„Ta sztuka jest poniżej krytyki!” Co to jest recenzja?
– charakterystyka gatunku

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• wie, co to jest recenzja,

• wie, jaki charakter może mieć recenzje (od informacyjnego do krytyczno‑oceniającego),

• wie, że recenzja jest wypowiedzią subiektywną,

• wie, kto to jest krytyk literacki (muzyczny, filmowy),

• wie, co możemy recenzować i gdzie możemy spotkać się z recenzją.

b) Umiejętności

Uczeń:

• dostrzega znaczenia, jakie odgrywa krytyka w kształtowaniu gustów społeczeństwa,

• pisze własną recenzję.

2. Metoda i forma pracy

W formie pogadanki: omówione zostają zagadnienia związane z recenzowaniem.

Metoda poszukująco‑problemowa: uczniowie zastanawiają się nad znaczeniem i funkcjami recenzji.

W formie konkursu: uczniowie odgadują tytuły filmów na podstawie fragmentów ich recenzji.

3. Środki dydaktyczne

1. Skopiowane recenzje filmowe.

2. Słownik języka polskiego.

3. Słownik terminów literackich.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel czyta recenzję utworu literackiego (lub np. filmu). Uczniowie po wysłuchaniu próbują odgadnąć, o jakim dziele była mowa. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie, czy kierują się w swoich wyborach artystycznych opiniami krytyków.

b) Faza realizacyjna

Uczniowie wymieniają dzieła i zjawiska, które znajdują się w zasięgu zainteresowania krytyki i stanowią przedmiot recenzji. W słowniku języka polskiego wyszukują definicji krytyka.

Nauczyciel prosi uczniów o wskazanie na elementy, jakie może zawierać recenzja. Uczniowie przywołują definicję recenzji ze słownika terminów literackich.

Nauczyciel omawia kategorię subiektywizmu w recenzji. Uczniowie wyjaśniają, czym jest subiektywność oceny, zastanawiają się, czy opinia na dany temat może w ogóle spełniać wymogi obiektywności.

W formie swobodnej wymiany zdań uczniowie poszukują odpowiedzi na pytanie, jaką rolę spełnia krytyka w życiu kulturalnym społeczeństwa. Zastanawiają się, w jakim stopniu recenzje wpływają na ich wybory artystyczne.

c) Faza podsumowująca

Nauczyciel przeprowadza konkurs: czyta fragmenty recenzji znanych filmów. Zadaniem uczniów jest jak najszybsze odgadnięcie, o jakim dziele jest mowa.

5. Bibliografia

1. Słownik terminów literackich, pod red. J. Sławińskiego, Ossolineum, Wrocław 2000.

2. Uniwersalny słownik języka polskiego, pod red. S. Dubisza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.

6. Załączniki

Zadanie domowe

Napisz recenzję książki, filmu lub sztuki teatralnej. Oprócz informacji dotyczących danego dzieła, przedstaw własną jego ocenę. Uzasadnij, dlaczego warto (lub nie) zapoznać się
z opisywanym przez Ciebie utworem.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Często nie zdajemy sobie sprawy, w jak dużym stopniu krytycy poprzez swoje recenzje wpływają na nasze gusta. Nie jesteśmy również do końca świadomi, że to właśnie krytyka
w znacznej mierze kształtuje procesy warunkujące życie artystyczne danego okresu. Lekcja niniejsza ma przybliżyć uczniom powyższe zjawiska, a przez to uczynić ich uczestnictwo
w wydarzeniach kulturalnych pełniejszym i bardziej świadomym.