Zdjęcie - kłótnia mężczyzny i kobiety, która krzyczy, ma założoną rękawicę bokserską i uderza nią w twarz stojącego obok mężczyznę. Dziewczyna widocznie wzburzona, widoczna złość na twarzy. Mężczyzna ma zamknięte oczy, wykrzywione usta po uderzeniu rękawicą bokserską. Ubrany w koszulę, na głowie słomkowy kapelusz.
Zdjęcie - kłótnia mężczyzny i kobiety, która krzyczy, ma założoną rękawicę bokserską i uderza nią w twarz stojącego obok mężczyznę. Dziewczyna widocznie wzburzona, widoczna złość na twarzy. Mężczyzna ma zamknięte oczy, wykrzywione usta po uderzeniu rękawicą bokserską. Ubrany w koszulę, na głowie słomkowy kapelusz.
Sztuka dialogu, czyli jak rozwiązywać konflikty w grupie
Na podstawie zamieszczonej poniżej ilustracji opisz czynniki, które w przedstawionej sytuacji zakłócają prawidłową komunikację.
R1HWQ0HtkAlGT1
Zdjęcie - kłótnia. Chłopak krzyczy, jest zdenerwowany. Ubrany w białą koszulkę. Ma dłuższe włosy. Natomiast dziewczyna zasłania sobie uszy rękoma. Ma zamknięte oczy, ściśnięte usta, ściągnięte brwi. Fryzura dziewczyny to długie i rozpuszczone włosy. Ubrana w białą koszulkę.
Źródło: Fotolia, domena publiczna.
R14hV9Jkalocm
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Przeanalizuj ilustrację, zwróć uwagę na szczegóły np. gesty, wyraz twarzy.
Przykładowa odpowiedź: Czynniki, które zakłócają prawidłową komunikację to m.in. : podniesiony ton, krzyk, agresja, przemoc, złość.
Ćwiczenie 1
Zastanów się, jakie czynniki mogą zaburzyć prawidłową komunikację. Zapisz odpowiedź.
R14hV9Jkalocm
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Przypomnij sobie co Ci przeszkadzało w rozmowie z innym człowiekiem.
Do czynników zakłócających prawidłową komunikację należą m.in. krytykowanie drugiej strony, stawianie diagnozy problemu, podniesiony ton rozmówcy, grożenie, odwracanie uwagi od sedna sprawy, udzielanie rad, nadmierne uspokajanie.
tBYNfQpEZM_0000000Q
Trudna sztuka dialogu, czyli jak rozwiązywać konflikty
R119pigJD2IhG
Jest to ilustracja, która przedstawia dwie trzyosobowe grupy stojące naprzeciwko siebie. W każdej grupie jest dziewczynka i dwóch chłopców. Dziewczynki stoją w środku, pomiędzy dwójką chłopców. Jeden z chłopców ma wyciągniętą rękę w kierunku drugiej grupy. Natomiast jeden chłopiec z grupy przeciwnej ma podniesioną rękę do góry. Jego kolega z grupy ma otwarte usta.
Konfrontacja
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Co potrafię?
wyjaśnić pojęcie grupy społecznej i podać przykłady ról odgrywanych w grupie,
przedstawić różne rodzaje więzi społecznych i ocenić ich znaczenie dla rozwoju człowieka,
rozpoznać różne sposoby podejmowania decyzji w grupie.
Nauczysz się
poznawać zasady prawidłowej komunikacji,
wyjaśniać konieczność przeciwstawiania się nieaprobowanym przez siebie zachowaniom grupy,
porównywać sposoby rozwiązywania konfliktów w grupie i ocenić ich skuteczność.
tBYNfQpEZM_0000001G
Sposoby rozwiązywania konfliktów społecznych
Konflikty społeczne są nieodłączną częścią życia społecznego. Ich skutki bywają destrukcyjne. Mogą także pełnić funkcję wzmacniającą wartości i normy społeczne, jeżeli ludzie będą potrafili szukać rozwiązania sporów.
konflikt społeczny
Definicja: konflikt społeczny
to sytuacja, w której między co najmniej dwoma podmiotami (jednostkami lub grupami społecznymi) dochodzi do zderzenia sprzecznych interesów, postaw, wartości
dialog
Definicja: dialog
to różnorodne działania komunikacyjne, np. prowadzenie rozmów, które mają doprowadzić do porozumienia między różniącymi się w swoich stanowiskach stronami
tBYNfQpEZM_0000001R
Do najbardziej rozpowszechnionych i skutecznych sposobów rozwiązywania konfliktów społecznych należą: negocjacje, mediacje i arbitraż.
