Rn4P9AgbX6D5N1

Ważne daty

1956 – wydanie debiutanckiego albumu Elvisa Presley’a

1967 – Monterey Pop Festival w miejscowości Monterey w Kalifornii

1969 – The Woodstock Music and Art Fair, czyli Woodstock Festival lub Woodstock w Bethel koło Nowego Jorku

1972 – musical Grease

1980 – Ogólnopolski Przegląd Muzyki Młodej Generacji w Jarocinie, później znany pod nazwą Festiwal Muzyków Rockowych

1980 – powstanie Depeche Mode

1985 – pierwszy oficjalny ogólnopolski turniej breakdance w Piotrkowie Trybunalskim

1991 – wydanie albumu Nevermind Nirvany

Scenariusz lekcji dla nauczyciela

RFwGYhaFYfXcv

Pobierz załącznik

Scenariusz zajęć do pobrania.

Plik PDF o rozmiarze 63.13 KB w języku polskim

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń:

9) samodzielnie wyszukuje informacje na temat kultury w różnych mediach, bibliotekach.

II. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń:

1) wypowiada się – w mowie i w piśmie – na temat wytworów kultury i ludzkich praktyk w kulturze (zachowań, obyczajów, przedmiotów materialnych, dzieł sztuki);

6) określa swoje zainteresowania, potrzeby i preferencje kulturalne oraz uzasadnia je w dyskusji;

III. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń:

3) odnosi elementy kultury (zachowania, zwyczaje, praktyki, przedmioty materialne, dzieła sztuki) do kategorii: czas, przestrzeń, ciało, grupa społeczna (rodzina, rówieśnicy, społeczność lokalna, naród);

6) posługuje się pojęciami: kultura popularna, ludowa, masowa, wysoka, narodowa, zglobalizowana, subkultura w ich właściwym znaczeniu i używa ich w kontekście interpretowanych dzieł sztuki oraz praktyk kulturowych.

Nauczysz się

przedstawiać najważniejsze subkultury;

przedstawiać najważniejsze cechy wybranych subkultur;

omawiać i dopasować daną muzykę/film/akcje artystyczne do konkretnej subkultury;

porównywać i analizować teksty kultury.

Subkultury - definicja

Analizując pojęcie subkultury na początku należy wyjaśnić termin kultura. Według Władysława Pałubickiego jest to względnie zintegrowana całość obejmująca wszystkie zachowania ludzkie, które przebiegają według wspólnych dla zbiorowości społecznych wzorców wykształconych i przyswajalnych w toku interakcji oraz zawierająca wytwory takich zachowań. (Władysław Pałubicki, Antropologia – filozofia – etyka. Słownik podstawowych terminów i znaczeń, Koszalin 1998, s. 80.) Warto również przytoczyć pojęcie kontrkulturyKontrkulturakontrkultury. Encyklopedia PWN podaje następującą definicję: Ruch społeczny, kwestionujący podstawowe normy, wartości i sposoby komunikowania współczesnej kultury masowej, odrzucający rozwiązania tradycyjne w imię wolności, tolerancji, nieskrępowanej twórczości; pojawiła się w połowie lat. 60. XX w. w USA, jej początki utożsamia się z ruchem hippisowskim; za twórcę terminu uważa się Th. Roszaka. (Encyklopedia PWN w trzech tomach. Tom II, J‑P, Warszawa 1999, s. 182.)

