Na zdjęciu znajdują się trzy uśmiechnięte dziewczyny siedzące w szkolnych ławkach. Dwie z nich patrzą w stronę kogoś, prawdopodobnie nauczyciela, trzecia ma spuszczony wzrok. Na ławkach leżą otwarte podręczniki. W tle zdjęcia są okna i przebijające z nich światło dzienne.
Na zdjęciu znajdują się trzy uśmiechnięte dziewczyny siedzące w szkolnych ławkach. Dwie z nich patrzą w stronę kogoś, prawdopodobnie nauczyciela, trzecia ma spuszczony wzrok. Na ławkach leżą otwarte podręczniki. W tle zdjęcia są okna i przebijające z nich światło dzienne.
Szkoły ponadpodstawowe w Polsce
Uczennice w trakcie lekcji w szkole ponadpodstawowej
Źródło: dostępny w internecie: pixabay.com, domena publiczna.
Nauczysz się
Wymieniać rodzaje szkół ponadpodstawowych w Polsce.
Przedstawiać zmiany zaszłe w polskim szkolnictwie w wyniku reformy edukacji z 2017 r.
Wyjaśniać, jak zmieniła się struktura polskiego szkolnictwa w wyniku reformy edukacji z 2017 r.
Tworzyć teksty reklamowe na temat szkół branżowych.
Oceniać funkcjonowanie szkolnictwa branżowego.
Wprowadzenie
Z dniem 1 września 2017 roku wprowadzono w życie reformę systemu edukacji w Rzeczypospolitej Polskiej. Reforma ta objęła wiele obszarów tego systemu, w tym zasad funkcjonowania szkół, organizacji i sposobu przeprowadzania egzaminów zewnętrznych, podstawy programowejpodstawa programowapodstawy programowej, programów nauczania czy systemu nadzoru pedagogicznego nad placówkami oświatowymi. Jej przeprowadzenie było jednym z głównych punktów programu wyborczego Prawa i Sprawiedliwości, którego realizacja została zapoczątkowana po wygranej tej partii w wyborach i uzyskaniu większości bezwzględnejwiększość bezwzględnawiększości bezwzględnej w parlamencie.
Istota reformy edukacji
Podstawowa zmiana wynikająca z reformy polega na wprowadzeniu nowego ustroju szkolnego, co przekłada się na zmianę czasu trwania poszczególnych etapów edukacji i typów szkół na jej poszczególnych poziomach. Poprzedni system obejmował:
6‑letnią szkołę podstawową,
3‑letnie gimnazjum,
3‑letnie liceum ogólnokształcące,
4‑letnie technikum,
3‑letnią zasadniczą szkołę zawodową.
W nowym systemie:
szkoła podstawowa została wydłużona do 8 lat,
gimnazja uległy likwidacji,
liceum ogólnokształcące zostało wydłużone do 4 lat,
technikum wydłużono do 5 lat,
utworzono 3‑letnią szkołę branżową I stopnia, 2‑letnią szkołę branżową II stopnia w miejsce zasadniczych szkół zawodowych,
utworzono 3‑letnią szkołę specjalną przysposabiającą do pracy,
utrzymano istnienie szkół policealnych, które stanowią uzupełnienie edukacji po ukończeniu szkoły ponadpodstawowej.
RsDO2MAwo2DhG
Zmiana struktury szkół. „Struktura szkół przed 1. września 2017 r.". Poniżej kolorowe kwadraciki z liczbami. Na zielono „szkoła podstawowa" – kwadraciki od 1 do 6. Obok jasnoniebieski napis „gimnazjum" – kwadraciki 1‑3. Następnie granatowy napis „technikum" – kwadraciki 1‑4. Nad nimi jasnozielony napis „liceum ogólnokształcące" – kwadraciki 1‑3. Pod liczbami oznaczającymi technikum widnieje napis „szkoła zawodowa” – kwadraciki 1‑3. Pod tym „Struktura szkół po 1. Września 2017 r.”. Zmiana struktury szkół. Struktura szkół przed 1. września 2017 r.". Poniżej kolorowe kwadraciki z liczbami. Na zielono „szkoła podstawowa" – kwadraciki od 1 do 8. Obok jasnoniebieski napis „gimnazjum" – kwadraciki 1‑3. Następnie granatowy napis „technikum" – kwadraciki 1‑5. Nad nimi jasnozielony napis „liceum ogólnokształcące" – kwadraciki 1‑4. Pod liczbami oznaczającymi technikum widnieje napis „szkoła branżowa” – I stopień kwadraciki 1‑3, II stopień kwadraciki 4‑5.
Zmiana struktury szkół
Źródło: NIK, domena publiczna.
Schemat: Zmiana struktury szkół
Część schematu przedstawia strukturę szkół przed 1 września 2017 r.
Funkcjonujące typy szkół:
6‑letnia szkoła podstawowa;
3‑letnie gimnazjum;
3‑letnie liceum ogólnokształcące;
4‑letnie technikum;
3‑letnia szkoła zawodowa.
Kolejna część schematu odnosi się do zmian w szkolnictwie po 1 września 2017 r.
