Scenariusz zajęć

I etap edukacyjny, uczeń kończący klasę I, edukacja polonistyczna

Temat: Sztuka ładnego pisania

Treści kształcenia:

2) w zakresie umiejętności czytania i pisania:

c) pisze proste i krótkie zdania: przepisuje, pisze z pamięci, dba o estetykę i poprawność graficzną pisma (przestrzega zasad kaligrafii).

Dodatkowe:

Edukacja polonistyczna

1) w zakresie umiejętności społecznych warunkujących porozumiewanie się i kulturę języka:

a) obdarza uwagą dzieci i dorosłych, słucha ich wypowiedzi i chce zrozumieć, co przekazują.

2) w zakresie umiejętności czytania i pisania:

b) zna wszystkie litery alfabetu, czyta i rozumie proste, krótkie teksty.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• Odtwarza gesty, ruchy dłoni w powietrzu,

• Potrafi malować proste wzory, szlaczki na różnych formatach, różnymi technikami,

• Ma umiejętności odwzorowywania graficznego,

• Uważnie słucha poleceń, stara się je wykonywać precyzyjnie,

• Rozpoznaje litery,

• Czyta ze zrozumieniem wyrazy i krótkie teksty,

• Ma odpowiednio rozwiniętą sprawność grafomotoryczną, predestynującą do nauki pisania,

• Potrafi napisać swoje imię.

Nabywane umiejętności:

• Słuchania ze zrozumieniem,

• Estetycznego i kształtnego pisania,

• Dbałości o staranność i estetykę pisma, o jego czytelność,

• Czytania ze zrozumieniem,

• Dostrzegania potrzeby doskonalenia swoich umiejętności.

Kompetencje kluczowe:

• Porozumiewanie się w języku ojczystym,

• Umiejętność uczenia się.

Środki dydaktyczne:

• Rekwizyty do ćwiczeń metodą Bon DepartIndeks górny 1¹: nagranie dowolnej piosenki dziecięcejIndeks górny 2², sprzęt do odtwarzania muzyki, dla każdego ucznia: tacki z piaskiem, duże arkusze papieru, węgiel artystyczny, pastele, kreda, farby i pędzle, przygotowane przez nauczyciela kartki z szeroką liniaturą, zeszyty w wąską linię, ołówki,

• Przygotowane przez nauczyciela kartki – kserokopie ilustrujące różne charaktery pisma, np. niedbałe, nieczytelne oraz bardzo wyraźne i staranne,

• Zasób multimedialny: film „Kaligrafia”,

• Sprzęt multimedialny: rzutnik, ekran, tablica interaktywna,

• Karty pracy (załącznik do scenariusza),

• Kartoniki z podwójną liniaturą.

Metody nauczania:

• Praktyczne: pokaz, ćwiczenia przedmiotowe,

• Eksponująca: film,

• Podające: objaśnienia, wyjaśnienia, rozmowa.

Formy pracy:

• Grupowa jednolita,

• Indywidualna jednolita.

Przebieg zajęć

Etap wstępny

Nauczyciel wita się z uczniami i rozpoczyna zajęcia od ćwiczenia ruchowo‑słuchowo‑wzrokowego metodą Bon Depart:

• zaznajamia dzieci z piosenką (może to być piosenka już znana dzieciom, poznana wcześniej),

• uczniowie próbują samodzielnie odtworzyć ruchem rytm piosenki – „rysują” palcem, dłonią wzory w powietrzu,

• nauczyciel pokazuje wzór: ruch dłoni, palca, szlaczek, który zostanie wykorzystany w ćwiczeniach, demonstruje ćwiczenie, dzieci je odtwarzają,

• uczniowie odtwarzają wzór, utrwalają go poprzez wielokrotne powtórzenie: wodzą palcem w powietrzu według wzoru, następnie łączą ruch z piosenką,

• dzieci odtwarzają poznany wzór różnymi technikami, przy asyście piosenki, w jej rytm, według następującej kolejności:

1. w powietrzu ręką, na podłodze nogą,

2. palcem – na powierzchni stołu, następnie na tackach z piaskiem,

3. na dużym arkuszu – pastelami, węglem lub na tablicy kredą,

4. na kartce bloku rysunkowego – pędzlem i farbą,

5. na kartkach przygotowanych przez nauczyciela, z szeroką liniaturą – ołówkiem, kredkami,

6. w zeszytach, w małej liniaturze zeszytowej – ołówkiem.

Nauczyciel wyjaśnia dzieciom, że wykonane przez nich ćwiczenia były rozgrzewką przed czekającymi ich na zajęciach zadaniami i wiążą się z tematem i celem lekcji, podczas której dowiedzą się, na czym polega kaligrafia i czemu służy.

Etap realizacji

Nauczyciel rozdaje uczniom przygotowane przez siebie kartki ilustrujące różne charaktery pisma z prośbą, aby dzieci uważnie się im przyjrzały i spróbowały odpowiedzieć na pytania:

• Czym różnią się od siebie zapiski, które dzieci mają na kartkach?

• Które są bardziej czytelne, z których łatwiej można się dowiedzieć, jakie informacje zawierają?

• Które ułatwiają zrozumienie, co osoba, która je napisała, miała do przekazania?

• Które z nich bardziej podobają się dzieciom? Dlaczego?

Kończąc rozmowę, nauczyciel wyjaśnia klasie, że istnieje umiejętność ładnego pisania, która jest nazywana kaligrafią. Wymaga ona wytrwałości, cierpliwości i wielu ćwiczeń, które pomagają doskonalić charakter pisma. Następnie uruchamia film z zasobu multimedialnego, prosząc uczniów, aby szczególnie przyjrzeli się ćwiczeniu, które zostanie im zaprezentowane w materiale.

Po projekcji nauczyciel rozdaje dzieciom kartki; uczniowie próbują wykonać zaobserwowane w filmie ćwiczenie samodzielnie. Następnie otrzymują karty pracy do praktyki kaligraficznej. Dzieci – każde w swoim tempie – wykonują poszczególne ćwiczenia. Nauczyciel obserwuje ich działania: ma sposobność dokonania wstępnej diagnozy i oceny poziomu rozwoju motoryki dzieci, dostrzeżenia tych z zaburzoną grafomotoryką lub innymi dysfunkcjami. Powinien wspierać uczniów podczas tych działań, zachęcać, chwalić postępy, pomagać w sytuacjach problemowych, udzielać indywidualnych porad i wskazówek.

Etap końcowy

Na zakończenie zajęć nauczyciel proponuje dzieciom jeszcze jedno zadanie: wykonają one wizytówki ze swoimi imionami. Prowadzący rozdaje dzieciom kartoniki z podwójną liniaturą. Każdy z uczniów ma wypisać w linijkach jak najstaranniej swoje imię, następnie dowolnie według uznania udekorować kartonik rysunkami, ornamentami itp.

Kończąc zajęcia, nauczyciel pyta dzieci:

• Jak oceniacie kaligrafię – jest dla was trudna czy łatwa?

• Jak sądzicie: czy sztuka ładnego pisania jest potrzebna? Czemu służy ta umiejętność? Może się przydać?

1. Według: M. Bogdanowicz, Metoda dobrego startu, WSiP, Warszawa 1985.↩

2. Dzieci powinny podczas wykonywania tych ćwiczeń same śpiewać poznaną wcześniej piosenkę, ale można również wykorzystać do ich realizacji nagranie, także znane uczniom.↩

R1Pf7KpDcRqn3