GALERIA ZDJĘĆ

Spis treści

1. Szablony bezpośrednie1Szablony bezpośrednie

2. Przeciwszablony (kontrszablony)2Przeciwszablony (kontrszablony)

3. Modele detali architektonicznych o różnych kształtach i fakturze powierzchni wykonane z:3Modele detali architektonicznych o różnych kształtach i fakturze powierzchni wykonane z:

• gliny,3.1gliny,

• gipsu,3.2gipsu,

• drewna,3.3drewna,

• metalu3.4metalu

• kamienia,3.5kamienia,

• ceramiki.3.6ceramiki.

4. Formy służące do wykonania kopii modelu detalu architektonicznego:4Formy służące do wykonania kopii modelu detalu architektonicznego:

• elastyczne,4.1elastyczne,

• elastyczne z płaszczem gipsowym,4.2elastyczne z płaszczem gipsowym,

• gipsowe,4.3gipsowe,

• kombinowane,4.4kombinowane,

• stracone.4.5stracone.

5. Odlewy elementów architektonicznych wykonane z:5Odlewy elementów architektonicznych wykonane z:

• zaczynu gipsowego,5.1zaczynu gipsowego,

• zaprawy stiukowej,5.2zaprawy stiukowej,

• betonu,5.3betonu,

• kompozytów zawierających np. żywice epoksydowe.5.4kompozytów zawierających np. żywice epoksydowe.

6. Wykroje do wykonywania robót ciągnionych:6Wykroje do wykonywania robót ciągnionych:

• gzymsów,6.1gzymsów,

• belek i podciągów,6.2belek i podciągów,

• profili łukowych.6.3profili łukowych.

1. Szablony bezpośrednie

Szablony zbudowane z drewna, blachy oraz twardego PVC. Szablony służą do wyznaczenia i odrysowania na płaszczyźnie elementu kamiennego rysunku profilu. Szablony dzieli się na: nakładane (przykładane z góry i od dołu elementu) oraz profilowe (przykładane do płaszczyzn czołowych elementu, prostopadle do przebiegu profilu).

RrJ3hqUGlvllZ

Zdjęcie przedstawia szablony bezpośrednie, które są położone na blacie stołu. Szablony mają różne kształty i rozmiary. Są wykonane z metalu, tworzywa PCV oraz drewna.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

2. Przeciwszablony (kontrszablony)

Przeciwszablony zbudowane z drewna, blachy oraz twardego PVC. Przeciwszablony służą do sprawdzania dokładności wykonywania elementu i stanowią negatyw określonego szablonu. Są one niezbędne przy wykonywaniu załamań profilu, dobić do płaszczyzny, przy profilach linii łamanych i zakrzywionych, a także przy bazach i kapitelach kolumn.

RgSKeBrW9Oz4k

Zdjęcie przedstawia przeciwszablon (kontrszablon), który jest przykładany przez pracownika do gzymsu budynku. Kontrszablon odpowiada kształtowi gzymsu. Na fotografii widoczna jest dłoń pracownika w rękawicy ochronnej.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

3. Modele detali architektonicznych o różnych kształtach i fakturze powierzchni wykonane z:

• gliny

Glina jest łatwym w obróbce i po odpowiednim przygotowaniu termicznym trwałym materiałem do wykonywania zarówno niewielkich detali, jak i wielkopowierzchniowych modeli architektonicznych.

RhTrVIXF7vnFE

Zdjęcie przedstawia model detalu architektonicznego wykonany z gliny. Model jest w kształcie koła. Trzyma go pracownik w rękawicach ochronnych. Po środku modelu widoczne jest wyżłobienie w kształcie gruszki zwisającej z gałęzi.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

• gipsu

Materiały gipsowe należą do najczęściej stosowanych w wypadku odlewów i mogą być wlewane do prawie wszystkich rodzajów wycisków. Zazwyczaj używa się do nich gipsu budowlanego lub specjalnego, białego gipsu sztukatorskiego.

R1SmWCHelh7Ci

Zdjęcie przedstawia model detalu architektonicznego wykonany z gipsu. Jeden z pracowników wlewa z wiaderka gips do formy włożonej do wiadra. Drugi pracownik natomiast przytrzymuje wiadro by ustabilizować formę.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

• drewna

Drewno jest łatwym w obróbce i po odpowiednim zaimpregnowaniu trwałym materiałem do wykonywania zarówno niewielkich detali, jak i wielkopowierzchniowych modeli architektonicznych.