Nowe typy szkół:
8‑letnia szkoła podstawowa;
4‑letnie liceum ogólnokształcące;
5‑letnie technikum;
3‑letnia szkoła branżowa I stopnia;
2‑letnia szkoła branżowa II stopnia.
Ćwiczenie 1
R18HXaoUgye5y
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Przypomnij sobie najważniejsze zmiany dotyczące reformy szkolnictwa przeprowadzonej w 2017 r. Zwróć uwagę na zmiany w czasie trwania nauki w poszczególnych szkołach oraz na zmiany nazewnictwa niektórych szkół.
W wyniku reformy z 2017 roku wydłużono czas edukacji w szkołach ponadpodstawowych. W liceum z trzech do czterech lat, w technikum z czterech do pięciu. Szkoły zawodowe zostały przekształcone w szkoły branżowe I i II stopnia, w których edukacja trwa łącznie pięć lat. Zmiany czasu trwania edukacji w tych szkołach były wynikiem likwidacji gimnazjów, co doprowadziło także do wydłużenia edukacji w szkołach podstawowych (z sześciu do ośmiu lat).
Reforma została zapoczątkowana w momencie, gdy część uczniów rozpoczęła bądź kontynuowała naukę w szkołach “starego typu”. Konieczne stało się więc wprowadzenie okresu przejściowego, w trakcie którego równorzędnie funkcjonowały dwa ustroje szkolne - stary i nowy. Całkowita likwidacja starego ustroju szkolnego i wprowadzenie nowego została zaplanowana na okresy:
od roku szkolnego 2017/2018, gdy:
w szkołach podstawowych pojawiła się klasa siódma,
pojawiły się szkoły branżowe I stopnia,
od 1 września 2019 roku, gdy:
zakończyły funkcjonowanie gimnazja,
rozpoczęły działalność czteroletnie licea i pięcioletnie technika
w liceach, technikach i szkołach branżowych I stopnia naukę rozpoczął podwójny rocznik (ostatnich absolwentów gimnazjów i pierwsi absolwenci ośmioklasowej szkoły podstawowej),
od roku szkolnego 2020/2021, gdy
rozpoczęły działalność szkoły branżowe II stopnia.
RLrfRNr8gvaBk
Ćwiczenie 2
Przyporządkuj podane zmiany w systemie edukacji do właściwego okresu. rok szkolny 2017/2018 Możliwe odpowiedzi: 1. pojawienie się szkół branżowych I stopnia, 2. pojawienie się szkół branżowych II stopnia, 3. podwójny rocznik w liceach, technikach i szkołach branżowych I stopnia, 4. ostateczna likwidacja gimnazjów, 5. pojawienie się klas siódmych, 6. pojawienie się absolwentów pięcioletniego technikum, 7. rozpoczęcie działalności przez pięcioletnie technika rok szkolny 2019/2020 Możliwe odpowiedzi: 1. pojawienie się szkół branżowych I stopnia, 2. pojawienie się szkół branżowych II stopnia, 3. podwójny rocznik w liceach, technikach i szkołach branżowych I stopnia, 4. ostateczna likwidacja gimnazjów, 5. pojawienie się klas siódmych, 6. pojawienie się absolwentów pięcioletniego technikum, 7. rozpoczęcie działalności przez pięcioletnie technika rok szkolny 2020/2021 Możliwe odpowiedzi: 1. pojawienie się szkół branżowych I stopnia, 2. pojawienie się szkół branżowych II stopnia, 3. podwójny rocznik w liceach, technikach i szkołach branżowych I stopnia, 4. ostateczna likwidacja gimnazjów, 5. pojawienie się klas siódmych, 6. pojawienie się absolwentów pięcioletniego technikum, 7. rozpoczęcie działalności przez pięcioletnie technika rok szkolny 2023/2024 Możliwe odpowiedzi: 1. pojawienie się szkół branżowych I stopnia, 2. pojawienie się szkół branżowych II stopnia, 3. podwójny rocznik w liceach, technikach i szkołach branżowych I stopnia, 4. ostateczna likwidacja gimnazjów, 5. pojawienie się klas siódmych, 6. pojawienie się absolwentów pięcioletniego technikum, 7. rozpoczęcie działalności przez pięcioletnie technika
Przyporządkuj podane zmiany w systemie edukacji do właściwego okresu. rok szkolny 2017/2018 Możliwe odpowiedzi: 1. pojawienie się szkół branżowych I stopnia, 2. pojawienie się szkół branżowych II stopnia, 3. podwójny rocznik w liceach, technikach i szkołach branżowych I stopnia, 4. ostateczna likwidacja gimnazjów, 5. pojawienie się klas siódmych, 6. pojawienie się absolwentów pięcioletniego technikum, 7. rozpoczęcie działalności przez pięcioletnie technika rok szkolny 2019/2020 Możliwe odpowiedzi: 1. pojawienie się szkół branżowych I stopnia, 2. pojawienie się szkół branżowych II stopnia, 3. podwójny rocznik w liceach, technikach i szkołach branżowych I stopnia, 4. ostateczna likwidacja gimnazjów, 5. pojawienie się klas siódmych, 6. pojawienie się absolwentów pięcioletniego technikum, 7. rozpoczęcie działalności przez pięcioletnie technika rok szkolny 2020/2021 Możliwe odpowiedzi: 