Negocjacje
negocjacje
Definicja: negocjacje
negocjacjami nazywamy rozmowy, w których strony konfliktu, dostrzegając konieczność współpracy, podejmują próbę przezwyciężenia dzielących je różnic i znalezienia wzajemnie satysfakcjonującego rozwiązania; proces negocjacyjny w głównej mierze opiera się na prezentacji i wspólnej ocenie przedstawianych przez strony argumentów
RkXkWRnBeVs8K
Etapy negocjacji.
Schemat przedstawiający etapy negocjacji
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Schemat przedstawiający etapy negocjacji.
- Otwarcie negocjacji - strony konfliktu zasiadając przy stole negocjacyjnym, powinny jasno określić wzajemne oczekiwania, czyli ustalić punkt wyjścia negocjacji.
- Dochodzenie do kompromisu - strony negocjacji muszą być przygotowane na ustępstwa. Aby osiągnąć kompromis, należy przedstawić swoje racje, ale równocześnie wysłuchać argumentów drugiej strony.
- Zakończenie negocjacji - warunki porozumienia powinny być zaakceptowane przez wszystkich zainteresowanych. Wskazane jest ich spisanie i złożenie pod nimi podpisów.
mediacja
Definicja: mediacja
metoda rozwiązywania konfliktów, w której osoba trzecia, zwana mediatorem, pomaga w dojściu do porozumienia akceptowanego przez strony konfliktu
mediator
Definicja: mediator
mediatorem powinna być osoba ciesząca się zaufaniem zwaśnionych stron. Może nim być zarówno ktoś zupełnie stronom obcy, jak i osoba im bliska (np. brat, siostra, koleżanka); Celem mediacji jest stworzenie stronom warunków umożliwiających wzajemne zrozumienie, osiągnięcie dobrowolnego porozumienia, nie zaś narzucenie im rozwiązania przez mediatora
RDbq1M3gpyRe5
Grafika przedstawiająca zasady pracy mediatora
Zasady pracy mediatora
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Schemat przedstawia zasady pracy mediatora.
Nie powinien określać swojego stanowiska wobec stron i przedmiotu konfliktu.
Nie powinien wysuwać propozycji rozwiązania konfliktu.
Nie powinien wywierać nacisku na strony konfliktu.
Nie powinien opowiadać o sprawie, w której jest pośrednikiem.
Powinien zapewnić stronom poczucie bezpieczeństwa.
Powinien dbać o zapewnienie równych szans w mediacjach.
Powinien zapewnić rzeczowy, spokojny przebieg rozmów.
Powinien czuwać nad zgodnością z prawem osiągniętego porozumienia.
Ćwiczenie 2
RRK9IFHxPgbE6
zadanie interaktywne
zadanie interaktywne
Poniżej znajdują się wypowiedzi osób pełniących funkcję mediatorów. Uzupełnij je, łącząc w pary tak, aby zasady mediacji wskazane przy wypowiedziach zostały złamane.
Nie wiem, jak wy, ale ja…, Elu, już kilka razy…, Cześć, słuchaj, nie uwierzysz, …
Zasada poufności.
Zasada bezstronności.
Zasada neutralności.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Arbitraż
arbitraż
Definicja: arbitraż
metoda rozwiązywania konfliktów, która podobnie jak mediacja wymaga obecności osoby trzeciej – arbitra, uważanego za eksperta lub autorytet w danej dziedzinie; Inaczej jednak niż w mediacji, rozwiązanie narzucone przez arbitra strony konfliktu uznają za ostateczne
Ćwiczenie 3
Wymień, jakie znane Tobie spory powinny być rozstrzygane przez:
negocjacje,
mediacje,
arbitraż.