Natomiast sam termin subkultura wyżej wspomniana Encyklopedia tłumaczy jako: (podkultura) wzory, normy społeczne, wartości obowiązujące w grupie społecznej stanowiącej część szerszej zbiorowości, odmienne od obowiązujących ogół społeczeństwa, np. subkultura młodzieżowa. (Encyklopedia PWN w trzech tomach. Tom III, P‑Z, Warszawa 1999, s. 447.) Po raz pierwszy pojęcie to zdefiniował amerykański socjolog Milton Myron Gordon w 1947 r. Subkultury są więc tworzone przez konkretne grupy: wiekowe, hobbistyczne, zawodowe itp. Można zatem powiedzieć, że istnieją subkultury np. studentów, złodziei, fanów danego gatunku muzycznego itd. Konkretna grupa ludzi poprzez ubiór, zachowanie, styl życia czy wyznawane wartości identyfikuje się ze sobą, a jednocześnie podkreśla swoją odmienność od kultury dominującej, ogólnie przyjętych norm i zachowań. Trudno uchwycić jeden moment, w którym zaistniało zjawisko subkultury. Człowiek, z racji swojej natury, dąży do tworzenia grup czy stronnictw. Narzucane normy i kanony zawsze budziły i budzić będą opór. Z drugiej strony grupy zawodowe, poprzez swoje rytuały, specjalistyczny język itp., tworzyły hermetyczne środowisko.

R13gSJApKA9u01

Emo, online-skills, CC BY-SA 3.0

Rodzaje subkultur: więzienna

Na pewno jedną z starszych subkultur jest subkultura więzienna. Specyficzne warunki, jasno zarysowane podziały (więźniowie i strażnicy) wykrystalizowały to zjawisko. Sama subkultura osadzonych tzw. git ludzi jest zróżnicowana (nie każdy więzień chce lub może do niej należeć) i oparta na ściśle przestrzeganej hierarchii. Czynnikami ją spajającymi są hermetyczna, własna gwara tzw. grypsera, tatuaże określające pozycję oraz silne poczucie solidarności i niechętne, a wręcz wrogie nastawienie do świata zewnętrznego. Git ludzie, dla których więzienie to codzienność, gardzą nie tylko strażnikami więziennymi, ale także ludźmi spoza krat. Frajerzy, jak w gwarze określeni są nienależący do subkultury, nie zasługują według gitowców na jakikolwiek szacunek. Jest to przykład specyficznej, można by rzec zawodowej subkultury (git ludzi to głównie złodzieje).

R4ztwdRF5wP0u1

Więzienie, online-skills, CC BY-SA 3.0

Ciekawym przykładem subkultury silnie konstestującej, współczesny jej porządek, byli tzw. Edelweisspiraten. Dosłownie można to przetłumaczyć jako Szarotkowi Piraci. Były to bardzo luźno skupione grupy młodzieży, której przyszło żyć w nazistowskich Niemczech. Pierwsze grupy Piratów zaczęły powstawać w zachodnich Niemczech pod koniec lat 30. XX w. Łączyła ich nie tylko silna niechęć do nazizmu - jako ludzie młodzi, głównie w wieku 14‑17 lat, szczególnie ostro występowali przeciwko organizacjom Hitlerjugend i Bund Deutscher Mädel – ale także do struktur państwa jako takich. Co ciekawe, właśnie ta niechęć do struktur państwowych, sprawiła, że byli na cenzurowanym również w powojennych Niemczech.

R12ZNIXMkKi5x1

Tatuaże, swiatidei.pl, CC BY 3.0

Rodzaje subkultur: bikiniarze

Europa po II wojnie światowej nie wyzwoliła się od totalitaryzmów. W rządzonej przez komunistyczny reżim Pol‑sce narodziła się subkultura bikiniarzy. Pojawili się już pod koniec lat 40. XX w. Podobnie jak wyżej opisywane grupy, także i oni byli raczej luźnie związanymi grupami młodzieży. Przejawiali tendencje anarchistyczneAnarchizmanarchistyczne stojąc w kontrze do dominującej kultury i struktur państwowych. Bikiniarze akcentowali jednak silną fascynację zachodnią popkulturą i jazzem. Wyrażali to w ubiorze: szerokiej marynarce, wąskich spodniach, butach „na słoninie”, czyli na gumowej grubej podeszwie, fryzurze (tzw. „plerezie”), piratkach - jaskrawo kolorowych skarpetkach i kolorowym krawacie, na którym najczęściej widniały gołe girlsy. Jak bikiniarzy odbierała współczesna władza, możesz zobaczyć w materiale Polskiej Kroniki Filmowej.