1. pojawienie się szkół branżowych I stopnia, 2. pojawienie się szkół branżowych II stopnia, 3. podwójny rocznik w liceach, technikach i szkołach branżowych I stopnia, 4. ostateczna likwidacja gimnazjów, 5. pojawienie się klas siódmych, 6. pojawienie się absolwentów pięcioletniego technikum, 7. rozpoczęcie działalności przez pięcioletnie technika rok szkolny 2023/2024 Możliwe odpowiedzi: 1. pojawienie się szkół branżowych I stopnia, 2. pojawienie się szkół branżowych II stopnia, 3. podwójny rocznik w liceach, technikach i szkołach branżowych I stopnia, 4. ostateczna likwidacja gimnazjów, 5. pojawienie się klas siódmych, 6. pojawienie się absolwentów pięcioletniego technikum, 7. rozpoczęcie działalności przez pięcioletnie technika
ĆWICZENIE: Grupowanie elementów
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
RWKgQueK7kJTI
Rekrutacja do szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych w roku szkolnym 2019/2020 na podstawie informacji z Ministerstwa Edukacji Narodowej przedstawiała się w następujący sposób:
- absolwenci szkoły podstawowej wybierają: czteroletnie liceum ogólnokształcące lub pięcioletnie technikum lub branżową szkołę I stopnia prowadzoną dla absolwentów szkoły podstawowej,
- absolwenci gimnazjum wybierają: trzyletnie liceum ogólnokształcące lub czteroletnie technikum lub branżową szkołę I stopnia prowadzoną dla absolwentów gimnazjum.
Rekrutacja do szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych w roku szkolnym 2019/2020
Źródło: NIK, domena publiczna.
Schemat: Rekrutacja do szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych w roku szkolnym 2019/2020
Absolwenci szkoły podstawowej w roku szkolnym 2019/2020 mają możliwość wyboru typu szkół:
4‑letnie liceum ogólnokształcące;
5‑letnie technikum;
branżową szkołę I stopnia prowadzoną dla absolwentów szkoły podstawowej.
Absolwenci gimnazjum w roku szkolnym 2019/2020 mają możliwość wyboru typu szkół:
3‑letnie liceum ogólnokształcące;
4‑letnie technikum;
branżową szkołę I stopnia prowadzoną dla absolwentów gimnazjum.
Szkolnictwo ponadpodstawowe
R5HZ0dHW0Gu7K
Film z audiodeskrypcją przedstawiający model szkół ponadpodstawowych w Polsce.
Film z audiodeskrypcją przedstawiający model szkół ponadpodstawowych w Polsce.
Film z audiodeskrypcją przedstawiający model szkół ponadpodstawowych w Polsce.
Polecenie 1
Wyjaśnij, z jakimi problemami musieli się zmierzyć dyrektorzy szkół w roku szkolnym 2019/2020.
ReHhgo3xhExQ5
(Uzupełnij).
Jednym z głównych problemów było pojawienie się podwójnego rocznika, czyli absolwenci szkół podstawowych i gimnazjów. Koniecznością stało się dostosowanie budynków i wyposażenia na potrzeby tak dużej liczny uczniów i do zapewnienie higieny nauki.
Polecenie 2
Wyjaśnij, co uzyskuje absolwent branżowej szkoły I stopnia i jakie ma on możliwości dalszej edukacji.
RhtoxVmar2DOO
(Uzupełnij).
Absolwent branżowej szkoły I stopnia uzyskuje dyplom zawodowy po zdaniu egzaminu zawodowego z jednej kwalifikacji zawodowej. Dzięki temu uzyskuje dyplom potwierdzający uzyskanie kwalifikacji zawodowych oraz wykształcenie zasadnicze branżowe. Ma też możliwość kontynuowania nauki w branżowej szkole II stopnia lub w liceum ogólnokształcącym dla dorosłych od klasy drugiej.
Polecenie 3
Podaj wymaganie, jakie musi spełnić absolwent szkoły podstawowej, aby rozpocząć naukę w liceum ogólnokształcącym.
R4z75VIzsITku
(Uzupełnij).
Nauka w liceach ogólnokształcących odbywa się w klasach o określonych profilach kształcenia nawiązujących do konkretnych grup kierunków studiów. Oznacza to, że absolwent szkoły podstawowej musi z góry określić się jaką chce podążyć ścieżką edukacyjną i jakie przedmioty chce zdawać na egzaminie maturalnym.
Kształcenie zawodowe
Jednym z celów reformy edukacji z 2017 r. było dążenie do odbudowy kształcenia zawodowegokształcenie zawodowekształcenia zawodowego. Autorzy reformy formułowali argumenty o konieczności położenia nacisku na skuteczne i odpowiednie przygotowywanie młodzieży i osób dorosłych do zawodu. Motywem, który kierował tymi działaniami była konieczność dostosowania systemu kształcenia zawodowego do wymogów nowoczesnej gospodarki. W tym celu zwiększono wpływ firm oraz organizacji zrzeszających przedsiębiorstwa na szkolnictwo branżowe i techniczne. Ponadto wspólnie z pracodawcami rozpoczęto prace nad opracowaniem podstaw programowych do kształcenia w zawodach.
