Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Rli6CcWDsLC651

Szkolne wydarzenie – tworzę film dokumentalny ze zdjęć

Wprowadzenie

1

Scenariusz lekcji dla nauczyciela

RMhzdsQyWfRyi1
W prostokątnym polu znajduje się strzałka skierowana w dół symbolizująca pobieranie pliku. Obok strzałki umieszczony jest napis „Pobierz załącznik”. Jest to przycisk pozwalający na wyświetlenie, pobranie i zapisanie pliku zawierającego scenariusz lekcji - dokument w formacie pdf.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.

I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:

6) rozróżnia gatunki i tematykę dzieł w sztukach plastycznych (portret, autoportret, pejzaż, martwa natura, sceny: rodzajowa, religijna, mitologiczna, historyczna i batalistyczna); niektóre z tych gatunków odnajduje w grafice i w rzeźbie; w rysunku rozpoznaje studium z natury, karykaturę, komiks, rozumie, czym jest w sztuce abstrakcja i fantastyka; podejmuje działania z wyobraźni i z natury w zakresie utrwalania i świadomości gatunków i tematów w sztuce, stosuje w tym zakresie różnorodne formy wypowiedzi (szkice rysunkowe, fotografie zaaranżowanych scen i motywów, fotomontaż).

II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:

2) wyraża w pracach plastycznych uczucia i emocje wobec rzeczywistości, a także płynące z inspiracji muzycznych czy literackich (impresja i ekspresja); rysuje, maluje, ilustruje zjawiska i wydarzenia realne i wyobrażone (także w korelacji z innymi przedmiotami);

5) podejmuje próby integracji sztuk tworząc zespołowo teatr plastyczny (animacja form plastycznych w przestrzeni plus światło i dźwięk ) oraz realizując inne rodzaje kreacji z pogranicza plastyki i pokrewnych dziedzin jak pantomima, taniec, film animowany;

6) stosuje różnorodne techniki plastyczne (proste techniki graficzne, rzeźbiarskie, malarskie, elementy obrazowania cyfrowego fotograficznego i z wykorzystaniem wybranych graficznych programów komputerowych);

III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:

8) zna i stosuje zasady prezentacji i upowszechniania dzieł zgodnie z prawem i etyką.

Nauczysz się

wymieniać rodzaje filmu;

objaśniać zasady prezentacji i upowszechniania dzieł zgodnie z prawem i etyką.

definiować pojęcia: dokument, fotomontaż, kolaż, scenariusz

Wstęp

Kiedy w drugiej połowie XIX wieku upowszechniła się fotografiaFotografiafotografia, pozostał już tylko krok do odkrycia filmu. W 1895 publicznie zaprezentowano kinematograf - urządzenie do wyświetlania filmów z taśmy celuloidowejCeluloidceluloidowej. Właśnie na niej znajdowały się tysiące maleńkich zdjęć. Każde kolejne pokazywało małą zmianę w stosunku do poprzedniej, niewielką różnicę trudną do zauważenia przez ludzkie oko. Ta zmiana to kolejne etapy ruchu ujęte w pojedyncze kadry filmu. Kiedy przezroczysta taśma przesuwała się, światło lampy kinematografu przechodziło przez nią wyświetlając obrazObrazobraz na ekranie. Szybka zmiana kolejnych kadrów czyli klatek była niezauważalna dla wzroku.

Przez prawie sto lat nie wymyślono nic lepszego. Dopiero technika cyfrowa, zastosowana początkowo w komputerach, zakończyła karierę taśmy celuloidowej. Warto wiedzieć, że do celów artystycznych nadal sięga się po dawny sprzęt filmowy i fotograficzny. Niektórzy uważają, że na takie ujęcia twórca ma większy wpływ.

REuB4OkKXqwy01
Ilustracja przedstawia taśmę celuloidową - nośnik filmowy, którego kadry jeszcze są puste. Przedmiot znajduje się na białym tle. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1.

Można powiedzieć, że film to ruchomy obraz poskładany z fotografii.