RvXS5pUqqKlkA1

Bikiniarze, static.prsa.pl, CC BY-SA 3.0

Pisarz Leopold Tyrmandmfb91553c46983bfa_0000000000005Leopold Tyrmand w Dzienniku 1954 o bikinarzach pisałmfb91553c46983bfa_0000000000004pisał: Właśnie młodzież jest najżarliwiej „ciuchowa”, skarpetki w kolorowe paski są wśród niej manifestem i uniformem. O takie skarpetki toczą się heroiczne boje z komunistyczną szkołą, z komunistycznymi organizacjami młodzieżowymi, z systemem. Już przed paru laty skarpetki stały się zarzewiem świętej wojny o prawo do własnego smaku, jaką młodzież polska stoczyła z reżymem i którą wygrała. Były to zmagania o sylwetkę znaną na Zachodzie jako jitterbug albo zazou – wąziutkie spodnie, spiętrzona fryzura, tzw. plereza, buty na fantastycznie grubej gumie, tzw. słoninie, kolorowe, bardzo widoczne spod krótkich nogawek skarpety, straszliwie wysoki kołnierzyk koszuli. W Warszawie nazywano chłopców tak ustylizowanych bikiniarzami*, w Krakowie* dżolerami*.* Bikiniarz pochodził od krawatów, na których wyobrażony był wybuch bomby atomowej na atolu Bikini w 1946 roku. Byli oni częścią szerszej subkultury: w Wielkiej Brytanii ruch ten nosił nazwę teddy boys, we Francji i Belgii - zazous, w Rumunii - malagambiści, w ZSRR - styladzy, Czechosłowacji – potapka. Źródłem tego ruchu były najprawdopodobnie grupy latynoskiej i czarnoskórej młodzieży z nowojorskiego Harlemu.

RJdPJCE7yl9uv1

Ilustracja przedstawia grupę ludzi kolorowo ubranych - bikliniarze. Bikiniarze – subkultura młodzieżowa funkcjonująca w Polsce do końca lat 50. XX w. Cechą odróżniającą ich od reszty społeczeństwa było ekstatyczne umiłowanie muzyki jazzowej i kultury amerykańskiej. Młodzi mężczyźni mają fantazyjne fryzury i bokobrody, kolorowe koszule i kraciaste marynarki. Kobiety kolorowe sukienki. — Bikiniarze, konkovomedia.ru, CC BY 3.0

RArRxN56GnJbu1

Ilustracja przedstawia trzech młodych mężczyzn na tle czarnego samochodu. Palą papierosy i mają ręce w kieszeniach. Mężczyzna w środku opiera się o bagażnik, ma na sobie żółto-czarny krawat, żółte skarpetki, czarne spodnie i buty, czarną, długą marynarkę z czerwonymi mankietami i kołnierzem oraz fioletową koszulę. Mężczyzna stojący po lewej stronie ma na sobie białą koszulę, fioletowy sweter, bordowe skarpetki i długą, bordową marynarkę z czarnymi mankietami i kołnierzem, czarny krawat i buty oraz niebieskie, dżinsowe spodnie. Mężczyzna stojący po prawej stronie ma na sobie żółty krawat, brązową kamizelkę, czarną długą marynarkę i buty oraz niebieskie, dżinsowe spodnie. — Bikiniarze, warszawawpigulce.s3.eu-central-1.amazonaws.com, CC BY 3.0

W latach 50. XX w., niejako na bazie tych grup, powstały subkultury Beatników i Rockersów. Widoczni byli głównie w USA i Europie Zachodniej – silnie nonkonformistyczni i skupieni wokół rodzącego się wówczas rock and rolla. Rockersi często ubierali się niedbale w podarte dżinsy i czarne skórzane kurtki.

