Surowce mineralne Polski

Cele lekcji

Cel ogólny: uczeń rozpoznaje i potrafi zlokalizować surowce mineralne w Polsce; potrafi korzystać
z atlasu geograficznego.

a) Wiadomości

Uczeń zna:

• obszary wydobycia głównych surowców mineralnych w kraju,

• klasyfikację surowców mineralnych.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

• omówić wykorzystanie surowców mineralnych,

• wskazać na mapie obszary występowania surowców,

• wyjaśnić przyczyny malejącej roli węgla kamiennego w gospodarce kraju.

c) Postawy

Uczeń:

• uczy się pracować w zespole,

• bierze aktywny udział w lekcji.

2. Metoda i forma pracy

Pogadanka, praca z mapą, praca indywidualna, praca w grupach.

3. Środki dydaktyczne

Atlas geograficzny, mapa fizyczna Polski, mapka konturowa Polski, karta pracy.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Czynności organizacyjne, powitanie, sprawdzenie listy obecności.

Podanie i zapisanie na tablicy tematu lekcji, podanie celów lekcji.

Wprowadzenie: nauczyciel wyjaśnia pojęcie surowiec mineralny.

b) Faza realizacyjna

Nauczyciel krótko przypomina, w jakich warunkach i okresach tworzyły się poszczególne surowce mineralne.

Dzieli uczniów na cztery grupy i prosi o zastanowienie się, jak wykorzystuje się gospodarczo dane surowce. Przedstawiciele grup losują jedną z czterech karteczek, na których wypisane są surowce:

• węgiel kamienny, węgiel brunatny, ropa naftowa i gaz ziemny

• sól kamienna, gips, siarka

• rudy miedzi, cynku, ołowiu, cyny

• granity, wapienie, dolomity, gipsy

Po upływie przewidzianego czasu (ok. 3‑4 min) nauczyciel prosi przedstawicieli grup o odczytanie wniosków: Gr. 1 – surowce energetyczne, Gr. 2 – surowce chemiczne, Gr. 3 – surowce metalurgiczne, Gr. 4 – surowce skalne. Nauczyciel prosi o zapisanie w zeszytach tych surowców.

Następnie rozdaje uczniom mapki konturowe Polski. Uczniowie na podstawie atlasu mają zaznaczyć obszary występowania najważniejszych surowców mineralnych: węgla kamiennego i brunatnego, ropy naftowej, gazu ziemnego, siarki, soli kamiennej, rudy miedzi. Czas pracy wynosi około 10‑12 minut. Po upływie czasu wyznaczony uczeń podchodzi do mapy Polski i pokazuje obszary występowania surowców mineralnych.

c) Faza podsumowująca

Nauczyciel rozdaje karty pracy (załącznik 1) i prosi o wykonanie polecenia.

5. Bibliografia

1. Osuch E., Osuch W., Kassenberg A., Geografia z ochroną i kształtowaniem środowiska, WSiP, Warszawa 2003.

2. Wideński M., Atlas geograficzny dla liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum, Wydawnictwo Ortus, Olsztyn 2005

3. Wład P., Geografia – człowiek gospodarzem Ziemi. Zeszyt ćwiczeń, Wydawnictwo Ortus, Olsztyn 2003.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

załącznik 1.

Połącz strzałkami rodzaje surowców mineralnych z nazwami ośrodków ich wydobycia.

Gaz ziemny

Ropa naftowa

Rudy miedzi

Sól kamienna

Węgiel kamienny

Węgiel brunatny

Bogadanka

Bełchatów

Kamień Pomorski

Polkowice

Olkusz

Lubin

Inowrocław

Trzebinia

Kłodawa

Bogatynia

Konin

Barnówko

b) Zadanie domowe

Dlaczego maleje rola węgla kamiennego w gospodarce Polski?

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak