R1MqysKrvawsE
Zdjęcie przedstawia zbiór drewnianych, malowanych figurek stojących na białym stole. Postacie ubrane są w tradycyjne stroje ludowe. Figurki mają namalowane detale takie jak guziki i zdobienia na ubraniach, wypieki na policzkach.

Sztuka w regionie

Drewniane figurki w strojach ludowych, ekspozycja Muzeum Budownictwa Ludowego - Park Etnograficzny, Olsztynek, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Drewniane figurki w strojach ludowych, fotografia, licencja: CC BY 3.0.

Wprowadzenie

Człowiek żyje w określonym miejscu i przestrzeni, w której ma kontakt z kulturą, którą reprezentuje między innymi sztuka. Jednak jej pojęcie jest bardzo szerokie.
Na co dzień mamy kontakt zarówno z tak zwaną sztuką wysoką, oraz taką, którą określa się mianem niskiej, czyli sztuką masową.
Jakie są między nimi różnice?
W materiale znajdziesz odpowiedź na to pytanie oraz świadectwa sztuki wysokiej i niskiej charakterystyczne dla regionów w Polsce. Zaprezentowane zostaną zarówno materialne, jak i pozamaterialne świadectwa kultury ludowej.

Nauczysz się

  • wskazywać różnice pomiędzy sztuką wysoką a niską;

  • podawać przykłady sztuki wysokiej i niskiej;

  • określać wpływ sztuki na kształtowanie świadomości kulturowej;

  • omawiać przykłady dzieł reprezentujących różne dziedziny sztuki;

  • łączyć reprezentatywne dzieła z miejscami, w których się znajdują;

  • definiować pojęcie region;

  • przyporządkowywać dzieła do wybranych regionów w Polsce;

  • dostrzegać odrębność kulturową określonych regionów;

  • rozpoznawać dzieła i obiekty charakterystyczne dla danego regionu.

Materiał wzbogacający do:

Co_oznacza_pojecie_wysokiej_i_niskiej_sztuki

Co oznacza pojęcie wysokiej i niskiej sztuki?

Pojęcie sztuki wysokiej i sztuki niskiej jest instynktownie znane większości z nas. Prawdą jest, że sztuka jest dla każdego – wszyscy mogą z nią obcować, zwiedzając muzea, wystawy. Spotykamy się też z nią na co dzień – mijamy dzieła architektury, rzeźby w parkach, placach czy skwerach. Jednak znaczenie sztuki jest bardzo szerokie. Nie obejmuje tylko wymienionych obiektów. Jako dziedzina działalności artystycznej określana jest wysoką. Zalicza się do niej dzieła uznane za wybitne. Aby właściwie je odbierać, rozumieć ich artystyczną i estetyczną wartość czy reprezentatywność, potrzebna jest odpowiednia wiedza, umiejętność odczytywania symboli.

Natomiast sztuka niska związana jest z obyczajowością, codziennością, wytwarzają ją osoby bez przygotowania artystycznego. Ma wartość bardziej emocjonalną, często związana jest z działaniami lokalnymi i związana jest z miejscem zamieszkania. Ze sztuką wysoką spotkamy się więc się w muzeach, galeriach i na aukcjach, a sztuka niska jest sprzedawana w sklepach, pojawia się na przedmiotach użytkowych, na przykład na filiżankach, koszulkach, plakatach czy wykorzystywana jest do dekoracji ścian.

50
Rq4F8UI3kvSTq
Zdjęcie przedstawia fragment pokoju z wystawą obrazów. Na tle pomarańczowej ściany wiszą obrazy w złotych ramach. Po lewej stronie znajdują się dwa owalne obrazy, na jednym jest kobieta, a na drugim mężczyzna. Dalej wiszą prostokątne obrazy, przedstawiające pejzaże. Po prawej stronie wiszą trzy obrazy. Na jednym jest mężczyzna na białym koniu, przejeżdżający przez bramę. Inny przedstawia konia i kilka osób w ciemnym pomieszczeniu.
Przykład wystawy stałej w Muzeum Podlaskim w Białymstoku, muzeum.bialystok.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu), fotograf: Iwona Malesińska
Źródło: Iwona Malesińska, Przykład wystawy stałej w Muzeum Podlaskim w Białymstoku, fotografia, dostępny w internecie: http://muzeum.bialystok.pl/ratusz-w-bialymstoku/wystawy-stale/ [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50

Wystawa sztuki wysokiej – Galeria malarstwa polskiego w Muzeum Podlaskim w Białymstoku. Jest to stała ekspozycja prezentująca dzieła najwybitniejszych polskich i obcych malarzy z ostatnich 250 lat. Obrazy mają charakter reprezentacyjny, przedstawiają prace między innymi Marcella Bacciarellego [czytaj: marczella baciarellego], Jana Chrzciciela Lampiego, Piotra Michałowskiego.

50
R1RqGIl8wUFgc
Ilustracja jest podzielona na dwie części - po lewej stronie umieszczono zdjęcie przebiegającej licytacji dzieła, a po prawej stronie umieszczono zdjęcie obrazu. W pokoju, za drewnianą mównicą stoją mężczyźni w garniturach i kobiety. Przy uszach trzymają telefony stacjonarne. Nad nimi, na ścianie wisi monitor z wyświetlonym dziełem z tytułem „Christie's”. Pod mównicą stoi stłoczona widownia. Obraz po prawej stronie jest to portret Jezusa w niebieskiej szacie ze złotym zdobieniem, na czarnym tle. W lewej ręce trzyma szklaną kulę i unosi dwa palce prawej ręki do góry. Ma kręcone, długie włosy i symetryczną, pociągłą twarz. Rama jest ciemnogranatowa, ze złotymi zdobieniami.
Przykład aukcji sztuki, na której prowadzona jest licytacja dzieła Salvator Mundi autorstwa Leonardo da Vinci, theepochtimes.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu), fotograf: Benjamin Chasteen/The Epoch Times
Źródło: The Epoch Times, Benjamin Chasteen, Przykład aukcji sztuki, na której prowadzona jest licytacja dzieła Salvator Mundi autorstwa Leonardo da Vinci, fotografia, dostępny w internecie: https://www.theepochtimes.com/the-historic-reappearance-and-disappearance-of-leonardo-da-vincis-salvator-mundi_2368166.html [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50

Aukcja sztuki „Christie's” [czytaj: christis] 15 listopada 2017 r. w Nowym Jorku, podczas której została przeprowadzona licytacjaLicytacjalicytacja obrazu Leonarda da Vinci [czytaj: leonarda da winczi]”Salvator Mundi”. Agenci rozmawiają przez telefon ze swoimi klientami podczas licytacji dzieła.

50
RSdeV6jEctcxY
Zdjęcie przedstawia prezentację rzeźb. Są to sylwetki ludzi, wykonane z brązowego, pomarszczonego materiału. Postacie stoją, każdy w tej samej, wyprostowanej pozycji i nie mają głów. Pokój ma białe ściany i białą podłogę. Liczne małe lampy oświetlają pomieszczenie.
Magdalena Abakanowicz, „Tłum”, 1986 - 1994 r., Muzeum Narodowe, Wrocław, designdoc.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu), fotograf: Arkadiusz Podstawka
Źródło: Magdalena Abakanowicz, Arkadiusz Podstawka, „Tłum”, fotografia, Muzeum Narodowe, Wrocław, dostępny w internecie: https://designdoc.pl/post/abakanowicz-totalna-mn-we-wroclawiu-480 [dostęp 11.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50

Prezentacja rzeźb „Tłum” (1986 – 1994) Magdaleny Abakanowicz podczas wystawy w Muzeum Narodowym we Wrocławiu.

50
RqvkX3g7lrKQs
Ilustracja przedstawia dwa zdjęcia, ustawione obok siebie. Na zdjęciu z lewej znajduje się modelka na wybiegu. Ma na sobie różowy płaszcz w kratę, na którym przyklejono rysunki żółtych bananów z czarnymi plamami. Kobieta ma kolorowe rajstopy w paski. Na zdjęciu z prawej znajduje się inna modelka na wybiegu. Ma na sobie ciemnozielony, obszerny płaszcz z różnymi aplikacjami, między innymi bananem i kwiatami. Ma luźne, kolorowe spodnie.
Przykład zastosowania twórczości Andy'ego Warhola w modzie, inspirander.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Przykład zastosowania twórczości Andy'ego Warhola w modzie, fotografia, dostępny w internecie: https://inspirander.pl/styl/sztuka-w-modzie-czyli-przeglad-kolekcji-na-wiosne/ [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50

Twórczość Andy’ego Warhola [czytaj: andiego łorhola] stała się inspiracją m.in.: dla świata mody. Słynna grafika przedstawiająca banana z płyty zespołu The Velvet Underground [czytaj: de welwet andergrand]  pojawiła się w kulturze masowej.