R2AtdVo6j0W3k1

Rockersi, www.influx.co.uk, CC BY-SA 3.0

mfb91553c46983bfa_0000000000004

mfb91553c46983bfa_0000000000005

Rodzaje subkultur: hippisi

Subkulturą, która odcisnęła piętno w najrozmaitszych dziedzinach (począwszy od muzyki, sztuki, kończąc nawet na polityce) byli hippisi. Słowo to, pochodzące z języka angielskiego, można przetłumaczyć jako żyć na bieżąco, dniem dzisiejszym. Pojawili się w USA na przełomie lat 60. i 70. XX w. rozpoczynając swoistą rewolucję – bunt młodych przeciwko światu dorosłych (słynny slogan hippisowski nie wierzcie nikomu po trzydziestce). Stawali w kontrze przeciwko politykom, wojnie. Propagowali powszechną miłość, pokój, wyzwolenie z kanonów i norm narzucanych przez społeczeństwo i religie. Za początek tego ruchu uważa się 1967 r. Wówczas to w San Francisco, wydalony z Harvardu wykładowca psychologii i piewca narkotyku LSD, Timothy Leary, przemawiając do młodzieży ogłosił koniec amerykańskich bożków: pieniądza i pracy, a początek ery miłości. Ważną częścią ruchu była muzyka. Związało się z nim wielu legendarnych muzyków m.in. Janis Joplin, Jimi Hendrix, Jim Morrison, Jaco Pastorius, John Lennon. Hippisi nosili długie włosy (w które często wplątywano kwiaty), kolorowe ubrania, inspirowane np. strojem Indian północnoamerykańskich, często wykonywane samodzielnie, wplatając różne wzory i naszywki. Ruch hippisowski zamierać zaczął mniej więcej w drugiej połowie lat 70. XX w.

RMQBzz4cy51xD1

Hipisi, static.polityka.pl, CC BY-SA 3.0

RbGzZ96SnkxUI1

John Lennon, pinimg.com, CC BY 3.0

R1StIzwMNryTm1

Ilustracja przedstawia hippisów. Kobiety na głowach mają wianki lub wpięte kwiaty we włosy, długie, kolorowe sukienki. Mężczyźni mają brody i długie włosy. Wszyscy stoją na łące, za nimi jest biały namiot i las. — Hippisi, pinimg.com, CC BY 3.0

RHGjigARXcLD71

Janis Joplin, pinimg.com, CC BY 3.0

Rodzaje subkultur: punk, skinhead, hip‑hop

Rolę nowych rewolucjonistów przejęła subkultura punk. Pomimo że, jej źródła są starsze, ruch ten wywodzi się z subkultury wspomnianych już Rockersów i garażowego rock and rolla, to popularność zyskała właśnie w dru‑giej połowie lat 70. XX w. Młodzi ludzie, najczęściej z biednych, robotniczych dzielnic wielkich miast Wielkiej Brytanii, skupiali się wokół idei anarchizmu, totalnej negacji dominującej kultury, instytucji państwowych itp. itd. Po‑mimo że, ruch do dzisiaj, jest zróżnicowany wewnętrznie, to spaja go muzyka. Ikonami muzyki punk rockowej stały się m.in. zespoły Sex Pistols, The Clash, Ramones oraz muzycy tacy jak Iggy Pop, czy Patti Smith. Teksty piosenek były bardzo prowokacyjne, jednocześnie poruszały tematy miłości, seksualności, jak i polityki czy problemów młodych ludzi. Należący do subkultury punk za wszelką cenę chcieli wyróżnić się z tłumu – nosili fantazyjne fryzury (np. irokezy), skórzane kurtki, ciężkie buty, tatuaże, kolczyki itp.