Taśma celuloidowa, online-skills, CC BY 3.0
RbjgRbxqLaVsW1
Pojedynczy kadr (klatka na taśmie) filmu, online-skills, CC BY 3.0

Fotografia i film jako dokumenty

Właściwie każda fotografia ma w jakimś stopniu wartość dokumentuDokumentdokumentu. Informuje o rzeczywistym wydarzeniu, wyglądzie kogoś lub czegoś w danym momencie. Kiedy po latach znów spojrzymy na to samo zdjęcie, może się zmienić tylko jego stan, ale zawartość będzie zawsze taka sama.

RYITYgLpsSZKJ1
Ilustracja przedstawia dzieło Jana Bułhaka, pt. „Warszawa. Symbol pracy pokojowej”. Grafika jest czarno-biała, znajdują się na niej pracujący mężczyźni, w dłoniach mają łopaty, pochylają się nad górą piachu. Z tyłu widać maszynę przemysłową oraz tunel. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1.

Fotografia dokumentalna utrwala fakty w obrazach.
Uznany polski fotografik Jan Bułhak uwiecznił pracowników przy budowie drogi – słynnej trasy W-Z, istniejącej w Warszawie do dziś.
Pracę, z którą dziś w krótkim czasie poradzi sobie jedna maszyna, 70 lat temu musiało wykonywać wielu ludzi ręcznie.

Jan Bułhak, „Warszawa. Symbol pracy pokojowej” (Praca przed tunelem trasy W-Z), 1949, Muzeum Narodowe w Warszawie, Polska, cyfrowe.mnw.art.pl, CC BY 3.0

Filmy podzielono na trzy rodzaje:

  • fabularny - przedstawia historię (fabułę), która jest wymyślona przez autora scenariuszaScenariuszscenariusza, grają w nim aktorzy;

  • animowany – postacie są rysowane lub fotografowane (np. lalki) kadrKadrkadr po kadrze kolejne elementy ruchu w ułamkach sekundy;

RbhdlKeALlOoh1
Etapy ruchów konia, online-skills, CC BY 3.0
  • dokumentalnyDokumentalny filmdokumentalny pokazuje fragment rzeczywistości, widzianej oczami autora filmu. Opiera się na autentycznymAutentycznyautentycznym materiale zdjęciowym.

Dokumentowanie wydarzeń

Co nam potrzeba, aby utrwalić wydarzenie na zdjęciach?

  1. Aparat fotograficzny cyfrowy. Może być też taki, w który wyposażony jest telefon komórkowy lub inne urządzenie elektroniczne.

  2. Być na miejscu wydarzenia.

  3. Wykonać zdjęcia, wybierając chwile, które najlepiej i najwięcej powiedzą o wydarzeniu.

  4. Narzędzie do porządkowania i przechowywania zebranej dokumentacji fotograficznej - komputer lub inne urządzenie, program.

R1cjqzEGvBFqB1
Ilustracja przedstawia fotografię Heleny Hartwig, fotografia „Radość naszych pociech” . Grafika jest czarno-biała, przedstawia ona dwie dziewczynki w sukienkach, znajdujące się na polanie pełnej kwiatów. Jedna z nich stoi z uniesionymi ku górze dłońmi, w których znajduje się bukiet polnych kwiatów. Druga dziewczynka wyciąga dłonie w stronę bukietu. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1.

Wybitny francuski fotoreporter Henri Cartier-Bresson (1908-2004) stwierdził, że fotograf nie może przegapić odpowiedniego momentu, ponieważ on nigdy się nie powtórzy. Tak powstała koncepcja „decydującego momentu”.

Helena Hartwig, fotografia „Radość naszych pociech”, 1949, Muzeum Narodowe w Warszawie, Polska, cyfrowe.mnw.art.pl, CC BY 3.0

Przygotowanie materiału do filmu - przydatne narzędzia i techniki

Mając materiał zdjęciowy z wydarzenia, warto:

  • umieścić go w jednym katalogu komputera; najlepiej w programie, który wykorzystamy do dalszej obróbki tych fotografii;

  • przejrzeć wszystkie zdjęcia i usunąć te, które się nie udały;

  • nazwać poszczególne ujęcia; przyda się to, kiedy trzeba będzie importować pliki do innego programu;

  • zadbać o plastyczną stronę zdjęć, korzystając z funkcji programów do obróbki fotografii, można wyostrzyć kontrastyKontrastkontrasty, przyciąć krawędzie itp.

