Szanuję czas
Scenariusz zajęć
I etap edukacyjny, edukacja wczesnoszkolna
Temat: Szanuję czas
Treści kształcenia:
Uczeń:
1) Czyta i rozumie teksty przeznaczone dla dzieci na I etapie edukacyjnym i wyciąga z nich wnioski – edukacja polonistyczna (1b),
2) Wyszukuje w tekście potrzebne informacje – edukacja polonistyczna (1c),
4) Współpracuje z innymi w zabawie, nauce szkolnej – edukacja społeczna (5.4)
5) Odczytuje wskazania zegarów: w systemach: 12- i 24‑godzinnym, wyświetlających cyfry i ze wskazówkami; posługuje się pojęciami: godzina, pół godziny, kwadrans, minuta; wykonuje proste obliczenia zegarowe – edukacja matematyczna (II.7.15),
6) Radzi sobie ze stresem i kieruje nim, zarządza sobą w czasie – treści rozszerzone.
Cele operacyjne:
Uczeń:
Słucha uważnie i ze zrozumieniem utworów literackich,
Wyszukuje w tekście utworu fragmenty odpowiadające na pytania,
Wypowiada się pełnymi zdaniami na podany temat,
Czyta uważnie i ze zrozumieniem zdania i krótkie teksty,
Rozumie potrzebę szanowania czasu swojego i innych,
Rozumie potrzebę bycia punktualnym,
Wykonuje obliczenia zegarowe z wykorzystaniem zegara,
Współpracuje w grupie w celu jak najlepszego wykonania zadania.
Nabywane umiejętności:
Uczeń:
Uważnie słucha utworów literackich,
Czyta ze zrozumieniem krótkie teksty,
Wypowiada się pełnymi zdaniami na określony temat,
Oblicza godziny na zegarze,
Zarządza sobą w czasie,
Współpracuje w grupie.
Środki dydaktyczne:
Zasoby multimedialne: nagranie wiersza Juliana Tuwima Spóźniony słowik, karty pracy (Zagadki z czasem, Zdążyć na przyjęcie oraz Która godzina?),
Kserokopie tekstu wiersza,
Karteczki z opisem scenki dramowej Oczekiwanie,
Przybory do pisania,
Komputer lub tablica interaktywna.
Metody nauczania:
Podające: rozmowa, pogadanka,
Problemowa: aktywizująca – odgrywanie scenek dramowych,
Praktyczne: metoda przewodniego tekstu, ćwiczenia przedmiotowe.
Formy pracy:
Zbiorowa jednolita,
Indywidualna zróżnicowana,
Grupowa.
Przebieg zajęć:
1. Po przywitaniu się z dziećmi nauczyciel wprowadza je w temat zajęć. Rozdaje uczniom karty pracy Zagadki z czasem. Rozwiązaniem diagramu jest hasło „Szanuję czas”. Poszczególne odpowiedzi to:
sekunda
godzina
doba
kwadrans
minuta
pojutrze
prędko
miesiąc
tydzień
kwartał
stoper
Uwaga: Dzieci mogą rozwiązywać diagram indywidualnie lub w grupach – wtedy nauczyciel przygotowuje kserokopie – bądź wspólnie, całą klasą – wtedy dodatkowo wyświetla diagram na tablicy interaktywnej.
Gdy uczniowie odczytają hasło, prowadzący zajęcia wprowadza ich do tematu: „Co to znaczy szanować czas?”.
2. Wysłuchanie nagrania wiersza Juliana Tuwima Spóźniony słowik.
Nauczyciel zachęca dzieci do rozmowy na temat treści utworu, zadając pytania: „Co czuła pani Słowikowa, kiedy czekała na swojego męża?”, „Dlaczego tak się o niego martwiła?”, „Jakie myśli przychodziły jej do głowy?”, „Czy zdarzyło wam się kiedyś czekać na kogoś i martwić z powodu jego spóźniania się?”.
Nauczyciel wręcza dzieciom kserokopie tekstu wiersza, by odszukały i odczytały fragmenty odpowiadające na pytania.
Następnie uczniowie czytają utwór, dzieląc się na role.
3. Odgrywanie scenek dramowych pt. Oczekiwanie – praca w grupach.
Nauczyciel rozdaje dzieciom karteczki z opisem sytuacji (scenką), którą uczniowie mają przygotować w zespole:
„Mama czeka na Tomka z obiadem. Tomek o 14.00 powinien wrócić ze szkoły. Obiad stygnie, dochodzi 15.30, a Tomka jeszcze nie ma. Mama chodzi zdenerwowana od okna do okna… Przed czwartą słychać dzwonienie do drzwi. Zjawia się Tomek… Okazało się, że po lekcjach poszedł zanieść lekcje Piotrkowi, bo pani prosiła, żeby ktoś z klasy odwiedził chorego kolegę…”.