R1MsQE5ufULMD1

Punkowcy, i.pinimg.com, CC BY-SA 3.0

R1QklwudDQ8oa1

Ilustracja przedstawia dwie kobiety z fantazyjnymi fryzurami i ubiorami. Mają na głowie kolorowe irokezy, mocno pomalowane twarze, jako rękawy bluzek podarte czarne pończochy. — Punkowcy, wiktionary.org, CC BY 2.0

RoEdhUJB4bS591

Ilustracja przedstawia punka. Ukazuje ona młodego mężczyznę z irokezem na głowie. Kuca on przy ścianie, która jest pokryta bazgrołami. Prawdziwy punk nie przejmuje się swoim wyglądem. Charakterystyczną cechą jego stroju jest na pewno skórzana kurtka nabita ćwiekami i z przyszytymi naszywkami np. ze znakiem anarchistycznym, na nogach glany i zazwyczaj podwinięte spodnie – jeansy. — Punk, thedailybeast.com, CC BY 3.0

W opozycji do ruchu punkowego stoi subkultura skinhead. Bardzo zróżnicowana wewnętrznie: od skrajnie prawicowych czy wręcz nazistowskich grup przestępczych po ruch Oi! – apolityczny i podkreślający wspólne korzenie z punkiem. Grupy te, również wywodzące się z wielkomiejskich środowisk robotniczych, charakteryzuje m.in. kult siły fizycznej, odrzucenie dominującej kultury, ale zdecydowanie mniej jest haseł anarchistycznych.

R10Hf9fZJyqW91

Skinheadzi, images.vice.com, CC BY-SA 3.0

RNW2IzThIsHDv1

Ilustracja przedstawia skinheada. Ukazuje ona wytatuowanego łysego mężczyznę. Tatuaże ma na głowie, szyi i ramionach. Stoi na tle ściany pokrytej graffiti. — Skinhead, flickr.com, CC BY 3.0

Bardzo popularną subkulturą jest hip‑hop. Pojawił się na początku lat siedemdziesiątych XX w. w południowym Bronksie, w czarnej dzielnicy Nowego Jorku. Nieco później rozprzestrzeniła się i zaczęła dominować na rynkach muzycznych. Subkultura ma lekceważący stosunek do wszelkich instytucji społecznych i religijnych. Wywodzi się z blokowisk wielkich miast. Ważny jest luz, muzyka (oparta na rapowaniu, czyli rytmicznym wypowiadaniu tekstu), graffiti. Należący do grupy noszą luźne ubrania, obszerne bluzy z kapturami i nisko opuszczone spodnie tzw. lenary. Najsłynniejsi twórcy muzyki związaną z subkulturą to m.in. Snoop Dog, 50 Cent, Eminem. W Polsce rynek ten jest bardzo różnorodny, warto wymienić tutaj takie zespoły jak Molesta czy Kaliber 44.

RcJOTkPLS1niG1

Hip-hopowcy, preventioncdnndg.org, CC BY-SA 3.0

R18sx6ECE83lF1

Ilustracja przedstawia modę hiphopową. Ukazuje ona tańczące trzy młode kobiety. Ubrane są w stylu hiphopowym, mają luźne spodnie dżinsowe, białe adidasy. — Moda hiphopowa, walldevil.com, CC BY 3.0

RfsbLTxDRe0aI1

Ilustracja przedstawia hiphopowca podczas pokazu tańca. Ukazuje ona młodego mężczyznę tańczącego przy oknie opustoszałego budynku. — Hiphopowiec podczas pokazu tańca, hip-hop.pl, CC BY 3.0

Rc5uuDj8rpo711

Ilustracja przedstawia graficiarza. Ukazuje ona młodego mężczyznę malującego ścianę. Używa on farby w sprayu. — Graficiarz, kanal6.pl, CC BY 3.0

RverleBzSpPTQ1

Ilustracja przedstawia graficiarza. Ukazuje ona młodego mężczyznę malującego ścianę. Ma na sobie czapkę z daszkiem, bluzę z kapturem, kurtkę i spodnie mora. — Graficiarz, allbox.tv, CC BY 3.0

R1ey2g7CpW4IN1

Podsumowanie

Analizując zjawisko subkultur można wymienić ich bardzo wiele. Ogólnie można przyjąć, że ich eksplozja nastąpiła po II wojnie światowej. Młodzi ludzie, w różnych warunkach i w różnej formie starli się buntować przeciwko konsumpcjonizmowiKonsumpcjonizmkonsumpcjonizmowi, normom społecznym i religijnym, polityce itp. Obecnie również powstają nowe subkultury. Grupują się wokół konkretnego stylu muzycznego jak np. subkultura emo lub stylu życia jak np. ruch skate, w którym centralną ideą są sporty ekstremalne. Podobnie jak wcześniej, walcząc z konsumpcjonizmem często padają jego ofiarą (zarabiają na nich np. firmy odzieżowe, rynek muzyczny itp.). Subkultury są więc naturalnym wyrazem buntu, który na swój sposób wyraża, i wyrażać będzie, każde pokolenie młodych ludzi.