RkCzxsJ0PXHkK

Zdjęcie przedstawia model detalu architektonicznego wykonany z drewna. Model ma kształt półokręgu i wypełniony jest zdobnymi motywami florystycznymi. Na zdjęciu widoczna jest ręka pracownika, która sięga po jedno z dłut położonych na stole obok modelu.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

• metalu

Metal używany do tworzenia detali architektonicznych to zazwyczaj stal nierdzewna. Jest to stop żelaza z domieszką chromu, która zapewnia mu odporność na korozję i rdzę. Stal nierdzewna charakteryzuje się również wysoką wytrzymałością mechaniczną, co sprawia, że jest idealna do tworzenia trwałych i stabilnych konstrukcji.

R13iSNpdJNTwD

Zdjęcie przedstawia model detalu architektonicznego wykonany z metalu. Model jest w kształcie cherubina, który dmie w podłużną trąbkę.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

• kamienia

Kamień jest materiałem technologicznie wymagającym, ale niezwykle solidnym i trwałym.

RoQfouuWYPZ7z

Zdjęcie przedstawia model detalu architektonicznego wykonany z kamienia. Model znajduje się nad wyjściem z pomieszczenia i wkomponowany jest w ceglaną ścianę. Model zawiera różnego rodzaju motywy zdobne o okrągłych kształtach.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

• ceramiki

Ceramika ma wiele zalet – można kłaść ją zarówno na stare podłoża wcześniej pokryte już jakimiś materiałami, jak i na nowe powierzchnie betonowe lub gipsowe, a nawet na podłoże ze ściany malowanej farbą olejną lub emulsyjną.

R17ZuE9e0oOMi

Zdjęcie przedstawia model detalu architektonicznego wykonany z ceramiki. Model składa się z drobnych ceramicznych płytek w różnych kolorach i przedstawia ośmiornicę. Jest wkomponowany w biało‑niebieską ścianę.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

4. Formy służące do wykonania kopii modelu detalu architektonicznego:

• elastyczne

Formy wykonane z elastycznej gumy ułatwiają formowanie modeli, przyspieszają proces ich powstawania i pomagają utrzymać czystość. Są one jednymi z najpopularniejszych rodzajów form do tworzenia odlewów.

R1EeeFetM7kEF

Zdjęcie przedstawia elastyczną formę do wykonywania modeli detalu architektonicznego. Forma składa się z mniejszych fragmentów, które są rozłożone na kamiennej płaszczyźnie na stole. Obok stołu znajduje się pracownik w stroju roboczym.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

• elastyczne z płaszczem gipsowym

Płaszcz gipsowy umożliwia zastosowanie formy do odlewania elementów o większych wymiarach i bardziej skomplikowanym kształcie niż w wypadku samej formy elastycznej.

R1NNGp9eaSoou

Grafika przedstawia zasady budowania formy klejonej, otwartej z płaszczem gipsowym - przekrój pionowy. Na grafikę składa się sześć schematów przedstawiających kolejne etapy tytułowego procesu. Jako pierwsze jest uformowanie z gliny przestrzeni na kleju, kolejno odlew płaszcza gipsowego, kolejno usunięcie gliny, dalej wlanie kleju, wykonanie formy oraz zdjęcie formy z modelu.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

• gipsowe

Formy gipsowe są niezwykle popularne i proste w przygotowaniu. Za ich pomocą można tworzyć precyzyjne odlewy detali architektonicznych.

Ri8ZhPdSQehku

Zdjęcie przedstawia formę gipsową średniej wielkości o nieregularnym kształcie. Forma znajduje się na kamiennej płaszczyźnie.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

• kombinowane

Formy kombinowane to połączenia formy elastycznej z płaszczem gipsowym i formy klinowej. Są one wykorzystywane w specyficznych sytuacjach – tam, gdzie zachodzi potrzeba dodatkowego przemieszczenia klinów na matrycę gipsową.

R1KIPAG1Ynv7l

Grafika przedstawia schemat formy klinowej z płaszczem. W środku znajduje się model ludzkiej głowy, obejmują go kliny i zamki. Zewnętrzną warstwę stanowi płaszcz.

R16n5pf8nXK2f

Grafika przedstawia przykłady rozmieszczenia klinów na modelu popiersia. Przedstawione zostały trzy widoki modelu ludzkiej głowy: z przodu, z boku oraz z tyłu. Popiersie jest podzielone na strefy oznaczone numerami, które odpowiadają miejscom rozmieszczenia klinów.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

• stracone

Forma stracona polega na tym, że dany model dzieli się na połowy i najpierw jedną połowę oblewa się gipsem, a gdy stwardnieje, pociąga się tłuszczem jej brzegi, po czym oblewa się gipsem drugą połowę. Po stwardnieniu oddziela się obie połowy od siebie. Formę po oczyszczeniu szelakuje się wewnątrz, oliwi i po zestawieniu napełnia gipsem. Po stwardnieniu gipsu rozbija się formę i otrzymuje się odlew, ale tylko w jednym egzemplarzu.