50
R1KZCUhRVPAj2
Ilustracja przedstawia okładkę komiksu. Okładka jest żółta. Na górze znajduje się tytuł i nazwiska autorów: „Karolina i Karol na Wawelu. Mistrz znaku geometrycznego”. Wabik, Nowakowski. Niżej przedstawiony został chłopak, stojący z ugiętymi kolanami i lewą ręką uniesioną do góry. Patrzy w lewą stronę. Ma szeroko otwarte oczy i uchylone usta. Prawą ręką przytrzymuje pasek czerwonej torby na ramię. Po jego lewej stronie, z tyłu stoi dziewczyna. Również ma ugięte kolana. Ręce ma ugięte i uniesione ku górze. Patrzy w tą samą stronę co chłopak.
Marcin Nowakowski, Artur Wabik, „Karolina i Karol na Wawelu. Mistrz znaku geometrycznego” - okładka komiksu, wawel.krakow.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Marcin Nowakowski, Artur Wabik, „Karolina i Karol na Wawelu. Mistrz znaku geometrycznego” - okładka komiksu, ilustracja, dostępny w internecie: https://wawel.krakow.pl/produkt/komiks-mistrz-znaku-geometrycznego [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50

KomiksKomiksKomiks Karolina i Karol na Wawelu. Mistrz Znaku Geometrycznego, autorstwa Marcina Nowakowskiego i Artura Wabika z 2021 to przykład sztuki masowej, wyprodukowanej na sprzedaż, komercyjnej.

50
RG9TQsHqboeT1
Zdjęcie przedstawia przejście podziemne - długi korytarz, na ścianach którego namalowano graffiti. Na ścianie z prawej strony znajduje się namalowana zielona puszka farby w spreju, z oczami, ostrymi zębami i długimi pazurami. Dalej znajdują się namalowane napisy. Na ścianie z lewej strony znajduje się brązowy napis o grubych literach.
Graffiti w przejściu podziemnym w Katowicach, radio.katowice.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu), fotografia: Kamil Jasek/Radio Katowice
Źródło: Radio Katowice, Kamil Jasek, Graffiti w przejściu podziemnym w Katowicach, fotografia, graffiti, dostępny w internecie: https://radio.katowice.pl/zobacz,56365,art.html [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50

Przykład sztuki masowej - graffitiGraffitigraffiti w podziemnym przejściu między ulicami Tylną Mariacką i Wojewódzką w Katowicach.

50
RmlYikrrcK6gh
Zdjęcie przedstawia wystawę rzeźb ludowych, ustawionych na różnych poziomach przy białej ścianie. Rzeźby są drewniane, a niektóre są do tego pomalowane. Tematyka jest w głównej mierze religijna. Rzeźby przedstawiają między innymi sceny ukrzyżowania Jezusa, modlące się postaci, Maryję z małym dzieckiem na ramieniu.
Wystawa rzeźby ludowej, Muzeum Wsi Mazowieckiej, Sierpc, mwmskansen.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Wystawa rzeźby ludowej, fotografia, Muzeum Wsi Mazowieckiej, Sierpc, dostępny w internecie: https://mwmskansen.pl/muzeum-godziny-bilety/muzeum-wsi-mazowieckiej-w-sierpcu-skansen/wystawy/ [dostęp 11.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50

Przykład sztuki niskiej - wystawa rzeźby ludowej w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu.

50
RqmqWmPHzLHTR
Zdjęcie przedstawia pomieszczenie, w którym ustawiono tradycyjne wielkanocne potrawy oraz dekoracje. Na środku znajduje się mały, kwadratowy stół z białym obrusem. Na nim leżą talerze z ułożonymi potrawami. Są to kiełbasy, gotowane jajka, babka, kolorowe pisanki oraz wysokie kolorowe palmy wielkanocne. Nad stołem, pod sufitem wisi okrągła dekoracja z żółtymi i pomarańczowymi kwiatami i paskami z bibuły. Dookoła stołu ustawiono ekspozycję wypieków - chlebów, bułek i słodkości, w drewnianych koszyczkach. Na ścianach pomieszczenia powieszono kilka obrazów z wizerunkami świętych.
Ekspozycja przedstawiająca tradycyjne potrawy wielkanocne w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, mwmskansen.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Ekspozycja przedstawiająca tradycyjne potrawy wielkanocne w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, fotografia, dostępny w internecie: https://mwmskansen.pl/muzeum-godziny-bilety/muzeum-wsi-mazowieckiej-w-sierpcu-skansen/wystawy/ [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50

Przykład sztuki tzw. niskiej – wytwory tradycji ludowych, związanych z obchodami świąt wielkanocnych.

Sztuka niska (popularna) i sztuka wysoka są pod wieloma względami uważane za całkowicie sobie przeciwstawne, ponieważ popkultura jest odbierana jako masowa, produkowana na szerszą skalę, traktowana jako towar i charakteryzująca się szeroką dostępnością.

Granice sztuki wysokiej i niskiej zacierają się wraz z rozpowszechnieniem się ruchu pop‑artu, który kulturę popularną - puszki z zupą, komiksy i hamburgery podnosi do rangi dzieł sztuki na ścianach muzeów.

50

„Złota Marilyn Monroe” [czytaj: merlin monro] Andy'ego Warhola [czytaj: andiego łorhola] odnosi się do tradycji religijnej ikon, w których na złotym tle zamieszczano wizerunki świętych. Artysta, przedstawiając hollywoodzką gwiazdę w taki sam sposób, podkreślił jej rolę w kulturze popularnej.

50
RG7tbh2il6cw7
Zdjęcie przedstawia pracę plastyczną. W jej środku umieszczono podobiznę twarzy Marylin Monroe. Jej twarz jest różowa, włosy - żółte, usta - czerwone. Ma niebieskie cienie do powiek. Mała podobizna umieszczona jest na dużym złotym tle z widocznymi pociągnięciami farby.
Andy Warhol, „Złota Marilyn Monroe”, 1962 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, smarthistory.org, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Andy Warhol, „Złota Marilyn Monroe”, sitodruk na płótnie, Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://smarthistory.org/pop-art/ [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50

Masowo produkowane i sprzedawane w sklepach puszki z zupami Warhol [czytaj: łorhol] uczynił dziełami sztuki. Dzieło wykonane zostało jako sitodrukSitodruksitodruk, czyli technika przemysłowa. Warhol [czytaj: łorhol] swoje sitodruki zlecał innym w swojej pracowni nazwanej „Fabryką”.

50
R7BQqxCQeWUuL
Zdjęcie przedstawia ilustracje puszek zupy, każda znajduje się w osobnej ramce, ułożona w równych rzędach. Każda puszka jest czerwono - biała. Na górze mają nazwę marki - Campbell's, a na dole - nazwę smaku. Puszki nadrukowano na białym tle, w brązowych ramkach i powieszono na białej ścianie.
Andy Warhol, „Puszki zupy Campbell's”, 1962 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, moma.org, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Andy Warhol, „Puszki zupy Campbell's”, sitodruk, Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://www.moma.org/collection/works/79809 [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50

Claes Oldenburg [czytaj: klaes oldenberg] w swoich wielkoformatowych rzeźbach przedstawiał często przedmioty lub produkty spożywcze znane z marketingu, reklamy. Przykładem jest podwójny cheeseburger [czytaj: czizburger] ponadnaturalnych rozmiarów kompozycja wykonana z materiału nasączonego tynkiem i pomalowanego emaliąEmaliaemalią.

