Scenariusz zajęć „Szósta katastrofa”

Biologia, IV etap edukacyjny

Temat: Szósta katastrofa.

Treści kształcenia

Podstawa programowa: Punkt (2.4) [uczeń] podaje przykłady kilku gatunków, które są zagrożone lub wyginęły wskutek nadmiernej eksploatacji ich populacji.

Cele zoperacjonalizowane

Nabywane umiejętności

Kompetencje kluczowe

• Kompetencje informatyczne

• Myślenie matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne

• Porozumiewanie się w języku ojczystym

• Umiejętność uczenia się

Etapy lekcji

1. Wstęp:

Przypomnienie wiadomości o okresach wielkich wymierań w dziejach Ziemi.

Krótka pogadanka na temat przyczyn wielkich wymierań w historii Ziemi.

2. Przebieg zajęć:

Nauczyciel w rozmowie kierowanej określa współczesne wymieranie gatunków jako szóste w dziejach Ziemi i wskazuje człowieka jako główny czynnik zmieniający środowisko.

W trakcie burzy mózgów uczniowie wraz z nauczycielem opracowują mapę mentalną oddziaływania człowieka na środowisko (przyrost populacji i ekspansja człowieka, rozwój rolnictwa, rewolucja przemysłowa, eksploatacja zasobów).

Uczniowie wyszukują w dostępnych materiałach (podręcznik, encyklopedia, Internet) przykłady tych oddziaływań.

Nauczyciel podaje przykłady gatunków które wyginęły, przedstawia zestaw zdjęć „Gatunki wymarłe z powodu działalności człowieka”.

Nauczyciel przedstawia prezentację multimedialną „Na ratunek panterze śnieżnej” wskazując na konieczność prowadzenia działań ochronnych w stosunku do gatunków zagrożonych wyginięciem.

Uczniowie dokonują obserwacji.

Instrukcja przeprowadzenia projektu (obserwacja w terenie w ramach zadania domowego)

1. Opis teoretyczny omawianego zjawiska: W wyniku działalności człowieka przyroda świata znika w szybkim tempie. Niszczenie siedlisk, zanieczyszczenie środowiska i eksploatacja zasobów powoduje nieodwracalne zmiany w środowisku pociągając za sobą wymieranie gatunków roślin i zwierząt.

2. Ustalenie celu i obiektu prowadzonych badań: Celem obserwacji jest udokumentowanie zmian następujących w środowisku na skutek działań człowieka skupiających się wokół realizacji różnych inwestycji w najbliższym otoczeniu.

3. Sposób przygotowania obserwacji (czas, miejsce itd.): Obserwacje są prowadzone podczas zajęć w terenie, w trakcie lekcji lub po lekcjach w ramach zadania domowego. Po wybraniu terenu (również za pomocą aplikacji Google Maps) uczniowie określają rodzaj działalności człowieka w okolicy oraz intensywność oddziaływania na środowisko.

4. Sposób przeprowadzenia obserwacji: Uczniowie posługują się aparatem fotograficznym i notatnikiem. Najpierw wytyczają obszar, na którym będą prowadzone obserwacje. Opisują jego położenie oraz rodzaj działalności człowieka. Uczniowie określają wpływ zaobserwowanej działalności człowieka na lokalne środowisko, obserwują lub przewidują konsekwencje tej działalności. Wykonują zdjęcia i notatki, zapisują wnioski.

5. Inne informacje, np. analiza obserwacji, sposób wyciągania wniosków, karta pracy, drzewka decyzyjne, formularze itd.: Uczniowie opracowują dokumentację fotograficzną (tworzą np. galerię zdjęć wraz z opisami, za pomocą narzędzia Picasa), przygotowują prezentację na temat zaobserwowanej działalności człowieka oraz wpływie tej działalności na lokalne środowisko. Uczniowie przedstawiają propozycje działań łagodzących negatywny wpływ działalności człowieka na otaczającą przyrodę.

3. Podsumowanie:

Uczniowie prowadzą dyskusję rozważając do jakiego stopnia wzrost populacji człowieka i jego rozprzestrzenienie się na całym świecie wpłynęło na tempo wymierania gatunków.

Środki dydaktyczne

• Materiały multimedialne: prezentacja „Na ratunek panterze śnieżnej”

• Zestaw zdjęć „Gatunki wymarłe z powodu działalności człowieka”

• Komputery połączone z Internetem

• Podręcznik, encyklopedia

• Aplikacja Google Maps

• Aparat fotograficzny

• Notatnik, długopis

Metody nauczania

• Dyskusja

• Dyskusja dydaktyczna - burza mózgów

• Obserwacja

• Pogadanka

• Rozmowa kierowana

Formy pracy

• Indywidualna

• Zbiorowa

Dodatkowe propozycje wykorzystania

Multimedialne zasoby edukacyjne wykorzystywane w tym scenariuszu nadają się również do wykorzystania na III etapie edukacyjnym w zakresie nauczania biologii.

Lista załączników multimedialnych

Zestaw zdjęć „Gatunki wymarłe z powodu działalności człowieka”

Prezentacja multimedialna „Na ratunek panterze śnieżnej”

R1Pf7KpDcRqn3