R18S0LN7oH9Fu

Zdjęcie przedstawia formę straconą o nieregularnym kształcie. Dwie połówki pustej formy leżą na kamiennym blacie.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

5. Odlewy elementów architektonicznych wykonane z:

• zaczynu gipsowego

Zaczyn gipsowy jest prostym w obróbce materiałem, który jednak jest stosunkowo kruchy – wytrzymałość odlewów gipsowych jest zależna głównie od ilości wody w zaczynie, czyli od stosunku woda‑gips.

R1XdL1txTlKlA

Zdjęcie przedstawia odlew elementu architektonicznego wykonany z zaczynu gipsowego. Na zdjęciu jeden pracownik trzyma dłonie nad pojemnikiem wypełnionym zaczynem gipsowym. Drugi zaś formuje dłońmi kształt z zaczynu na drewnianej płaszczyźnie.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

• zaprawy stiukowej

Stiukiem nazywa się cienkowarstwowy tynk dekoracyjny chętnie stosowany ze względu na swe walory estetyczne i praktyczne. Sztuczny marmur to pojęcie najbliższe określeniu tego, czym są stiuki; stiukami będą zatem wszystkie wyprawy tynkarskie imitujące marmur.

RSE3LN9CfVetT

Zdjęcie przedstawia odlew elementu architektonicznego wykonany z zaprawy stiukowej. Zaprawa stiukowa w nieregularny sposób przylega do drewnianej powierzchni, tworząc element architektoniczny.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

• betonu

Do wykonania odlewu najlepiej użyć gotowej, fabrycznie przygotowanej mieszanki betonowej o drobnym kruszywie, do której należy dodać tylko wodę i dobrze wymieszać. Z takiej mieszanki betonowej można wylać od razu beton o wybranej formie.

RapqoOK6fTwEG

Zdjęcie przedstawia odlew elementu architektonicznego wykonany z betonu. W dużym plastikowym pojemniku znajduje się płynny beton.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

• kompozytów zawierających np. żywice epoksydowe

Podczas wykonywania odlewów tego rodzaju należy zwrócić szczególną uwagę na utwardzanie oraz zapewnienie odpowiedniej grubości mieszaniny odlewniczej. Podczas utwardzania zachodzi reakcja egzotermiczna – wydziela się ciepło, a jeśli warstwa masy jest zbyt duża, żywica może się spalić, a cały produkt ulec zniszczeniu.

R13OS3FQqlG1J

Zdjęcie przedstawia element architektoniczny z kompozytu z żywicą epoksydową. Na zdjęciu znajduje się średniej wielkości okrągła podstawka z żywicą koloru niebieskiego. Reszta jest wykonana z drewna. Połączenie kolorów sprawia, że element przypomina swoim wyglądem plażę. Podstawka została postawiona na stole.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

6. Wykroje do wykonywania robót ciągnionych:

• gzymsów

Gzymsy to ozdobne elementy architektoniczne umieszczone na zewnątrz budynków, często wzdłuż linii dachu lub w miejscach, gdzie ściana spotyka się z dachem. Służą zarówno jako ozdoba, jak i element funkcjonalny, odprowadzający wodę deszczową z elewacji.

RLWzMWo5k3M0Q

Zdjęcie przedstawia wykrój do gzymsów. Wykrój jest wykonany z metalu. Jego kształt odpowiada kształtowi gzymsu widocznego na zdjęciu.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

• belek i podciągów

Belki to poziome elementy konstrukcyjne, które niosą obciążenia budowli, takie jak dach czy piętra. Podciągi to elementy pionowe, które wzmacniają belki, utrzymując je w odpowiedniej odległości. Razem tworzą konstrukcję nośną budynku, a ich kształt i rozmiar zależą od wymagań konstrukcyjnych i estetycznych.

RKiBkZyYeY43V

Zdjęcie przedstawia wykrój do belek i podciągów. Pracownik w stroju roboczym przytrzymuje wykrój w pionie. Wykrój po jednej stronie ma nieregularny kształt potrzebny do wykonania zdobienia.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

• profili łukowych

Profile łukowe to elementy o łukowym kształcie, które są używane do dekoracji otworów okiennych, drzwiowych czy innych otworów w budynku. Mogą przybierać różne formy, takie jak łuki pełne, łuki odcinkowe czy półkoliście. Profile łukowe m.in. pełnią funkcję strukturalną, utrzymując stabilność otworów.

RNFW0TX4a3j25

Zdjęcie przedstawia wykrój do profili łukowych. Na stole, przy którym pracuje pracownik w stroju roboczym, zostały zgromadzone drewniane wykroje w kształcie łuku różnej wielkości.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

Powiązane ćwiczenia