R17MOioBV1NmR
(Uzupełnij) -.
Przypomnij sobie znaczenie pojęć: negocjacje, mediacje, arbitraż.
Przykłady:
mediacji - np. sprawy rozwodowe,
arbitrażu - np. sporne terytoria,
negocjacji - np. uczniowie mogą negocjować dogodny termin dyskoteki.
Koncyliacja
koncyliacja
Definicja: koncyliacja
polega na powołaniu komisji koncyliacyjnej, której zadaniem jest ustalenie stanu faktycznego oraz opracowanie propozycji pokojowego załatwienia sporu między stronami; Jako forma rozwiązywania sporów została przewidziana w wielu umowach międzynarodowych po II wojnie światowej
tBYNfQpEZM_0000002X
Zachowania interpersonalne
Wśród wielu zachowań międzyludzkich dominują trzy kategorie:
przemoc
Definicja: przemoc
zamierzone działanie wobec drugiej osoby, w którym wykorzystując przewagę sił, narusza się jej prawa, prowadzi do cierpienia i szkody
uległość
Definicja: uległość
postawa, w której zachowujemy się biernie, podporządkowujemy się woli innych osób, presji grupy
asertywność
Definicja: asertywność
to umiejętność wyrażania własnego zdania, uczuć, postaw w sposób otwarty, w granicach nie naruszających praw, ani psychicznego terytorium innych osób oraz własnego; to umiejętność zachowania się równocześnie z szacunkiem dla siebie i dla innych
Polecenie 1
Wyobraź sobie, że stoisz w kolejce, a twój kolega zajmuje miejsce przed tobą. W formie asertywnej wypowiedzi, zwróć jemu uwagę.
R1Xwwao9yEZ5c
(Uzupełnij) -.
Np.: Nie życzę sobie, abyś zajmował miejsce przede mną. Ja również spieszę się na lekcje.
Ćwiczenie 4
Na podstawie zamieszczonej tabeli i wiedzy własnej wykonaj polecenia.
Wypisz zachowania rówieśników, które, twoim zdaniem, są formą przemocy.
Wypisz czynniki, które w twojej szkole pomagają zapobiegać różnym formom przemocy.
Zaproponuj dwa inne (niż wymienione w tabelce) działania, które mogą pomóc w zapobieganiu przemocy w twojej szkole. Przedstaw zaproponowane przez ciebie działania w krótkiej prezentacji, którą rozpropagujesz wśród społeczności szkolnej.
R1YSneWCHfpUL
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 4
Wypisz przykład zachowania rówieśników, które Twoim zdaniem, są formą przemocy. Opisz jak można zapobiegać temu.
R1XMccxIxC3HX
(Uzupełnij).
Np. przemoc fizyczna.
Bójka pomiędzy uczniami podczas przerwy w szkole. Można zapobiegać przez monitoring szkolny, dyżury nauczycieli na korytarzu oraz rozmowy z uczniami i surowe kary.
tBYNfQpEZM_0000004T
Podsumowanie
Konflikty są częścią naszego życia, są wpisane w naszą codzienność. Wybuchają z różnych powodów zarówno w rodzinie, grupie rówieśniczej, jak i szkole. Utrudniają życie, nierozwiązane niszczą więzi, uniemożliwiają skuteczne działanie. Należy zatem nauczyć się skutecznych metod ich rozwiązywania. Chociaż każda sytuacja konfliktowa jest inna, to za każdym razem warto odwoływać się do rzeczowej argumentacji, uważnie słuchać racji drugiej strony. Jeżeli emocje są zbyt duże, a konflikt wydaje się nierozwiązywalny, pomocą mogą służyć bezstronni mediatorzy i arbitrzy. Pamiętajcie, że w wielu sytuacjach skutecznej pomocy mogą wam udzielić: rodzice, nauczyciele, pedagodzy szkolni. Im warto zaufać!
Ćwiczenie 5
Odwołując się do treści cytowanej ustawy, wyjaśnij znaczenie podanego poniżej twierdzenia: KAŻDY Z UCZNIÓW MOŻE MIEĆ WPŁYW NA ROZWIĄZYWANIE KONFLIKTÓW W SWOJEJ SZKOLE.