50
R13R7fNC197Bp
Zdjęcie ukazuje plastyczne przedstawienie dwóch cheeseburgerów, połączonych ze sobą. Kompozycja jest trójwymiarowa, wykonana z nierównego, błyszczącego materiału. Każdy cheeseburger składa się z bułki, mięsa, sera, sałaty i sosu. Zdjęcie wykonano na szarym tle.
Claes Oldenburg, „Dwa cheeseburgery ze wszystkim (podwójne cheeseburgery)”, 1962 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, moma.org, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Claes Oldenburg, „Dwa cheeseburgery ze wszystkim (podwójne cheeseburgery)”, materiał nasączony tynkiem, pomalowany emalią, Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://www.moma.org/collection/works/81183 [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50

Przykład grafiki komputerowej wykonanej w stylu pop‑art.

50
RaQxHnVliYNLs
Grafika komputerowa przedstawiająca tygrysa. Tygrys jest złożony z kolorowych, geometrycznych kształtów. Znajduje się po prawej stronie i ma otwartą paszczę. Ma odkryte kły i język. Tło jest czarne.
Grafika komputerowa przedstawiająca tygrysa, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Grafika komputerowa przedstawiająca tygrysa, ilustracja, licencja: CC BY 3.0.

Podobnie stało się ze sztuką uliczną. Prace Banksy'ego [czytaj: banksiego], ulicznego artysty, którego graffiti są komentarzami politycznymi i kulturowymi stanowią wartość artystyczną i wytyczyły nowe drogi w sztuce współczesnej, stając się jednocześnie zaliczane do sztuki wysokiej.

50
RXnUYf6vyEj16
Zdjęcie przedstawia mural. Na ścianie namalowano podobizny malarstwa jaskiniowego, czyli wizerunki zwierząt i polujących ludzi. Z prawej strony namalowano mężczyznę, który trzyma w ręce myjkę ciśnieniową i zmazuje ze ściany te malunki. Zostawia po sobie tylko zacieki spływającej farby.
Banksy, „Usuwanie malarstwa jaskiniowego”, 2008 r., Leake Street, Londyn, Wielka Brytania, banksyexplained.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Banksy, „Usuwanie malarstwa jaskiniowego”, graffiti, dostępny w internecie: https://banksyexplained.com/cave-painting-removal-2008/ [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50

Czyszczenie ściany, na której znajdują się malowidła naskalne na muraluMuralmuralu Banksy’ego [czytaj: banksiego] ma kontekst społeczny. Odnosi się do bezpowrotnego niszczenia przez człowieka ważnych, wartościowych zabytków kultury. Jest protestem artysty skierowanym przeciwko bezmyślności i nieświadomości o wartości dzieł.

50
R1d4CXzrGjV5h
Zdjęcie przedstawia mural w kolorze żółtym i granatowym na białym tle. Najbardziej wyróżniające się elementy to twarze trzech kobiet, podpisane następującymi nazwiskami: Alina Margolis‑Edelman, Stefania Wilczyńska, Anna Braude Hellerowa. W tle namalowano bloki. Inne elementy to daty: 19.04.1943 oraz 16.05.1943, statek i żonkile. Mural znajduje się na murze, za którym stoją dwa wieżowce.
Adam Walas, mural z okazji 79. rocznicy powstania w getcie warszawskim, 2022 r., Warszawa, tvn24.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu), fotograf: Mateusz Szmelter/tvnwarszawa.pl
Źródło: tvnwarszawa.pl, Mateusz Szmetler, Mural z okazji 79. rocznicy powstania w getcie warszawskim jako przykład dekoracji miejskiej, mural, dostępny w internecie: https://tvn24.pl/tvnwarszawa/najnowsze/warszawa-na-patelni-powstal-mural-z-okazji-79-rocznicy-powstania-w-getcie-warszawskim-5678898 [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50

Murale są dekoracją miejskiej przestrzeni. Współczesne murale wykonują często artyści. Mural, który został poświęcony 79. rocznicy  powstania w getcie warszawskim upamiętnia 13 postaci związanych z Gettem Warszawskim. Projekt muralu wykonał Adam Walas.

50

Sztukę wysoką reprezentują także dzieła architektury, m.in.: budynki klasycyzmu, naśladujące styl architektury starożytnej. Takim przykładem jest Panteon w Paryżu, czyli kościół św. Genowefy, zbudowany w latach 1758 - 1790 według projektu Jacquesa‑Germaina Soufflota, a wzorowany na Panteonie w Rzymie. Cechami, które upodobniają go do antycznej budowli są między innymi:

  • zwieńczenie kopułą,

  • dekoracja fasady (fronton z korynckimi kolumnami, zwieńczony trójkątnym tympanonem).

50
R1Hbdh4BrqCxV
Zdjęcie przedstawia kościół przypominający Panteon, w kolorze jasnobeżowym. Z przodu znajdują się kolumny ustawione na planie prostokąta, które podtrzymują dach z trójkątnym tympanonem na przodzie. Na tympanonie znajdują się liczne rzeźby oraz, niżej, napis. Za kolumnami stoi prostokątna, szersza część budynku, z trzema bramami na przodzie oraz rzeźbionymi scenami w prostokątnym kształcie. Najwyższą część budynku stanowi okrągła kopuła, zakończona strzelistą wieżyczką i krzyżem. Kościół otoczony jest ogrodzeniem, a przed nim chodzą ludzie.
Kościół św. Genowefy, Paryż, Francja, 1758 - 1790 r., image.arrivalguides.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Kościół św. Genowefy, Fotografia, dostępny w internecie: https://image.arrivalguides.com/x/01/14747d8228ca810212a575ac87253c79.jpg [dostęp 28.02.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50

Inspirowane Grecją jest Muzeum Brytyjskie w Londynie zaprojektowane przez Roberta Smirke w 1823 roku, a ukończone w 1852 roku.

Budynek dekorowany jest od frontu kolumnami w stylu jońskim.  Środową część wieńczy trójkątny tympanon.

50
RVRUUUWmFbXBH
Zdjęcie przedstawia budynek Muzeum Brytyjskiego. Składa się on z środkowej części, oraz dwóch bocznych, wysuniętych do przodu. Muzeum jest w kolorze jasnobeżowym. Przed przednią ścianą budynku stoją liczne, żebrowane kolumny. Nad środkową częścią znajduje się trójkątny tympanon, na którym umieszczono rzeźby. Przed budynkiem znajduje się trawnik oraz chodzący ludzie.
Robert Smirke (projektant), Muzeum Brytyjskie, Londyn, 1823 - 1852 r., travel.usnews.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Muzeum Brytyjskie, Fotografia, dostępny w internecie: https://travel.usnews.com/images/2017_01_18_London-77.jpg [dostęp 28.02.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).

Sztuka_w_wybranych_regionach_Polski

Sztuka w wybranych regionach Polski

RegionRegionRegion to jednorodnie ukształtowany obszar wydzielony umownie pod względem jego odrębności od pozostałych. Wyróżnia się kulturą, tradycją, zwyczajami, wierzeniami ludowymi, folklorem, legendami, ubiorem, gwarą, a także sztuką – lokalnymi zabytkami, dziełami tworzonymi w niewielkich środowiskach.
Sztuka regionalna zazwyczaj pełni funkcje praktyczne – tworzone prace mają charakter użytkowy, są to, na przykład obrusy, serwety, wykonywane ręcznie elementy strojów, garncarstwo, wyroby z wikliny, słomy.
Związana jest także z wierzeniami, czego przykładem są między innymi obrazy i rzeźby w przydrożnych kapliczkach i małych wiejskich kościołach.