Janusz Nowak, Nowa reforma oświaty – szansa czy zagrożenie dla rozwoju szkolnictwa zawodowego?
Od roku szkolnego 2017/2018 zaczął obowiązywać pierwszy etap reformy. W obszarze szkolnictwa zawodowego zmiany organizacyjne polegały na powołaniu do życia szkół branżowych I stopnia w miejsce zasadniczych szkół zawodowych (ZSZ), które zostaną wygaszone z końcem roku szkolnego 2019/2020. (...)
Nie od dziś wiadomo, że naukę w ZSZ wybierali uczniowie najsłabsi intelektualnie. Wydawać się mogło, że powołanie szkół branżowych I stopnia, które dają możliwość dalszego kształcenia w szkołach branżowych II stopnia, wpłynie na zmianę tej sytuacji. Niestety, od kiedy zaczęły funkcjonować szkoły branżowe I stopnia, sytuacja się nie zmieniła pomimo szeroko prowadzonej kampanii promocyjnej organizowanej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Szkoły branżowe są szkołami ostatniego wyboru. Z roku na rok spada zainteresowanie tymi szkołami, pomimo tego, że oferta przygotowywana przez szkoły jest bogata.
Rok szkolny 2019/2020 to czas szczególnie ważny dla polskiej szkoły, gdyż system oświaty wchodzi w kluczowy etap reformy, która została rozpoczęta w 2017 roku. We wrześniu 2019 roku w pierwszych klasach szkół ponadpodstawowych spotkały się dwa roczniki uczniów: ostatni absolwenci likwidowanego gimnazjum oraz pierwsi absolwenci ośmioklasowej szkoły podstawowej. (...)
Ponadto resort edukacji przygotował szereg zmian, których głównym celem jest odbudowa prestiżu kształcenia zawodowego w Polsce, poprzez poprawę jakości i efektywności kształcenia. (...)
Nowe regulacje prawne nakładają na dyrektora szkoły obowiązek nawiązania współpracy z pracodawcami przed uruchomieniem kształcenia w danym zawodzie. Podstawą nawiązania współpracy może być: umowa, porozumienie lub list intencyjny. Współpraca może polegać w szczególności na: tworzeniu klas patronackich, przygotowywaniu propozycji programu nauczania dla zawodu przez pracodawcę, realizacji kształcenia zawodowego, w tym praktycznej nauki zawodu, we współpracy z pracodawcą, wyposażeniu warsztatów lub pracowni szkolnych, organizacji egzaminów zawodowych, doskonaleniu nauczycieli kształcenia zawodowego, realizacji doradztwa zawodowego i promocji kształcenia zawodowego. (...)
Następną zmianą w kształceniu zawodowym jest możliwość odbywania staży uczniowskich przez uczniów technikum oraz szkół branżowych I stopnia. Uczniowie ww. szkół będą mogli odbywać staże uczniowskie w okresie nauki na podstawie umowy o staż uczniowski, zawartej pomiędzy pracodawcą przyjmującym ucznia na staż a uczniem lub rodzicami, lub opiekunami prawnymi niepełnoletniego ucznia. Staż uczniowski będzie odpłatny lub nieodpłatny. W trakcie stażu uczeń będzie realizował wybrane zagadnienia z programu nauczania w zakresie praktycznej nauki zawodu realizowanego w szkole, do której uczęszcza, lub wykraczające poza ten program. (...)
Zmiany w szkolnictwie zawodowym obejmują również obowiązek przystąpienia przez uczniów do egzaminu zawodowego. Wprowadzenie obowiązku przystąpienia do egzaminu zawodowego będzie warunkiem ukończenia szkoły lub promocji do następnej klasy, po spełnieniu pozostałych, dotychczasowych warunków określonych w przepisach prawa oświatowego. Obowiązek ten dotyczy uczniów, którzy w roku szkolnym 2019/2020 rozpoczynają kształcenie w szkole zawodowej. Obligatoryjny egzamin zawodowy pozwoli na ocenę efektywności procesu kształcenia, pozwalając na dokonanie autentycznej i kompleksowej oceny rzeczywistego stanu kształcenia zawodowego w naszym kraju. (...)
Reasumując, zaproponowane zmiany idą w słusznym kierunku. Na potencjalne efekty trzeba będzie jeszcze poczekać. W tym momencie istotne jest, aby przebić się do świadomości uczniów szkół podstawowych i ich rodziców z przekazem, że szkolnictwo zawodowe, a szczególnie szkoły branżowe nie zasługują na miano szkół ostatniego wyboru. Dużą rolę w tym muszą odegrać doradcy zawodowi, którzy w szkołach podstawowych powinni obiektywnie przedstawiać możliwości dalszego kształcenia i nie zniechęcać chętnych uczniów do wyboru szkół branżowych, które w obecnym systemie kształcenia nie utrudniają uczniom dalszej ścieżki kształcenia, i dają możliwość zdobycia wykształcenia średniego po ukończeniu szkoły branżowej II stopnia.
reforma Źródło: Janusz Nowak, Nowa reforma oświaty – szansa czy zagrożenie dla rozwoju szkolnictwa zawodowego?, dostępny w internecie: https://szkola-zawod-praca.ukw.edu.pl/index.php/szp/article/download/6/2/.