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016r. - Prawo oświatowe
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016r. - Prawo oświatowe
Art. 85. 1. W szkole i placówce działa samorząd uczniowski, zwany dalej „samorządem”.
Samorząd tworzą wszyscy uczniowie szkoły lub placówki. (...)
Samorząd może przedstawiać radzie szkoły lub placówki, radzie pedagogicznej oraz dyrektorowi wnioski i opinie we wszystkich sprawach szkoły lub placówki, w szczególności dotyczących realizacji podstawowych praw uczniów (...).
Sz.D_1 Źródło: Dz.U. 2017 poz. 59, Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe.
R1OiNMdvolgtz
(Uzupełnij).
Zwrócić uwagę na artykuł 85 ust. 3 - Ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r.
Działający w szkole samorząd, który tworzą wszyscy uczniowie szkoły, zgodnie z powyższą ustawą ma prawo przedstawiać radzie pedagogicznej i dyrektorowi wnioski i opinie dotyczące praw ucznia.
Ćwiczenie 6
Rja9AWXOMJjaB1
zadanie interaktywne
Kompromis to:
porozumienie osiągnięte w wyniku wzajemnych ustępstw.
rokowanie prowadzone przez strony konfliktu.
rozwiązanie narzucone przez arbitra w sporze.
różnica postaw, której nie daje się usunąć.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 7
Na podstawie ikonografii dopasuj sposób rozwiązania konfliktu do przedstawionej sytuacji.
R1MeQmvk6bE7o
Pierwsza ilustracja to grupa składająca się z chłopca i dziewczynki, którzy próbują znaleźć wspólne porozumienie. Dziewczynka z uniesioną dłonią wskazuje na dymek z napisem: proponuję następujące rozwiązanie. Natomiast chłopiec mówi: rozumiem, ale oproszę uwzględnić mój punkt widzenia. Dziewczynka ma założoną spódnicę i bluzkę z krótkim rękawem. Natomiast chłopiec ubrany jest w spodnie i bluzkę z kołnierzykiem. Pod stojącą dziewczynką jest napis: negocjacje.
Druga ilustracja przedstawia grupę trzyosobową: dwóch chłopców i dziewczynkę. Dziewczynka stoi w środku. Ubrana jest w spódniczkę i bluzkę z krótkim rękawem. Ma otwarte usta. Nad jej głową widoczny dymek z napisem: Informuję, że strony powinny przyjąć następujące warunki porozumienia. Po prawej i po lewej stronie dziewczynki stoją chłopcy. Ubrani w spodnie, w koszule w z długim rękawem. Chłopiec stojący po prawej stronie ma podniesioną rękę w górę. Pod chłopcem stojącym po lewej stronie znajduje się napis: arbitraż.
Pierwsza ilustracja to grupa składająca się z chłopca i dziewczynki, którzy próbują znaleźć wspólne porozumienie. Dziewczynka z uniesioną dłonią wskazuje na dymek z napisem: proponuję następujące rozwiązanie. Natomiast chłopiec mówi: rozumiem, ale oproszę uwzględnić mój punkt widzenia. Dziewczynka ma założoną spódnicę i bluzkę z krótkim rękawem. Natomiast chłopiec ubrany jest w spodnie i bluzkę z kołnierzykiem. Pod stojącą dziewczynką jest napis: negocjacje.
Druga ilustracja przedstawia grupę trzyosobową: dwóch chłopców i dziewczynkę. Dziewczynka stoi w środku. Ubrana jest w spódniczkę i bluzkę z krótkim rękawem. Ma otwarte usta. Nad jej głową widoczny dymek z napisem: Informuję, że strony powinny przyjąć następujące warunki porozumienia. Po prawej i po lewej stronie dziewczynki stoją chłopcy. Ubrani w spodnie, w koszule w z długim rękawem. Chłopiec stojący po prawej stronie ma podniesioną rękę w górę. Pod chłopcem stojącym po lewej stronie znajduje się napis: arbitraż.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 7
Podaj jak nazywa się proces, gdzie rozwiązanie jest narzucone przez arbitra.
