocznik statystyczny, Ilustrowany Atlas Świata str.92 – 93 Wyd. Rożak, Szkolny słownik pojęć geograficznych, J. Flis, karty pracy, foliogram Piramida płci i wieku ludności w Polsce w 2000 r.

Przebieg lekcji

Faza przygotowawcza

• część organizacyjna (powitanie, sprawdzenie obecności)

• nauczyciel zadaje pytania sprawdzające wiadomości z poprzedniej lekcji, a następnie nawiązuje do nowego tematu lekcji :

• wyjaśnij pojecie przyrost naturalny

• jak kształtuję się współczynnik przyrostu naturalnego w Polsce?

• kiedy Polsce były okresy wzrostu ludności i czym były spowodowane?

• podaj okresy niżu demograficznego w Polsce

• dlaczego w Polsce odnotowuje się spadek tempa wzrostu liczby ludności?

  • nauczyciel dzieli klasę na 3 kilkuosobowe grupy, np. przez odliczenie 1‑3 lub wg innego sposobu

• nauczyciel zapisuje na tablicy temat lekcji, wyjaśnia cele lekcji, podaje wymagania edukacyjne,

• nauczyciel, wykorzystując foliogram „Piramida płci i wieku ludności w Polsce w
  2000 r.”, objaśnia w jaki sposób odczytuje się wykres‑piramidę obrazujący strukturę wiekową społeczeństwa i rozdaje karty pracy,

• nauczyciel podaje czas na rozwiązanie zadania 15‑20 minut,

• praca w grupach w oparciu o podręcznik i inne źródła informacji,

• uczniowie wykonują zadania z karty pracy. Nauczyciel kontroluje ich pracę, pomaga i wyjaśnia,

• nauczyciel prosi przedstawicieli grup uczniów o zaprezentowanie rozwiązanej karty pracy,

• nauczyciel ocenia pracę uczniów.

• nauczyciel zadaje pytania podsumowujące i utrwalające wiadomości, np.:

• podaj najważniejszy czynnik, jaki zdecydował o obecnym kształcie piramidy płci i wieku ludności w Polsce

• odczytaj z piramidy wieku liczbę chłopców, dziewcząt będących twymi rówieśnikami. Czy urodziłeś się w okresie wyżu czy niżu demograficznego?

• co to jest wskaźnik feminizacji?

• co określmy pojęciem zjawiska maskulinizacji

• podaj przyczynę wyższego/ niższego współczynnika feminizacji w niektórych województwach.

Lekcję można też podsumować wykonując ćwiczenie 4 ze str. 38/39 w zeszycie ćwiczeń do geografii „Planeta 3”.

5. 1. Atlas geograficzny – „Polska, kontynenty, świat”, Wydawnictwo „Nowa Era” Redakcja Kartograficzna Wrocław 2005.

   2. Ćwiklińska Ewa, Wawrzkiewicz Anna, Zeszyt ćwiczeń do geografii Planeta 3 Geografia fizyczna i społeczno‑ekonomiczna Polski, Wydawnictwo M. Rożak Gdańsk –Straszyn.2004.

   3. Czekańska Zdzisława, Wojtkowicz Zofia, Aktywne metody w edukacji geograficznej. Propozycje metodyczne do pracy z uczniem w gimnazjum część I i II, SOP Toruń 1999.

   4. Flis Jan, Szkolny słownik geograficzny, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Warszawa 1982.

   5. Ilustrowany Atlas Świata dla gimnazjum, Wydawnictwo Rożak. Straszyn k. Gdańska 2006

   6. Książka nauczyciela zintegrowana z podręcznikiem „Planeta 3” Wydawnictwo M. Rożak. Gdańsk –Straszyn 2004.

   7. Szubert Mariusz. Podręcznik do geografii „Planeta 3”.Geografia fizyczna i społeczno‑ekonomiczna Polski (str.50–53) Wyd. M. Rożak Gdańsk –Straszyn.2004.

Załączniki

Karta pracy ucznia