RMkSnXeVK1uBz1

Skate, online-skills, CC BY-SA 3.0

R1Cvus8Dmu1dU1

Ilustracja przedstawia emo. Ukazuje ona młodego mężczyznę z czarnymi farbowanymi włosami i kolczykiem w wardze. — Emo, latinamoms.com, CC BY 3.0

RsPtkqb6uXwKt1

Ilustracja przedstawia emo. Ukazuje ona młodą kobietę z czarno-blond-różowymi farbowanymi włosami i kolczykami pod ustami i nosie. Ma na sobie mocny makijaż. — Emo, wpimg.pl, CC BY 3.0

R1Esog5cU3dhm1

Ilustracja przedstawia skaterów, dwóch młodych mężczyzn wykonujących triki na deskorolkach, na schodach. Jest ona zrzutem ekranu z gry komputerowej. — Skate, vox-cdn.com, CC BY 3.0

RvXkFuEmDCsJG1

Ilustracja przedstawia skatera, młodego mężczyznę wykonującego trik na deskorolce. W tle widoczny skatepark. — Skate, straight.com, CC BY 3.0

Animacja 3D pt. Ikony punka

RYau7EOnnnLWa1

Animacja przedstawia salę w wirtualnym muzeum, na ścianach wiszą obrazy, które opatrzone są następującymi opisami: Iggy Pop, właściwie James Newell Osterberg Jr., urodził się 21 kwietnia 1947 r. w Muskegon w Stanach Zjednoczonych. Jest muzykiem, kompozytorem, tekściarzem, aktorem. Nazwany Ojcem Chrzestnym Punk Rocka, którego był pionierem. Prekursor nowej fali. W latach 60. i 70. XX w. był liderem zespołu The Stooges, który rozpadł się w 1974 r. Pierwszy album zatytułowany The Stooges oraz kolejny Fun House znalazły się na liście 500 albumów wszech czasów magazynu Rolling Stone. Grupa reaktywowała się w 2003 r. i koncertuje do dziś. Od 1977 r. Iggy Pop rozpoczął karierę solową, m.in. dzięki producentowi swoich płyt – Davidowi Bowiemu. The Stooges wydali 5 albumów studyjnych, Iggy Pop wydał 17 solowych płyt. The Stooges i Iggy Pop są zaliczani do najważniejszych grup i muzyków rockowych, mających ogromny wpływ na rozwój punk rocka, rocka alternatywnego i heavy metalu. Do historii przeszły same koncerty Iggy’ego Popa z powodu dzikich i nieokiełznanych performence." Ramones był amerykańskim zespołem rockowym, założonym w 1974 r. w Nowym Jorku. Jest pierwszym zespołem punkrockowym. Wszyscy członkowie grupy przyjmowali nazwisko Ramones. Pierwszy skład tworzyli: John Cummings (gitara), Douglas Colvin (wokal), Jeffrey Hymon (perkusja), którego szybko zastąpił Thomas Erdelyi. Ramones zadebiutowali w 1976 r. płytą Ramones, na której najdłuższy utwór miał niewiele pond 2 min i 30 s. Zespół rozpadł się w 1996 r. Wydali 14 albumów studyjnych, jednak żaden z nich nie osiągnął sukcesu komercyjnego. Mimo to ich utwory są licznie coverowane przez współczesnych muzyków, a sam zespół zalicza się do legend rocka. Wszyscy członkowie z oryginalnego składu już nie żyją. Jako ciekawostkę można napisać, że od zespołu wzięła się nazwa skórzanej kurtki z metalowymi zamkami – ramoneska. The Clash był brytyjskim zespołem punkowym założonym w 1976 r. w Londynie. W czasach największego sukcesu jego członkami byli: Joe Strummer (wokal, gitara), Mick Jones (gitara, wokal), Paul Simonon (bas) i Nicky Topper Headon (perkusja). Ich trzeci studyjny album London Calling został uznany za najlepszy album lat 80. XX w. W 2003 r. pismo Rolling Stone umieściło go na 8. miejscu 500 albumów wszech czasów. The Clash wydali 6 albumów studyjnych. Zespół rozpadł się w 1986 r. W późniejszych latach muzycy spotykali się przy okazji