Ważne! W materiale dokumentalnymDokumentalnydokumentalnym nie można zmieniać treści, bo straci autentyczność.

Jeśli jakość albo forma zdjęć nam nie odpowiada, mamy do wyboru Photoscape, Picasa lub na Android – Pixlr.

Więcej pracy i znajomości wymaga program do obróbki grafiki – Gimp, w którym możliwa jest praca na warstwach.

R9lnumgrtXg1s1
Ilustracja przedstawia różnorodne warstwy klisz nałożone oraz nachodzące na siebie. Ilustracja jest wielobarwna, można na niej dostrzec nawarstwioną na siebie z różnych kadrów martwą naturę. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1.

Dzięki warstwom obrazy z różnych zdjęć mogą się przenikać. Jest to fotomontaż, chociaż w programach komputerowych tę technikę zalicza się do kolażu.

Warstwy obrazów, online-skills, CCY BY 3.0
Rc6eG2aFsrWPZ1
Ilustracja przedstawia dzieło Marka Włodarskiego, „Fotomontaż”, jest to fotografia dzieła wykonanego techniką kolażu. Znajdują się na nim umieszczone różnorodne wycinki z gazet przedstawiające budowle, panoramę miasta oraz mężczyzn. Kolaż utrzymany jest w brązowych barwach, powstał on w okresie przedwojennym. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1.

Kolaż polega na łączeniu różnych technik plastycznych lub materiałów w jednej pracy. Autor tej pracy wykorzystał fotografie z gazet, tworząc z nich wyklejany obraz w formie kolażu. W programach do obróbki fotografii kolażem nazwano zdjęcie, które powstało z kilku lub więcej pojedynczych zdjęć.

Marek Włodarski, „Fotomontaż”, 1927, Muzeum Sztuki w Łodzi, Polska, CC BY 3.0

Film z fotografii dokumentalnych

Do utworzenia filmu ze zdjęć możemy wykorzystać program Movie Maker. Znajduje się w programach menu Start systemu Windows.

Z Internetu można pobrać darmowy odpowiednik Movie Makera dla platformy Mac OS, ale potrzebna jest podstawowa znajomość angielskiego.

  1. Po otwarciu Movie Makera, klikamy polecenie Importuj obrazy i szukamy na dysku wcześniej zapisanego folderu ze zdjęciami. Zaznaczamy.

  2. Przeciągamy wybrane zdjęcia na oś czasu u dołu ekranu.

  3. Jeśli chcemy podkład dźwiękowy, importujemy wybrany plik.
    Uwaga na prawa autorskie! Korzystając z cudzych utworów, należy obowiązkowo sprawdzić zasady korzystania.

  4. Inne możliwości w menu po lewej stronie ekranu:
    - napisy początkowe – tu tytuł filmu,
    - napisy końcowe – autor lub autorzy,
    - napisy dla wybranych klipów.

  5. Możemy także ustawić przejścia klipów (ujęć) i animacjeAnimacjaanimacje napisów.

  6. W ostatnim kroku zapisujemy jako plik filmowy.

R99BIollXywfo1
Ilustracja przedstawia program Movie Maker. Na grafice umieszczony jest napis "Video player graphics", pod napisem umieszczona jest taśma filmowa z pustymi kadrami, na górnej lewej części taśmy znajduje się napis " YOUR MOVIE", na dolnej części taśmy, na każdym kadrze widnieje strzałka skierowana w dół, na górnej prawej części jest symbol plusa. Poniżej znajduje się komputerowa oś czasu oraz symbole takie jak "play", "stop", "wstecz", "do przodu" oraz "pauza". Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1.

Na osi czasu umieszczamy zdjęcia w odpowiedniej kolejności, zaczynając od lewej strony. Tu także możemy umieścić podkład muzyczny. Czas wyświetlania fotografii ustawiamy, ciągnąc za prawą krawędź w prawo (wydłużamy) lub lewo (skracamy).