Liczba szkół branżowych I stopnia, techników i liceów ogólnokształcących w Polsce w latach 2017‑2021
rok szkolny>
szkoły branżowe I stopnia
technika
licea ogólnokształcące
2017/2018
1504
1890
3717
2018/2019
1578
1879
3534
2019/2020
1670
1887
3434
2020/2021
1668
1864
3287
Ćwiczenie 3
RwLeASERkY27E
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Pamiętaj, że tekst reklamowy ma zachęcić absolwentów do wyboru szkoły branżowej. Zwróć więc szczególną uwagę na korzyści wynikające z takiego wyboru.
Drodzy absolwenci szkół ponadpodstawowych. Zachęcamy Was do wyboru szkoły branżowej I stopnia jako kolejnego etapu Waszej edukacji. Dlaczego? Oto kilka przykładów…
Wybór tej szkoły będzie dla Was szansą na uzyskanie zawodu.
Szkoły branżowe współpracują z pracodawcami, którzy w przyszłości mogą się stać Waszymi pracodawcami.
Będziecie mieli możliwość uczenia się w klasach patronackich, w których program nauczania został przygotowany we współpracy z pracodawcą i według jego potrzeb - to oznacza, że zostaniecie przygotowani do wykonywania zawodu na takim poziomie, jakiego życzy sobie pracodawca.
Będziecie mieli możliwość nauki w świetnie wyposażonych pracowniach i warsztatach.
Będziecie mieli możliwość odbycia stażów uczniowskich, w trakcie których zdobędziecie pierwsze doświadczenia w danym zawodzie.
Wasza edukacja zakończy się egzaminem zawodowym, który potwierdzi Wasze kwalifikacje.
Ćwiczenie 4
R5IEWLV9xCdmg
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Zwróć uwagę na sposób w jaki postrzegane są szkoły branżowe przez absolwentów szkół podstawowych i porównaj go ze zmianami ilościowymi szkół branżowych w Polsce w latach 2017‑2021.
Z analizy danych tabeli wynika, że ilość szkół branżowych wzrosła z 1504 w 2017 do 1668 w 2020 roku, co pozwala wysnuć wniosek, że coraz więcej osób wybiera ten rodzaj szkół. Wydaje się więc, że negatywna tendencja związana z traktowaniem szkół branżowych jako szkół ostatniego wyboru została powstrzymana, a rosnąca liczba tych szkół wynika z faktu, że coraz więcej uczniów wybiera je jako swój kolejny etap edukacji po ukończeniu szkoły podstawowej.
Wybrane profile kształcenia na poziomie szkół ponadpodstawowych
Decyzja o wyborze profilu w szkole ponadpodstawowej ma bardzo istotne znaczenie dla ucznia i jego dalszej ścieżki edukacyjnej, włącznie ze studiami wyższymi.
Liceum Ogólnokształcące
Licealne profile kształcenia nawiązują do konkretnych grup kierunków studiów, dlatego już przed rozpoczęciem nauki w szkole oczekuje się od uczniów sprecyzowania ich ścieżki edukacyjnej. Wybór właściwego profilu ma umożliwić lepsze przygotowanie do maturymaturamatury z wybranego przedmiotu i dać szansę dostania się na wymarzoną uczelnię i upragniony kierunek studiów, zgodny z zainteresowaniami.
Popularne profile:
matematyczno‑fizyczny - to profil skierowany do absolwentów szkół podstawowych zainteresowanych w szczególności matematyką, fizyką czy informatyką,
matematyczno‑informatyczny z przedmiotami wiodącymi takimi, jak matematyka, informatyka, j. angielski, oraz fizyka lub chemia - to profil dla uczniów, którzy w przyszłości chcą związać swoją przyszłość z uczelniami technicznymi, nauka w klasach o takim profilu pozwala zdobyć wiedzę potrzebną do wykonywania takich zawodów, jak informatyk, programista, czy grafik komputerowy (a są to niewątpliwie zawody najbardziej pożądane zarówno dziś, jak i w przyszłości,
biologiczno‑chemiczny - to profil z rozszerzonym programem biologii i chemii, klasa o tym profilu jest przeznaczona dla osób, które w przyszłości pragną podjąć studia na kierunkach przyrodniczych, chemicznych, medycznych lub farmaceutycznych,
biologiczno‑medyczny - nauka na tym profilu daje możliwość podjęcia studiów na takich kierunkach jak medycyna, stomatologia, weterynaria, farmacja, fizykoterapia, analityka medyczna, pielęgniarstwo, dietetyka, ratownictwo medyczne, biotechnologia, bioinżynieria molekularna, biologia, chemia, ochrona środowiska, kosmetologia; z rozszerzonym programem biologii, chemii, matematyki.
humanistyczny - to profil idealny dla tych, którzy chcą połączyć solidne przygotowanie do matury z rozwojem pasji humanistycznych, psychologiczno‑pedagogicznych, prawnych i językowych; skierowany do absolwentów szkół podstawowych zainteresowanych w szczególności językiem polskim, historią, wiedzą o społeczeństwie.