R1WKnkCcjNtn2
Zdjęcie przedstawia kobietę ubraną w strój ludowy, która w rękach trzyma zasupłaną nitkę, a przed sobą ma stojak, na którym przymocowała niedokończoną plecionkę z włóczki. Plecionka jest podłużna, w kolorze szaro - niebieskim. Przymocowana jest szpilkami do stojaka.
Wykonywanie plecionki z włóczki w czasie 45. Międzynarodowych Targów Sztuki Ludowej w Krakowie, krakow.travel, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu), fotograf: Michał Lepecki
Źródło: Michał Lepecki, Wykonywanie plecionki z włóczki w czasie 45. Międzynarodowych Targów Sztuki Ludowej w Krakowie, fotografia, dostępny w internecie: http://krakow.travel/en/40094-krakow-45-international-folk-art-fair [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RKU1baNpjVmsB
Zdjęcie przedstawia wykonaną z drewna kapliczkę. Jest to rzeźba siedzącego na kamieniu Jezusa, podtrzymującego głowę na prawej ręce. Ma on czarne włosy oraz czarny zarost. Oczy ma prawie zamknięte, a usta - lekko uchylone. Na jego głowie jest korona cierniowa. Nad nim znajduje się drewniany daszek, pomalowany na zielono, podtrzymywany na dwóch nóżkach. Na nóżkach wyrzeźbiono wizerunki ptaków.
Adam Zegadło, „Kapliczka”, Krzyżka, 1966 r., Muzeum Narodowe, Kielce, mnki.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Adam Zegadło, „Kapliczka”, rzeźba, Muzeum Narodowe, Kielce, dostępny w internecie: https://mnki.pl/pl/obiekt_tygodnia/2019/pokaz/330,chrystus_frasobliwy,1 [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
R1Mdy0hkpkaIp
Zdjęcie przedstawia klocek drzeworytniczy, na którym wyrzeźbiono postać diabła. Jest to stwór pokryty futrem, o sylwetce przypominającej człowieka, ale z kopytami i długim ogonem oraz rogami na głowie. W ręce trzyma wysoki kij z okrągłym elementem na środku. Wszystkie wypukłe elementy są pomalowane na czarno.
Antoni Toborowicz, „Diabeł z Legendy o rybaku”, 1980 - 1987 r., Muzeum Śląskie, Katowice, muzeumslaskie.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Antoni Toborowicz, Diabeł z Legendy o rybaku, Drzeworyt, Muzeum Śląskie, Katowice, dostępny w internecie: https://muzeumslaskie.pl/pl/work/klocek-drzeworytniczy-dwustronny-diabellegenda-o-rybaku/ [dostęp 13.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RcbkNSFyx8SEr
Drewniana rzeźba przedstawiająca czterech muzykantów. Rzeźba jest pomalowana na stonowane kolory. Wszyscy czterej muzykanci mają duże wąsy i kapelusze, brązowe buty, szerokie spodnie oraz płaszcze wiązane w pasie. Mężczyzna z lewej strony gra na kontrabasie, następny na rogu, kolejny na skrzypcach, a ostatni na akordeonie.
Ludowa rzeźba przedstawiająca Muzykantów, Muzeum Regionalne, Łuków, muzeum.lukow.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Ludowa rzeźba przedstawiająca Muzykantów, rzeźba, drewno, Muzeum Regionalne, Łuków, dostępny w internecie: http://muzeum.lukow.pl/lukowski-osrodek-rzezby-ludowej/ [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).

W barokowym pałacu w Siemczynie znajduje się Interaktywne Muzeum Baroku, w którym prezentowane są stroje z epoki, rzemiosło artystyczne, przepisy kulinarne.

R1L6oGzdBDsLW
Na zdjęciu znajduje się tancerka w stroju ludowym. Poszczególne części jej stroju są podpisane. Kobieta od dołu ma na sobie następujące części garderoby: czarne, niskie półbuty; haftowane czerwone pończochy; czerwona, plisowana spódnica z zieloną wstążką u dołu; długie, zielone wstążki na rękawach; biały fartuszek; czarna chusta z czerwonymi, haftowanymi kwiatami; biała kryza na szyi. Na głowie ma niebieski czepiec z białą koronką oraz przymocowaną do niego błyszczącą, niebieską chustę
Tancerka zespołu Pieśni i Tańca „Pyrzyce” w zrekonstruowanym stroju, fot. A. Bajon, strojeludowe.net, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: A. Bajon, Tancerka zespołu Pieśni i Tańca „Pyrzyce” w zrekonstruowanym stroju, Fotografia, dostępny w internecie: https://strojeludowe.net/wp-content/themes/stroje2021/showtn.php?i=https%3A%2F%2Fstrojeludowe.net%2Fwp-content%2Fuploads%2F2020%2F12%2F1.8-4.jpg [dostęp 2.03.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
R1L1WL69KXQF4
Na zdjęciu znajduje się mężczyzna w pyrzyckim stroju ludowym. Poszczególne części jego stroju są podpisane. Od dołu ma na sobie następujące części garderoby: kremowe spodnie; chabrowa sukmana; chabrowa kamizelka zdobiona srebrnymi guzikami; koszula pyrzycka biała, bawełniana, bez haftu; czapka futrzana.
Męski strój pyrzycki, stroje.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Męski strój pyrzycki, Fotografia, dostępny w internecie: https://stroje.pl/upload/products/stroj_pyrzycki_meski_2925.png [dostęp 2.03.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
R1e3tKgVi0IVL
Na zdjęciu znajduje się mężczyzna i kobieta w warmińskim stroju ludowym. Poszczególne części ich stroju są podpisane. Kobieta od dołu ma na sobie poszczególne części garderoby: trzewiki; długa spódnica; kabat (kaftan); korale z bursztynu; czepek zwany twardą mycką wiązany pod brodą. Mężczyzna od dołu ma na sobie poszczególne części garderoby: długie buty z cholewkami; portki - długie, o kroju zbliżonym do współczesnego; sukmana (odcinana w pasie, rozkloszowana); szeroki pas; kamizelka; lniana koszula.
Warmiński strój ludowy, lidzbarskidomkultury.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Warmiński strój ludowy, Fotografia, dostępny w internecie: https://lidzbarskidomkultury.pl/media/Grafika/Per%C5%82a%20Warmii/WARMIA_doro%C5%9Bli_01.jpg [dostęp 2.03.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
R7G1owMO6w05o
Ilustracja przedstawia kobietę i mężczyznę w stroju malborskim. Poszczególne części ich stroju są podpisane. Kobieta od dołu ma na sobie następujące części garderoby: buty czarne, sznurowane; spódnica poszerzana za kolana; zapaska; serdak sznurowany w jodełkę; chusta na głowie wiązana do tyłu. Mężczyzna od dołu ma na sobie następujące części garderoby: buty czarne do kolan; sukmana (ciemnozielona, zapinana na guziki z pętlicami); biała koszula; kapelusz.
Strój malborski na pocztówce, allegroimg.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Strój malborski na pocztówce, ilustracja, dostępny w internecie: https://a.allegroimg.com/s1024/0c80bd/1cd1c5474249b5d626d76e39d244 [dostęp 13.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).

Gra_edukacyjna_stroje_ludowe

Alternatywa gry edukacyjnej

Poniżej przedstawiono alternatywę gry edukacyjnej.

RQ0G5KrHDYYP1
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany: Region kujawsko‑pomorski.
Region kujawsko‑pomorski - film, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Region kujawsko-pomorski - film, licencja: CC BY 3.0.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RQ0G5KrHDYYP1

Region kujawsko‑pomorski - film, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Region kujawsko-pomorski - film, licencja: CC BY 3.0.

Materiał filmowy do lekcji zatytułowany: Region kujawsko‑pomorski.

RVhYYMvVOVfKc
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany: Region lubelski.
Region lubelski - film, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Region lubelski - film, licencja: CC BY 3.0.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RVhYYMvVOVfKc

Region lubelski - film, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Region lubelski - film, licencja: CC BY 3.0.

Materiał filmowy do lekcji zatytułowany: Region lubelski.

R1ZJddGiPbdS4
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany: Region małopolski.
Region małopolski - film, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Region małopolski - film, licencja: CC BY 3.0.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1ZJddGiPbdS4

Region małopolski - film, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Region małopolski - film, licencja: CC BY 3.0.

Materiał filmowy do lekcji zatytułowany: Region małopolski.

RSrHFjGQUybfG
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany: Region mazowiecki.
Region mazowiecki - film, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Region mazowiecki - film, licencja: CC BY 3.0.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RSrHFjGQUybfG

Region mazowiecki - film, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Region mazowiecki - film, licencja: CC BY 3.0.

Materiał filmowy do lekcji zatytułowany: Region mazowiecki.

R1HZqLyb0XZPj
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany: Region wielkopolski.
Region wielkopolski - film, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Region wielkopolski - film, licencja: CC BY 3.0.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1HZqLyb0XZPj

Region wielkopolski - film, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Region wielkopolski - film, licencja: CC BY 3.0.

Materiał filmowy do lekcji zatytułowany: Region wielkopolski.