mniejszych projektów. W 1999 r. została wydana płyta koncertowa z utworami z lat 1978-1982 From Here to Eternity: Live. Muzycy The Clash jasno wyrażali swoje poglądy polityczne, m.in. byli zaangażowani w ruchy wolnościowe i antynazistowskie. W zespole grali także: Terry Chimes – perkusja (1976-1977, 1982-1983), Keith Levene – gitara (1976), Rob Harper – perkusja (1976-1977), Nick Sheppard – wokal, gitara (1983-1986), Vince White – gitara (1983-1986), Pete Howard – perkusja (1983-1986). Patti Smith urodziła się 30 grudnia 1946 r. w Chicago. Jest wokalistką, pisarką, poetką, artystką wizualną. Nazywana Pierwszą Damą Rocka, Matką Chrzestną Punk Rocka. Zaliczana do najwybitniejszych artystek rockowych. Mając 21 lat wyjechała do Nowego Jorku, gdzie poznała Roberta Mappelthorpe’a (późniejszego wybitego fotografa). Początkowo zajmowała się teatrem, poezją i performancem. W Nowym Jorku mieszkała m.in. w słynnym Hotelu Chelsea, w którym poznała nowojorską bohemę i awangardę. Zadebiutowała w 1975 r. albumem Horses, na którym znalazł się utwór Gloria rozpoczynający się od słynnych słów: Jesus died for somebody's sins but not mine. Zdjęcie na okładkę albumu, które jest uznawane za jedno z najlepszych portretów kobiecych, wykonał Robert Mappelthorpe. Sama płyta jest zaliczana do najważniejszych płyt rockowych. Utwory Smith łączą punk rock z intelektualnymi tekstami i poezją. W 1977 r. wielką popularność przyniósł jej utwór Because the Night, który odrzucił Bruce Springsteen. W 1980 r. zawiesiła karierę, poświęcając się rodzinie. 6 lat później wydała album Dreams for Life, który nie miał żadnej promocji. Do muzyki na dobre powróciła w 1996 r. po przeżyciu kilku osobistych tragedii. Patti Smith cały czas koncentruje. Wydała kilka książek, do najważniejszych można zaliczyć Just Kids (Poniedziałkowe dzieci, Wydawnictwo Czarne), która jest autobiografią Smith, ale skupioną na jej związku i przyjaźni z Mappelthorpem. Za Just Kids została uhonorowana m.in. nagrodą National Award Book. W 2016 r. odbierała w imieniu Boba Dylana Literacką Nagrodę Nobla. Sex Pistols są brytyjskim zespołem rockowy założonym w Londynie w 1975 r. Są uważani za ojców punk rocka. Wydali tylko jeden album studyjny (Never Mind the Bollocks, Here's the Sex Pistols), który jest jedną z najważniejszych płyt w historii muzyki rockowej. Zespół stworzyli: Steve Jones (gitara), Paul Cook (perkusja), Glen Matlock (bas) i John Lydon, pseudonim Johnny Rotten (wokal). W latach 1977-1978 członkiem zespołu był także Sid Vicious (bas, wokal). Członkowie zespołu poznali się w sklepie Too Fast to Live,Too Young to Die (późniejszy SEX) prowadzonym przez ich przyszłego managera – Malcolma McLarena i projektantkę mody Vivienne Westwood. Sex Pistols należą do jednych z najbardziej kontrowersyjnych zespołów. Ich koncertom bardzo często towarzyszyły zamieszki i bójki. Pierwszym singlem było Anachy in the UK, drugim – God Save the Queen, który był atakiem na monarchię. Premiera singla zbiegła się z jubileuszem 25-lecia panowania Elżbiety II. Utwór dotarł na II miejsce najlepiej sprzedających się singli w Wielkiej Brytanii. W 1978 r. podczas trasy po Stanach Zjednoczonych zespół się rozpadł. Do reaktywacji doszło w 1996 r. Ponownie koncertują od 2002 r.