Technikum
Profile kształcenia w technikach funkcjonują jako kierunki kształcenia zawodowego. Informatyka, ekonomia i mechanika – z badań wynika, że to w tych branżach widzi się w przyszłości najwięcej uczniów. Według Ministerstwa Edukacji i Nauki najpopularniejszymi kierunkami kształcenia w technikach są takie, które przygotowują do następujących zawodów:
● technik informatyk;
● technik ekonomista;
● technik programista;
● technik mechanik;
● technik mechatronik.
Charakterystyka wybranych profili
1. technik mechanik - głównym celem pracy technika mechanika jest naprawa maszyn i szeroko rozumianych urządzeń technicznych oraz uczestniczenie w procesie ich wytwarzania i eksploatacji. Rodzaj zadań zależy w głównej mierze od zajmowanego stanowiska i wyuczonej specjalności. Praca może polegać również na wykonywaniu okresowych przeglądów i konserwacji, aby wydłużyć okres zdatności maszyny, czy urządzenia;
2. technik mechatronik - mechatronika jest synergiczną kombinacją inżynierii mechanicznej, elektrycznej i informatycznej w celu zintegrowanego konstruowania inteligentnych układów, a w szczególności mechanizmów i maszyn. To nauka istniejąca na styku kilku innych dziedzin wiedzy: mechaniki, elektroniki, informatyki, elektrotechniki, automatyki i robotyki;
3. technik elektryk - wraz ze zmianami zachodzącymi we współczesnym świecie, pojawiają się nowe zawody, a znikają te, które okazują się być mało użyteczne. Są również takie zawody, które zawsze będą cieszyły się dużą popularnością. Do nich bez wątpienia należy technik elektryk. Technik elektryk to przede wszystkim profesjonalista, człowiek wszechstronny, który nie tylko zna się na sprzęcie, ale także na oprogramowaniu, dlatego też musi być gotowy do podejmowania nowych zadań, wyzwań i doświadczeń. Zawód ten przypisany jest do dynamicznie rozwijającego się obszaru elektryczno – elektronicznego;
4. technik programista - jeden z najbardziej poszukiwanych na rynku pracy zawodów. To osoba, która za pomocą specjalistycznego języka pisze czyli opracowuje programy komputerowe i wprowadza je do użytku. Podejmując naukę w zawodzie technik programista uczeń uzyskuje wiedzę i umiejętności w dwóch kwalifikacjach branży informatycznej;
5. technik informatyk - to bardzo nowoczesna i dynamicznie rozwijająca się dziedzina wiedzy. Wykorzystywana jest niemal we wszystkich sferach naszego życia od nauki poprzez przemysł, a skończywszy na rozrywce. Podejmując naukę w zawodzie technik informatyk uczeń uzyskuje wiedzę i umiejętności w dwóch kwalifikacjach branży informatycznej
Dla uczniów chcących podjąć naukę w technikum oferta profili jest bardzo szeroka. Wśród nich (poza tymi najbardziej popularnymi) znajdziemy: teleinformatyczny, mechaniczny, elektryczny, elektroniczny, gastronomiczny, rolniczy, ochrony środowiska, energetyczny, geologiczny, turystyczny, weterynaryjny, ratownictwa medycznego.
Preferencje uczniów w wyborze szkół w roku szkolnym 2017/2018 i 2018/2019
ReUi8bHx3snie
Mapa Preferencje uczniów w wyborze szkół
Mapa Preferencje uczniów w wyborze szkół
Źródło: NIK, dostępny w internecie: https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/reforma-oswiaty-w-czesci-sfinansowana-przez-samorzad.html [dostęp 21.07.2021], domena publiczna. Opracowanie własne NIK na podstawie danych Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Schemat: Preferencje uczniów w wyborze szkół
Uwzględniono:
licea ogólnokształcące (45%);
technika (42%);
zasadnicze szkoły zawodowe/szkoły branżowe I stopnia (13%).
Dane za rok szkolny 2017/2018 i preferencje uczniów w wyborze szkół w następujących miastach:
Szczecin: licea ogólnokształcące: 55,5%, technika: 39,7%, szkoły branżowe I stopnia: 4,8%;
Gdańsk: licea ogólnokształcące: 58,0%, technika: 33,9%, szkoły branżowe I stopnia: 8,1%;
Bydgoszcz: licea ogólnokształcące: 46,6%, technika: 45,9%, szkoły branżowe I stopnia: 7,5%;
Poznań: licea ogólnokształcące: 58,2%, technika: 33,5%, szkoły branżowe I stopnia: 8,4%;
Łódź: licea ogólnokształcące: 58,4%, technika: 36,1%, szkoły branżowe I stopnia: 5,5%;
Warszawa: licea ogólnokształcące: 67,6%, technika: 29,2%, szkoły branżowe I stopnia: 3,3%;
Lublin: licea ogólnokształcące: 60,5%, technika: 35,4%, szkoły branżowe I stopnia: 4,0%;
Wrocław: licea ogólnokształcące: 61,4%, technika: 31,1%, szkoły branżowe I stopnia: 7,4%;
Katowice: licea ogólnokształcące: 59,2%, technika: 35,7%, szkoły branżowe I stopnia: 5,1%;
Kraków: licea ogólnokształcące: 56,8%, technika: 36,3%, szkoła branżowa I stopnia: 6,9%.