Test sprawdzający wiedzę z zakresu strojów ludowych81050Brawo! Test został zaliczony.Niestety, test nie został zaliczony. Spróbuj ponownie.
Test

Test sprawdzający wiedzę z zakresu strojów ludowych

Liczba pytań:
8
Limit czasu:
10 min
Twój ostatni wynik:
-

Gra edukacyjna - stroje ludowe

Poniżej znajduje się gra edukacyjna, w której poprzez zabawę poznasz 24 stroje ludowe z różnych regionów Polski. Zadanie urozmaicają animacje przedstawiające legendy oraz informacje o regionalnych atrakcjach.

Stroje ludowe występujące w prezentacji:

  • strój pyrzycki

  • strój kaszubski

  • strój warmiński

  • strój mazurski

  • strój kurpiowski (Puszcza Zielona)

  • strój kurpiowski (Puszcza Biała)

  • strój kujawski

  • strój szamotulski

  • strój lubuski

  • strój dolnośląski

  • strój opolski

  • strój sieradzki

  • strój łowicki

  • strój opoczyński

  • strój podlaski

  • strój włodawski

  • strój kszczonowski

  • strój biłgorajski

  • strój krakowski

  • strój żywiecki

  • strój istebniański

  • strój podhalański

  • strój Lachów Sądeckich

  • strój rzeszowski

R14s2tW84bJyN

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DZSUj721H

Gra edukacyjna - stroje ludowe, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Gra edukacyjna - stroje ludowe, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1

Wymień dwa stroje, które można zobaczyć na lubelszczyźnie. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.

RDTnM0RhHiLbV
(uzupełnij)
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 2

Opisz krótko strój podhalański. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.

R1Le4mmh4rIiv
(uzupełnij)
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 3

Odpowiedz na pytanie. Która z legend wywarła na Tobie większe wrażenie i dlaczego? Swoją odpowiedź uzasadnij i zapisz poniżej.

RgobCNrWEiHZv
(uzupełnij)
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.

Podsumowanie

Podsumowanie

W Polsce rozciągają się liczne regiony, z których każdy emanuje swoją wyjątkową tożsamością kulturową. Każdy obszar jest nośnikiem specyficznych zwyczajów, dialektów, obrzędów i tradycji, co składają się na bogatą mozaikę kulturową kraju. Stroje ludowe, charakterystyczne dla poszczególnych regionów, stanowią istotną część tego dziedzictwa. Noszone z okazji różnorodnych świąt, festiwali, ceremonii czy imprez kulturalnych, stroje ludowe pełnią rolę nie tylko ozdoby, lecz także nośnika dziedzictwa kulturowego. Przez utrzymanie tradycji noszenia tych strojów społeczności przekazują swoje dziedzictwo z pokolenia na pokolenie. W ten sposób każdy strój staje się żywym świadkiem historii i tradycji, które wciąż odgrywają istotną rolę w życiu Polaków, budując most pomiędzy przeszłością a teraźniejszością.

Cwiczenia

Ćwiczenia

RcP1G5boVx2An1
Ćwiczenie 1
Wskaż, które zdania opisują sztukę wysoką. Możliwe odpowiedzi: 1. Sztuka wysoka dotyczy dzieł wybitnych., 2. Wytwarzana jest przez osoby bez wykształcenia artystycznego., 3. Ma związek z miejscem naszego zamieszkania., 4. Sztuka wysoka obejmuje architekturę, rzeźbę, obrazy.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RSqEt3381Q4Fs1
Ćwiczenie 1
Określ, które ilustracje związane są ze sztuką wysoką.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1JQWJmj6TmZD1
Ćwiczenie 2
Obok tytułów dzieł wpisz W dla sztuki wysokiej oraz N dla sztuki niskiej. Magdalena Abakanowicz, „Tłum” – Tu uzupełnij. Marcin Nowakowski, Artur Wabik, „Karolina i Karol na Wawelu. Mistrz znaku geometrycznego” – Tu uzupełnij. Banksy, „Usuwanie malarstwa jaskiniowego” – Tu uzupełnij. Adam Zegadło, „Kapliczka” – Tu uzupełnij.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1XoNhgpo2BYK11
Ćwiczenie 2
Pod ilustracjami wpisz odpowiednio oznaczenia literowe: N dla sztuki niskiej, W dla sztuki wysokiej.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
ReIKOhZJFBjt91
Ćwiczenie 3
Wskaż twórców sztuki wysokiej. Możliwe odpowiedzi: 1. Andy Warhol, 2. Magdalena Abakanowicz, 3. Claes Oldenburg, 4. Adam Zegadło, 5. Marcin Nowakowski, 6. Artur Wabik.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R18ZTamgCPrCH2
Ćwiczenie 3
Wybierz właściwe dla zamieszczonej ilustracji opisy.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
ReZbcSdlvtnwy2
Ćwiczenie 4
Wybierz z listy nazwę muzeum, w którym znajduje się dane dzieło. Andy Warhol, „Puszki zupy Campbell's” – 1. National Gallery w Londynie, 2. Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA w Nowym Jorku, 3. Muzeum Narodowe w Warszawie, 4. Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA w Nowym Jorku, 5. Muzeum Narodowe w Kielcach, 6. Muzeum Narodowe we Wrocławiu.
Claes Oldenburg, „Dwa cheeseburgery ze wszystkim (podwójne cheeseburgery)” – 1. National Gallery w Londynie, 2. Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA w Nowym Jorku, 3. Muzeum Narodowe w Warszawie, 4. Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA w Nowym Jorku, 5. Muzeum Narodowe w Kielcach, 6. Muzeum Narodowe we Wrocławiu.
Magdalena Abakanowicz, „Tłum” – 1. National Gallery w Londynie, 2. Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA w Nowym Jorku, 3. Muzeum Narodowe w Warszawie, 4. Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA w Nowym Jorku, 5. Muzeum Narodowe w Kielcach, 6. Muzeum Narodowe we Wrocławiu
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1AHLxgZRvrDG2
Ćwiczenie 4
Drewniana rzeźba przedstawiająca czterech muzykantów. Rzeźba jest pomalowana na stonowane kolory. Wszyscy czterej muzykanci mają duże wąsy i kapelusze, brązowe buty, szerokie spodnie oraz płaszcze wiązane w pasie. Mężczyzna z lewej strony gra na kontrabasie, następny na rogu, kolejny na skrzypcach, a ostatni na akordeonie.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 5

Na podstawie poniższego opisu ilustracji, uzupełnij informacje o ilustracji:

Zdjęcie przedstawia mural w kolorze żółtym i granatowym na białym tle. Najbardziej wyróżniające się elementy to twarze trzech kobiet, podpisane następującymi nazwiskami: Alina Margolis‑Edelman, Stefania Wilczyńska, Anna Braude Hellerowa. W tle namalowano bloki. Inne elementy to daty: 19.04.1943 oraz 16.05.1943, statek i żonkile. Mural znajduje się na murze, za którym stoją dwa wieżowce.

R1OZEKrhuzKHa
Malowidła na ilustracji to Tu uzupełnij. Znajdują się w przestrzeni Tu uzupełnij. Malowidło wykonane zostało z okazji 79. rocznicy powstania w Tu uzupełnij warszawskim przedstawia 13 postaci z getta.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 5

Uzupełnij informacje o ilustracji.

R1a89naz15GUA
Zdjęcie przedstawia mural w kolorze żółtym i granatowym na białym tle. Najbardziej wyróżniające się elementy to twarze trzech kobiet, podpisane następującymi nazwiskami: Alina Margolis‑Edelman, Stefania Wilczyńska, Anna Braude Hellerowa. W tle namalowano bloki. Inne elementy to daty: 19.04.1943 oraz 16.05.1943, statek i żonkile. Mural znajduje się na murze, za którym stoją dwa wieżowce.
Ilustracja do ćwiczenia nr 5, tvn24.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: tvnwarszawa.pl, Mateusz Szmleter, Ilustracja do ćwiczenia nr 5, fotografia, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RZjI7rlF7JExC
Malowidła na ilustracji to Tu uzupełnij. Znajdują się w przestrzeni Tu uzupełnij. Malowidło wykonane zostało z okazji 79. rocznicy powstania w Tu uzupełnij warszawskim przedstawia 13 postaci z getta.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 6

Określ autora i tytuł dzieła, w którym uczynił masowo produkowane puszki z zupami dziełami sztuki.