Źródło: Kamila Gillmeister, licencja: CC0.

Zadania

R64OZmvNBWFAu

Ćwiczenie 1

W którym kraju narodził się ruch bikiniarzy?

Francja
Stany Zjednoczone
Polska

R19mbhkj96Oj8

Ćwiczenie 2

Z jaką subkulturą wiąże się Patti Smith?

Punk
Hipisi
Rockers

RYeHZ5PElMhk4

Ćwiczenie 3

W której subkulturze używa się grypsery?

Więzienna
Hip-hop
Skate

RtfQ99YVZK7Ma

Ćwiczenie 4

R17haKqKb3a6T

Ćwiczenie 5

Dopasuj zespoły/wokalistów do subkultury, którą prezentowali.

Molesta, The Clash, Janis Joplin, Rites of Spring

Punk
Emo
Hipisi
Hip-hop

R17TWJ77u9rh6

Ćwiczenie 6

Który element wyglądu był charakterystyczny dla rockersów?

Fryzura na kaczy kuper
Czarna, skórzana kurtka
Kwiaty we włosach

RkNnpfP3bskx0

Ćwiczenie 7

Zaznacz subkultury przejawiające tendencje anarchistyczne (o różnym stopniu natężenia)

Punk
Skate
Rockers

RjQbA7rCYI3fZ

Ćwiczenie 8

Które subkultury powstały w Stanach Zjednoczonych?

Szarotkowi Piraci
Hip-Hop
Skate

R1VWhEZ3TII89

Ćwiczenie 9

RjJvO3y000bzC

Ćwiczenie 10

Za prekursorów której subkultury uważa się kalifornijskich surferów?

Skate
Emo
Hip-Hip

R1KW2yqEb6ZaR

Ćwiczenie 11

Która subkultura miała slogan nie wierzcie nikomu po trzydziestce?

Skinhead
Punk
Hippisi

R9S7MYCpEIzsy

Ćwiczenie 12

Z którymi subkulturami łączymy ruch Oi!

Punk
Skinhead
Hippisi

R1edpYUxrCWPB

Ćwiczenie 13

Połącz w pary słowo z odpowiadającą mu definicją.

Kultura określonej grupy społecznej odrzucającej wartości, normy i wzory zachowania kultury oficjalnej., Określa różne doktryny polityczne, które sprzeciwiają się scentralizowanej władzy, sformalizowanych instytucji i ograniczeniu wolności., Wzory, zasady, normy zwyczajowe przyjęte i obowiązujące w jakiejś grupie, odmienne od przyjętych przez ogół społeczeństwa.

Kontrkultura
Anarchizm
Subkultura

mfb91553c46983bfa_0000000000306

Słownik pojęć

Anarchizm

określa różne doktryny polityczne, które sprzeciwiają się scentralizowanej władzy, sformalizowanych instytucji i ograniczeniu wolności.

Konsumpcjonizm

nadmierne przywiązanie do zdobywania i posiadania dóbr materialnych.

Kontrkultura

ruch społeczny, kwestionujący podstawowe normy, wartości i sposoby komunikowania współczesnej kultury masowej, odrzucający rozwiązania tradycyjne w imię wolności, tolerancji, nieskrępowanej twórczości; pojawiła się w połowie lat. 60. XX w. w USA, jej początki utożsamia się z ruchem hippisowskim; za twórcę terminu uważa się Th. Roszaka.

Galeria ilustracji