Oś czasu, online-skills, CC BY 3.0
R112N5BJG9VCC1
Ilustracja przedstawia fotografię Andrzeja Różyckiego, „Drzewo poznania”. Ilustracja jest czarno-biała, znajdują się na niej nałożone na siebie dwa zdjęcia drzew. Drzewa są pozbawione liści, mają obszerne, bogate gałęzie. Zdjęcia zostały zrobione najprawdopodobniej jesienią. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje 1.

Autor tej fotografii wykorzystał technikę fotomontażu. Widzimy obraz złożony z różnych obrazów. Fotografik nie tylko nałożył na siebie zdjęcia, ale przedtem dokonał w nich przeróbek. Materiał stracił autentyczność, a więc także wartość dokumentalną.

Andrzej Różycki, „Drzewo poznania”, 1990, Muzeum Sztuki w Łodzi, Polska, zbiory.muzeumsztuki.pl CC BY 3.0

Podsumowanie

Co wiesz?

  • Film to ruchomy obraz poskładany z fotografii.

  • Film dokumentalny zawiera materiał zdjęciowy, który pokazuje rzeczywistość.

  • Przy obróbce materiału zdjęciowego do dokumentu trzeba zachować jego autentyczność.

Co potrafisz?

  • Wykonać fotografie dokumentalne wybranego wydarzenia.

  • Uporządkować materiał zdjęciowy ze szkolnego wydarzenia (własny lub udostępniony) i przechować go w wybranym urządzeniu .

  • Przygotować film dokumentalny ze zdjęć za pomocą wybranego programu, przestrzegając prawa.

Zadania

RRQmJj45vONsF
Ćwiczenie 1
Znasz już wiele pojęć związanych z fotografią dokumentalną i filmem dokumentalnym. Spośród podanych przykładów wybierz zdania prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Koncepcja „decydującego momentu” dotyczy uchwycenia w fotografii momentu, który już się nigdy nie powtórzy., 2. Do filmu animowanego postacie rysuje się lub fotografuje kadr po kadrze w kolejnych etapach ruchu., 3. Fotomontaż jest fotografią kompozycji różnych zdjęć lub ich fragmentów, rysunków itp., 4. Fotografia nie jest obrazem., 5. Kolaż w dziedzinie fotografii to kompozycja z wielu zdjęć na jednym zdjęciu., 6. Fotografia dokumentalna utrwala rzeczywiste wydarzenia., 7. Fotografię można wykonać każdym telefonem komórkowym.
RUEQlHNSEMuoy1
Ćwiczenie 2
Czy prawdą jest, że fotografia dokumentalna utrwala fakty w obrazach?
R1AtAFh53rShB
Ćwiczenie 3
Poniżej wymienione są czynności związane z przygotowaniem materiału zdjęciowego do filmu z wydarzenia. Uporządkuj je we właściwej kolejności. Mając materiał zdjęciowy z wydarzenia, warto: Elementy do uszeregowania: 1. umieścić go w jednym katalogu komputera lub w specjalnym programie, 2. zadbać o plastyczną stronę zdjęć, nie zmieniając treści, np. wyostrzyć kontrasty, przyciąć krawędzie itp., 3. przejrzeć wszystkie zdjęcia i usunąć te, które się nie udały, 4. nazwać poszczególne ujęcia, aby ułatwić późniejsze korzystanie
R1Tvfnv3N7yiK1
Ćwiczenie 4
Czy można powiedzieć, że film to ruchomy obraz poskładany z fotografii? Uzasadnij swoją odpowiedź.
RlO3ThtL5ZDqN
Ćwiczenie 5
Podczas wykorzystania dzieł innych autorów należy pamiętać o przestrzeganiu prawa. Czy musisz pytać o zgodę, jeśli chcesz wykorzystać efekty ich pracy? Możliwe odpowiedzi: 1. Nie ma takiej potrzeby., 2. Tak, zawsze., 3. Możesz zapytać, ale nie musisz.
REunOVrDENArQ
Ćwiczenie 6
Do definicji dopasuj hasła. Utwór lub jakakolwiek całość, w których poszczególne elementy są rozmieszczone i uporządkowane w określony sposób to 1. kompozycja, 2. kolaż, 3. fotomontaż