R1YHVwlJXU4as
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Rf8jN70W76ZsO2
Ćwiczenie 6
Ilustracja przedstawia kolaż składający się z trzech zdjęć. Na zdjęciu z lewej strony znajduje się mężczyzna w pyrzyckim stroju ludowym. Od dołu ma na sobie następujące części garderoby: kremowe spodnie; chabrowa sukmana; chabrowa kamizelka zdobiona srebrnymi guzikami; koszula pyrzycka biała, bawełniana, bez hafu; czapka futrzana. Na zdjęciu po środku znajduje się mężczyzna i kobieta w warmińskim stroju ludowym. Kobieta od dołu ma na sobie poszczególne części garderoby: trzewiki; długa spódnica; kabat (kaftan); korale z bursztynu; czepek zwany twardą mycką wiązany pod brodą. Mężczyzna od dołu ma na sobie poszczególne części garderoby: długie buty z cholewkami; portki - długie, o kroju zbliżonym do współczesnego; sukmana (odcinana w pasie, rozkloszowana); szeroki pas; kamizelka; lniana koszula. Ilustracja po prawej stronie przedstawia kobietę i mężczyznę w stroju malborskim. Kobieta od dołu ma na sobie następujące części garderoby: buty czarne, sznurowane; spódnica poszerzana za kolana; zapaska; serdak sznurowany w jodełkę; chusta na głowie wiązana do tyłu. Mężczyzna od dołu ma na sobie następujące części garderoby: buty czarne do kolan; sukmana (ciemnozielona, zapinana na guziki z pętlicami); biała koszula; kapelusz.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 7

Odpowiedz na pytanie. Prace jakiego artysty ulicznego, wymienionego w materiale, można zaliczyć jednocześnie do sztuki niskiej i wysokiej?

R1P1dze7rMw7p
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 7

Opisz cechy elementów stroju, który ma na sobie kobieta z Pyrzyc.

R62zfjRsyAqZq
Na zdjęciu znajduje się tancerka w stroju ludowym. Kobieta od dołu ma na sobie następujące części garderoby: czarne, niskie półbuty; haftowane czerwone pończochy; czerwona, plisowana spódnica z zieloną wstążką u dołu; długie, zielone wstążki na rękawach; biały fartuszek; czarna chusta z czerwonymi, haftowanymi kwiatami; biała kryza na szyi.
Ilustracja do ćwiczenia numer 6, strojeludowe.net, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu), fotograf: A. Bajon
Źródło: A. Bajon, Ilustracja do ćwiczenia numer 6, fotografia, dostępny w internecie: https://strojeludowe.net/stroje/pyrzycki/pyrzycki_1/ [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RsyW8HI82luj1
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 8

Wyjaśnij, w jaki sposób Warhol w poniższym dziele podkreślił rolę gwiazdy filmowej w kulturze popularnej.

RG7tbh2il6cw7
Zdjęcie przedstawia pracę plastyczną. W jej środku umieszczono podobiznę twarzy Marylin Monroe. Jej twarz jest różowa, włosy - żółte, usta - czerwone. Ma niebieskie cienie do powiek. Mała podobizna umieszczona jest na dużym złotym tle z widocznymi pociągnięciami farby.
Andy Warhol, „Złota Marilyn Monroe”, 1962 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, smarthistory.org, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Andy Warhol, „Złota Marilyn Monroe”, sitodruk na płótnie, Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://smarthistory.org/pop-art/ [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RjdUwF5lNMNTh
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.

Zadanie domowe:

Ćwiczenie 9

Znajdź w Internecie informacje na temat współczesnych obiektów architektonicznych, które posiadają elementy budowli klasycystycznych. Niech będą to budynki znajdujące się w okolicy, w której mieszkasz. Wymień nazwy tych budynków.

R12MqDXWH8lRc
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
3
Ćwiczenie 9

Znajdź w okolicy, w której mieszkasz (lub w Internecie) współczesny obiekt architektoniczny, w którym dostrzeżesz elementy budowli klasycystycznych; zrób zdjęcie i w dowolnym programie komputerowym/aplikacji zaznacz te elementy wraz z opisem na sfotografowanym obiekcie; zadbaj o ciekawą formę multimedialną.

Slownik

Słownik pojęć

Drzeworyt
Drzeworyt

najstarsza technika graficzna wypukła (grafika), także nazwa odbitki; drzeworyt znany od starożytności, jako technika graficzna zastosowany w końcu XIV w., rozwinął się w drugiej połowie XV w., stosowany w grafice do dziś.

Emalia
Emalia

szklista powłoka niemetaliczna nałożona na powierzchnię metalu, szkła lub ceramiki, najczęściej w celach ochronnych, dekoracyjnych, niekiedy informacyjnych, także materiał do jej wytworzenia oraz technika pokrycia powierzchni lub dzieło wykonane tą techniką.

Graffiti
Graffiti

rodzaj twórczości artystycznej polegającej na tworzeniu obrazów bezpośrednio w miejscach publicznych (ściany budynków, wagony metra).

Komiks
Komiks

rodzaj sztuki należący do pogranicza literatury i plastyki, zaliczany do współczesnej kultury masowej z racji rozpowszechniania przez druk w prasie lub w formie wysokonakładowych broszur; historyjka obrazkowa z tekstem ograniczonym do wypowiedzi bohaterów, umieszczonym w tzw. dymkach.

Licytacja
Licytacja

publiczna sprzedaż, w której nabywcą zostaje ten, kto oferuje najwyższą cenę.

Matryca
Matryca

forma służąca do wykonywania kopii dzieła grafiki warsztatowej.

Mural
Mural

wielkie malowidło wykonane bezpośrednio na ścianie budynku.

Pop‑art
Pop‑art

[z angielskiego: popular art ‘sztuka popularna’] kierunek w sztuce współczesnej polegający na tworzeniu kompozycji z przedmiotów codziennego użytku, naśladujący styl reklam, komiksów itp.; międzynarodowy ruch w malarstwie, rzeźbie i grafice, zapoczątkowany w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych w latach 50. XX w.

Region
Region

umownie wydzielony, względnie jednorodny obszar odróżniający się od terenów przyległych określonymi cechami naturalnymi lub nabytymi geograficznymi. Regionem może być na przykład województwo lub fragment ziem posiadających wspólne elementy kulturowe.

Sitodruk
Sitodruk

serigrafia, jedna z metod drukowania, w której stosuje się formę drukową najczęściej w postaci prostokątnej ramy z napiętą na niej siatką z włókien naturalnych lub syntetycznych (poliamidowych lub poliestrowych) albo z metalu, z wytworzonymi w niej elementami drukującymi (nie zakryte oczka siatki przepuszczające farbę) i niedrukującymi (zakryte oczka siatki).

Słownik pojęć został opracowany na podstawie:

  • Encyklopedia PWN – wydanie internetowe.

Notatki ucznia

RrMgTelJWbbnT
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.