Dane za rok szkolny 2018/2019 i preferencje uczniów w wyborze szkół w następujących miastach:
Szczecin: licea ogólnokształcące: 57,09%, technika: 37,3%, szkoły branżowe I stopnia: 5,6%;
Gdańsk: licea ogólnokształcące: 56,2%, technika: 36,0%, szkoły branżowe I stopnia: 7,8%;
Bydgoszcz: licea ogólnokształcące: 44,4%, technika: 47,2%, szkoły branżowe I stopnia: 8,4%;
Poznań: licea ogólnokształcące: 57,5%, technika: 34,8%, szkoły branżowe I stopnia: 7,7%;
Łódź: licea ogólnokształcące: 59,1%, technika: 35,2%, szkoły branżowe I stopnia: 5,8%;
Warszawa: licea ogólnokształcące: 66,9%, technika: 29,4%, szkoły branżowe I stopnia: 3,7%;
Lublin: licea ogólnokształcące: 59,5%, technika: 36,2%, szkoły branżowe I stopnia: 4,3%;
Wrocław: licea ogólnokształcące: 62,2%, technika: 30,1%, szkoły branżowe I stopnia: 7,7%;
Katowice: licea ogólnokształcące: 59,3%, technika: 35,0%, szkoły branżowe I stopnia: 5,7%;
Kraków: licea ogólnokształcące: 59,5%, technika: 35,9%, szkoły branżowe I stopnia: 4,6%.
R1BAw5jR6KJii
Ćwiczenie 5
Na podstawie danych statystycznych: Preferencje uczniów w wyborze szkół w roku szkolnym 2018/2019 uzupełnij tekst: Miasto z najmniejsza ilością chętnych do kontynuowania nauki w liceum w roku szkolnym 2018/2019 to Tu uzupełnij. Miastem z największą ilością chętnych do kontynuowania nauki w technikum w roku szkolnym 2018/2019 jest Tu uzupełnij. Miasto z największą ilością chętnych do kontynuowania nauki w szkole branżowej I stopnia w roku szkolnym 2018/2019 to Tu uzupełnij.
Na podstawie danych statystycznych: Preferencje uczniów w wyborze szkół w roku szkolnym 2018/2019 uzupełnij tekst: Miasto z najmniejsza ilością chętnych do kontynuowania nauki w liceum w roku szkolnym 2018/2019 to Tu uzupełnij. Miastem z największą ilością chętnych do kontynuowania nauki w technikum w roku szkolnym 2018/2019 jest Tu uzupełnij. Miasto z największą ilością chętnych do kontynuowania nauki w szkole branżowej I stopnia w roku szkolnym 2018/2019 to Tu uzupełnij.
ĆWICZENIE: Uzupełnij tekst
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
RFrgmSwyfZMJ3
Ćwiczenie 6
Na podstawie danych na wykresie Preferencje uczniów w wyborze szkół w roku szkolnym 2017/2019 zaznacz prawidłowe odpowiedzi. Województwo, w którym uczniowie w latach 2017–2019, najchętniej decydowali się na kontynuowanie nauki w liceum ogólnokształcącym to województwo mazowieckiepomorskiewielkopolskiemałopolskie.
Województwo, w którym uczniowie w latach 2017-2019 najchętniej wybierali kontynuowanie edukacji w technikach, to województwo pomorskielubuskiekujawsko-pomorskiełódzkie.
Województwo, w którym największy odsetek uczniów decydowała się na kontynuowanie nauki w branżowych szkołach I stopnia to województwo dolnośląskiepomorskiemałopolskiezachodniopomorskie.
Na podstawie danych na wykresie Preferencje uczniów w wyborze szkół w roku szkolnym 2017/2019 zaznacz prawidłowe odpowiedzi. Województwo, w którym uczniowie w latach 2017–2019, najchętniej decydowali się na kontynuowanie nauki w liceum ogólnokształcącym to województwo mazowieckiepomorskiewielkopolskiemałopolskie.
Województwo, w którym uczniowie w latach 2017-2019 najchętniej wybierali kontynuowanie edukacji w technikach, to województwo pomorskielubuskiekujawsko-pomorskiełódzkie.
Województwo, w którym największy odsetek uczniów decydowała się na kontynuowanie nauki w branżowych szkołach I stopnia to województwo dolnośląskiepomorskiemałopolskiezachodniopomorskie.
ĆWICZENIE: Wskaż prawidłową odpowiedź
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku
Art. 70
1. Każdy ma prawo do nauki. Nauka do 18 roku życia jest obowiązkowa. Sposób wykonywania obowiązku szkolnego określa ustawa.
2. Nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna. Ustawa może dopuścić świadczenie niektórych usług edukacyjnych przez publiczne szkoły wyższe za odpłatnością.
