Tadeusz Gajcy – poeta tragiczny.
Tadeusz Gajcy – poeta tragiczny
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń :
zna ogólną biografię poety ,
zna gatunki i rodzaje literackie ,
wie jakie są cechy gatunkowe poematu ,
zna środki poetyckie .
b) Umiejętności
Uczeń :
potrafi czytać ze zrozumieniem poezję ,
umie wnioskować i dyskutować ,
dokonuje analizy i interpretacji dzieła poetyckiego .
2. Metoda i forma pracy
Metoda poszukująca , metoda podająca , praca z tekstem.
3. Środki dydaktyczne
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Zaprowadzenie ładu i sprawdzenie listy obecności.
Wprowadzenie uczniów w tematykę zajęć.
b) Faza realizacyjna
We fragmentach zostają odczytane wiadomości biograficzne dotyczące T.Gajcego . Od informacji ogólnych do bardziej szczegółowych , naprowadzających ucznia na właściwe rozwiazanie . Każdy fragment odczyta inny uczeń , a reszta klasy odgaduje . Należy ograniczyć liczbę “strzałów” by metoda ta miała sens .
Fragment 1.
Poeta o bogatej i niespokojnej wyobraźni . W swoich wierszach dążył nie tyle do zobrazowania świata , który go otaczał ile do wyrażenia własnej prawdy wewnętrznej , moralnej : do rozrachunku z własną epoką , do dialogu z tradycją i potomnością .
Fragment 2.
Urodził się w Warszawie przyulicy Smoczej w rodzinie drobnomieszczeńskiej . Tak pisał o początkach swej twórczości : “Urodziłem się w roku , w którym zieleń była szczególnie zielona , a zapach wyjatkowo silny . Bakcyle pozji znalazły we mnie obiekt zadawalający , skoro niepokoją mnie do dziś dnia...”
Fragment 3.
Maturę zdał w czasie wojny , po czym studiował polonistykę na tajnych kompletach Uniwersytetu Warszawskiego . Dwa zbiory poezji Widma i Grom powszedni wydał pod pseudonimem Karol Topornicki .
Po ustaleniu o kim mowa uczniowie zapisują temat i krótką notatkę biograficzną .
ĆWICZENIE 1.
Po odczytaniu wiersza Wczorajszemu uczniowie otrzymują zestaw pytań wg których będą analizować wiersz . Praca samodzielna.
ANALIZA I INTERPRETACJA
1.Sformułowanie wstępnej hipotezy interpretacyjnej .
2. Relacja nadawca – adresat
a ) kto do kogo zwraca się w wierszu :
kto jest podmiotem lirycznym ,
kto jest odbiorcą ,
dystans podmiotu lirycznego – ja – ty ; identyfikacja – my , ja – my
b) sytuacja podmiotu lirycznego :
- sytuacja liryczna (okoliczności wypowiedzi )
rodzaj liryki ( pośrednia , bezpośrednia , wyznania)
3. Ukształtowanie wypowiedzi
a) w jaki sposób mówi podmiot :
organizacja wypowiedzi lirycznej ( dialog , monolog , wyznanie itp.)
pozycja “ja” lirycznego ( dystans , zaangazowanie , humor , ironia )
4. Temat utworu
a) o czym mówi podmiot liryczny :
uwzględnienie miejsc nacechowanych znaczeniowo ( tytuł , pointa )
wyrazenia kluczowe i motywy kulturowe
b) jak temat utworu wpisuje się w powszechnie obowiązujace poglądy
5. Interpretacja uogólniająca
a) wynikająca z odczytania całości teza interpretacyjna
b) sposób oceniania i wartościowania .
Po wykonaniu zadania powinno nastapić podsumowanie interpretacji i zanotowanie wniosków .
ĆWICZENIE 2
Przypomnienie wiadomości na temat poematu i jego cech gatunkowych . Jeżeli uczniowie nie pamietają należy sprawdzić wiadomości w Słowwnku terminów literackich .
Odczytanie treści poematu Do potomnego , odszukanie cech gatunkowych w utworze , analiza i interpretacja wg wcześniejszego wzoru .
c) Faza podsumowująca
Rozmowa z uczniami dotycząca tematu lekcji , próba odpowiedzi na pytanie dlaczego Gajcego nazywamy poetą tragicznym i na czym ów tragizm polega .
5. Bibliografia
6. Załączniki
7. Czas trwania lekcji
45 minut