Galeria

Galeria

Rq4F8UI3kvSTq
Zdjęcie przedstawia fragment pokoju z wystawą obrazów. Na tle pomarańczowej ściany wiszą obrazy w złotych ramach. Po lewej stronie znajdują się dwa owalne obrazy, na jednym jest kobieta, a na drugim mężczyzna. Dalej wiszą prostokątne obrazy, przedstawiające pejzaże. Po prawej stronie wiszą trzy obrazy. Na jednym jest mężczyzna na białym koniu, przejeżdżający przez bramę. Inny przedstawia konia i kilka osób w ciemnym pomieszczeniu.
Przykład wystawy stałej w Muzeum Podlaskim w Białymstoku, muzeum.bialystok.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu), fotograf: Iwona Malesińska
Źródło: Iwona Malesińska, Przykład wystawy stałej w Muzeum Podlaskim w Białymstoku, fotografia, dostępny w internecie: http://muzeum.bialystok.pl/ratusz-w-bialymstoku/wystawy-stale/ [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
R1RqGIl8wUFgc
Ilustracja jest podzielona na dwie części - po lewej stronie umieszczono zdjęcie przebiegającej licytacji dzieła, a po prawej stronie umieszczono zdjęcie obrazu. W pokoju, za drewnianą mównicą stoją mężczyźni w garniturach i kobiety. Przy uszach trzymają telefony stacjonarne. Nad nimi, na ścianie wisi monitor z wyświetlonym dziełem z tytułem „Christie's”. Pod mównicą stoi stłoczona widownia. Obraz po prawej stronie jest to portret Jezusa w niebieskiej szacie ze złotym zdobieniem, na czarnym tle. W lewej ręce trzyma szklaną kulę i unosi dwa palce prawej ręki do góry. Ma kręcone, długie włosy i symetryczną, pociągłą twarz. Rama jest ciemnogranatowa, ze złotymi zdobieniami.
Przykład aukcji sztuki, na której prowadzona jest licytacja dzieła Salvator Mundi autorstwa Leonardo da Vinci, theepochtimes.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu), fotograf: Benjamin Chasteen/The Epoch Times
Źródło: The Epoch Times, Benjamin Chasteen, Przykład aukcji sztuki, na której prowadzona jest licytacja dzieła Salvator Mundi autorstwa Leonardo da Vinci, fotografia, dostępny w internecie: https://www.theepochtimes.com/the-historic-reappearance-and-disappearance-of-leonardo-da-vincis-salvator-mundi_2368166.html [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RSdeV6jEctcxY
Zdjęcie przedstawia prezentację rzeźb. Są to sylwetki ludzi, wykonane z brązowego, pomarszczonego materiału. Postacie stoją, każdy w tej samej, wyprostowanej pozycji i nie mają głów. Pokój ma białe ściany i białą podłogę. Liczne małe lampy oświetlają pomieszczenie.
Magdalena Abakanowicz, „Tłum”, 1986 - 1994 r., Muzeum Narodowe, Wrocław, designdoc.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu), fotograf: Arkadiusz Podstawka
Źródło: Magdalena Abakanowicz, Arkadiusz Podstawka, „Tłum”, fotografia, Muzeum Narodowe, Wrocław, dostępny w internecie: https://designdoc.pl/post/abakanowicz-totalna-mn-we-wroclawiu-480 [dostęp 11.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RqvkX3g7lrKQs
Ilustracja przedstawia dwa zdjęcia, ustawione obok siebie. Na zdjęciu z lewej znajduje się modelka na wybiegu. Ma na sobie różowy płaszcz w kratę, na którym przyklejono rysunki żółtych bananów z czarnymi plamami. Kobieta ma kolorowe rajstopy w paski. Na zdjęciu z prawej znajduje się inna modelka na wybiegu. Ma na sobie ciemnozielony, obszerny płaszcz z różnymi aplikacjami, między innymi bananem i kwiatami. Ma luźne, kolorowe spodnie.
Przykład zastosowania twórczości Andy'ego Warhola w modzie, inspirander.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Przykład zastosowania twórczości Andy'ego Warhola w modzie, fotografia, dostępny w internecie: https://inspirander.pl/styl/sztuka-w-modzie-czyli-przeglad-kolekcji-na-wiosne/ [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
R1KZCUhRVPAj2
Ilustracja przedstawia okładkę komiksu. Okładka jest żółta. Na górze znajduje się tytuł i nazwiska autorów: „Karolina i Karol na Wawelu. Mistrz znaku geometrycznego”. Wabik, Nowakowski. Niżej przedstawiony został chłopak, stojący z ugiętymi kolanami i lewą ręką uniesioną do góry. Patrzy w lewą stronę. Ma szeroko otwarte oczy i uchylone usta. Prawą ręką przytrzymuje pasek czerwonej torby na ramię. Po jego lewej stronie, z tyłu stoi dziewczyna. Również ma ugięte kolana. Ręce ma ugięte i uniesione ku górze. Patrzy w tą samą stronę co chłopak.
Marcin Nowakowski, Artur Wabik, „Karolina i Karol na Wawelu. Mistrz znaku geometrycznego” - okładka komiksu, wawel.krakow.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Marcin Nowakowski, Artur Wabik, „Karolina i Karol na Wawelu. Mistrz znaku geometrycznego” - okładka komiksu, ilustracja, dostępny w internecie: https://wawel.krakow.pl/produkt/komiks-mistrz-znaku-geometrycznego [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RG9TQsHqboeT1
Zdjęcie przedstawia przejście podziemne - długi korytarz, na ścianach którego namalowano graffiti. Na ścianie z prawej strony znajduje się namalowana zielona puszka farby w spreju, z oczami, ostrymi zębami i długimi pazurami. Dalej znajdują się namalowane napisy. Na ścianie z lewej strony znajduje się brązowy napis o grubych literach.
Graffiti w przejściu podziemnym w Katowicach, radio.katowice.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu), fotografia: Kamil Jasek/Radio Katowice
Źródło: Radio Katowice, Kamil Jasek, Graffiti w przejściu podziemnym w Katowicach, fotografia, graffiti, dostępny w internecie: https://radio.katowice.pl/zobacz,56365,art.html [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RmlYikrrcK6gh
Zdjęcie przedstawia wystawę rzeźb ludowych, ustawionych na różnych poziomach przy białej ścianie. Rzeźby są drewniane, a niektóre są do tego pomalowane. Tematyka jest w głównej mierze religijna. Rzeźby przedstawiają między innymi sceny ukrzyżowania Jezusa, modlące się postaci, Maryję z małym dzieckiem na ramieniu.
Wystawa rzeźby ludowej, Muzeum Wsi Mazowieckiej, Sierpc, mwmskansen.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Wystawa rzeźby ludowej, fotografia, Muzeum Wsi Mazowieckiej, Sierpc, dostępny w internecie: https://mwmskansen.pl/muzeum-godziny-bilety/muzeum-wsi-mazowieckiej-w-sierpcu-skansen/wystawy/ [dostęp 11.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RqmqWmPHzLHTR
Zdjęcie przedstawia pomieszczenie, w którym ustawiono tradycyjne wielkanocne potrawy oraz dekoracje. Na środku znajduje się mały, kwadratowy stół z białym obrusem. Na nim leżą talerze z ułożonymi potrawami. Są to kiełbasy, gotowane jajka, babka, kolorowe pisanki oraz wysokie kolorowe palmy wielkanocne. Nad stołem, pod sufitem wisi okrągła dekoracja z żółtymi i pomarańczowymi kwiatami i paskami z bibuły. Dookoła stołu ustawiono ekspozycję wypieków - chlebów, bułek i słodkości, w drewnianych koszyczkach. Na ścianach pomieszczenia powieszono kilka obrazów z wizerunkami świętych.
Ekspozycja przedstawiająca tradycyjne potrawy wielkanocne w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, mwmskansen.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Ekspozycja przedstawiająca tradycyjne potrawy wielkanocne w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, fotografia, dostępny w internecie: https://mwmskansen.pl/muzeum-godziny-bilety/muzeum-wsi-mazowieckiej-w-sierpcu-skansen/wystawy/ [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RG7tbh2il6cw7
Zdjęcie przedstawia pracę plastyczną. W jej środku umieszczono podobiznę twarzy Marylin Monroe. Jej twarz jest różowa, włosy - żółte, usta - czerwone. Ma niebieskie cienie do powiek. Mała podobizna umieszczona jest na dużym złotym tle z widocznymi pociągnięciami farby.
Andy Warhol, „Złota Marilyn Monroe”, 1962 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, smarthistory.org, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Andy Warhol, „Złota Marilyn Monroe”, sitodruk na płótnie, Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://smarthistory.org/pop-art/ [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
R7BQqxCQeWUuL
Zdjęcie przedstawia ilustracje puszek zupy, każda znajduje się w osobnej ramce, ułożona w równych rzędach. Każda puszka jest czerwono - biała. Na górze mają nazwę marki - Campbell's, a na dole - nazwę smaku. Puszki nadrukowano na białym tle, w brązowych ramkach i powieszono na białej ścianie.