Kompozycja plastyczna powstała przez naklejenie na płótno lub inne podłoże różnych materiałów i tworzyw 1. kompozycja, 2. kolaż, 3. fotomontaż

Obraz fotograficzny otrzymany przez sfotografowanie kompozycji utworzonej z fragmentów kilku fotografii, rysunków to 1. kompozycja, 2. kolaż, 3. fotomontaż
R10FH2YET0XWl1
Ćwiczenie 7
Wskaż autora fotografii Warszawa. Symbol pracy pokojowej. Możliwe odpowiedzi: 1. Andrzej Różycki, 2. Jan Bułhak, 3. Marek Włodarski, 4. Helena Hartwig.
Polecenie 1

Korzystając z programu Movie Maker przygotuj film dokumentalny, w którym umieścisz zdjęcia ze szkolnego wydarzenia. Możesz wykorzystać własne fotografie lub innych autorów.

Postaraj się pokazać, że treść filmu jest dla ciebie tak samo ważna jak jego forma. Zadbaj, aby praca była przemyślana, a jej wygląd pasował do charakteru wydarzenia.

  1. Przypomnij sobie rolę fotografii dokumentalnej i filmu dokumentalnego.

  2. Wybierz wydarzenie. Dowiedz się, czego dokładnie dotyczy, aby uwiecznić najważniejsze chwile z przebiegu wydarzenia czyli „decydujące momenty”.

  3. Jeśli ktoś inny wykona zdjęcia, uzyskaj jego zgodę na korzystanie z nich.

  4. Dobierając fotografie do filmu, zwróć uwagę na ich cechy plastyczne: elementy kompozycji, kontrasty, barwy i ich wzajemne dopasowanie w całym materiale.

  5. Pamiętaj, aby spytać o zgodę, jeśli chcesz w zgodzie z prawem upowszechniać wizerunek czyjejś twarzy.

W razie trudności pytaj nauczyciela. Powodzenia!

Słownik pojęć

Animacja
Animacja

tworzenie ruchomych obrazów komputerowych; też: te obrazy.

Autentyczny
Autentyczny

Zgodny z rzeczywistością.

Celuloid
Celuloid

przezroczyste tworzywo sztuczne.

Dokument
Dokument

materiał w postaci tekstu, fotografii lub jakikolwiek przedmiot, mający wartość dowodową lub informacyjną.

Dokumentalny
Dokumentalny

oparty na dokumentach i faktach historycznych lub mający wartość dokumentu.

Dokumentalny film
Dokumentalny film

film opierający się na autentycznym materiale zdjęciowym.

Fakt
Fakt

to, co zaszło lub zachodzi w rzeczywistości.

Fotografia
Fotografia

utrwalanie obrazów za pomocą aparatu fotograficznego.

Fotomontaż
Fotomontaż

obraz fotograficzny otrzymany przez sfotografowanie kompozycji utworzonej z fragmentów kilku fotografii, rysunków itp.; też: metoda tworzenia takich obrazów.

Fotoreporter
Fotoreporter

współpracownik redakcji lub agencji prasowej wykonujący zdjęcia na jej zlecenie.

Kadr
Kadr

1. obraz zarejestrowany na klatce taśmy filmowej; też: ta klatka;

2. obraz widoczny w wizjerze aparatu fotograficznego lub kamery, przeznaczony do zarejestrowania na taśmie.

Kolaż
Kolaż

kompozycja plastyczna powstała przez naklejenie na płótno lub inne podłoże różnych materiałów i tworzyw; też: technika tworzenia takich kompozycji.

Kompozycja
Kompozycja

utwór lub jakakolwiek całość, w których poszczególne elementy są rozmieszczone i uporządkowane w określony sposób.

Kontrast
Kontrast

różnica, np.: między jasnymi i ciemnymi częściami obrazu

Obraz
Obraz

np. wizerunek czegoś odtworzony przez promienie odbite lub załamane, też odbity na kliszy lub papierze fotograficznym.

Scenariusz
Scenariusz

tekst stanowiący podstawę filmu, przedstawienia lub audycji.

Źródło:

sjp.pwn.pl

Galeria dzieł sztuki