3. Rodzice mają wolność wyboru dla swoich dzieci szkół innych niż publiczne. Obywatele i instytucje mają prawo zakładania szkół podstawowych, ponadpodstawowych i wyższych oraz zakładów wychowawczych. Warunki zakładania i działalności szkół niepublicznych oraz udziału władz publicznych w ich finansowaniu, a także zasady nadzoru pedagogicznego nad szkołami i zakładami wychowawczymi, określa ustawa.
4. Władze publiczne zapewniają obywatelom powszechny i równy dostęp do wykształcenia. W tym celu tworzą i wspierają systemy indywidualnej pomocy finansowej i organizacyjnej dla uczniów i studentów. Warunki udzielania pomocy określa ustawa.
5. Zapewnia się autonomię szkół wyższych na zasadach określonych w ustawie.
taYP4qqNjN_00000_BIB_001 Źródło: Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku.
R11ESoTOT0mpD
Ćwiczenie 7
Na podstawie Konstytucji RP, art.70 wskaż, do którego roku życia jest obowiązek nauki: Możliwe odpowiedzi: 1. 18 lat, 2. 15 lat, 3. 16 lat
ĆWICZENIE: Jednokrotny wybór
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
RaYQ5JF78cmgW
Ćwiczenie 8
Łączenie par. Oceń prawdziwość poniższych sformułowań. Zaznacz P, jeśli sformułowanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.. Wszystkie szkoły publiczne na każdym etapie kształcenia mają zakaz pobierania pieniędzy za nauczanie.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Na terenie państwa polskiego tylko władze publiczne mają prawo zakładać szkoły.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Funkcjonowanie szkół niepublicznych podlega nadzorowi władz publicznych.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Działalność szkolnictwa w państwie polskim odbywa się zgodnie z zasadą powszechnego i równego dostępu do edukacji.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Łączenie par. Oceń prawdziwość poniższych sformułowań. Zaznacz P, jeśli sformułowanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.. Wszystkie szkoły publiczne na każdym etapie kształcenia mają zakaz pobierania pieniędzy za nauczanie.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Na terenie państwa polskiego tylko władze publiczne mają prawo zakładać szkoły.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Funkcjonowanie szkół niepublicznych podlega nadzorowi władz publicznych.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Działalność szkolnictwa w państwie polskim odbywa się zgodnie z zasadą powszechnego i równego dostępu do edukacji.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
ĆWICZENIE: Wskaż prawidłową odpowiedź
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
R1KPPKcTWaxaW
Ćwiczenie 9
Zaznacz szkoły ponadpodstawowe w obecnie obowiązującej strukturze szkolnictwa w Polsce. Możliwe odpowiedzi: 1. szkoła zawodowa, 2. gimnazjum, 3. 3 letnie liceum, 4. 4 letnie technikum, 5. szkoła branżowa I stopnia, 6. 4 letnie liceum, 7. szkoła branżowa II stopnia
ĆWICZENIE: Wielokrotny wybór
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
R19mV1CYwZr87
Ćwiczenie 10
Świadectwo dojrzałości przedstawione na ilustracji otrzymujemy po zdaniu egzaminu…
Świadectwo dojrzałości przedstawione na ilustracji otrzymujemy po zdaniu egzaminu…
ĆWICZENIE: Jednokrotny wybór - ilustracja
Źródło: Learnetic S.A., dostępny w internecie: zdjęcie: wikimedia, licencja: CC BY 4.0.
Słowniczek
podstawa programowa
podstawa programowa
zestaw niezbędnych treści nauczania i umiejętności, które uczeń ma poznać i zrozumieć w całym cyklu kształcenia z danego przedmiotu; ma ona formę rozporządzenia wydanego przez Ministra Edukacji Narodowej, co oznacza, że stanowi prawo obowiązujące w placówkach oświatowych; podstawa programowa dzieli się na cztery części: cel ogólny, zadania wychowawcze, treści rozumiane jako zbiór efektów kształcenia oraz opis warunków i sposobów realizacji zadań zawartych w podstawie
większość bezwzględna
większość bezwzględna
większość osiągnięta, gdy podczas głosowania liczba głosów “za” stanowi ponad połowę wszystkich głosów, a dokładniej jest większa od sumy głosów przeciw i wstrzymujących się
kształcenie zawodowe
kształcenie zawodowe
proces, w ramach którego przekazywany jest uczniom określony zasób wiedzy i umiejętności z zakresu przemysłu, rolnictwa i hodowli oraz usług; proces ten obejmuje przekazanie wiedzy ogólnej oraz specjalistycznych umiejętności teoretycznych i praktycznych, których opanowanie uprawnia do wykonywania danego zawodu; rezultatem kształcenia zawodowego jest uzyskanie wykształcenia zawodowego w określonej specjalności
matura
matura
egzamin z materiału objętego podstawą programową z obowiązkowych i wybranych przedmiotów na poziomie podstawowym i rozszerzonym, kończący edukację w szkole ponadpodstawowej; absolwenci tych szkół nie mają obowiązku przystąpienia do egzaminu, jednak świadectwo jego zdania wymagane jest do kontynuowania nauki na uczelniach wyższych