Andy Warhol, „Puszki zupy Campbell's”, 1962 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, moma.org, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Andy Warhol, „Puszki zupy Campbell's”, sitodruk, Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://www.moma.org/collection/works/79809 [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
R13R7fNC197Bp
Zdjęcie ukazuje plastyczne przedstawienie dwóch cheeseburgerów, połączonych ze sobą. Kompozycja jest trójwymiarowa, wykonana z nierównego, błyszczącego materiału. Każdy cheeseburger składa się z bułki, mięsa, sera, sałaty i sosu. Zdjęcie wykonano na szarym tle.
Claes Oldenburg, „Dwa cheeseburgery ze wszystkim (podwójne cheeseburgery)”, 1962 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, moma.org, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Claes Oldenburg, „Dwa cheeseburgery ze wszystkim (podwójne cheeseburgery)”, materiał nasączony tynkiem, pomalowany emalią, Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://www.moma.org/collection/works/81183 [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RaQxHnVliYNLs
Grafika komputerowa przedstawiająca tygrysa. Tygrys jest złożony z kolorowych, geometrycznych kształtów. Znajduje się po prawej stronie i ma otwartą paszczę. Ma odkryte kły i język. Tło jest czarne.
Grafika komputerowa przedstawiająca tygrysa, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Grafika komputerowa przedstawiająca tygrysa, ilustracja, licencja: CC BY 3.0.
RXnUYf6vyEj16
Zdjęcie przedstawia mural. Na ścianie namalowano podobizny malarstwa jaskiniowego, czyli wizerunki zwierząt i polujących ludzi. Z prawej strony namalowano mężczyznę, który trzyma w ręce myjkę ciśnieniową i zmazuje ze ściany te malunki. Zostawia po sobie tylko zacieki spływającej farby.
Banksy, „Usuwanie malarstwa jaskiniowego”, 2008 r., Leake Street, Londyn, Wielka Brytania, banksyexplained.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Banksy, „Usuwanie malarstwa jaskiniowego”, graffiti, dostępny w internecie: https://banksyexplained.com/cave-painting-removal-2008/ [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
R1d4CXzrGjV5h
Zdjęcie przedstawia mural w kolorze żółtym i granatowym na białym tle. Najbardziej wyróżniające się elementy to twarze trzech kobiet, podpisane następującymi nazwiskami: Alina Margolis‑Edelman, Stefania Wilczyńska, Anna Braude Hellerowa. W tle namalowano bloki. Inne elementy to daty: 19.04.1943 oraz 16.05.1943, statek i żonkile. Mural znajduje się na murze, za którym stoją dwa wieżowce.
Adam Walas, mural z okazji 79. rocznicy powstania w getcie warszawskim, 2022 r., Warszawa, tvn24.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu), fotograf: Mateusz Szmelter/tvnwarszawa.pl
Źródło: tvnwarszawa.pl, Mateusz Szmetler, Mural z okazji 79. rocznicy powstania w getcie warszawskim jako przykład dekoracji miejskiej, mural, dostępny w internecie: https://tvn24.pl/tvnwarszawa/najnowsze/warszawa-na-patelni-powstal-mural-z-okazji-79-rocznicy-powstania-w-getcie-warszawskim-5678898 [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
R1Hbdh4BrqCxV
Zdjęcie przedstawia kościół przypominający Panteon, w kolorze jasnobeżowym. Z przodu znajdują się kolumny ustawione na planie prostokąta, które podtrzymują dach z trójkątnym tympanonem na przodzie. Na tympanonie znajdują się liczne rzeźby oraz, niżej, napis. Za kolumnami stoi prostokątna, szersza część budynku, z trzema bramami na przodzie oraz rzeźbionymi scenami w prostokątnym kształcie. Najwyższą część budynku stanowi okrągła kopuła, zakończona strzelistą wieżyczką i krzyżem. Kościół otoczony jest ogrodzeniem, a przed nim chodzą ludzie.
Kościół św. Genowefy, Paryż, Francja, 1758 - 1790 r., image.arrivalguides.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Kościół św. Genowefy, Fotografia, dostępny w internecie: https://image.arrivalguides.com/x/01/14747d8228ca810212a575ac87253c79.jpg [dostęp 28.02.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RVRUUUWmFbXBH
Zdjęcie przedstawia budynek Muzeum Brytyjskiego. Składa się on z środkowej części, oraz dwóch bocznych, wysuniętych do przodu. Muzeum jest w kolorze jasnobeżowym. Przed przednią ścianą budynku stoją liczne, żebrowane kolumny. Nad środkową częścią znajduje się trójkątny tympanon, na którym umieszczono rzeźby. Przed budynkiem znajduje się trawnik oraz chodzący ludzie.
Robert Smirke (projektant), Muzeum Brytyjskie, Londyn, 1823 - 1852 r., travel.usnews.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Muzeum Brytyjskie, Fotografia, dostępny w internecie: https://travel.usnews.com/images/2017_01_18_London-77.jpg [dostęp 28.02.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
R1WKnkCcjNtn2
Zdjęcie przedstawia kobietę ubraną w strój ludowy, która w rękach trzyma zasupłaną nitkę, a przed sobą ma stojak, na którym przymocowała niedokończoną plecionkę z włóczki. Plecionka jest podłużna, w kolorze szaro - niebieskim. Przymocowana jest szpilkami do stojaka.
Wykonywanie plecionki z włóczki w czasie 45. Międzynarodowych Targów Sztuki Ludowej w Krakowie, krakow.travel, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu), fotograf: Michał Lepecki
Źródło: Michał Lepecki, Wykonywanie plecionki z włóczki w czasie 45. Międzynarodowych Targów Sztuki Ludowej w Krakowie, fotografia, dostępny w internecie: http://krakow.travel/en/40094-krakow-45-international-folk-art-fair [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RKU1baNpjVmsB
Zdjęcie przedstawia wykonaną z drewna kapliczkę. Jest to rzeźba siedzącego na kamieniu Jezusa, podtrzymującego głowę na prawej ręce. Ma on czarne włosy oraz czarny zarost. Oczy ma prawie zamknięte, a usta - lekko uchylone. Na jego głowie jest korona cierniowa. Nad nim znajduje się drewniany daszek, pomalowany na zielono, podtrzymywany na dwóch nóżkach. Na nóżkach wyrzeźbiono wizerunki ptaków.
Adam Zegadło, „Kapliczka”, Krzyżka, 1966 r., Muzeum Narodowe, Kielce, mnki.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Adam Zegadło, „Kapliczka”, rzeźba, Muzeum Narodowe, Kielce, dostępny w internecie: https://mnki.pl/pl/obiekt_tygodnia/2019/pokaz/330,chrystus_frasobliwy,1 [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
R1Mdy0hkpkaIp
Zdjęcie przedstawia klocek drzeworytniczy, na którym wyrzeźbiono postać diabła. Jest to stwór pokryty futrem, o sylwetce przypominającej człowieka, ale z kopytami i długim ogonem oraz rogami na głowie. W ręce trzyma wysoki kij z okrągłym elementem na środku. Wszystkie wypukłe elementy są pomalowane na czarno.
Antoni Toborowicz, „Diabeł z Legendy o rybaku”, 1980 - 1987 r., Muzeum Śląskie, Katowice, muzeumslaskie.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Antoni Toborowicz, Diabeł z Legendy o rybaku, Drzeworyt, Muzeum Śląskie, Katowice, dostępny w internecie: https://muzeumslaskie.pl/pl/work/klocek-drzeworytniczy-dwustronny-diabellegenda-o-rybaku/ [dostęp 13.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RcbkNSFyx8SEr
Drewniana rzeźba przedstawiająca czterech muzykantów. Rzeźba jest pomalowana na stonowane kolory. Wszyscy czterej muzykanci mają duże wąsy i kapelusze, brązowe buty, szerokie spodnie oraz płaszcze wiązane w pasie. Mężczyzna z lewej strony gra na kontrabasie, następny na rogu, kolejny na skrzypcach, a ostatni na akordeonie.
Ludowa rzeźba przedstawiająca Muzykantów, Muzeum Regionalne, Łuków, muzeum.lukow.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Ludowa rzeźba przedstawiająca Muzykantów, rzeźba, drewno, Muzeum Regionalne, Łuków, dostępny w internecie: http://muzeum.lukow.pl/lukowski-osrodek-rzezby-ludowej/ [dostęp 12.01.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).

Bibliografia

  • Encyklopedia PWN – wydanie internetowe.

  • Kierunki i tendencje sztuki nowoczesnej, Wyd. Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1980.

  • Little S., Sztuka. Kierunki, mistrzowie, arcydzieła, Elipsa, Poznań 2007.