Nauczyciel prosi, aby dzieci zastanowiły się w grupie nad tym, o czym myśli mama Tomka, i przedstawiły to w swoich scenkach, a także to, w jaki sposób tłumaczy się Tomek.
Każda grupa odgrywa tę samą scenkę.
Na zakończenie, w ramach podsumowania ćwiczenia, prowadzący pyta: „Co czuliście, odgrywając rolę osoby oczekującej, a co w przypadku osoby spóźniającej się? Jaki stąd wniosek?”. (Spóźnianie się jest przykre dla osoby oczekującej). Nauczyciel może zaobserwować, które dzieci wykazują szczególne aktorskie oraz organizacyjne uzdolnienia.
4. Praca w grupie z kartą pracy Zdążyć na przyjęcie. Rozwiązywanie zadań matematycznych: obliczenia zegarowe.
Dzieci wspólnie w grupie odczytują ćwiczenie i analizują dane (np. uczeń dobrze czytający). Zastanawiają się nad rozwiązaniem zadania; każdy zapisuje wynik i obliczenia w swojej karcie pracy.
Uczniowie odczytują z tabeli rozkład jazdy autobusu i przeprowadzają odpowiednie obliczenia.
Po wykonaniu zadania następuje jego sprawdzenie na forum klasy (zgłaszające się dzieci odczytują treść rozwiązania).
5. Ćwiczenia z zegarem: Ile mam czasu?.
Nauczyciel formułuje sytuacje zadaniowe, a dzieci wykonują obliczenia w pamięci i na kartonowych modelach zegarów ustawiają odpowiednią godzinę (należy wykorzystać zegary z wyprawki), po czym podają odpowiedź:
Ania wychodzi z domu do szkoły o 7.30. Do szkoły idzie 10 minut. O której godzinie jest w szkole?
Maciek jedzie z tatą do szkoły 15 minut samochodem. O której godzinie najpóźniej powinni wyjechać z domu, aby być w szkole o godzinie 7.50?
Mama Kasi zaczyna pracę o godzinie 8.00. Dojazd do pracy zajmuje jej 40 minut. O której godzinie powinna wyjść z domu, aby się nie spóźnić?
Olek o 15.00 je obiad. Obiad je 15 minut. Potem ma czas na zabawę. O godzinie 17.00 odrabia lekcje. Ile czasu ma na zabawę?
6. Rozwiązywanie zadań na obliczenia zegarowe. Karta pracy indywidualnej Która godzina?.
Dzieci siedzą grupami, pracują indywidualnie, ale pomagają sobie nawzajem.
Zadanie dodatkowe jest trudniejsze, dla uczniów zdolnych, ale każde dziecko jest w stanie je zrobić przy współpracy w zespole (pomocy koleżeńskiej).
7. Podsumowanie zajęć.
Refleksja na zakończenie: „Czego nauczyliście się na tych zajęciach? Dlaczego należy szanować czas?”.
Zadanie domowe: „Wyszukaj w dostępnych Ci źródłach i napisz w zeszycie trzy przysłowia o czasie”.
Uwagi:
Tekst wiersza wykorzystanego w czasie zajęć, do wydrukowania dla uczniów z trudnościami słuchowymi (obniżona percepcja słuchowa, niedosłuch) lub z problemami z koncentracją:
Julian Tuwim Spóźniony słowik
Płacze pani Słowikowa w gniazdku na akacji,
Bo pan Słowik przed dziewiątą miał być na kolacji,
Tak się godzin wyznaczonych pilnie zawsze trzyma,
A już jest po jedenastej – i Słowika nie ma!
Wszystko stygnie: zupka z muszek na wieczornej rosie,
Sześć komarów nadziewanych w konwaliowym sosie,
Motyl z rożna, przyprawiony gęstym cieniem z lasku,
A na deser – tort z wietrzyka w księżycowym blasku.
Może mu się co zdarzyło? Może go napadli?
Szare piórka oskubali, srebrny głosik skradli?
To przez zazdrość! To skowronek z bandą skowroniątek!
Piórka – głupstwo, bo odrosną, ale głos – majątek!
Nagle zjawia się pan Słowik, poświstuje, skacze…
„Gdzieś ty latał? Gdzieś ty fruwał? Przecież ja tu płaczę!”
A pan Słowik słodko ćwierka: „Wybacz, moje złoto,
Ale wieczór taki piękny, że szedłem piechotą!”.